ՏԱՂԵՐ Միսաք Մեծարենց

ԴԻՒՑԱՁՆՕՐԷՆ

²ÛÝù³¯Ý ³ñß³ÉáÛëÝ»ñ Ï³Ý« áñ ï³Ï³õÇÝ ã»Ý Í³·³Í©©©
¥èÆÎ-ì¾î²¤

ՅՈՅՍԻՆ ՃԱՄԲԱՆ

àõ ³ÝáÝù« ÑëÏ³Û³Ó»õ é³ÑíÇñ³Ý»ñÁ Ù³ñÙ³ñ»Õ¿Ý ÚáÛëÇÝ«
ÀÙµáëï³óáõÙÝ»ñáõ ³å³é³ÅÝ»ñ¿Ý Çñ»Ýó ×³Ï³ïÝ»ñÝ ³ñÇõÝ³Í«
´³Ûó ³ãáõÁÝ»ñ¿Ý ³Ý³ë»ÉÇ ³ñÑ³õÇñù ÙÁ ³ñÓ³Ï»Éáí
àõ Çñ»Ýó ÷ßñáÕ ³Ïé³Ý»ñáõÝ ï³Ï Ññ³ß¿Ï ¹³ßáÛÝÝ»ñ ¥¹³Ý³ÏÝ»ñ¤ ïñáñ»É¿Ýª
²õ»ñ³ÏÝ»ñáõ ù³éáõÕÇÇ ÙÁ íñ³Û« ³Ûë ÇñÇÏáõÝ
îÅ·áõÝáõÃ»³Ýë Ñ»ï »ñ»ë »ñ»ëÇ« ÇÝÍÇ ÁëÇÝ©

§à¯í ¹áõÝ« áñ ùáõ Ù³ïáõÁÝ»ñáí¹ ³ãáõÁÝ»ñ¹ ÷áñ»ñª
²Ûë ÁÝ¹í½áõÙÇ áõ ËáÉ »ñÇí³ñáõÙÝ»ñáõ å³ÑáõÝ
ì×é³Ï³Ý ÷áÃáñÏáõÙÝ»ñáõÝ ³Ýï³ñµ»ñª
²Ûëå¿ë ßñÃáõÝùÝ»ñÁ¹ ¹¿åÇ ò³õÁ Ï³ñÏ³é³Íª
àõ µ³½áõÏÝ»ñ¹« å³Õ³ï³ÝùÇ Ù¿ç« Ûá·Ý³Íûñ¿Ý ¹¿åÇ í»ñ«
²é³õûï¿ ³é³õûï áõ ÇñÇÏáõÁÝ¿ ÇñÇÏáõÝ«
²Ýß³¯ñÅ« Ù»½Ç Ñ³Ù³ñ ½áÑáõ³ÍÝ»ñáõÝ íñ³« »Õµáñ ÙÁ å¿ë« µ³Ûó í³Ûñ³å³ñª
øáõ í»ñù ¹³ñÓ³Í Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáõ¹ µáÉáñ ³ñÇõÝÁ ïáõÇñ©©©

§ú¯« Ý³Ë ùáõ ÷áñáõ³Í µÇµ»ñ¹ ³ÝÑáõÝ«
Ø»ñ å³ßï³ÙáõÝùÇ ç³Ñ»ñáõÝ ¹³ñÓá°õñ«
àõ Ùï³ÍáõÙáí¹ Ù»½Ç áõÝÏÝ¹ñ¿«
¶Çï»Ýù« áñ ¹áõÝ »ñ³½áÕ ÙÁÝ »ë áõ ³ÛÉáõñÝ»ñ¿Ý ëÃ³÷»ó³ñ«
à·»í³ñÝ»ñáõ ³Õ»ñëáÕ ÑéÝ¹ÇõÝÝ»ñ¿Ý Ññ³õÇñáõ³Í«
àõ Çñ»Ýó ù³ñáõù³Ý¹ Ù³ñÙÇÝÝ»ñáõÝ ·³É³ñ³Ýù¿Ý ë³ñë³÷³Ñ³ñ«
²ÝáÝó íñ³Û ùáõ »ñ·»ñáõ¹ »Õ»ñ³Ï³Ý Ñ³Ý·ÇëïÇÝ Ñ»ï«
Ò»éáõÁÝ»ñáõ¹ Ñ³Ý·ã»óÝáÕ ³Ý¹áññáõÃÇõÝÁ ï³ñ³Í»Éáõ©©©£

§´³Ûó ÝáõÇñ³Ï³Ý ò³õÁ ÇÝùÝ Çñ Ù¿çÁ Ó·¿°«
à¯í ¹áõÝ« áÕç³ÏÇ½áõÙÝ»ñáõ áõËïáõ³Í ëåÇï³¯Ï ïÕ³Û«
ºñµ»°ù å¿ïù ã¿ Ë³Õ³ÕáõÃÇõÝÁ Ëéáí»É ÇÝÏ³ÍÝ»ñáõÝ«
ºÃ¿ ÝáÛÝÇëÏ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáõ¹ ³ñÇõÝÇÝ ³ÕµÇõñÝ»ñáíÝ ³É ÁÉÉ³Û£
àõ ¹áõÝ Ùï³ÍáõÙáí¹ ³ÛëáõÑ»ï»õ« Û³õ»ñÅ³å¿ë
ö³éù»ñáõ ×³Ï³ï³·ñÇÝ ë³ÑÙ³Ýáõ³Í
²ëïáõ³Í³ÛÇÝ Ù³ñÙ³ñÝ»ñáõ ½³Ý·áõ³ÍÝ»ñ¿Ýª
øáõ Ò»õ»ñáõ¹ ÇÙ³ëïáõÃ»³ÝÁ Ñ³Ù»Ù³ï«
ºÃ¿ Ï° áõ½»ë« î³é³å³ÝùÁ« ¹³ñ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ« ù³Ý¹³Ï¿©
´³Ûó« ÙÇ° ÙáéÝ³ñ« ²Ýáñ ³ãáõÁÝ»ñÝ áõ µ»ñ³ÝÁ áõ Ñá·ÇÝ« ï³ñ÷ûñ¿Ý«
ÀÝ¹í½áõÙÇ ëïÇÝùÝ»ñáõÝ Ï³ñÏ³é»Éáõ©©©£

§àõ Û»ïáÛ Ù³Ý³õ³Ý¹ ÁÉÉ³Éáõ Ñ³Ù³ñ ²Ýª áñ å¿ïù ¿ ÁÉÉ³É í»ñç³å¿ë«
²Ûë Ù³ù³éáõÙÇ áõ ³ÏÝÏ³ÉáõÃ»³Ý ûñ»ñáõÝ«
²ÙµáÕç »ñÏÇñÁ« ëïáõ»ñÇ¹ Ù¿ç¿Ý« Ñá·ÇÇ¹ Ñ»ï« ³é³ÝÓÇÝ«
ÐáñÇ½áÝ¿ ÑáñÇ½áÝ ù³É¿° ¹áõÝ«
²õ³ÝÝ»ñ¿Ý« áõ ¹³ßï»ñ¿Ý« áõ ³ñï»ñ¿Ý ³ÝÍ³Ûñ³ÍÇñ«
¸¿åÇ ù³Õ³ùÝ»ñÝ« áõ ·ÇõÕ»ñÝ áõ ÑÝÓ³ÝÝ»ñÝ Ñ»é³õáñ©
àõ ù³ÛÉÇ¹ íñ³Û ³ÝËáÝçûñ¿Ý Ýáñ¿Ý í»ñ³¹³ñÓÇñ«
ºõ ÙáÉ»·Ý³µ³ñ Ø³ÑÁ Ñáïáï¿°«
¶Çï»¯ë« áñ å¿ïù ¿ µ³ËáõÇÉ ³ÝÏ¿«
´³Ý³Éáõ Ñ³Ù³ñ Ù»Í ×³Ùµ³Ý»ñÁ ÚáÛëÇÝ«
àñå¿ë½Ç« í»ñç³å¿ë« ºñ³½ÇÝ »ñÇí³ñÝ»ñÁ ÷áÃáñÏ³ÝÙ³Ý
Ø»ñ Î³ÙùÇÝ Ó»éáõÁÝ»ñ¿Ý ¹Çõó³½Ý³µ³ñ í³ñáõ»É¿Ýª
Ú³ÕÃ³Ý³ÏÇÝ Ï³ï³ñÝ»ñáõÝ íñ³Û ³ñÓ³Ý³Ý³Ý©©©£

§ºõ í³ÛñÏ»³Ý ÙÁ ÙÃ³ëïáõ»ñÇÝ Ù¿ç¿Ý«
ºÃ¿ ÏñÝ³ë« ³ÝÑáõÝûñ¿Ý »ïÇ¹ ¹³ñÓÇñ«
àõ ï»ë Ù»é»ÉÝ»ñáõÝ ÑáÕ¿Ý Å³ÛÃùáõÙÝ Û³ÝÏ³ñÍ³Ï³Ý
àñ ·»ñ»½Ù³ÝÝ»ñáõÝ áõ ù³Ý¹áõ³Í ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ ï³Ï¿Ý
Ø¿Ï¿Ý Ç Ù¿Ï ÷ñÏáõÃ»³Ý á·áñáõÙÝ»ñ¿Ý ßÝã³õáñáõ³Íª
Ø»ñ »ï»õ¿Ý« ³Ûë ÇñÇÏáõÝ« ï»Ý¹áïûñ¿Ý áïùÇª
¸¿åÇ ÚáÛëÇÝ µ³ó³ëï³ÝÝ»ñÁ åÇïÇ ù³É»Ý£
àõ ³ÝáÝó Ñ³õ³ïùÇÝ Ññ³ÛñùÁ Ý³Û¿° áõ ëÇñï ³°é«
î»°ë Çñ»Ýó Í³Ýñ ù³ñ»ñÝ áõ ë»õ Ë³ã»ñÁ ÷³Ûï¿
ÐáÕ¿Ý Ûá·Ý³Í áõë»ñÝáõÝ íñ³Û«
î»°ë Çñ»Ýó å³ï³ÝùÝ»ñÝ Çñ³ñáõ ³ñÇõÝ¿ Ï³ñÙÇñª
Ê³õ³ñÝ»ñáõ Ñáí»ñáõÝ ï³ñ³Í³Í«
àõ ï»°ë« ï»°ë µáÉáñÝ ³É Ù¿Ï Ù¿Ïáõ ³éç»õ Ï³ñÍ»ë Ã¿ ÍÝñ³¹Çñ« ï»°ë
Æñ³ñáõ Ñ³Ù³ñ ³Ý·³Ù ÙÁ »õë Ù»éÝ»Éáõ »ñ¹áõÙÝ»ñÁ Ï° ÁÝ»Ý©©©£

§àõ ³Ù¿ÝùÝ ³É ÑáÝ åÇïÇ ÁÉÉ³Ý« ³Ûëûñ« Ù»½Ç Ñ»ï«
²ÝáÝù« áñ ÏáÛñ »Ý áõ ³ÝáÝùª áñ ³ÝÏ³ñ«
àõ ³ÝáÝù« áñ Çñ»Ýó íÇ½»ñÁ Ë»É³Û»Õûñ¿Ý
Ø¿Ï Ù¿Ïáõ Ñá·ÇÇ Ñ³Ù³ñ
¸¿åÇ ºÕ»éÝÁ »ñÏ³ñ»óÇÝ©©©
àõ ³ÝáÝù ³É« áñ Ù»ñ í³ñå»ïÝ»ñÝ »Õ³Ý ÁÝ¹í½áõÙÇ«
àñáÝó Ëûëù»ñÁ Ù»ñ Ëûëù»ñÝ »Ý« ³Ûë ÇñÇÏáõÝ«
àõ Çñ»Ýó Ñá·ÇÝ Ù»ñ å³ßï³ÙáõÝùÝ ³é Û³õ¿ï£

àõ ï³Ï³õÇÝ ³ÙµáËÁ Ï³Û ³ÝáÝóª áñáÝó ë³ñë³÷ÇÝ ³Õ¿Ï áñ ãÁÝ¹Ñ³ñ»ó³ñ ¹áõÝ«
ØÇ³ÛÝ Ù»Ýù ·Çï»Ýù« Ã¿ ³ÝáÝó Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ á¯ñã³÷ ³Ù»ÑÇ »Ý«
àõ Çñ»Ýó ³ãíáõÁÝ»ñÝ áõ ß³ñÅáõÙÝ»ñÁ á¯ñã³÷ ³Ñ³ñÏáõ©©©
àõ ³ÛÝ ³ñÇõÝÁ« áñ »Õµ³ÛñÝ»ñáõ ·ÉË³ïáõÙ¿Ý Çñ»Ýó ÙïùáíÝ ÁÙå»óÇÝ
ú¯« ³ÝáÝó ·³ÝÏ»ñáõÝ Ù¿çÁª Û³ÕÃ³Ý³ÏÝ»ñáõ Í³ñ³õ¿Ý ·ÇÝáí ³ñÍÇõÝ»ñáõ
²Ýë³ÑÙ³Ý Ã»õ³µ³ÕËáõÙÝ»ñÁ µ³ó³õ©©©£

§ºõ ¹»é Ù³Ûñ»ñÁ Ï³Ý« ³ñ·³ë³µ»ñ áõ Ñ»ñ³ñÓ³Ï«
àñ í»ñÁ« íñ³ÝÝ»ñáõÝ Ù¿çÁ ¹³ßï³í³ÛñÇÝ«
Æñ»Ýó ÛáõéÃÇ áõ É³ÛÝ áõ Éáõë³õáñ ÏáÕ»ñáõÝ ï³Ï«
Ø»ñ í³Õáñ¹³ÛÝÝ»ñÁ Ýáñ¿Ý ÷³é³õáñ»Éáõ Ñ³Ù³ñ
ØáÉ»·ÇÝ ¸Çõó³½áõÝÝ»ñáõ Ï³ñÙÇñ »ñÏáõÝùÁ Ï° ³åñÇÝ©©©£

§´³Ûó ÑÇÙ³« áñ ³é³õûïÁ å³ÛÍ³éûñ¿Ý Ùáï»ó³õ«
àõ ¹áõÝ Ù»ñ Ñá·ÇÝ»ñÁ ×³Ýãó³ñ«
à¯í »ñ³½»É¿Ý á·»í³ñáÕ »Õµ³¯Ûñ«
ºÏá°õñ« áñå¿ë½Ç Ù»ñ ßñÃáõÝùÝ»ñÁ ùáõ ßñÃáõÝùÝ»ñ¹ ÁÝ¹áõÝÇÝ©©©£
ì³ÛñÏ»³ÝÇ ÙÁ áõ Û³õ¿ñÅáõÃ»³Ý ÙÁ Ñ³Ù³ñ©©©£
àõ ¹»é ²ñÇõÝÇÝ ÝáõÇñ³Ï³Ý åÕÍáõÙ¿Ý ãÏ³ñÙñ³Íª
ê³° ÷³ÛÉ³Ï¿ ëáõñÁ ÏïñÇ×ûñ¿Ý Ó»éù¹ ³°é«
àõ ³Ýáí Ù»ñ ³Ù¿ÝáõÝ ëáõñ»ñÁ ³°Ûë ³ëïÕ»ñáõÝ Ù³ùñáõÃ»³ÝÁ ï³Ï«
ºñ¹áõÙÝ»ñáõÝ »ñ¹áõÙÁ ÁÝ»É¿Ý Ë³ã³Ó»õ¿©©©
àõ ·¿Ã ³Ý·³ÙÇ ÙÁ Ñ³Ù³ñª ÇÝùÝÇñÙ¿¹ ¹áõñë ·³Ñ³íÇÅ»É¿Ýª
ºÃ¿ ÏñÝ³ë« Ù»½Ç Ñ»ï ù³É¿°£ ²Ñ³õ³ëÇ°Ï Ö³Ùµ³Ý¦£

ԱՍՏՈՒԱԾԱՑՈՒՄԸ

ÀÙµáëï³óáÕÝ»ñáõ ³ÙµáËÝ« »ñµ ³é³õûïÇÝ Ù¿ç¿Ý Ë»É³Û»Õûñ¿Ý ÏÁ Û³é³ç³Ý³ñ
¸¿åÇ µ³ÕËáõÙÝ»ñÁ Ýáñ³Ýáñ áõ Üå³ï³ÏÁ ëñµ³½³Ý«
î»Õ³÷áËáõáÕ ³Ýï³éÝ»ñáõ ½³ñÑáõñ³ÝùÁ ï³ñ³Í»É¿Ýª
àõ Ýáõ³×»Éáí ÑáñÇ½áÝÝ»ñÁ ë³ñë³÷³Ñ³ñ«
Ú³ÝÏ³ñÍ »ñÏáõ Ò»õ»ñ« ¹³Å³Ýûñ¿Ý ëå³é³½¿Ý«
Æñ»Ýó ëáõñ»ñÁ ³ñ»·³ÏÇÝª áõ Í³Ýñ³¹¿Ù Ù»½Ç ÁëÇÝ©

§ºÕµ³ÛñÝ»°ñ« ³Ûëûñ ûñ»ñáõÝ úñÝ ¿« áõ ·Çï»Ýù« áñ å³ïñ³ëï ¿ù ¹áõù ²ñÑ³õÇñùÇÝ«
´³Ûó Ù»ñ »ñÏ³Ã¿ ¹³ëï³ÏÝ»ñÝ ³Ýáñ ÏáõñÍùÇÝ ³Õ»Õ»É¿ ³é³ç«
ê³° ÏáñÍ³Ýáõ³Í ï³×³ñÇÝ Ë³ãù³ñ»ñáõÝ íñ³Û«
ÐáÝ« áõñ ²ÝáÝó áëÏ»ñáïÇÝ ÏÁ Û³õ¿ñÅ³Ý³Û«
ö³éù»ñáõ ³ëïáõ³Í³óáõÙÇÝ áõÝÏÝ¹ñ»ó¿°ù«
¼áñ Ù»ñ Ó³ÛÝ»ñÁ Ó»½Ç Ñ³Ù³ñª áõ ³ÝáÝó Ñá·ÇÇÝª åÇïÇ »ñ·»Ý¦£

§à¯í ¹áõù« áñ Ó»ñ ·³ñáõÝÝ»ñÝ« Ó»ñ ³ñß³ÉáÛëÝ»ñÝ áõ Ñá·ÇÝ»ñÝ ³ÝÑáõÝª
Ø»ñ ³Ù¿ÝáõÝ ÷ñÏáõÃ»³ÝÁ Ñ³Ù³ñ
²¯ÛÝã³÷ ³ÛÉ³ëÇñûñ¿Ý ³ñÇõÝ»Éáí ³ÝÙ³Ñ³ó³ù«
àõ ³Ýó³ù Æï¿³ÉÇÝ áëÏÇ ·³·³ÃÝ»ñ¿Ý« ³½³ï³ñ³ñ ËáÛ³ÝùÝ»ñáí«
Øï³ÍáõÙÝÇ¹ áõ ³ãáõÁÝÇ¹ ³ÝÁÝÏ×»ÉÇ ÚáÛëÇÝ Ï³ñÏ³é³Í«
´áÉáñ Ù»ñ ó³õÁ áõ µáÉáñ ù³Ûù³ÛáõÙÁ Ù»ñ ë»õ ûñ»ñáõÝ
Ò»ñ Ý»ñëÇ¹ÇÝ ÙáÉ»·Ý³µ³ñ ï³é³å»É¿Ý©©©
àõ Ó»ñ Ý³Ûáõ³ÍùÇÝ áõ Ñ³õ³ïùÇÝ ÷³ÛÉ³ÏÝ»ñÁ ·»ñµÝ³Ï³Ý«
²½³ïáõÃ»³Ý Ýáñ³ÍÇÝ áñµÇ Ù»ñ Ë»Õ× ³ãù»ñÁ Éáõë³õáñ»É¿Ýª
Ðáë« Ù»ñ ³Ù¿ÝáõÝ Ñá·ÇÇÝ Ù¿ç« Ó»ñ å³ï·³ÙÝ»ñÁ ù³Ý¹³Ï»óÇÝ©©©£

§²ÝÓÝáõñ³óáõÙÇ ³¹³Ù³Ý¹¿ ÷³éùÇ ³Û¹ ûñ»ñ¿Ý Ç í»ñ«
ê³ ãáñë ÏáÕÙÇ É»éÝ³ßÕÃ³Ý»ñÁ µáÉáñ«
Æñ»Ýó ×³Ï³ïÝ»ñáõÝ íñ³ ù³Ý¹áõáÕ ÙññÇÏÝ»ñáõÝ å¿ë«
Ò»ñ ³ÝáõÝÝ»ñÁ ë³ñë³÷³·ÇÝª
¸áÕ³Ñ³ñ Çñ»Ýó ÏáÕ»ñáõÝ ËáñÁ Ï³åñÇÝ©©©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
¸á¯õù« ³ÛÉ»õë ³ÝÙ³Ñûñ¿Ýª ÄÇñ³Ûñ« áõ ä»ïû áõ ö³ñ»³Ý Ï°³Õ³Õ³ÏáõÇù«
àõ ¶ÝáõÝÇ« áõ ²ñ³Ù»³Ý« áõ ê»ñáµ« áõ ¸»õ»³Ý©©©
¸áõù ¿Çù« áñ ÏáñÍ³ÝáõÙÇ áõ ÷ñÏáõÃ»³Ý »ñÏ³Ã¿ Å³Ù»ñáõÝ
ÞÕÃ³Û³½»ñÍáõÙÝ»ñáõ ³Ñ³½³Ý·»ñÁ ÑÝã»óáõóÇù
ä³ïÝ¿ßÝ»ñ¿Ý å³ïÝ¿ßÝ»ñÝ áõ« ³Ñ»Õ³å¿ë« ³ßï³ñ³Ï¿ ³ßï³ñ³Ï«
àõ µ³Ýï»ñ¿Ý« µ»ñ¹»ñ¿Ý áõ ÃÇ³ñ³ÝÝ»ñ¿Ý ³Ý¹ÇÝ
¸¿åÇ ù³Õ³ùÝ»ñÁ êïñÏáõÃ»³Ý©©©

§àõ »ñµ« ·Çß»ñ ÙÁ« ³ÝÓÝ³½áÑáõÙÝ»ñáõ »Õ»ñ³Ï³Ý Å³ÙÁ íñ³ÝÇ¹ ÇÝÏ³õ«
¸á°õù« ³½³ïáõÃ»³Ý ×³Ý³å³ñÑÝ»ñÁ Ù»½Ç Ñ³Ù³ñ Ñ³ñÃ»É¿ Û»ïáÛ«
Ò»ñ Ó»éáõÁÝ»ñáíÝ« ³õ³¯Õ« Ù»ñ ³ÝÏ³ñ»ÏÇñ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáõÝ ¹ÇÙ³óª
Ò»ñ í³Õáõ³Ý Ë³ñáÛÏÝ»ñÁ å³ïñ³ëï»óÇù©©©

§àõñ»ÙÝ ÷³¯éù »õ ûñÑÝáõÃÇ¯õÝ Ó»½Ç«
¸áõù Ù»ñ Îáõéù»ñÁ Ù³ñÙ³ñ»Õ¿Ý áõ Ù»ñ êáõñµ»ñÁ å³ÛÍ³é«
¸á°õùª ÐëÏ³Ý»¯ñÁ« ¹á°õùª ²é³ù»³ÉÝ»°ñÁ« ¹á°õùª ²Ñ³õáñÝ»¯ñ¹ µáÉáñ«
ö³¯éù »õ ûñÑÝáõÃÇ¯õÝ Ó»½Ç©
Ðáë« Ó»ñ ÑáÕÇÝ ³éç»õÁ ÍÝñ³¹Çñ áõ ³ãù»ñÝÇë ³ÕûÃùáí É»óáõÝ«
Ò»ñ å³ï³ÝùÝ»ñÁ Ùïù»ñÝáõë Ù¿ç »ñÏÇõÕ³Íûñ¿Ý ù³Ï»É¿Ýª
ÂáÛÉ ïáõ¿¯ù áñª Ù»ñ µ»ñ³ÝÝ»ñÁ Ó»ñ ¹Çõó³½ÝÇ ·³ÝÏ»ñáõÝª
ÀÝ¹áõÝÇù Ó»ñ ÏÙ³ËùÝ»ñÁ Ù»ñ áõËïáõ³ÍÇ Çñ³ÝÝ»ñáõÝ íñ³Û«
àõ Ó»½Ç ËÝÏ»¯Ýù ³ãáõÁÝáõë Ù¿çÇ ìñ¿Å¿Ý ë³é³Í ³ñÇõÝÁ ò³õÇÝ«
àñå¿ë½Ç »ñµ Û³Ù³éûñ¿Ý ß³ñáõÝ³Ï»Ýù Û³é³ç³Ý³É«
Ò»ñ Ù³Ñ»ñáõÝ Û³×³Ë³ÝùÝ ³°É ãÇ Ï³éãÇ Ù»ñ ù³ÛÉ»ñáõÝ©©©¦

§ö³¯éù »õ ûñÑÝáõÃÇ¯õÝ Ó»½Ç« Ýáñ¿Ý áõ Ýáñ¿Ý«
àõ ÑÇÙ³Û ÏÁ µ³ÅÝáõÇÝù Ó»½Ù¿ª ³õ»ï»É¿Ýª
Â¿ Ó»ñ µ³½áõÏÝ»ñÁ Ó»ñ ÁÝ¹í½áõÙÇ ½³õÏÁÝ»ñáõÝ µ³½áõÏÝ»ñÝ »Ý ³ÛëáõÑ»ï»õ«
àõ Ó»ñ Ñ³õ³ïùÁ ÙáÉ»·ÝáõÃÇõÝÝ ¿ ³ÝáÝóª
àñ ÙáËñ³ÏáÛï»ñáõ áõ ¹Ç³ÏÇ ÙÇÝã»õ ³ëïÕ»ñÁ µñ·³õáñáõÙÝ»ñ¿Ý Ë»É³Û»Õ³Í«
ê³ ãáñë ÏáÕÙÇ µáÉáñ ³é³å³ñÝ»ñ¿Ý« µÉáõñÝ»ñ¿Ý áõ ³å³é³ÅÝ»ñ¿Ý í»ñ«
Ò»ñ ³ëïáõ³Í³óáõÙÁ ûñÑÝ»ñ·»Éáí åÇïÇ »ñÇí³ñ»Ý« ³Ñ³õ³ëÇ¯Ï«
à¯í ·Çï¿« ¹¿åÇ á¯ñ Û³ÕÃ³Ý³ÏÝ»ñÁ Ï³Ù ¹¿åÇ á¯ñ å³ñï³õáñáõÃÇõÝÝ»ñÁ ÷³é³õáñ©©©¦£

ԱՐՇԱԼՈՅՍՆԵՐԸ

àõ ³ñÑ³õÇñùáí É»óáõÝ Ø»é»ÉÝ»ñÝ ³ÛÝ ³å³é³Åáõï µÉáõñÝ»ñáõÝ ï³Ï¿Ý«
àñáÝó íñ³Û ÁÙµáëï³óáõÙÇ Ù»ñ Ï³ñ³õ³ÝÁ ÏÁ É»éÝ³õáñáõ¿ñ«
Ú³ÝÏ³ñÍ Çñ»Ýó Ù»ñÏ µ³½áõÏÝ»ñÁ ¹¿åÇ Ù»½Ç ï³ñ³Í»É¿Ý«
Üáñ¿Ý Ï»³ÝùÁ í»ñ³·ï³ÍÇ Çñ»Ýó »ñ·»ñÁ óÝáñ³µ»ñ«
²Ù¿ÝùÁ Ù¿Ï« ³Ýß³ñÅ áõ »ñÏÇõÕ³Í áõ ÙÕÓ³õ³Ýç³ÛÇÝ«
î³ñûñÇÝ³Ï »ñç³ÝÏáõÃÇõÝáí ÙÁ »ñ·»óÇÝ©©©£
§ú¯« Ï³¯Ý· ³é¿ù Ó»ñ í»ñ»ÉùÇÝ íñ³Û« á¯í ¹Çõó³½áõÝÝ»ñÁ í³Õáõ³Ý«
àõ ÙïÇÏ Áñ¿°ù ³ÝáÝó« áñáÝù ÷³éùÇ ûñ ÙÁ Ù³ÑÝ ³Ý³ñ·»óÇÝ
Ò»½Ç áõ Ù»ñ ³Ù¿ÝáõÝ Ñ³Ù³ñ©©©
Ø»Ýù« Ù»é»ÉÝ»ñë« Ó»½Ç Ñ»ï »Ýù ³Ûë ³é³õûï«
²ÛÉ»õë Ù»ñ µ³½áõÏÇ áëÏáñÝ»ñáõÝ ×³ñ×³ïÇõÝÝ»ñÁ« ·Çï»¯Ýù« ¹Çõ³ÛÇÝ«
Ø»ñ ëñáõÝùÝ»ñáõÝ »ñÏ³ÛÝùÝ Ç í³ñ áõ Ó»ñ ³Ï³ÝçÇÝ«
Ø³Ñ³·áõÅûñ¿Ý åÇïÇ ãÇ ÑÝã»Ý©©©£
ø³Ý½Ç Ù»ñ ÏÙ³ËùÝ»ñÁª ³É ¹³·³ÕÝ»ñ¿Ý áõ ³õ»ñ³ÏÝ»ñ¿Ý ¹áõñë«
ê³° Í³ÕÇÏÝ»ñáõÝ ÝÙ³Ý« í»ñ¿Ý Ûáñ¹áÕ ÉáÛë»ñáõÝ ï³Ï«
ú¯« ³õ»ïÇ¯ë Ó»½Ç« ³õ»ïÇ¯ë Ó»½Ç« ³É ÏÁ ëÏëÇÝ å³ÛÍ³éûñ¿Ý Ùë³õáñáõÇÉ©©©£

§àõ Ýáñ¿Ý Ù»ñ ³Ûëã³÷ ³ï»Ý«
Ê³õ³ñáí áõ ÑáÕáí áõ Ûáõë³Ñ³ïáõÃÇõÝáí É»óáõÝ«
Ø»ñ Ïáå»ñáõÝ ï³Ï« ³Ûë å³ÑáõÝ«
Ø»ñ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñÁ ÉÇ×»ñáõ ÝÙ³Ý ÏÁ µ³óáõÇÝ«
àõ Ù»ñ Ë»Õ× ßñÃáõÝùÝ»ñÁ Ù³Ñ¿Ý ïñáñáõ³Í«
ú¯« ·Ã³ó¿¯ù« Ó»ñ Ññ³í³é ×³Ï³ïÝ»ñáõÝ »Õµ³ÛñáõÃ»³ÝÁ å¿ïù áõÝÇÝ©©©£

§Ø»ñ ·»ñ»½Ù³ÝÇ ù³ñ»ñÝ áõ Ë³ã»ñÝ ³ñÇõÝÉáõ³Û«
àñáÝù Ù»ñ Ù³ÑÁ áõ ³Ûë Ï»³ÝùÁ Ù»½Ç Ñ»ï ³åñ»ó³Ý«
êå³ë»ó¿ù« áñ Ó»ñ ¹Çõó³½ÝÇ ·ÉáõËÝ»ñÝ ³ÝáÝó íñ³Û
¶¿Ã í³ÛñÏ»³Ý ÙÁ ½³ñÑáõñ³Ýù¿Ý Çñ»Ýó ËáÝç¿ÝùÁ Û³Ý·ã»óÝ»Ý©©©£

§Üáñ¿Ý Ï° Áë»Ýù« Ù»Ýù ³ÝáÝù »Ýù« áñáÝù ûñ ÙÁ ÷ñÏ³ÝùÇ
Æñ»Ýó Ï»³ÝùÁ Ó»½Ç Ñ³Ù³ñ ºÕ»éÝÇÝ ïáõÇÝ©©©
àõ ³ÝáÝù ¹³ñÓ»³É« áñáÝó ¹áõù Ó»ñ ³Ûëûñáõ³Ý »ñ·»ñáíÝ ³Ù»ÑÇ«
²õ»ñ³ÏÝ»ñáõ Í³ÝñáõÃ»³ÝÁ ï³Ï« áõñ ó³õÇÝ Ñ»ï í³ï³µ³ñ ÏÁ ÏÁù»ÇÝù«
Ò»ñ ³ñ³ñã³·áñÍ ßáõÝãáíÁ Ù»½Ç Ï»³ÝùÁ ïáõÇù£

§àõñ»ÙÝ Ó»ñ »ñ·»ñÁ Ù»ñ »ñ·»ñÁ Ãá°Õ ÁÉÉ³Ý«
´³Ûó Ãá°ÛÉ ïáõ¿ù« áñ Ó»ñ ³Ù¿Ý Ù¿ÏáõÝ å³ï»³Ý¿Ý Ù»ñÏ³ó³Í ëáõñÁ åáÕå³ï¿«
ê³° Ù»ñ ù³ñáõï« áõ ¹³Å³Ý« áõ ÙáõÃ áõ ³ÝáÕáñÙ ×³Ùµ³Ý«
ÌÇ³Í³ÝÇ ÙÁ Ñ³Ý·áÛÝ ÙÇÝã»õ Üå³ï³ÏÁ Éáõë³õáñ¿©©©¦£

àõ »ë µÉáõñÝ»ñáõÝ í»ñ¿Ý áõ ¹³ßï³í³ÛñÇÝ íñ³Û«
²ÝÑáõÝûñ¿Ý áïùÇ°« ÇÝãå¿ë ³ßï³ñ³Ï ÙÁ Ïé³ÝÇ¹¿«
î»ë³Û áñ« µÇõñ³õá¯ñ áõ µÇõñ³õá¯ñ ÍÝÝ¹³µ»ñ Ñ³Û Ù³Ûñ»ñÁ ë»õ³Ñ»ñ
Æñ»Ýó Ýáñ³ÍÇÝ ½³õ³ÏÝ»ñÁ Ó»éù»ñÝáõÝ Ù¿ç áõ Ë»É³Û»Õûñ¿Ý ¹¿åÇ í»¯ñ
²ñÇõÝáï³Í ÑáñÇ½áÝÝ»ñáõÝ ³Ùµ³ñÓáõóÇÝ«
¼³ÝáÝù ³é³õûïÇÝ ×³é³·³ÛÃÝ»ñáõÝ ËáñÁ ÙËñ×»Éáí«
²ëïáõ³Í³ÍÇÝ ÉáÛë»ñáõÝ Ù¿ç ÙÏñï»Éáõ Ñ³Ù³ñ©©©£

àõ µáÉáñÁ Ù¿Ï Çñ»Ýó çÇÝç áõ Í³Ýñ Ó³ÛÝáíÝ ³Ûëå¿ë »ñ·»óÇÝ©©©

§à¯í ¹áõù« Ýáñ³ÍÇÝÝ»ñ« áñ Ù»ñ Ù³ñÙ³ñ¿ ÏáÕ»ñáõÝ Ù³ÛñáõÃ»Ý¿Ý ëï»ÕÍáõ»ó³ù«
Ò»ñ Ï»³ÝùÇÝ ³éç»õ ÷³Ï ³ãáõÁÝ»ñÁ ë³ ÉáÛë»ñáíÁ áéá·»É¿Ýª
ÊÙ»ó¿°ù Ý³Ë ³Û¹ ßáÕ»ñ¿Ý« áñ ³ñÇõÝÝ ¿ Ó»ñ ÷³é³õáñ Ñ³Ûñ»ñáõÝ«
àõ Û»ïáÛ ³Ù¿Ý ûñ Ù»ñ ³éáÛ· ëïÇÝùÝ»ñáõÝ Ï³ÃÁ Ï»Ý¹³Ý³ñ³ñ«
Ò»ñ ³Ù¿Ý Ù¿ÏÁ åÇïÇ ÁÝ¿ ³ÛÝå¿ë« ÇÝãå¿ë áñ Ó»ñ Ñ³Ûñ»ñÁ Ù»½Ç Ñ³Ù³ñ
ê³ ¹³ßï»ñáõÝ Ù¿çÝ ³ÝÓÝáõñ³óûñ¿Ý »Õ³Ý©©©£
àõñ»ÙÝ àíë³ÝÝ³¯Û Ó»½Ç« ¹á¯õùª Ù»ñ ÙÇëÁ« áõ ¹á¯õù Ù»ñ Ñá·ÇÝ«
àõ àíë³ÝÝ³¯Û ³ÝáÝó« áñáÝù ½Ó»½ Ù»½ Ñ³Ù³ñ ÷³éùÇ ûñ ÙÁ ëï»ÕÍ»óÇÝ©©©¦£

ºñ·»ñÁ ¹³¹ñ»ó³Ý« ÙÇÝã¹»é Û³ÝÏ³ñÍª Û³ÛïÝáõ»ó³õ áñ«
²Ý¹ÇÝ« ³ÝÍ³Ûñ³ÍÇñ áõ Ñ»é³õáñ ³ñï»ñáõÝ íñ³Û«
´áÉáñ »ñÇï³ë³ñ¹ áõ É³ÛÝ áõ ÑáõÅÏáõ Ñ»ñÏáÕÝ»ñÁ Ù»ñ í³ÕÝç³Ï³Ý ÑáÕ»ñáõÝ«
Æñ»Ýó Ë»É³Û»Õ »½Ý»ñÝ »ñÏ³ÃÝ»ñáõÝ ÉÍ³Í« áõ Û³Ù³éûñ¿Ý«
²¹³Ù³Ý¹»³Û ³ñ·³ë³õáñ ²ñß³ÉáÛëÝ»ñÁ Ï° ³ñûñ»Ý©©©£

ՃԱԿԱՏԱՄԱՐՏԸ

Ø³ñÙ³ñÇ á±ñ ³å³é³ÅÝ»ñ¿Ý ³ñ¹»ûù Çñ»Ýó Çñ³ÝÝ»ñÁ Ï³éáõóÇÝ©©©
àõ á±ñ ·ÇÝÇ¿Ý« á±ñ ÃáÛÝ¿Ý »õ Ï³Ù á±ñ ³ñÇõÝ¿Ý Ññ³í³é«
²Ûëå¿ë Çñ»Ýó ³ãáõÁÝ»ñÝ áõ Ùï³ÍáõÙÁ ë³° Ê»ÝÃáõÃ»³ÝÁ Û³Ý·»ó³Ý©©©
à±ñ ë³É»ñáõÝ íñ³Û áõ Ç°Ýã Ïé³ÝÝ»ñáí ³Ûë ³ñß³õ³ÝùÇ ·Çß»ñáõ³ÝÁ Ñ³Ù³ñ«
Æñ»Ýó ë³° Ï³ÛÍ³ÏÝ»ñáõ Ñ³Ý·áÛÝ ëáõñ»ñÁ Ï³ñáÕ³ó³Ý ¹³ñµÝ»Éáõ©©©
àõ í»ñç³å¿ë« Áë¿°ù« á±ñ Ë³õ³ñÝ»ñáõÝ »ñÏÝù¿Ý ¿« áñ Ýáõ³×»Éáí ë³ÝÓ»óÇÝ«
²Ûë µÇõñ³õáñ »ñÏ³Ã¿ »ñÇí³ñÝ»ñÝ ³Ñ³ñÏáõ©©©

àõ ÑáñÇ½áÝÝ»ñáõÝ áõ ÑáÕ»ñáõÝ µáÉáñ ·ûïÇÝ»ñ¿Ý«
²Ûëå¿ë« í³Ûñ³·ûñ¿Ý áõ ùÇÝ³ÛáÛ½ûñ¿Ý áõ Û³ÕÃ³Ï³Ýûñ¿Ý«
ºÏ³¯Ý« »Ï³¯Ý« »Ï³¯Ý ²ÝáÝù« Çñ»Ýó ¹éáÛÃáíÁ ¹ÅáË³ÛÇÝ
ê³ë³Ý»É¿Ý ¹³ßï³í³ÛñÁ« áõñ Ù»Ýù µáÉáñë ³é³õáïÇÝ ÉáÛë»ñ¿Ý ·ÇÝáí«
ì×é³Ï³Ý ûñáõ³ÝÁ Ñ³Ù³ñª áñ §úñ»ñáõÝ úñÝ ¿¦ ÁëÇÝ«
Æñ»Ýó Ë³éÝáõ»ó³Ýù ½³Ý·áõ³Í»Éáõ Ñ³Ù³ñ ³Û¹ öáÃáñÇÏÝ ³å»ñ³ë³Ý«
àñáõÝ ³ÝáÕáù ×³Ùµ³Ý« ³ñ¹¿Ý Ù»ñ ³Ù¿ÝáõÝ ³É ×³Ùµ³Ý ¿ñ©©©£

àõ »ñµ ÉáõëÇÝÁ »Õ»ñ³Ï³Ýûñ¿Ý ¹¿åÇ »ñÏÇÝù Ï° ³Ùµ³éÝ³ñ«
Ê³õ³ñÝ»ñáõÝ ³Ý¹áõÝ¹Ý»ñÁ Çñ Ññ¹»ÑÝ»ñÝ ³Ýï³é»É¿Ýª
Ú³ÝÏ³ñÍª ÑáñÇ½áÝÇÝ íñ³Û« àõñáõ³Ï³Ý ÙÁ« Ã»ñ»õë ³ñù³Û ÙÁª Ù»ñ ÑÇÝ ÷³éùÇ ûñ»ñ¿Ý«
àñ ÑáÕ¿Ý Û³éÝ³Í ÁÉÉ³Éáõ »Õ»ñ³Ï³Ý »ñ»õáÛÃÝ áõÝ¿ñ«
Æñ ËáÛñÁ Ó»éùÁª ½ñ³ÑÁ ³ñ»·³ÏÇ ÝÙ³Ý ÏáõñÍùÇÝª
àõ Çñ í³Ñ³ÝÁ ÁÙµáëïÝ»ñáõÝ ¹¿ÙÁ µéÝ»É¿Ý«
ÎáÛñ ³ëïáõ³ÍÇ ÙÇ Ñ³Ý¹Çë³õáñáõÃ»³ÝÁ Ñ³Ù»Ù³ï« Í³Ýñ³¹¿Ù« Áë³õ©

§¼³õ³ÏÝ»°ñ« Ý³Ë ëå³ë»ó¿ù« áñ ÇÙ Ë³õ³ñ»³É ³ãù»ñáõë Ù¿ç¿Ý« ¹³ñ»ñ¿ Ç í»ñ«
¶»ñ»½Ù³ÝÝ»ñ¿Ý É»óáõ³Í ¹»ÕÇÝ ÑáÕÁ í³ñ Ã³÷»É¿Ý« Ó»½Ç ËûëÇÙ©©©¦
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
§àõ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï« Ó»ñ Ñá·ÇÝ»ñÁ ÏÁ ×³ÝãÝ³Ù Ó»ñ ×³Ï³ïÝ»ñáõÝ µáó¿Ý«
àõ ó»ÕÇë ³ñÇõÝÇÝ Ó»ñ Ù¿ç »é³ÉÁ »ñç³ÝÏûñ¿Ý ÙïÇÏ ÁñÇ©©©
¶Çï»Ù Ó»ñ ò³õÁ« áñáõÝ ÙáÉ»·ÇÝ ÍÝáõÝ¹Ý ¿ Ó»ñ ÁÙµáëï³óáõÙÝ ³Ûëûñáõ³Ý©©©
ÆÙ³ó³Û« ·ÉáõËë Ó»éù»ñáõë Ù¿ç áõ ¹³·³ÕÇë ï³Ëï³ÏÝ»ñáõÝ ³ñÙÝÏ³Í«
ÆÙ³ó³Û µáÉáñ ×Çã»ñÝ áõ ÑÍÍÇõÝÝ»ñÝ ²ÝÙ»ÕÝ»ñáõ ³Ý³·áñáÛÝ Ïáïáñ³ÍÇÝ©©©
àõ ë»ñáõÝ¹Ý»ñáõë ëñï»ñ¿Ý Ñáë³Í ³ñÇõÝÁ Ïñ³Ï¿©
²õ³¯Õ« ÑáÕÇÝ Ù¿ç¿Ý ëáõ½áõ»Éáí Çç³¯õ« »Ï³¯õ« ÇÙ Ë»Õ× ×³Ï³ïÁë Ãñç»Éáõ©©©£

§´³Ûó ³ñß³õ»É¿ ³é³ç« Ý³Ëª ÑáñÇ½áÝÝ»ñáõÝ ³é³·³ëï»ó¿°ù
ê³° ¹ñûßÁª áñ ¸ñûßÝ »Õ³õ Ó»ñ Ñ³Ûñ»ñáõ Ú³ÕÃ³Ý³ÏÇÝ«
àõ Ó»ñ ù³ÛÉ»ñÝ ßï³å»Éáõ »õ Ñá·ÇÝÇ¹ ¹»é ÷áÃáñÏ»Éáõ Ñ³Ù³ñ«
àëÏ»ß»÷áñÇë áõÝÏÝ¹ñ»ó¿°ù« áñ ßáõÝãÇë Ù¿ç¿Ý Ù»ñ ìñ¿ÅÁ åÇïÇ ÑÝã¿©©©£

§àõñ»¯ÙÝ« Ú³é³¯ç« Ú³é³¯ç« á¯í ÀÙµáëï³óáõÙÇ ½³õÏÁÝ»ñë ³ñÇõÝ³µÇµ«
ºë ·Çï»Ù« áñ Ï»³ÝùÇÝ Ñ³Ý·ÇëïÝ áõ Ë³Õ³ÕáõÃÇõÝÁ ³Ûë »ñÏÝùÇÝ ï³Ï«
Ò»ñ Ú³ÕÃ³Ý³Ï¿Ý í»ñ³¹³ñÓÇÝ óÝÍáõÃÇõÝáí åÇïÇ »ñ·¿ù©©©¦£

Ú»ïáÛª Ññ»Õ¿Ý ²Ýó»³ÉÇÝ ï»ëÇÉùÝ Çñ áëÏ»Ïáõé å³ï³ÝùÝ áõëÇÝ«
ÐáñÇ½áÝÇÝ Ù¿ç¿Ý Ñ³Ý¹³ñïáõÃ»³Ùµ ³ÝÛ³Ûï³ó³õ«
ØÇÝã¹»é ·»ñ³·áÛÝ ÊéáíùÇÝ ÷áÕ»ñÁ é³½ÙÇÝ Ñ³Ù³ñ ÑÝã»óÇÝ«
àõ ÓÇ»ñÁ Ù»ñ »ñÏ³Ã¿ ³½¹ñ»ñáõÝ ï³ÏÁ Í³é³ó³Ý©
© © © © © © © © © © © © © © © © © àõ ·áõÝ¹»ñÁ µ³ÕËáõ»É¿Ýª ìñ¿ÅÇÝ áõ ºÕ»éÝÇÝ«
Ø³ñÙÇÝ Ù³ñÙÇÝÇ ÁÝ¹Ë³éÝáõÙÁ ÷áÃáñÏ»ó³í£

ú¯« ³ÛÝ ÁÝ¹Ñ³ñáõÙÝ»ñÁ« ûñ»ñ Ç µáõÝ« Ù¿Ï Ù¿Ïáõ íñ³Û ÷ÉãáÕ Çñ³ÝÝ»ñáõ©©©
àõ å³Õ³ï³ÝùÝ»ñÝ áõ ·³É³ñáõÙÝ»ñÁ« ½áñ Ù»ñ Ïñ³ÏÝ»ñÝ ³ÝáÝóÙ¿ ÏÁ Ïáñ½¿ÇÝ«
àõ ¹»é ³Ýå³ïáõÙ ×³ñ×³ïÇõÝÁ ÛûßáïáõáÕ É³Ýçù»ñáõÝ©©©
àõ ³·é³õÝ»ñáõÝ µ³½ÙáõÃÇõÝÁ« ë»õ ³Ýï³éÇ ÙÁ ³ÛÝã³÷ ÝÙ³Ý«
àñ Û³ñ³ï»õª ÇñÇÏáõÁÝ¿ ÇñÇÏáõÝª
Ø»ñ ëáõñ»ñ¿Ý ÇÝÏ³Í ¹Ç³ÏÝ»ñáõÝ íñ³Û Ë³õ³ñÇÝ å¿ë ÏÁ ï³å³Éáõ¿ñ©©©£

¶Çß»ñ ÙÁ« ³ñÇõÝÁéáõßï Ï³ï³Õ³ÝùÇ áõ ÏáñáõëïÇ ·Çß»ñ«
àõñ ³Ù¿Ý ¹Ç ³ñÇõÝÇÝ ³½³ï³ñ³ñ ë³Ñ³ÝùÝ»ñÁ Ù»ñ Ó»éù»ñáíÁ å»Õáõ»ó³Ý©©©
ø³ÝÇ¯ ù³ÝÇ¯ íÇñ³õáñ Ù³ñïÇÏÝ»ñ
Æñ»Ýó Ñ»ñáëÇ ÷³é³õáñ å³ñïáõÃ»Ý¿Ý ³ÙûÃ³Ñ³ñ«
Ø»ñ µáÉáñÇÝ ³éç»õ« ë³ñë³÷ÇÝ ï³Ï áõ ÃßÝ³ÙÇÇÝ ¹ÇÙ³ó
Üáñ¿Ý ³å³ñ¹ÇõÝûñ¿Ý ãÁÙ»éÝ»Éáõ Ñ³Ù³ñ«
Æñ»Ýó ù³Ý¹áõ³Í Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ ¹¿åÇ ½Ù»½ ß³ñÅ»É¿Ýª
§Ú³ÕÃ³Ý³ÏÇ¯Ý« Ú³ÕÃ³Ý³ÏÇ¯Ý« Ú³ÕÃ³Ý³ÏÇ¯Ý©©©¦
ØáÉ»·Ý³µ³ñ áñáï³É¿Ý«
Æñ»Ýó åáÕå³ï¿ ëáõñ»ñÁ ³Ïé³Ý»ñÝáõÝ ï³Ï ÷ßñ»Éáíª Ï»³Ýù¿Ý Ûáõë³ÉÇ¯óª
Ù³Ñ³ó³Ý©©©£

²Ûëå¿ë Ù»ñ ³ñÑ³õÇñùÇ Ï³ñ³õ³ÝÝ»ñÁ Ï³ÙùÇ ½ûñ³õáñÝ»ñáõÝ«
äÕÇÝÓ¿ áõ Ï³å³ñ¿ ³ÝÝáõ³×»ÉÇ å³ïÝ¿ßÝ»ñÝ »Õ³Ý
àñáÝó ¹ÇÙ³ó à×ÇñÝ Çñ Ù³ñÙÇÝÁ µ³ÕË»É¿Ý å³ñï³ë³Íª
úñ ÙÁ« í³Ë×³Ý³Ï³Ý ³ÝÏáõÙÇ ã³ñ³ßáõù ûñ«
Æñ Ó»éáõÁÝ»ñáíÝ Çñ áëÏñ³ÏáÛï»ñÁ ù³Õ³ùÝ»ñáõ ÝÙ³Ý«
Ø»ñ ÷³éùÇ å³ïáõ³Ý¹³ÝÇÝ ï³ÏÁ ³Ñ³õáñ«
¶»ñÇ³µ³ñ ÍáõÝÏÇ »Ï³Íª ÏÝ¹ñáõÏÇ ï»Õ ÑñÏÇ½»ó©©©

ºõ ³ñÍ³Ã»³Û ³é³õûïÇ ÙÁ ÁÝ¹Ù¿ç¿Ý«
Ø»ñ Ï³ñÙÇñ ùÕ³ÙÇ¹Ý»ñáíÝ ³ÝÑáõÝûñ¿Ý ÷³ÃÃáõ³Í«
´áÉáñáíÇÝ Û³Ùñ³µ³ñ áõ Û³ÕÃ³Ï³Ýª é³½Ù³¹³ßïÁ ÝÏ³ï»Éáõ Ñ³Ù³ñª
Ø»ñ ËáÉ³Ï³Ý »ñÇí³ñÝ»ñÝ ÃßÝ³ÙÇÇÝ µ»ÏáñÝ»ñáõÝ íñ³Û«
öáÃáñÏÇÝ å¿ë áõ ù³é³ñß³õ ³ñÓ³Ï»É¿ Û»ïáÛ©©©
¸³ñ³õ³Ý¹Ç ÙÁ ·³·³ÃÁ µ³ñÓñ³ó³Ýù«
î³ñ÷ûñ¿Ý« Ù»ñ éÁÝ·áõÝùÝ»ñÁ ²½³ïáõÃ»³Ý ÑáñÇ½áÝÇÝª
²É í»ñç³å¿ë ºÕ»éÝÇÝ Íáí³ï³ñ³Í ï³ù ³ñÇõÝÁ Ñáïáï»Éáõ©©©£

ՅԱՂԹԱՆԱԿԷՆ ՅԵՏՈՅ

´³Ûó Ù¿ÏÁ« ¹³ñ³õ³Ý¹ÇÝ íñ³Û« Çñ ³ñÇõÝÃ³Ã³õ ùÕ³ÙÇ¹Á ÑáíáõÝ
àõ Çñ ç³ÑÇÝ µáóáíÁ Ù»é»É³ÏáÛï»ñÁ Éáõë³õáñ»É¿Ý«
Æñ Ï»ñå³ñ³ÝùÁ ¹¿åÇ Ù»½ª ù³Õóñ³µ³ñ Áë³õ©

§ºÕµ³ÛñÝ»°ñ« Ã¿»õ ·Çï»Ù« áñ Ó»ñ ³ÝÓÝáõ¿ñÇ ×³Ï³ïÝ»ñÝ ³Ûë å³ÑáõÝ«
Ê³õ³ñÝ»ñ¿Ý Ýáñ ÍÝ³ÝáÕ ë³° ³ñß³ÉáÛëÇÝ ¹ÇÙ³ó«
Ú³ÕÃ³Ý³ÏÇÝ Ñáõñ»ñáíÁ Ï° ³¹³Ù³Ý¹áõÇÝ©©©«
Â¿»õ ·Çï»Ù« áñ Ó»ñ ³ãáõÁÝ»ñÁ ï³Ï³õÇÝ
Ìáí³ï³ñ³Í ²ñÇõÝÇÝ ÝÏ³ïáõÙ¿Ý ã³ñµ»ó³Ý«
´³Ûó ³Ûëûñ Ð³Ý·ñáõ³ÝÇÝ íñ³Û« Ù»ñ Ù³Ûñ»ñáõÝ ·ÇñÏÁ Å³Ù³Ý»É¿ ³é³ç«
ºÏ¿°ù« Ý³Ë Ù»ñ áõë»ñáõÝ ³ñÇõÝáï³Í í»ñ³ñÏáõÝ»ñáíÁ Ññ³í³é«
²Ûë ÷³éù»ñáõ ö³éùÇÝ ·³·³Ã¿Ý« ³ÝÙÇç³å¿ë«
¶³ÝÏ»ñáõ« µ³½áõÏÇ áõ ïñáñáõ³Í Çñ³ÝÝ»ñáõ«
¶ÃáõÃÇ¯õÝ Ñ³ÛóáÕ ë³ ÷É³ï³ÏÝ»ñÁ å³ï³Ýù»Ýù©
àõ ÑáÕÇÝ ÁÝ¹»ñùÁ Û³ÕÃ³Ý³ÏÇÝ ÉáõñáíÁ Éáõë³õáñ»Éáõ Ñ³Ù³ñ
´áÉáñ¹ Ù¿Ï Ó»ñ ëáõñ»ñáõÝ Ïñ³ÏÁ ³Ýáñ ËáñùÁ ÙËñ×»É¿Ýª
Â³Õ»ó¿°ù ½³ÝáÝù ³Ýáñ Ù¿ç« áõñÏ¿ Ù»½Ç Ù»ñ Û³ÕÃ³Ý³ÏÁ µ»ñÇÝ©©©
àõ Û»ïáÛ« í»ñç³å¿ë« ÇÝÍÇ Ñ»ï»õ»ó¿ù ¹¿åÇ ù³õáõÃÇõÝÁ ë³ ÙññÏáï çáõñÇÝª
àñ Ù»ñ Ñ³Ûñ»ñáõÝ ¹Ç³ÏÝ»ñáíÁ µ»éÝ³õáñáõ³Í«
Æñ ³ñÑ³õÇñù¿Ý ½³ÝáÝù ³ÛÝã³÷ ³ï»Ý ë³ ³å³é³ÅÝ»ñáõÝ ¹ÇÙ³óÁ ÏÁ ÷ßñ¿ñ©©©
ºÏ¿°ù Ó»ñ ³ñÇõÝáï ¹³ëï³ÏÝ»ñÝ ÑáõÅÏáõ«
ÆÙ ³ñÇõÝáï ¹³ëï³ÏÝ»ñáõë Ñ»ï«
²Ýáñ ëñµ³·áñÍáÕ ³ÉÇùÝ»ñáõÝ Ù¿çÁ Ù³ùñ»Éáõ«
ø³Ý½Ç« ³ÛÝ Æï¿³ÉÁª ½áñ Ù»ñ »ñÇï³ë³ñ¹Ç Ùï³ÍáõÙÁ å³ÛÍ³é«
Ø»ñ ¹³ñ³õáñ ÐáÕÇÝ Ñ³Ù³ñ ëñµûñ¿Ý ù³Ý¹³Ï»ó«
ºñµ»ù« »õ ×ßÙ³ñÇï« ×ßÙ³ñÇï Ï° Áë»Ù Ó»½Ç«
²ÛÉ»õë á°ã Û³ÕÃ³Ý³ÏÝ»ñáõ ³½³ï³µ»ñ ëáõñ»ñáõÝ«
àõ á°ã ³É ³ñÇõÝÇÝ ³Ñ»ÕáõÃ»³ÝÁ å¿ïù áõÝÇ¦£

Æñ Ëûëù»ñÝ ³õ³ñï»ó³Ý« ÙÇÝã¹»é«
²éïáõ³Ý ÑáíÇÝ Ã»õ»ñáõÝ Ñ»ï áñ á·»í³ñÝ»ñÁ ÏÁ ë³ñë¿ñ«
¶Çß³Ë³ÝÓ ³Ý·Õ»ñáõ ÷áÃáñÏÇ ÙÁ ³ÛÝã³¯÷ ÝÙ³Ý«
Ø»ñ í»ñ³ñÏáõÝ»ñÁ Çñ»Ýó Ï³ñÙÇñ Ý³Ë×ÇñÇÝ ï³Ï
´áí³Ý¹³Ï é³½Ù³¹³ßïÁ Ù»ñ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñ¿Ý ¹Ç³å³ï»óÇÝ©©©£
àõ Ù»ñ Ó»éù»ñ¿Ý ³ñÓ³Ïáõ³Í ëáõñ»ñÁ µÇõñ³õáñ
Ð»é³õáñ ÑáÕÇÝ íñ³Û Ï³ÛÍ³ÏÇ å¿ë ëáõ½áõ»ó³Ý£

ՀԱՆԳՐՈՒԱՆԸ ԵՒ ՎԱՂՈՐԴԱՅՆԸ

´³ó³ëï³ÝÝ»ñáõ ÁÝ¹Ù¿ç¿Ý« »ñµ Ù³ñï³ËáõÙµÁ ¹¿åÇ Ñ³Ý·ñáõ³ÝÁ Ï° ÁÝÃ³Ý³ñ«
ì×é³Ï³Ý áõ Û³Ù³é ·Ý³óùáíÝ ³ÛÝ Ù³ñ¹»ñáõÝ«
àñáÝó áõÕÇÇÝ íñ³Û áõñÇß Ýáñ áõ Ù»Í ºñ³½Ý»ñ Çñ»Ýó Ã»õ»ñÁ ÏÁ µ³Ý³Ý©©©
Ú³ÝÏ³ñÍª É³ÛÝ áõ ³ñ·³õ³Ý¹ ³é³õûïÇ ÙÁ ÝÙ³Ýª Ù»ñ Ù³Ûñ»ñáõÝ Í³·áõÙÁ
Û³ÛïÝáõ»ó³õ«
àñáÝù ëÝáõó³ÝáÕ ÏáõñÍù»ñÝÇÝ Çñ»Ýó ùáÕ»ñ¿Ý Ù»ñÏ³óáõó³Íª
²ñÙ³õ»ÝÇÇ áëï»ñáí µ»éÝ³õáñ« Ù»ñ ×³Ï³ïÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ«
Ø»ñ ëå³ëáõÙ¿Ý ·ÇÝáí áõ Ù»ñ Ï³ñûï¿Ý ³ñµßÇé« ³Ûëå¿ë »ñ·»óÇÝ©

§¼³õ³ÏÝ»¯ñ« Ý³Ë Ù»½Ç Ùûï»ó¿ù« í³ëÝ½Ç ·Çï»Ýù áñ«
Ò»ñ Ûá·Ý³Í áõ Ëéáí»³É áõ Û³ÕÃ³Ï³Ý
Ö³Ï³ïÝ»ñÝ ³½³ï³µ»ñ Ñ»ñáëÇ«
²ÛÉ»õë ÑÇÙ³ Ù»ñ Ù³Ûñ³Ï³Ý Éáõë»Õ¿Ý Íáó»ñáõÝ«
Ú³Ý·ã»óÝáÕ ù³ÕóñáõÃ»³ÝóÁ å¿ïù áõÝÇÝ©©©£

§àõ ³Ñ³°õ³ëÇÏ ßáõß³ÝÝ»ñÝ ³Ýµ³ëÇñ«
Ò»ñ ¹»é ³ñÇõÝÉáõ³Û áïáõÁÝ»ñáõÝ ï³Ï«
²ñß³ÉáÛëÇÝ Ñ»ï« Ó»ñ ÷³é³õáñáõÙÇÝ Ñ³Ù³ñ«
Ø»ñ Ù³Ûñ³Ï³Ý Ó»éáõÁÝ»ñáíÝ ÑÝÓáõ³Í©©©£

§àõ ³Ñ³°õ³ëÇÏ ³ñÍ³Ã»³Û ËÝÏ³Ù³ÝÝ»ñÁ ëñµ³½³Ý«
ÆÝãå¿ë í³ÕÝç³Ï³Ý áõ Ù³ùñ³ÏñûÝ ùñÙáõÑÇÝ»ñ«
²Ûëå¿ë Ù»ñ ³Ýß³¯ñÅ Ó»éáõÁÝ»ñáõÝ µ³ñÓáõÝù¿Ý«
Âá°Õ Ó»ñ Û³ÕÃáÕÇ Ï»ñå³ñ³ÝùÝ»ñáõÝ ³éç»õª
Ø»ñ å³ßï³ÙáõÝùÁ ³ñï³µáõñ»Ý©©©£

§àõ ³Ñ³°õ³ëÇÏ Ù»ñ ÑÇÝ³õáõñó ÑÝÓ³ÝÝ»ñáõÝ
²ëïáõ³Í³ÛÇÝ áõ ³Ý³å³Ï ·ÇÝÇÝª
¼áñ Ó»ñ Û³·áõñ¹ÇÝ Ñ³Ù»Ù³ï«
²Ûë ïûÝ³Ï³Ý áõ óÝÍáõÃ»³Ý ûñ»ñáõÝ«
Ø»ñ ÑáÕ¿ ë³÷áñÝ»ñ¿Ý åÇïÇ ÁÙå¿ù©©©£

§àõ ³Ñ³°õ³ëÇÏ Ñáë³ÝùÁ Ïñ³Ï¿ ³ñÇõÝÇÝª
ê»õ áõ Ñ³Ý¹Çë³Ï³Ý áõ ³ÝÝáõ³×»ÉÇ óáõÉ»ñáõÝ«
¼áñ Ó»ñ Ñ³Ûñ»ñáõ Ñá·ÇÇÝ áõ Ó»ñ ³ëïáõ³Í³óáõÙÇÝ Ñ³Ù³ñ
²ÝáÝó ·»ñ»½Ù³Ý³ù³ñ»ñáõÝ íñ³« ³Ûë ³é³õûï«
Ø»ñ ½ûñ³õáñ áõ ëåÇï³Ï Ó»éáõÁÝ»ñÁ ½áÑ»óÇÝ£

§àõ ³Ñ³°õ³ëÇÏ« áëÏÇ¿ áñ³Ý»ñÁ ³õ»ï³ñ³Ý³Ï³Ý óáñ»³ÝÇÝ©©©
àõ Ñ»éáõÝ»ñ¿Ý ³ñ·³ë³õáñ ¹³ßï»ñáõÝ ï³ñ³ÍáõÙÁ ³Ýë³ÑÙ³Ý«
²Ñ³°õ³ëÇÏ ·³ñáõÝ¿Ý µ³ñÓñ³óáÕ ÑáÕÇÝ ÑáïÁ Ï»Ýë³µ»ñ«
àõ ³Ñ³°õ³ëÇÏ Ýáñ¿Ý É³ÛÝ ß³ñÅáõÙÝ»ñÁ ë»ñÙÝ³ó³ÝÝ»ñáõÝ©©©
àõ ³Ñ³°õ³ëÇÏ Ñûï»ñáõÝ ïáÕ³ÝóáõÙÁ µÉáõñÝ»ñ¿Ý í»ñ«
àõ Í³ÕÇÏÝ»ñáõ ³ÍáõÝ»ñ Ó»ñ ëåÇï³Ï íñ³ÝÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ©©©£

ºñ·»ñÁ ¹³¹ñ»ó³Ý« »õ Ñ³Û Ù³Ûñ»ñÝ Çñ»Ýó ½³õ³ÏÝ»ñáõÝ Ñ»ï«
êñµ³½³Ý ²ñ³ñ³ïÝ»ñáõÝ ¹¿Ù ÍÝñ³¹Çñ áõ µ³½áõÏÝÇÝ ¹¿åÇ í»ñ«
Ú³ÕÃ³Ý³ÏÁ ïûÝ»É¿ ³é³ç« Ý³Ë ³½³ïáõÃ»³Ý ÐáÕÇÝ Ñ³Ù³ñ«
¸³ñ»ñáõ ³ÝÓ³ÛÝ ëáõ·¿Ý Û»ïáÛª Çñ»Ýó å³ßï³ÙáõÝùÁ Ù³ïáõóÇÝ£

²é³õûï ÙÁ Ýáñ¿Ý« ÝáÛÝ ½³õ³ÏÝ»ñÁ ÝáÛÝ Çï¿³ï³Ýç áõ ¹³ñ³õáñ ó»ÕÇÝ«
´áÉáñë Ù¿Ï å³ÛÍ³éûñ¿Ý Ù»ÏÝ»ó³Ýù Ñ³Ý·ñáõ³Ý¿Ý«
ØÇÝã¹»¯é Ù»ñ »ñÇï³ë³ñ¹Ç »ñÏ³Ã¿ áõë»ñÁ ÏÁ É³ÛÝÝ³ÛÇÝ©©©
²ñ¹³ñáõÃ»³Ý »õ ¼ûñáõÃ»³Ý »õ ÈáÛëÇ í³Õáñ¹³ÛÝÇÝª
Îé³ÝÇ¹¿ Û³õÇï»Ý³Ï³Ý áõ ×ßÙ³ñÇï àëï³ÝÝ»ñáõÝ
²ëïáõ³Í³¹Çñ ÑÇÙÝ³ù³ñ»ñÁ Ï³ñ»Ý³É Ïñ»Éáõ Ñ³Ù³ñ©©©£

1899-1901

ՀԱՅՈՐԴԻՆԵՐԸ

ԴԱՐԵՐՈՒ ՎՐԷԺ

ÚáÛë»ñáõ »ñÏ³Ã¿ ë³Ý¹áõËÇÝ Ï³ï³ñÝ»ñ¿Ý ¿« áñ ³õ»ïÇëë Ï° ³ñÓ³Ï»Ù©
ØáËÇñÝ»ñáõ« ¹Ç³ÏÝ»ñáõ »õ íßï»ñáõ ÑáíÇïÝ»ñ¿Ý ¿« áñ Ñ³ë³Û Ç ù»½«
ºõ« ³õ³¯Õ« ùÕ³ÙÇ¹Çë Ã»½³ÝÇùÝ»ñ¿Ý ÇÙ ßù»Õ ó»ÕÇë ³ñÇõÝÁ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï ¹»é ÏÁ Ãáñ³Û©©©
´³Ûó ù³ÛÉ»ñë ³ÝËáÝç »Ý »õ Ï³Ùùë ·»ñ³½ûñ »õ Ó³ÛÝë ¹³Å³Ýûñ¿Ý ³Ù»ÑÇ©©©
¶ÉáõËë ëáõ·»ñ¿Ý »õ íñ¿Å¿Ý »õ ×³Ï³ï³·ñ¿Ý Ã¿»õ ³É»Ñ»ñ«
´³Ûó« ï»°ë« ³ãù»ñë ¹Çõó³½ÝÇ ÙÁ ³ãù»ñáõÝ ã³÷ Ï³ñÙÇñ »õ Ï»ñå³ñ³Ýùë ¿ ëáëÏ³ï»ëÇÉ£
ÆÙ³ëïáõÃ»³Ýë »õ ó³ëáõÙÇë ³ñ»·³ÏÇÝ ï³Ï ÇÙ ÑáõÅÏáõ Çñ³Ýë ³ÝÏÇõÝ³ù³ñ«
²ÛÉ»õë ã° áõ½¿ñ ³Û¹ ëÝáïÇ ÷³éùÁ Û³õ»ñÅûñ¿Ý Çñ íñ³Û Ïñ»É£
ºõ å³Õ³ï³ÝùÇ« ³ÕûÃùÇ« É³ó áõ ÏáÍÇ »õ áÕµÇ ³ÛÝ Ù³ï»³ÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç«
àñ ¹³ñ ³é ¹³ñ ÇÙ ë»ñáõÝ¹Ý»ñë Çñ»Ýó ³ñÇõÝÁ »õ ï³é³å³ÝùÝ »Ý É³ó»ñ«
Ø¿Ï ÏáÕÙ Ý»ï»óÇ »ë ½³ÝáÝù« å³ñïáõÃ»Ý¿ ëïñÏ³óáõÙ »õ ³Õ³ã³Ýù¿ ³ñóáõÝù ã° »ñÃ³Éáõ Ñ³Ù³ñ©©©
ºõ Ùï³ÍáõÙáíë »õ ½³ÛñáÛÃáíë Ó»ñ ó³õ»ñáõÝ ³Ù»Ý³Ëáñ ³ñÙ³ïÝ»ñÁ ã³÷»óÇ©
î»ë³°Û áñ Ó»ñ ÷ñÏáõÃÇõÝ Ùáõñ³óáÕÇ µáåÇÏ áïù»ñÝ ³õ»ñ³ÏÝ»ñáõ ÙáËÇñÝ»ñ¿Ý ³Ûñ»ó³Ý©©©
î»ë³°Û áñ ¹áõù ³ñóáõÝùÇÝ Ù¿ç »ñç³ÝÇÏ ¿Çù »õ Ï»Ýë³µ»ñ ÏéÇõÇÝ ¹¿Ù ³Ñ³µ»Ï©©©
î»ë³°Û áñ ³ñ¹³ñáõÃÇõÝÁ ëï»ÕÍ»É å¿ïù ¿ñ »õ ³½³ïáõÃÇõÝÁ ÙáÉ»·Ý³µ³ñ Û³÷ßï³Ï»É£
ºõ ³Ûëûñ« ³Ñ³õ³ëÇ°Ï« ÇÙ ³ÝÏßé»ÉÇ µ³ñÏáõÃÇõÝë Çñ µáÉáñ Ñáõñ»ñÁ í³é»ó©©©

§²Ñ³° ù»½ ³É ÏÁ ¹ÇÙ»Ù« »Ïá°õ »õ ×³Ùµáõë íñ³Û áïùÇª »ñ·¿° áñ ³ñÓ³Ï»°Ù«
Ö³Ùµáõë íñ³Û é³½Ù»ñ·¿° áñ ùÇÝ³ÛáÛ½ûñ¿Ý »õ ³éÛ³õ¿ï ³ñÓ³Ï»Ù
ÆÙ Ñ³õ³ïùÇ ½³õÏÁÝ»ñáõë í³Ûñ»Ý³É³Ýç »ñÇí³ñÝ»ñÁ ÷áÃáñÏ³å³ñ©©©
Àë¿°« áñ ·³Õ³÷³ñÇë ÷³ñáëÝ»ñÁ Ññ¹»Ñ»Ù ãáñë Í³·»ñáõÝ ¹ÇÙ³ó«
Àë¿°« áñ Ã³õ³É»°Ù ³å³é³ÅÝ»ñáõë ÏáÛï»ñÁ ³ÝÇñ³õáõÃ»³Ý ÏáõñÍù»ñáõÝ«
ºõ áïùÇ Ñ³Ý»Ù ÑáÕÇë Ññ»Õ¿Ý »õ ÁÙµáëï Ù³ñïÇÏÝ»ñáõÝ Ñ»ï«
øÇÝ³ËÝ¹ñáõÃ»³Ý »õ ë³ñë³÷Ç µ³Ý³ÏÝ»ñáõë ³ñß³õ³ÝùÝ ³É ³Ñ»Õ³ß³ñ©©©
Àë¿°« áñ ß»÷áñÝ»ñë ÑÇÝ³õáõñó Ñ»ñáëÝ»ñáõ Ñ³·³·áíÁ ß»÷áñ»É ï³Ù©©©
Àë¿°« áñ »ñÏ³ÃÝ»ñë Ïé³Ý»Ù »õ åáÕå³ïÝ»ñë ßáÕ³óÝ»Ù«
Àë¿°« áñ »ë ³É ÇÙ ³ñÇõÝ³ËáõÙ ÝÅáÛ·ë ßù»Õûñ¿Ý Ã³Ùµ»Ù«
Àë¿°« áñ ³Ýáñ ëÙµ³ÏÝ»ñÁ Óáñ»ñ¿Ý í»ñª É»éÝ¿ Ç É»é ÙÇ³ÛÝ Ï³ÛÍ»Ý©©©
ºñ·¿°« ³Ñ³« µáÉáñÇÝ ³ñÇõÝÁ ³ñ»õ ¿ ¹³ñÓ»ñ »õ Ï³Ùù»ñÝ áõ ¹³ëï³ÏÝ»ñÝ »Ý åÕÝÓáõ»ñ©
ºñ·¿°« ºÕµ³ÛñáõÃÇõÝÁ ïûÝáõ»ó³õ »õ ßáõÝã»ñÝ áõ Ñá·ÇÝ»ñÁ ÝáÛÝ ¹³ñ»ñáõ íñ¿ÅáíÁ åë³Ïáõ»ó³Ý©©©
²Ñ³° Ã³÷áõáÕ ³ñóáõÝùÝ»ñÁ Û»°ï ¹³ñÓ³Ý »õ ÏáõñÍù»ñáõ ÏáÍáõÙÁ ¹³¹ñ»ó³õ«
²Ñ³° µáÉáñÁ Ù¿°Ï« µáÉáñÁ Ù¿°Ï« ÇÙ ¶»ñÇßË³ÝÇ Ã»õ»ñáõë ï³Ï Û³é³ç³ó³Ý©
²ñµ»óá°õñ ½³ÝáÝù ¹»é« »Ã¿ ÏñÝ³ë« »õ ³ñÅ³Ý³µ³ñ ¹Çõó³½Ý»ñ·¿° ½Çë« á¯í ùÝ³ñ³õáñ
ºë ·Çï»Ù« áñ ùáõ ï³õÇÕ¹ Ð³Ûñ»ÝÇùÇÝ Í³ñ³õÝ áõÝÇ« ÇÝãå¿ë íñ¿ÅÝ ³ÛÝù³¯Ý ¹³ñ»ñáõ©©©
àõñ»ÙÝ É³ñ»ñ¹ ½»ÝÇÃÇÝ ß³ÝÃ»ñ¿Ý Û³÷ßï³Ï¿« ïñó³Ï ³é ïñó³Ï«
´³ñÓñ³óá°õñ Ó»éù»ñ¹ »õ ½³ÝáÝù ·Çß»ñáõ³Ý Ï³åáÛïÝ»ñáõ Ï³Ù³ñÇÝ Ï³ñÏ³é¿°«
ºõ ÷³é³½³ñ¹¿ ·ÉáõËë ³é³õûï»³Ý ³ëïÕ»ñáõ µáÛÉáí ÙÁ Éáõë³Íáñ«
ÊÝÏ³ñÏ¿° ½Çë »õ ³ÝÙ³ÑáõÃ»³Ý ï³×³ñÝ»ñáõÝ ¿Ý ÷³é³Ï»ñïÁ Ï³éáõóá°õñ«
ÌÝñ³¹ñ¿° »õ å³ßï¿° ½Çëª »õ »ñµ Å³ÙÁ Ñ³ëÝÇª áÕç³ÏÇ½áõ¿° ÇÝÍÇ Ñ³Ù³ñ«
ºõ ÷ßñ¿° ùáõ ÑáÕ»Õ¿ÝÇ ×³Ï³ï¹ ÇÙ ÏáÃáÕÇë Ù³ñÙ³ñÝ»ñáõÝ ¹ÇÙ³ó«
àñáíÑ»ï»õ ºë »°Ù« ºë »°Ù« ºë »°Ù« ÇÙ ³ÝáõÝë ¿ ä³Ûù³ñ »õ í³Ë×³Ýëª Ú³ÕÃ³Ý³Ï¦£

1902 ÄÝ»õ

ՀՈՂԻՆ ՁԱՅՆԸ

Àë¿¯ù« Ç¯Ýã ¿ ³ÛÝ ½³ñÑáõñ³ÝùÁ« á¯í ëáõ·»ñáõ »õ ³ï»ÉáõÃ»³Ý ÁÝÏ»ñÝ»ñ«
àñ Ýáñ»Ý ï³é³å³ÝùÇ« ÛáÛëÇ »õ ù³Ý¹áõÙÇ ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ íñ³Û«
²Ûë ÇñÇÏáõÝ« ÇÝÍÇ Ï° Áë»Ý« Ã¿ µáó³í³éáõáÕ ëáõñ»ñáõ Ñ»ï åÇïÇ ÇÛÝ³Û«
Æ¯Ýã ¿ ³ÛÝ ½³ñÑáõñ³ÝùÁ« á¯í ëáõ·»ñáõ »õ ³ï»ÉáõÃ»³Ý ÁÝÏ»ñÝ»ñ£

àõ ËûëáÕ Ó³ÛÝÁ Û³õÇï»Ý³Ï³Ý Ù³ù³éáõÙÝ»ñáõ ÐáÕÇÝ Ó³ÛÝÝ ¿ñ«
àñ Çñ ³õ»ñ³Ï¿ µ»ñ³ÝÝ»ñÁ ¹¿åÇ í»ñª ÑáñÇ½áÝÝ»ñáõÝ«
Ø³Ñ³½³Ý·»ñáõ »ñÏ³Ã»Õ¿Ý ÙññÏáõÙÇ ÙÁ Ñ³Ý·áÛÝª
ìñ¿Åáí áõ ó³ëáõÙáí ³éÉóáõ³Í« ·»ñ³·áÛÝ Ù³ñï³Ññ³õ¿ñÁ Ï° ³Õ³Õ³Ï¿ñ©©©
àõ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï Ó»½Ç Ù³Ñ³µáÛñ ³ñÓ³·³Ý·Ý Çñ ÷ñÏ³ñ³ñ Ëûëù»ñáõÝ©

¬ à¯í ù³Õ³ùÝ»ñ¿ë »õ »ñÏÇÝù¿ë Ñ³É³Íáõ³Í Ã³÷³é³Ï³Ý ½³õÏÁÝ»ñ«
ØïÇÏ Áñ¿°ù« ³Ûë ÇñÇÏáõÝ« Ó»ñ ÑÇÝ³õáõñó »õ ³ñ·³õ³Ý¹ »õ ³ÛñÇ ÑáÕÇÝª
²ï»ÉáõÃÇõÝáí« Ñ»ÍÏÉï³Ýùáí »õ Ñá·»í³ñùáí ÛÕÇ«
ê³ ùÇÝ³ÛáÛ½ áõ ³ñÇõÝáï áõ Ûáõë³Ñ³ï Ññ³õ¿ñÁ å³Õ³ï³·ÇÝ©©©
ºõ »Ã¿ Ï° áõ½¿ù« áñ Ó»ñ í³ÕÝç³Ï³Ý ³½·Á ¹»é ï»õ¿«
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ »ñÏÇñÁ ³Ý·³Ù ÙÁÝ ³É ÇÝùÝ Çñ Ù¿çÁ ãÁù³Ý¹áõÇ«
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ ³½³ïáõÃ»³Ý Ñ»ñáëÝ»ñÁ ÇÙ ÏáÕ»ñ¿ë Ýáñ¿Ý ÍÝÇÝ«
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ ³ñÑ³õñ³ÉÇó ·»ï»ñë ¹Ç³ÏÝ»ñáí µ»éóáõ³Í ãÁÃ³õ³ÉÇÝ©©©
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ ³ëïÕ»ñë µ³óáõÇÝ »õ µÉáõñÝ»ñë Í³ÕÏ³Ý³Ý©©©
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ ³ÕµÇõñÝ»ñë »ñ³½Ý»ñáõ å¿ë ×³é³·³ÛÃ»Ý©©©
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ µ³ñ»µ»ñ ¹³ßï»ñë Ýáñ¿Ý Çñ»Ýó óáñ»³ÝÝ»ñÁ Íáí³óÝ»Ý©©©
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ Ù³ÛñáõÃ»³Ý Ï³Ãáíë Ó»ñ ³Û·ÇÝ»ñÁ áéá·»Ù«
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ ³ñß³ÉáÛëÝ»ñë Ù»ñÏ³Ý³Ý »õ ³ñ»·³ÏÝ»ñë Í³·ÇÝ©©©
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ ÑáíÇïÝ»ñë ³ÛÉ»õë Ù³Ñáõ³Ý ßáõÝãÇÝ ï³Ï ãÁÑ»ÍÏÉï³Ý©©©
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ ë»ñáõÝ¹Ý»ñë µ³ñ·³õ³×ÇÝ »õ ÇÙ ³ÛñÇÇ ¹¿Ùùë ·¿Ã ³é³õûï ÙÁ ÅåïÇ©©©
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ Ë³Õ³ÕáõÃÇõÝÁ Ó»ñ »ñ¹ÇùÝ»ñáõÝ ï³Ï ³ñÓ³Ý³Ý³Û«
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ Ó»ñÇÝÝ»ñáõÝ ï³ù ³ñÇõÝÁ ×³Ùµ³Ý»ñáõë ù³ñ»ñ¿Ý í³ñ ³°É ãÁÑáëÇ«
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ Ó»ñ ìñ¿ÅÁ ÉáõÍáõÇ »õ Ó»ñ ²ï»ÉáõÃÇõÝÁ Û³÷ñ³Ý³Û©©©
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ ²ñ¹³ñáõÃÇõÝÁ ïÇñ³å»ï¿ »õ Çñ áëï³ÝÁ Ï³éáõóáõÇ«
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ Ð³ÛÏ³ß¿ÝÝ »õ ²ñÙ³õÇñÁ« îÇ·ñ³Ý³Ï»ñïÝ »õ ²ñï³ß³ïÁ í»ñ³Ï³Ý·ÝÇÝ«
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ Ó»ñ Ñá·ÇÝ»ñÁ ½ûñ³Ý³Ý »õ Ó»ñ ×³Ï³ïÝ»ñÁ Éáõë³õáñáõÇÝ©©©
ºÃ¿ Ï° áõ½¿ù« áñ ¹³Å³Ý ËÕ×Ç Ë³ÛÃÁ Ó»ñ ³Ù»ÝáõÝ ³éç»õ ·»ñ»½Ù³ÝÝ»ñ ãÁ ÷áñ¿©©©
ÆÝÍÇ Ñ³ë¿°ù ³ÛÝ ³ï»Ý« ÙáÉ»·Ý³µ³ñ »õ ·áõÝ¹ ³é ·áõÝ¹«
´³½áõÏÝ»ñÝÇ¹ ÁÙµáëï³óáõÙÇ »ñÏ³Ã»Õ¿Ý Ñáí»ñáõÝ
ºõ ×³Ï³ïÝ»ñÝÇ¹ µáÉáñ µ³ÕËáõÙÝ»ñáõÝ Ï³ñÏ³é³Íª
ºõ ³Õ³Õ³Ï»ó¿ù ×·Ý³Å³Ù»ñáõ Ù³Ñ³ßáõù ûñ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ ë³ÑÙ³Ýáõ³Í«
²ñÇ³óáõÙÇÝ ³Ý¹³éÝ³ÉÇ ÁÝ¹í½áõÙÝ»ñáõ« Ûáõë³¹ñáÕ« ëå³é³½ÇÝáÕ« Û³ÕÃ³Ý³ÏáÕª
Ò»ñ ëñïáï »õ Ï³ï³ÕÇ Ïáã»ñÝ ²ï»ÉáõÃ»³Ý«
²Õ³Õ³Ï»ó¿°ù ½³ÝáÝù áñáïáõÙÇ ·áéáõÙÝ»ñáí ³å»ñ³ë³Ý«
¸³ßï³í³Ûñ¿ ¹³ßï³í³Ûñ« ù³Õ³ù¿ ù³Õ³ù »õ Ñá·Ç¿ Ñá·Ç«
ì³ëÝ ½Ç ·Çï»Ù« áñ ³Ûë í×é³Ï³Ý ÁÝ¹Ñ³ñáõÙÝ»ñ¿Ý Û»ïáÛ«
ÂßÝ³ÙÇÇë áëÏáñÝ»ñ¿Ý« Û³ÕÃ³Ý³ÏÇÝ ÏáÃáÕÝ»ñÝ ³Ñ³ñÏáõ«
²Ñ³·Ý³µ³ñ« ×³ÏïÇë íñ³Ý« Ó»ñ Ó»éù»ñáíÝ« ³ßï³ñ³ÏáõÇÝ åÇïÇ©©©

§ú·ÝáõÃÇõÝ ³Õ³Õ³Ï»ó¿°ù Ó»ñ Ñá·ÇÇÝ µ³ñÏáõÃ»³Ý ßáõÝãáíÁ µáí³Ý¹³Ï«
àõ ÃáÕ ó³ÝáõóÇñ ½³õÏÁÝ»ñáõë ³ÙµáËÝ»ñÝ Ñ³ÛÏ³Ï³Ý
Æñ³ñáõ ½³Ý·áõ³ÍáõÇÝ« »Õµ³Ûñ³Ý³Ý« Ññ³ÑñáõÇÝ«
Ò»ñ íñ¿ÅÇ Ù³Ñ³ßáõÝã ÏáãÇÝ å³ï·³ÙÝ»ñáõÝ ï³Ï«
àõ Ãá°Õ Ó»ñ ¹³ëï³ÏÝ»ñÁ Ï³ÛÍ³ÏÝ»ñáõ ÝÙ³Ý ·³É³ñáõÇÝ«
àõ ·ÉáõËÝ»ñÝÇ¹ ³ñÇõÝáí »õ ÛáÛëáí Ë»ÝÃ»Ý³Ý©©©
àõ ÃáÕ Ó»ñ Ù»ñÏ³óáõó³Í ëáõñ»ñÁ ÷³ÛÉ³ï³Ï»Ý«
ºñÇí³ñÝ»ñáõ ¹éáÛÃ¿Ý ³ñÓ³Ïáõ³Í µáó»ñáõÝ Ñ»ï«
àõ Ó»ñ ç³Ñ»ñÁ Ãá°Õ Çñ»Ýó ³ñ»õÝ»ñÁ ï³ñ³Í»Ý«
è³½Ù³¹³ßï¿ é³½Ù³¹³ßï áõ Ï³ï³ñ¿ Ï³ï³ñ©
ú¯« û·ÝáõÃ»³¯Ý« û·ÝáõÃ»³¯Ý« û·ÝáõÃ»³¯Ý ³ñß³õ»ó¿°ù©
¼³õÏÁÝ»ñáõë ëÇñáÛÝ »õ ²ñß³ÉáÛëÝ»ñáõ ÑáÕÇÝ ÷ñÏáõÃ»³ÝÁ Ñ³Ù³ñ©©©
àõ áñå¿ë½Ç Ó»ñ Ñá·ÇÝ»ñÝ ³ñÇ³Ý³Ý »õ Ó»ñ Çñ³ÝÝ»ñÁ Ù³ñÙ³ñáõÇÝ©©©
àñå¿ë½Ç ²ï»ÉáõÃÇõÝÁ Ó»ñ ëñïÇÝ Ù¿çÁ Íáí³Ý³Û«
àñå¿ë½Ç Ó»ñ ù³ÛÉ»ñÁ í×éáõÇÝ áõ Ó»ñ Ï³ÙùÁ ÷áÃáñÏÇ«
àñå¿ë½Ç Ó»ñ ÑáÕÇÝ Ù³ÑÁ ·¿Ã ³Ý·³Ù ÙÁ Ó»ñ áõÕ»ÕÁ ¹³ßáõÝ¿©©©
àñå¿ë½Ç Ó»ñ µ³½áõÏÝ»ñÁ ½³ñÝ»Ý áõ Ó»ñ ÏáõñÍù»ñÁ åÕÝÓ³Ý³Ý«
î»ë¿°ù ³Ý·³Ù ÙÁ û·ÝáõÃÇõÝ Ñ³ÛóáÕ Ï³ñ³õ³ÝÝ»ñÁ ÇÙ Ùáéóáõ³Í ½³õÏÁÝ»ñáõë«
àõ ³ÝáÝó Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ ûñ»ñáõÝ á×ÇñÝ»ñ¿Ý ù³ñáõù³Ý¹«
àõ ³ÝáÝó áñµ Ñá·ÇÝ»ñÝ Ó»ñ ÉùáõÙÝ»ñ¿Ý íÇñ³õáñ«
àõ ³ÝáÝó ³ùëáñ³ÝùÇ ßï³åÁ ÇÙ ¹Åáõ³ñÇÝ µÉáõñÝ»ñ¿ë Ç í»ñ«
î»ë¿°ù« ³ÝáÝó Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñÁ í»ñ³Ñ³ë Ù³Ñ¿Ý ½³ñÑáõñ³Í«
àõ ³ÝáÝó ³ÕûÃùÁ áõ ×ÇãÁ áõ å³Õ³ï³ÝùÁ Ýáñ³ÏáÍ«
Üáñ¿Ý áõ Ýáñ¿Ý Ûáõë³Éáí »õ ³ÝÓÏ³·ÇÝ ¹¿åÇ Ó»½ ³ÏÝ¹¿ï«
Ò»ñ µáÉáñ¿Ý« á¯í Ñ³É³Í³Ï³Ý »õ Ñ»é³õáñ »õ ï³ñ³·Çñ ½³õÏÁÝ»ñ«
Ò»ñ µáÉáñ¿Ý å³ßïå³ÝáõÃ»³Ý ß³ñÅáõÙ ÙÁ Ï³Ù Ï³ÃÇÉ ÙÁ ³ñÇõÝ«
Î³Ù ù³ÝÇ ÙÁ ½ûñ³õáñ Ï»³Ýù« ÛáÛëáí »õ Ûáõë³Ñ³ïáõÃÇõÝáí ëå³é³½¿Ý«
Ò»ñ µáÉáñ¿Ý Çñ³õ³Ùµ »õ »Õµ³Ûñ³µ³ñ ÏÁ ëå³ë»Ý©©©¦

§²×³å³ñ»ó¿°ù« Ó»½Ç¯ »Ù« áñáíÑ»ï»õ µáÉáñ Ï»³Ýù»ñÁ åÇïÇ ç³Ëç³ËáõÇÝ«
´áÉáñ ³ÙáÉÝ»ñÁ åÇïÇ ³ÛñÇ³Ý³Ý áõ µáÉáñ ³ÛñÇÝ»ñÁ åÇïÇ Ù³Ñ³Ý³Ý«
´áÉáñ Ýáñ³ÍÇÝÝ»ñÁ Çñ»Ýó Ë³ÝÓ³ñáõñÝ»ñáõÝ ³ñÇõÝáï Í³Éù»ñáõÝ ï³Ï¿Ý«
Æñ»Ýó Ï»³ÝùÇÝ ³Ý·Çï³Ï ³ãáõÁÝ»ñÁ Ù³Ñáõ³Ý Ù¿çÁ åÇïÇ µ³Ý³Ý©©©
àõ ¹»é µáÉáñ ¹Ç³ÏÝ»ñÁ ³Ý·³Ù ÙÁÝ ³É »õ í³Ûñ³·ûñ¿Ý
Æñ»Ýó Ïï³õ¿ å³ï³ÝùÝ»ñáõÝ ÁÝ¹Ù¿ç¿Ý åÇïÇ ÛûßáïáõÇÝ« åÇïÇ ëñ³ÍáõÇÝ©©©
àõ µáÉáñ ³ñ·³ë³µ»ñ ³ñï»ñÝ áõ Ë³ñï»³ß ÑáõÝÓù»ñÝ í³Õáñ¹³ÛÝÇÝ«
²Û·»ëï³ÝÝ»ñáõÝ áõ Í³ÕÏ³¹³ßï»ñáõÝ Ñ»ï µáÉáñÁ Ù¿Ï åÇïÇ ÙáËñ³Ý³Ý©©©
²×³å³ñ»ó¿°ù« µáÉáñ Ï³ÃáÕÇÏ¿Ý»ñÁ Çñ»Ýó ·Ùµ»ÃÝ»ñáíÁ åÇïÇ Ã³õ³ÉÇÝ«
àõ µáÉáñ ù³Õ³ùÝ»ñÁ ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ »õ ·ÇõÕ»ñÁ ·ÇõÕ»ñáõÝ ï³Ï«
àõ µ»ñ¹»ñÝ áõ å³ïÝ¿ßÝ»ñÝ áõ ³ßï³ñ³ÏÝ»ñÝ ¹³ñ³õáñª ³Ûë µáÉáñÇÝ íñ³Û©©©
²×³å³ñ»ó¿°ù« á¯í íñ¿ÅËÝ¹ñáõÃ»³Ý ûñ»ñáõ ½³õÏÁÝ»ñë ³Ýí»Ñ»ñ«
¸¿åÇ Ó»ñ ÑáÕÁ ÝáõÇñ³Ï³Ý« Ó»ñ ÝÇ½³ÏÝ»ñÁ óó³Í áõ Ó»ñ ÏáõñÍù»ñÁ µ³ó³Íª
Ò»ñ í³Ñ³ÝÁ ÏéÇõÝ»ñáõ ÑáíÇÝ« áõ ×³Ï³ï³ÙáõË »ñÏ³ÃÝ»ñÝÇ¹ ×û×»É¿Ý«
²×³å³ñ»ó¿°ù« áõ í³Ûñ³·³µ³ñ áõ ÷áÃáñÏ³å¿ë áõ ùÇÝ³ÛáÛ½ûñ¿Ý«
¸¿åÇ ³Ý³éÇÏ ³å³é³ÅÝ»ñÝ ÇÙ Û³õÇï»Ý³Ï³Ý ÏáÕ»ñáõë©©©¦

§àõ ³Ûë ³É Áë³Í ÃáÕ ÁÉÉ³Ù Ó»½Ç« á¯í í³ñ³Ýáï ½³õÏÁÝ»ñ«
Â¿ íñ¿ÅËÝ¹Çñ áõ ëáõñµ ³ï»ÉáõÃÇõÝÝ»ñ¿Ý í»ñçÝ ¿ ÙÇ³ÛÝ«
àñ ëñµ³½³Ý áõ ³ëïáõ³Í³ÛÇÝ ê¿ñÁ Î»³ÝùÇÝ«
ÆÙ ³Ýë³ÑÙ³Ý áõ Ù³Ûñ³Ï³Ý ÏáõñÍùÇë íñ³Û åÇïÇ ³åñÇ©©©
àñáíÑ»ï»õ« ³í³¯Õ« ÙÇ³ÛÝ »ë ·Çï»Ù« Ã¿ ³ñÇõÝÇ Ç¯Ýã ³Ý³·áñáÛÝ ë³Ñ³ÝùÝ»ñ
ÆÙ »ûÃÁ Ë³õ»ñáõë ³Õç³ÙáõÕçÝ»ñáõÝ ËáñÁ ëáõ½áõ»Éáí
Ð³ëï³ïáõÃ»³Ýë ÑÇÙáõÝùÝ»ñÁ ³ÝáÕáñÙ³µ³ñ áéá·»óÇÝ©©©
ØÇ³ÛÝ »ë ·Çï»Ù« Çñ³ñáõ »ï»õ¿« ³Ýí»ñçûñ¿Ý« Ñá·ÇÇë ËáñÁ ÙËñ×áõáÕ
ÎÇë³µ³ó ¹³·³ÕÝ»ñáõÝ ×³ñ×³ïÇõÝÝ ³Ñ³µ»ÏÇã©©©
ØÇ³ÛÝ »ë ÇÙ³ó³Û µáÉáñ ³Ýå³ïÙ»ÉÇ ÑéÝ¹ÇõÝÝ»ñÁ á·»í³ñÝ»ñáõÝ©©©
´áÉáñ ³Õ³Õ³ÏÝ»ñÝ ³ÝáÝó« áñáÝù ÷ñÏáõÇÉ áõ½»óÇÝ«
´áÉáñ ó³õ³ï³Ýç Ï³ñÏ³éáõÙÁ ³ÛÝ ³Ù¿ÝáõÝ«
àñáÝù ¹»é í³ÛñÏ»³Ý ÙÁ ³ñ»·³¯ÏÁ« ³ñ»·³¯ÏÁ å³Õ³ï»ó³Ý©©©
ØÇ³ÛÝ »ë ÇÙ³ó³Û µáÉáñ ³ÝÓÏáõÃÇõÝÁ Çñ³ñ ¹»é ï³ñ÷ûñ¿Ý å³ßïáÕÝ»ñáõÝ«
´áÉáñ ÏáÕÏáÕ³ÝùÁ ½³õÏÁÝ»ñ¿ µ³ÅÝáõáÕ ³ñ¹¿Ý ³ÛñÇ Ù³Ûñ»ñáõÝ©©©
àõ ³Ûë µáÉáñÇÝ Ù¿ç¿Ý ³Ñ³·Ý³ÉÇó Ïñ×ïÇõÝÁ ÷ßñáõáÕ áëÏáñÝ»ñáõÝ©©©
àõ Çñ³ÝÝ»ñ¿ ³Ýç³ïáõáÕ ·ÉáõËÝ»ñáõÝ í³Ûñ¿çùÁ óÝáñ³Ï³Ý«
ØÇ³ÛÝ »ë ÇÙ³ó³Û« »ñµ Ï³é³÷Ý³ïÝ»ñáõ µ³ñÓñ»ñ¿Ý ÇÙ ×³ÏïÇë íñ³Û ÇÝÏ³Ý©©©
àõ í»ñç³å¿ë ÙÇ³ÛÝ »ë ·Çï»Ù Ïáõï³ÏáõÙÝ»ñÁ ³ÛÝ ÏÙ³ËùÝ»ñáõÝ«
àñáÝù ëñïÇë Ëáñù»ñáõÝ Ù¿çÁ« á¯ñ Å³Ù³Ý³Ï¿Ý Ç í»ñ« á¯ñ Å³Ù³Ý³Ï¿Ý Ç í»ñ©©©
²ÛÝã³¯÷ ÙññÏáïûñ¿Ý ³ñÙ³ï³ó³¯Ý« ³Ýï³éáõ»ó³¯Ý©©©¦£
ºõ Û»ïáÛ ÐáÕÁ ù³ÕóñáõÃ»³Ùµª Ù³ù³éáÕÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñª ë³ ³õ»ïÇëÁ ïáõ³õ©©©

§´³Ûó ÑÇÙ³« á¯í ¹áõù« áñ Û³Ù³éûñ¿Ý Ù³ñÙÇÝÇë áõ Ñá·ÇÇë Ï³éã³Í ¿ù«
¸áõù Ð³õ³ï³ñÇÙÝ»ñÁ« ¹áõù àõËïáõ³ÍÝ»ñÁ« ¹áõù ÇÙ Ð³ñ³½³ïÝ»ñë ³Ýµ³ëÇñ«
¸áõù« áñ ÇÙ ó³õ»ñë ³åñ»ó³ù áõ Ó»ñ ³ñÇõÝÁ ÇÝÍÇ Ñ³Ù³ñ ³ÝËÝ³Û µ³ßË»óÇù«
¸áõù« áñ ¹³ë³ÉùáõÙÝ»ñáõ ¹ÅË»Ù í³ïáõÃÇõÝÁ ãÁ×³Ýãó³ù«
Ò»½Ç »Ù« ëñï³åÝ¹áõ»ó¿°ù« Ûáõë³¹ñáõ»ó¿°ù« Ë³ã³ÏÝùáõ»ó¿°ù«
ø³Ý½Ç« Çñ»Ýó ÷³ËáõëïÝ»ñ¿Ý ËÕ×³Ñ³ñáõ³Í Ó»ñ »Õµ³ÛñÝ»ñÁ µáÉáñ«
²Ñ³õ³ëÇ°Ï ÏÁ Ñ³ëÝÇÝ© ²ï»ÉáõÃ»Ý¿ Ññ³ß³ó³Í áõ êÇñáí ³ñµßÇé«
ºõ ³ñß³ÉáÛëÇÝ Ñáõñ»ñáõÝ Ù¿ç¿Ý Çñ»Ýó »ñÏ³Ã»³Û Ó»éù»ñÁ Ó»ñ Ó»éù»ñÁ ÏÁ ÷Ýïé»Ý©©©¦£

1902 ö³ñÇ½

ԶՂՋՈՒՄԻՆ ԹԱՓՕՐԸ

ÀÙµáëï³óáõÙÇ »õ ³õ»ñáõÙÇ ÇñÇÏáõ³Ý ÙÁ ëáõñ»ñáõÝ Ù¿ç¿Ýª
ºñµ Ð»ñáëÝ»ñáõ ³ëïáõ³Í³ÛÇÝ ³ñÇõÝÁª ÑáÕÇÝ Ñ»ÍÏÉï³óáÕ ÏáõñÍù¿Ý Ç í»ñ«
Ú³ÕÃáõÃ»³Ý »õ ÛáÛëÇ Ï³ñÙÇñ ³ñ»·³ÏÇ ÙÁ ÝÙ³Ý ÏÁ µ³ñÓñ³Ý³ñ«
Ú³ÝÏ³ñÍ ½³ñÑáõñ»³ÉÝ»ñáõÝ« ß÷áÃ³ÍÝ»ñáõÝ »õ Ù»Ý³õáñÝ»ñáõÝ Ëáõ×³åÁ ëÏë³õ«
ø³Õ³ùÝ»ñ¿Ý »õ ³õ³ÝÝ»ñ¿Ý ¹áõñë« ÑáíÇïÝ»ñ¿Ý« µÉáõñÝ»ñ¿Ý »õ ·»ï»ñ¿Ý ³Ý¹ÇÝ«
¸¿åÇ ³ÝëïáÛ· Ñ³Ý·ñáõ³ÝÝ»ñÁ Ù³Ñ³óÝáÕ ûï³ñ³óáõÙÝ»ñáõÝ©©©

àõ Ñ³½³ñ³õáñÝ»ñ ¿ÇÝ ³ÝáÝù« Ñ³½³ñ³õáñÝ»ñ áõ Ñ³½³ñ³õáñÝ»ñª
àñ Ù¿Ï¿Ý Ç Ù¿Ï ³Õ¿ï³Ó³ÛÝ»ñ¿Ý ½³ñÑáõñ³Í ¹»é ã¿ÇÝ Ïñó¿ñ Çñ»Ýó ù³ÛÉ»ñÁ í×é»É«
Æñ»Ýó ¹³ëï³ÏÝ»ñÝ áõ ëáõñ»ñÁ ·³É³ñ»Éáõ« ÃßÝ³ÙÇÝ»ñÁ Ý³Ûáõ³Íù Ý³Ûáõ³ÍùÇ ×³Ï³ï»É¿Ý«
ºõ ³Ûë µáÉáñÁ Ë»É³Û»Õáõ³Íª ÙáËÇñÇ« Ñá·»í³ñùÇ »õ É³óáõÏáÍÇ ù³éáõÕÇÝ»ñ¿Ý ³Ýó³Ý«
²ÝáÝó Ñ»ï« áñ ³õ³¯Õ Ïáïñïáõ»Éáí« Ù»éÝ»Éáí« ç³Ëç³Ëáõ»Éáí« ³ñÇõÝáõ»Éáí ÏÁ ßï³å¿ÇÝ«
Æñ»Ýó Ù³½»ñÁ ³Ý·Ãûñ¿Ý ÷»ïï»Éáí »õ Ïáñëáõ³Í ½³õÏÁÝ»ñáõ Ç ËÝ¹Çñ©©©
ºõ ûñ»ñáí »õ Ë³õ³ñÝ»ñáí ë³ÑÙ³Ý¿ ë³ÑÙ³Ý Ëáõ×³å»óÇÝ«
ºõ Ï³ÛÇÝ« áñ ÏÇë³Ù»é Ù³ñÙÇÝÝ»ñ áõë»ñÝáõÝ íñ³Û »õ ·»ïÝ³ù³ñßª ÏÁ ÷³Ëã¿ÇÝ«
Î³ÛÇÝ« áñ Çñ»Ýó Ñ³ßÙáõ³Í Ó»éù»ñ¿Ý »õ ïñáñáõ³Í ëñáõÝùÝ»ñ¿Ý Ù³ë ³é Ù³ë«
Ö³Ùµ³Ý»ñáõ ù³ñ»ñáõÝ« ÑáÕ³ÏáÛï»ñáõÝ »õ Ù³ó³éÝ»ñáõÝ íñ³Û«
ºÕ»ñ³Ï³Ýûñ¿Ý« ³ñÇõÝáï³Í É³Ã»ñáõ å¿ëª Ã³÷Ã÷»Éáíª ÏÁ ßï³å¿ÇÝ«
ÀÝ¹í½áõÙÇ ß³é³ãÝ»ñáõÝ »õ Ññ¹»Ñáõ³Í ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ ³éç»õ¿Ý©©©
¼³ñÑáõñ³ÉÇó ³ñß³õ³ÝùáíÁ ³Ý³å³ïÝ»ñáõ ³ÛÝ ÷áÃáñÏÇÝ©©©
àñáõÝ í³Ûñ³·áõÃ»³ÝÁ íñ³Û« ù³ÉáÕ ³Ýï³éÝ»ñáõ Ñ³Ý·áÛÝ« Ï³ÛÍ³ÏÝ»ñÁ ÏÁ ï³å³ÉáõÇÝ©©©
ºñÏñÇÝ µáÉáñ Í³Ûñ»ñ¿Ý ÏÁ ËáõÅ¿ÇÝ ³ëáÝù« µ³½áõÏÝ»ñÝÇÝ Ñáí»ñáõÝª
ºõ ãÁÙûï»óáÕ û·ÝáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ å³Õ³ï³·ÇÝ ï³ñ³Íáõ³Í«
ÎáÛñ»ñáõ Ë³õ³ñãïÇÝ »õ ³Ý·Çï³ÏÇó ËáõéÝ»ñ³ÙÇ ÙÁ ³ÛÝã³¯÷ ÝÙ³Ý
àñ ½³Ûñ³·ÇÝ áõ ÙáÉ»·Ý³Í áõ ³éË³ñË³÷«
²å³é³ÅÝ»ñáõ ³Ý³·áñáÛÝ µ³ËáõÙÝ»ñáõÝ åÇïÇ í³½¿ñ©©©

´³Ûó Ø¿ÏÁ« áñáõÝ Ùï³ÍáõÙÁ ÙáÉáñ³ÍÝ»ñáõ ³Ûë ÙÕÓ³í³Ýç¿Ý ÏÁ Ë»ÝÃ»Ý³ñ«
àñáõÝ Ñá·ÇÝ Ï° ³ñÇõÝáïáõ¿ñ »õ áñáõÝ àõËïÁ Çñ Ý»ñëÇ¹ÇÝ Çñ ÏáãáõÙÁ ÏÁ Ó³ÛÝ¿ñ«
²ÙµáËÇÝ ³éç»õ ³ßï³ñ³Ïáõ»Éáíª ³Ýáñ í³½ùÁ ¹³¹ñ»óáõó« »õ Í³Ýñ³¹¿Ùª Áë³õ©
Æñ Ëûëù»ñÁ Çñ Î³ÙùÇÝ »õ Çñ Ð³õ³ïùÇÝ ã³÷ ³ÝÓÝáõñ³ó ¿ÇÝ »õ ½ûñ³õáñ«
Æñ ßáõÝãÁ ëñïáï« Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñÁ åÕïáñ »õ Çñ ÑëÏ³ÛÇ ×³Ï³ïÁ µáó³í³é£
ºõ ù³ÛÉ»ñÁ Ï³ë»ó³Ý »õ í³½ùÁ ¹³¹ñ»ó³õ »õ Ï³Ùù»ñÁ åñÏáõÇÉ ëÏë³Ýª »ñµ ³ÝÇÏ³ ÏÁ Ëûë¿ñ©©©

§¸¿åÇ Û»°ï« ¹¿åÇ Û»°ï« ¹¿åÇ Û»°ï« »õ Áë¿°ù« ¹»é á±ñ ÛáÛëÇÝ »õ á±ñ ·ÃáõÃ»³Ý
Ø³Ñ³óáõ« ³ÝáÕáñÙ áõ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ ³Û¹ ³å³é³ÅÝ»ñáõÝ ¹ÇÙ³ó«
²Ûëå¿ë åÇïÇ »ñÃ³Ýù Ï³ñ³õ³Ý ³é Ï³ñ³õ³Ý« Ë»É³Û»Õ³µ³ñ »õ µ³½Ï³ï³ñ³Íª
Ø»ñ Çñ³ÝÝ»ñÝ áõ Ù»ñ ×³Ï³ïÝ»ñÝ ³ÝáÝó Ñ³Ý¹¿å« ³Ý·³Ù ÙÁÝ ³É Ïáïñï»Éáõ©©©
Àë¿°ù« ¹¿åÇ á±ñ û·ÝáõÃÇõÝÁ »õ ¹¿åÇ á±ñ ³ñÇõÝ³ñµáõ ÃßÝ³ÙÇÝ»ñÁ åÇïÇ ù³É»Ýù©©©
¸¿åÇ á±ñ ßÝáñÑÇÝ »õ á±ñ Ù³ñ¹³ëÇñáõÃ»³Ý ÃáõÝ³õáñ µ³Å³ÏÝ»ñáõÝ
äÇïÇ »ñÃ³Ýù Ù»ñ Í³ñ³õ¿Ý ë³é³Í ßñÃáõÝùÝ»ñÁ Ï³ñÏ³é»Éáõ©©©
à±ñ ³ÝáÕáù ³ëïáõ³ÍáõÃ»³Ý »õ á±ñ ³ÝáÕáù Ëáñ³ÝÇÝ ÏÁ Û³é³ç³Ý³Ýù« Ø»ñ å³ßï³ÙáõÝùÁ« Ù»ñ ³ñÇõÝÁ »õ Ù»ñ ³ñóáõÝùÁ ³ÝáÝó ³éç»õ Ã³÷»Éáõ©©©
à±ñ µ³ñµ³ñáëáõÃ»³Ý »õ á±ñ µéÝ³å»ïÇÝ ³ÝáÕáñÙ ×Çñ³ÝÝ»ñ¿Ý
Ø»Ýù Ù»ñ Ï»³ÝùÇÝª Ù»ñ Ñá·ÇÇÝ »õ Ù»ñ ÑáÕÇÝ ÷ñÏ³ÝùÁ ÏÁ Ûáõë³Ýù«
à±ñ ³ñ»·³ÏÇÝ« á±ñ ·Çß»ñÇÝ »õ á±ñ ÑáñÇ½áÝÇÝ ï³Ïª
²Ûëå¿ë Ï° »ñÃ³Ýù Ù»ñ ÷³Ëáõëï¿Ý ³ÙûÃ³Ñ³ñÇ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ ·»ñ»½Ù³Ý»Éáõ©©©
à±ñ ³Ý¹áõÝ¹ÇÝ µ»ñ³ÝÝ»ñ¿Ý »õ á±ñ Å³ÛéÇÝ Ï³ï³ñÝ»ñ¿Ý« ³Ûë ÇñÇÏáõÝ«
äÇïÇ »ñÃ³Ýù« Ù»ñ ëïñáõÏÇ Ó»éáõÁÝ»ñáíÁ Ù»ñ ³ãáõÁÝ»ñÁ ÷³Ï³Íª
ì³ï»ñáõ å¿ë ¹¿åÇ ³Ý¿³óáõÙÇÝ ËáñËáñ³ïÝ»ñÁ ·³Ñ³íÇÅáõ»Éáõ©©©
ØÇÝã¹»¯é ³Ý¹ÇÝ« ÙÇÝã¹»é ³Ý¹ÇÝ« Ù»ñ µáÉáñÇÝ Ñ³Ù³ñª Ù»ñ ³Ù»ÝáõÝ ëÇñáÛÝ«
Ø³ù³éáõÙÇ« ù³Ý¹áõÙÇ »õ ÛáÛëÇ ÑáÕÇÝ íñ³Û«
²½³ïáõÃ»³Ý ç³Ñ³ÏÇñÝ»ñÁ ÁÝ¹í½áõÙÇ µáó»ñ¿Ý ³ëïáõ³Í³ó³Íª
ºõ Çñ»Ýó ¹Çõó³½ÝÇ Î³Ùù¿Ý ³Ù»Ý³½ûñ« ·»ñ³·áÛÝ ÏéÇõÝ»ñáõ ÎéÇõÁ ÏÁ ÙÕ»Ý©©©¦

§Ò»½Ç »Ù« ¹¿åÇ Û»°ï« ¹¿åÇ Û»°ï« ¹¿åÇ Û»°ï ³ñß³õ»Ýù«
Ø»ñ ÃÙñáõÃ»Ý¿Ý »õ Ù»ñ ë³ñë³÷¿Ý ³éÝ³µ³ñ ëÃ³÷»Éáí«
ºõ Ãá°Õ Ù»ñ ï»Õ³÷áËáõáÕ ÍáíÇ ½³ñÑáõñ³ÝùÁ ÃßÝ³ÙÇÝ»ñÁ ËÇ½³Ë¿«
Âá°Õ Ù»ñ ³Ïé³Ý»ñÁ ½³ÝáÝù Ûûßáï»Ý »õ Ù»ñ µéáõÝóùÝ»ñÁ í³Ûñ³·ûñ¿Ý Ñ³ñáõ³Í»Ý«
Âá°Õ Ù»ñ Ó»éù»ñÁ ×³Ùµ³Ý»ñáõ Ññ³ù³ñ»ñáíÁ ½ÇÝáõÇÝ«
Âá°Õ Ù»ñ ù³ÛÉ»ñÁ ÑÝã»Ý »õ Ù»ñ íñ¿ÅÇ »õ ù³ÕóÇ ³Õ³Õ³ÏÁ áñáï³Û«
Âá°Õ Ù»ñ Ï³ñ³õ³ÝÁ Ù»ñ Û³é³ç³å³Ñ »Õµ³ÛñÝ»ñÁ å³ïÝÇß¿«
Âá°Õ Ù»ñ Ã»õ»ñÁ ¹áõéÝ»ñáõÝ »ï»õÁ Éùáõ³Í Ù»ñ ½³õÏÁÝ»ñáõÝ »ñÏ³ñÇÝ«
Âá°Õ Ù»ñ µ»ñ³ÝÝ»ñÁ ½³ÝáÝù Ñ³Ùµáõñ»Ý »õ í³Õáñ¹³ÛÝÇÝ ÚáÛëÁ ½³ÝáÝù ûñûñ¿«
Âá°Õ Ù»ñ ³ï»ÉáõÃ»³Ý »õ Ù³ù³éáõÙÇ Ó³ÛÝ»ñÁ ½³ÝáÝù Ï³½¹áõñ»Ý«
Âá°Õ Ù»ñ ³Ûëûñáõ³Ý ù³ÛÉ»ñÁ í³Õáõ³Ý ÏéÇõÇÝ Ù¿ç ³ÝáÝó ù³ÛÉ»ñÁ áñáß»Ý«
ºõ Ãá°Õ Ù»ñ ×³Ï³ïÇÝ« Ù»ñ Ùï³ÍáõÙÇÝ »õ Ù»ñ Ñá·ÇÇÝ í¿ñù»ñÝ ³ÝáÝó Ñ³Ù³ñ
ÀÙµáëï³óáõÙÇ »õ ³½³ïáõÃ»³Ý ËáñÑñ¹³ÝÇß»ñÁ Ñ³Ý¹Çë³Ý³Ý©©©¦

§àõñ»ÙÝ ¹¿åÇ Û»°ï« ¹¿åÇ Û»°ï« áñáíÑ»ï»õ« ×ßÙ³ñÇ¯ï« ×ßÙ³ñÇ¯ï Ï° Áë»Ù Ó»½Ç«
Ð³Ûñ»ÝÇùÇ ³Ûë É»éÝ»ñ¿Ý« ¹³ßï»ñ¿Ý« ³Û·ÇÝ»ñ¿Ý »õ ÑáíÇïÝ»ñ¿Ý ³Ý¹ÇÝ«
àõñÇß ³Ù¿°Ý ³ÕµÇõñ« ³Ù¿°Ý ³ÕµÇõñ« Ù»ñ µ»ñ³ÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç Çñ ÃáÛÝÁ åÇïÇ í³½óÝ¿«
´áÉáñ ¹éÝ»ñÁ áõ µáÉáñ ³Ýóù»ñÁ áõ µáÉáñ áõÕÇÝ»ñÁ Ù»ñ ³éç»õ åÇïÇ Ë³÷³ÝáõÇÝ©©©
´áÉáñ ÛáÛëÇ ³ëïÕ»ñÁ Ù»½Ç Ñ³Ù³ñ åÇïÇ ËÕ¹áõÇÝ »õ ³Ù¿°Ý ³ñ»õ åÇïÇ Ë³õ³ñÇ©©©
Ø»ñ Ñ³óÇÝ ³ÉÇõñÁ Ù»ñÇÝÝ»ñáõÝ ÷ßñáõ³Í áëÏáñÝ»ñ¿Ý åÇïÇ ß³ÕáõÇÝ©©©
Ø»ñ Ý³ËÝÇùÝ»ñáõÝ ÷³é³õáñ ³ÝáõÝÁ Ù»ñ ³ÝáõÝÇÝ ï³Ï åÇïÇ ÷×³Ý³Û«
àõ í»ñç³å¿ë µáÉáñ ûï³ñáõÃ»³Ý »ñ¹ÇùÝ»ñÁª »ñÏ³Ã³ÏáÛï»ñáõ Í³ÝñáõÃÇõÝáí ÙÁ Í³Ýñª
²ÝáÕáñÙ³µ³ñ« Ù»ñ ·ÉáõËÝ»ñáõÝ »õ Ù»ñ áõë»ñáõÝ íñ³Û åÇïÇ ÷ÉãÇÝ©©©¦£

ä³ï·³Ù³µ»ñÁ Çñ Ëûëù»ñÁ ¹³¹ñ»óáõó Çñ ËáõÙµ»ñáõÝ Ñ»ï Û³é³ç³Ý³Éáí«
ºñµ ½ÕçáõÙÇ Ã³÷ûñÁ ¹¿åÇ »ñÏÇñª ÍÝñ³¹Çñ »õ ¹áÕ¹áçáõÝ« å³Õ³ï»ó³õ©©©

§ÂáÕáõÃÇ¯õÝ Ù»½Ç« ÃáÕáõÃÇ¯õÝ Ù»ñ µáÉáñÇÝ« ÃáÕáõÃÇ¯õÝ á¯í Ù³Ûñ - »ñÏÇñ«
àñ ùáõ ó³õ»ñ¹« ùáõ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñ¹ »õ ùáõ ëáõñµ ÏéÇõ¹ Éù»Éáí« ù»½Ç ¹ÇÙ³ó Ù»Õ³Ýã»óÇÝù«
ÀÝ¹áõÝ¿ Ù»½Ç« ù³Ý½Ç Ù»ñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÝ áõ Ù»ñ Ùï³ÍáõÙÁ« ³Ûë ÇñÇÏáõÝ«
øáõ ¹Çõó³½Ý³Ï³Ý ²é³ù»³ÉÝ»ñ¹ Çñ»Ýó ßáõÝã»ñáíÁ ½ûñ³óáõóÇÝ©©©
àõ Ù»ñ Ûáõë³Ñ³ïáõÃ»Ý¿Ý Ù»ñ ³éç»õ Û³ÕÃáõÃ»³Ý ÚáÛëÁ Ï³éáõóáõ»ó³õ©©©
ÀÝ¹áõÝ¿ Ù»½Ç« ·Çï»Ýù« áñ ùáõ ÷ñÏáõÃ»³Ý¹ Ù¿çÝ ¿ öñÏáõÃÇõÝÁ Ù»ñ ³Ù»ÝáõÝ©©©¦£

ºõ ÑÇÙ³ µáí³Ý¹³Ï Ã³÷ûñÁ í×é³Ï³Ýª ÑáñÇ½áÝ¿ ÑáñÇ½áÝª ¹¿åÇ ÐáÕÁ ÏÁ ËáÛ³Ý³ñ«
ØÇÝã¹»é ³ï»ÉáõÃ»³Ý »õ ëÇñáÛ »õ ½ÕçáõÙÇ ³ñóáõÝùÝ»ñÁ ³ÝáÝó ³ãù»ñ¿Ý ÏÁ Ñáë¿ÇÝ©©©

1902 ö³ñÇ½

ԱՆԴՐԱՆԻԿ

ÆÝùÝ ¿ñ« áñ ºñ³½Çë Ù³ñÙ³ñ»³Û »½»ñùÝ»ñáõÝ íñ³Û« ³Ûë ·Çß»ñ«
²å³é³ÅÇ ÙÁ ÝÙ³Ý ³ÝÛ³ÕÃ»ÉÇûñ¿Ý áïùÇ«
Æñ ÁÙµáëï³óáÕÇ Ññ»Õ¿Ý ·ÉáõËÝ ³ëïÕ»ñáõÝ Ù¿ç ÙËñ×»É¿Ý«
àõ Çñ Ó»éùÁ ³ï»ÉáõÃ»³Ý ëáõñ»ñáíÁ ½ÇÝáõ³Í«
ÐáÕÇÝ ÷ñÏáõÃ»³ÝÁ ëÇñáíÁ Ññ³ß³ó³Í »Õµûñ ÙÁ ÝÙ³Ý«
àñ »Õµûñ ÙÁ ûï³ñ³óáõÙ¿Ý Çñ Ñá·ÇÝ Ï³ñÇõÝÇ«
Êûë»ó³õ ÇÝÍÇ ²Ý« »õ Çñ µ³é»ñÁ Çñ³ñáõ »ï»õ¿« »õ Ï³ñ· ³é Ï³ñ·«
ÊÇëï ¿ÇÝ »õ ù³Õóñ »õ ×ßÙ³ñÇï »õ ùÇÝ³ÛáÛ½ »õ ³éÝ³Ï³Ý©©©

§ºõ ³Ñ³õ³ëÇÏ »ë »Ù« á¯í Ù»ÕÏáõÃ»³Ý áõ ³Ýß³ñÅáõÃ»³Ý ½³õ³Ï«
àñ ³ÕÙÏ³ÛáÛ½ûñ¿Ýª ³Ûë ÇñÇÏáõÝ Ñ»éáõÝ»ñ¿Ý Ïáõ·³Ù«
øáõ »ñ³½áõÝ »õ ³Ýï³ñµ»ñ áõ ³Ý·áñÍáÝ áõ »ë³Ï³Ý áõ ïÏ³ñ«
ºñÇï³ë³ñ¹Ç Ù³ñÙÇÝ¹ áõ ¿áõÃÇõÝ¹ áõ Ñá·Ç¹«
´³½áõÏÇë Ñ³ñáõ³ÍáíÁ áõ ëáõñ»ñáõë ß³é³ãÇÝ Ñ»ï«
ÎéÇõÝ»ñáõ Ñ³ñÏ³¹ñÇã Å³Ù»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ« í»ñçÝ³Ï³Ý³å¿ë óÝó»Éáõ©©©
àõÝÏÝ¹ñ¿ ÇÙ Ó³ÛÝÇë« áñ ³Ûë í×é³Ï³ÝáõÃ»³Ý ûñ»ñáõÝ
Ø»ñ ó»ÕÇÝ« Ù»ñ íñ¿ÅÇÝ áõ Ù»ñ ³ñÇõÝÇÝ ³Õ³Õ³ÏÝ ¿ ³Ñ³ñÏáõ«
àõ Ë³éÝáõ¿°« ÁÝÏ»ñ³óÇ°ñ« »Õµ³Ûñ³óÇ°ñ« ë³° Ù»ñ Ñ½ûñ³ù³ÛÉ ³ÙµáËÇÝ Ñ»ïª
ºÃ¿ ¹»é ùáõ Ñá·ÇÇ¹ Ù¿ç ³½³ïáõÃ»³Ý áñ»õ¿ Ï³ÛÍ í³é ÙÝ³ó«
ºÃ¿ ¹»é ùáõ µ³½áõÏÝ»ñ¹ ù³çáõÃÇõÝÁ áõÝÇÝ ÃßÝ³ÙÇÝ»ñ Ñ³ñáõ³Í»Éáõ«
ºÃ¿ ëÇñï¹ ·¿Ã ³Ý·³Ù ÙÁ Ëáóáïáõ»ó³õ Ù»ñ Ù³Ûñ - ÑáÕÇÝ Ù³Ñ³óáõÙ¿Ý«
ºÃ¿ ó»ÕÇ¹ ï³é³å³Ýù¿Ý áõ ³ÝÙ»ÕÝ»ñáõ Ïáïáñ³ÍÇÝ ÙÕÓ³í³Ýç¿Ý«
øáõ Ý»ñëÇ¹Ç¹ ³ï»ÉáõÃ»³Ý áõ µ³ñÏáõÃ»³Ý ³Ýï³éÝ»ñÁ µ³ñÓñ³ó³Ý©©©
ºÃ¿ ¹áõÝ ¹»é Ï»³ÝùÇ¹ Ù¿çÁ åÇïÇ ÏñÝ³ë Ýå³ï³ÏÇ ÙÁ ÷³ÃÃáõÇÉ«
ºÃ¿ ¹»é ùáõ ³ãáõÁÝ»ñ¹ ³Û¹ ³Ýû·áõï ³ñóáõÝùÝ»ñ¿Ý ãÁÏáõñ³ó³Ý©©©
ºÃ¿ ¹áõÝ ùáõ ³ÕûÃùÝ»ñ¹ ²ï»ÉáõÃ»³Ý ·áéáõÙÝ»ñáõ ÷áË»óÇñ«
ºÃ¿ ó»ÕÇ¹ é³½Ù³Ï³Ý áõ ³ñ»·³Ï¿ ³ñÇõÝÇÝ
ºñ³ÏÝ»ñáõ¹ áõ ·ÉËÇ¹ Ù¿ç µáñµáùáõÇÉÁ ¹»é Ï½·³ë«
ºÃ¿ ¹»é ²ñ³ÙÇÝ« îÇ·ñ³ÝÇÝ« ²ñï³ß¿ëÇÝ »õ ì³ñ¹³ÝÇÝ«
Ú³ÕÃ³Ý³ÏáÕ ½ûñáõÃ»Ý¿Ý ùáõ Ù¿ç¹ ßáõÝã ÙÁ ÙÝ³ó«
ºÃ¿ ê»ñáµÝ»ñáõ« ö³ñ»³ÝÝ»ñáõ« ä»ïûÝ»ñáõ »õ ÄÇñ³ÛñÇ
¸Çõó³½Ý³Ï³Ý ù³ÛÉ»ñ¿Ý ùáõ »ñ³½áÕÇ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáõ¹ ³éç»õ«
²ÝÓÝáõÇñáõÃ»³Ý« íñ¿ÅÇ »õ ³½³ïáõÃ»³Ý ×³Ý³å³ñÑ ÙÁ µ³óáõ»ó³õ«
àïùÇ° Ï»óÇñ ³ÛÝ ³ï»Ý« »Õµ³Ûñ³óÇ°ñ ËáõÙµ»ñáõë áõ ÙññÏáõ¿° ³ÝáÝó Ñ»ï«
àñáíÑ»ï»õ« ·ÇïóÇñ« áñ ³Ûë ½áÑ³µ»ñáõÙÇ« ÁÝ¹í½áõÙÇ »õ ÛáÛëÇ ûñ»ñáõÝ«
Ø»ñ ³Ù¿Ý Ù¿ÏáõÝ Ñ³Ù³ñ ³ÝÏáÕÝÇ Ù¿ç Ñá·Ç ï³ÉÁ í³ïáõÃÇõÝÝ ¿ í³ïáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ©©©¦£

Ú³ÝÏ³ñÍ ËáõÙµ»ñÁ Ñ»é³ó³Ý ³ñ»õ³Í³·ÇÝ Ïñ³ÏÝ»ñáõÝ Ù¿ç¿Ý«
àõ Çñ»Ýó Ï³Ù³õáñÇ ·Çï³ÏÇó áõ í×é³Ï³Ý ù³ÛÉ»ñáõÝ ÑÝãÇõÝÁ »ñÏ³Ã»³Û«
Ø³ñÙ³ñ³ÏáÛï»ñ ÷ßñáÕ ³ÝÑ³Ù³ñ Ïé³ÝÝ»ñáõ ÑÝãÇõÝÁ áõÝ¿ñ©©©
ØÇÝã¹»é ÃßÝ³ÙÇÝ»ñ¿Ý ³Ýç³ïáõ³Í ·ÉáõËÝ»ñ ç³Ñ»ñáõ å¿ë Ïµáó³í³é¿ÇÝª
Æñ»Ýó áõë»ñáõÝ íñ³Û µ³ñÓñ³óáõó³Í ëáõñ»ñáõÝ Ï³ï³ñÝ»ñ¿Ý©©©
àõ ï»ë³Û« áñ ï³ù ³ñÇõÝ ÙÁ ÏÁ ù³Ùáõ¿ñ Ëéã³÷áÕ»ñ¿Ý« Ï³ÃÇÉ ³é Ï³ÃÇÉ« ¹¿åÇ í³ñ«
²ÝáÝó ³Ù¿Ý Ù»ÏáõÝ É³ÛÝ áõ ½ûñ³õáñ áõ Ù»ñÏ ÍáÍñ³ÏÝ»ñÁ Ãñç»É¿Ý©©©
ºõ »ë ³ÛÝ ³ï»Ýª Ý³Ë³ÝÓáõÃ»³Ùµ áõ ï³ñ÷³Ýùáí ÑáÕÇÝ íñ³Û ÍÝñ³¹Çñª
Æñ»Ýó Ñ»ñáëÇ ù³ÛÉ»ñáõÝ Ñ»ïùÁ »ñÏÇõÕ³Íûñ¿Ý Ñ³Ùµáõñ»óÇ©©©

1903 ö³ñÇ½

ԱՂԲԻՒՐ ՍԵՐՈԲ
ՎԱՐԴԱՆԵԱՆ

à¯í Ù³ñïÝãáõÙÝ»ñáõ »õ ½ûñáõÃ»³Ý ³ñù³Û³Ï»ñå ÑëÏ³Û«
Ü»ñ¿« áñ ³ÏÝ³ÍáõÃ»³Ùµª »õ »Õµûñ ÙÁ å¿ë ¹¿åÇ ù»½ Û³é³ç³Ý³Ù«
ºõ ÇÙ ï³é³åáÕÇ »õ ï³ñ÷³õáñÇ Ï³ñÙÇñ ùÝ³ñáíë ³Ûë ÇñÇÏáõÝ«
øáõ ç³ï³·áí³Ýù¹ áõ ÷³é³õáñáõÙ¹ »ñ·»Ù ù»½ å³ßïáÕÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ£
Â¿»õ ÇÙ ßáõÝãë Ï³ñáÕ ãÁÉÉ³Û ùáõ Û³ÕÃ³Ï³ÝÇ ÷³éù¹ ß»÷áñ»Éáõ«
Â¿»õ ÇÙ ÁÝÏ×áõ³ÍÇ Ùï³ÍáõÙë ùáõ ³ÝáõÝÇ¹ Ï³ï³ñÝ»ñáõÝ »ñµ»ù ãÁµ³ñÓñ³Ý³Û«
Â¿»õ Ñá·Çë ³Ý³ñÅ³Ý ÁÉÉ³Û ùáõ Ñ»ñáëÇ Ñá·Ç¹ Ëáñ³ëáõ½»Éáõ©©©
Â¿»õ ËáñÑáõñ¹Ý»ñë ÁÉÉ³Ý ³Õù³ï »õ Ó»õ»ñë ³Ýå³×áÛ×«
Â¿»õ ù»½Ç Ñ³Ù³ñ Ï³éáõó³Í Ëáñ³Ýë ÁÉÉ³Û ³Ýëáõñµ »õ ÍË³Í ËáõÝÏë ûï³ñ«
Â¿»õ »ë Ë»Õ× É³óáÕ ÙÁ ÙÇ³ÛÝ »Õ³Í ÁÉÉ³Ù Ð³Ûñ»ÝÇùÇë ÙáËÇñÝ»ñáõÝ ³éç»õ«
Â¿»õ ÇÙ ù³ÛÉ»ñë ùáõ ù³ÛÉ»ñáõ¹ ×³Ùµ³Ý»ñÁ ëïñÏûñ¿Ý ³Ý·Çï³Ý³Ý«
Â¿»õ µ³½áõÏÝ»ñë áõ ÏáõñÍùë Ëáõë³÷³Í ÁÉÉ³Ý ùáõ ÏéÇõÇ¹ ëñµ³í³Ûñ»ñ¿Ý«
Â¿»õ ³ãáõÁÝ»ñë ¹»é Ë»ÝÃ»ó³Í ãÁÉÉ³Ý ùáõ §¸ñûß³ÏÇ¹¦ Í³Í³ÝáõÙÇÝ Ç ï»ë«
Â¿»õ ×³Ï³ïë ÙÇÝã»õ ³Ûëûñ ÁÝ¹í½áõÙÇ Ï³ÛÍ ÙÁ ÛÕ³ó³Í ãÁÉÉ³Û©©©
´³Ûó Ý»ñ¿¯ å³ñïáõ³ÍÇë« Ý»ñ¿¯ »Õµûñ¹« áñ ³Ûë ÇñÇÏáõÝ ½ù»½ »ñÏñå³·¿«
ÐáñÇ½áÝÝ»ñ¿Ý ù³ÉáÕ ùáõ ³ñÓ³Ý³Ï»ñå ëïáõ»ñÇ¹ Ë»ÝÃÇ ÙÁ å¿ë Ï³éã»Éáí«
àõ ÃáÕ ùáõ Ñ»ñáëÇ ßáõÝãÇ¹ Ñáí»ñ¿Ý ·ÇÝáíÝ³Ù«
Âá°Õ ùáõ Ùï³ÍáõÙÇ¹ »õ ³Ýó»³ÉÇ¹ å³ïÏ»ñÝ»ñ¿Ý ³ÛÉ³Ï»ñåáõÇÙ«
Âá°Õ ùáõ ¹Çõó³½ÝÇ ³ñ÷³Ã»õ ³ÝáõÝ¿¹ »Õ¿·Ç ÙÁ å¿ë ¹áÕ¹áç»Ù«
Âá°Õ ùáõ Ñ³õ³ïùáí¹ Éáõ³óáõÇÙ »õ« ùáõ Ññ³Ù³Ýáí¹ Û³é³ç³Ý³Ù©©©
àñáíÑ»ï»õ Ã»ñ»õë ³Ûë µáÉáñÁ« ùáõ ³ãáõÁÝ»ñáõ¹ áõ Ï»ñå³ñ³ÝùÇ¹ ù³ÕóñáõÃ»³ÝÁ Ñ»ï Ññ»ßï³Ï³ÛÇÝ
àõ Çï¿³ÉÇ¹ áõ Û³ÕÃ³Ý³ÏÝ»ñáõ¹ Ù³ñï³å³ïÏ»ñÇÝ Ñ»ï«
Â»ñ»õë ÇÙ ³ñÇõÝë Ññ³í³é»Ý« Ïáñáõë»³ÉÇ ù³ÛÉ»ñë áõÕÕ»Ý« Ã»ñ»õë µ³½áõÏÝ»ñë áõ ÏáõñÍùë »ñÏ³Ã»Ý©©©
¸áõÝ ï³ñÇÝ»ñáí áõ ï³ñÇÝ»ñáí ë³ñë³÷³ÝùÁ »Õ³ñ Ù»ñ ÃßÝ³ÙÇÇ ËáõÅ³ÝÝ»ñáõÝ«
¸áõÝª áñáõÝ ³ñ¹³ñáõÃ»³Ý ëáõñÁ »Õ»éÝÇÝ íñ³Û ß³ÝÃÇ ÙÁ å¿ë ÏÁ ßáÕ³ñ«
¸áõÝª áñáõÝ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáõÝ Ññ³Ù³ÝÇÝ ï³Ï µ³ñµ³ñáëÝ»ñÁ å³Õ³ï»É¿Ý ÏÁ ÍÝñ³¹ñ¿ÇÝ«
¸áõÝª áñáõÝ ù³ÛÉ»ñáõÝ »õ ½¿Ýù»ñáõÝ ß³é³ãáõÙ¿Ý é³½Ù³·áõÝ¹»ñ Ý³Ñ³Ýç»óÇÝ©©©
¸áõÝª Ñ³Ûñ»ÝÇùÇÝ ëñï³åÝ¹áÕ ³ñ»·³ÏÝ ¿Çñ ¹Åµ³ËïÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ©
ºõ ÙÇ³Ý·³Ù³ÛÝ ÷áÃáñÏ³ÝÙ³Ý ³Õç³ÙáõÕçÁ ÃßÝ³ÙÇÝ»ñÝ ³Ñ³µ»ÏáÕ©©©
¸áõÝª ³ÛÝ Ï³ÙùÇ áõ ÛáÛëÇ Ù³ñ·³ñ¿Ý ¿Çñ« áñáõÝ Ñá·ÇÇÝ Ç ï»ë«
´áÉáñ ê³ëáõÝÝ áõ ØáõßÁ áõ ´³Õ¿ßÁ Ñ³õ³ïùáí¹ Ñ³Õáñ¹áõ»ó³Ý©©©
¸áõÝª ³ÝïÇñ³Ï³Ý ÅáÕáíáõñ¹ÇÝ å³ßïå³ÝÝ ¿Çñ ³Ù»Ý³½ûñ«
¸áõÝª ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ áõ µáÉáñ »ñ¹ÇùÝ»ñáõÝ Ë³Õ³ÕáõÃÇõÝÁ »Õ³ñ«
ºõ ³ÝÁÝÏ×»ÉÇ ÑëÏáÕÁ ×³Ï³ï³·ñ¿Ý áõ á×ÇñÝ»ñ¿Ý ¹³ï³å³ñï»³É ³ÝÙ»Õ Ï»³Ýù»ñáõÝ«
¸áõÝ µ³ñ»µ»ñ ¹³ßïÝ ¿Çñ áõ åïÕ³ïáõ ³Û·ÇÝ áëÏ»í³é«
¸áõÝ ³ÛÝ ³õ³½³ÝÝ ¿Çñ å³ÛÍ³éª áñáõÝ íñ³Û µáÉáñë ï³ñ÷³Ýùáí ·ÉË³Ñ³Ï«
Ø»ñ ³å³·³Û ûñ»ñáõÝ ³ñß³ÉáÛëÝ»ñÝ ÁÝ¹ÝßÙ³ñ»óÇÝù©©©
¸áõÝ Ù¿ÏÁ »Õ³ñ ÑÇÙÝ³ù³ñ»ñ¿Ý ³½³ïáõÃ»³Ý ³Ûë ³å³ñ³ÝùÇÝ«
àñáõÝ íñ³Û ³ÛÉ»õë µÇõñ³õáñ áõ Û³ÕÃ³Ï³Ý µ³½áõÏÝ»ñ«
²ÝËáÝçûñ¿Ý« Ù³ñÙ³ñ»³Û ½³Ý·áõ³ÍÝ»ñ Ïµ³ñÓñ³óÝ»Ý©©©

ºõ ³é³õûï ÙÁ« Ù»ñ Ñ»é³õáñ áõ ë»õ³Ñ»ñ áõ ïñïáõÙ ùáÛñ»ñÝ« ùáõ ³ÝáõÝÇ¹ ù³ÕóñáõÃ»³ÝÁ Ç Éáõñ«
¼ù»½ »ñÏÇõÕ³Íûñ¿Ý »õ ëñµáõÃ»³Ùµ Çñ»Ýó ²Ô´ÆôðÀ ³Ýáõ³Ý»óÇÝ©©©
àõ Ññ³ß³÷³é Í»ñáõÝÇÝ»ñ ùáõ ÷³éùÇ¹ »õ ³ñ»õÇ¹ Ñ³Ù³ñ«
ÐëÏáõÙÝ»ñáõ ÍÝñ³¹ñ»óÇÝ å³ï³ñ³·Ý»ñáõ ³éç»õ ³ñï³ëáõ»É¿Ý©©©£
àõ í»ñç³å¿ë ¹áõÝ« á¯í ³ÝÏáñÝã»ÉÇ« µáí³Ý¹³Ï ó»ÕÇ¹ ·áÛáõÃ»³ÝÁ íñ³Û
²Ý¹áññáõÃÇõÝÁ ï³ñ³Í»É¿Ýª í»ñ³Ñ³ë ³Õ¿ïùÝ»ñÁ Ï³ÙùÇ¹ µáóáíÁ óñáõ»óÇñ©©©£

àõ ù»½Ç Ñ»ï ¿ÇÝ áõ ù»½Ç Ñ»ï ÇÝÏ³Ý ùáõ ù³é³ëáõÝ ½ÇÝ³ÏÇóÝ»ñ¹ ÷³é³Ñ»Õ«
²ÝáÝù« áñáÝó Ñá·ÇÝ»ñÝ ùáõ ËûëùÇ¹ áõ ùáõ ³ñ³ñùÇ¹ Í³ñ³õáíÁ Ï³Ûñ¿ÇÝ«
²ÝáÝù« áñáÝó ßáõÝãÁ ùáõ ßáõÝãÇ¹ Ñáí»ñ¿Ý ¿ñ« áñ ÏÑå³ñï³Ý³ñ«
²ÝáÝù« áñáÝó µ»ñ³ÝÝ»ñ¿Ý« Ê³Ý³ëáñÇ É»éÝ»ñÁ« ùáõ ³ÝáõÝ¹ Ï°³ñÓ³·³Ý·¿ÇÝ«
²ÝáÝù« ËÝÏ³ñÏáõ »õ ßù»Õ ù³Ñ³Ý³Ý»ñÝ »Õ³Ý ùáõ ³½³ï³·ñÙ³Ý ÏñûÝùÇ¹«
²ÝáÝù Çñ»Ýù Çñ»Ýó Ù¿ç ùáõ ÇßË³Ý³Ï³Ý ³ÝÓÇ¹ ïÇñ³å»ïáõÙÁ Ï³åñ¿ÇÝ«
²ÝáÝù ùáõ ·³Õ³÷³ñáí¹ ·ÇÝáí ¿ÇÝ áõ ùáõ ½ûñáõÃ»³Ùµ¹ ½ûñ³Ï³Ý©
àõ ·Çïó³Ý áõ Ï³ñáÕ³ó³Ý ÁÙµáëï³óáõÙÇ ³é³õûï»³Ý ÙÁ ½³ñÑáõñ³ÝùÇÝ Ù¿ç«
Æñ»Ýó ³ñÇ³Ï³Ý ³ñÇõÝÁ Ë³éÝ»Éáõ ÃßÝ³ÙÇÇÝ Ù»Õ³å³ñï ³ñÇõÝÇÝ Ñ»ï©©©

àõ ¹»é ùáõ ÏÇÝ¹ Ï³ñ« ³ëïáõ³Í³ÛÇÝ áõ Ù³ùñ³ÏñûÝ êáë¿Ýª
àñ Ññ³ó³Ý¹ áõ ëáõñ¹ Çñ ÑáÉ³ÝÇ áõë»ñáõÝ íñ³Û Ïñ»ó«
àõ ùáõ Û³ÕÃ³Ï³Ý áõ ³ñù³Û³Ï³Ý ·ÉáõË¹« ó³õÇ Å³Ù»ñáõ¹«
Æñ ë÷á÷³ñ³ñ áõ ·áñáí³·áõÃ áõ ëÇñ³ïáãáñ ÏáõñÍùÇÝ íñ³Û©©©
àõ Û»ïáÛ »Õµ³ÛñÝ»ñ¹ Ï³ÛÇÝ »õ Ù³Ý³õ³Ý¹ ½³õ³ÏÝ»ñ¹ Çñ»Ýó ÑûñÁ Ñ»ï ëñµûñ¿Ý ÁÙµáëï«
Æñ»Ýó ³ñÇõÝÁ« áñ ì³ñ¹³Ý»³ÝÝ»ñáõ ³ñÇõÝÝ ¿ñ Ññ³ß¿Ï«
²½·ÇÝ Ñ³Ù³ñ »õ ³ñóáõÝùáï Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáõ¹ ³éç»õ« Ñå³ñïáõÃ»³Ùµ Ñáë»óáõóÇÝ©©©
´³Ûó Áë»Ù ù»½Ç« á¯í »Õµ³Ûñ« á¯í Ñ»ñáë« á¯í ²ÕµÇõñ«
àõ ÃáÕ ùáõ áëÏÇ¿ áëÏáñÝ»ñ¹ ÑáÕÇÝ ÍáóÇÝ Ù¿ç Éáõë³õáñáõÇÝ«
Âá°Õ ùáõ ×³Ï³ï¹ Çñ ó³õ¿Ý áõ Ûá·ÝáõÃ»Ý¿Ý Ýáñ ÛáÛëáí ÙÁ Í³ÕÏÇ©
àõ ÃáÕ ùáõ íñ¿Å¹ áõ ó³ëáõÙ¹ ³ÛÉ»õë ³éÛ³õ¿ï Û³÷ñ³Ý³Ý©©©
ì³ëÝ½Ç ùáõ í³Ûñ³· ¹³ÑÇ×¹ ùáõ ½ÇÝáõáñÝ»ñáõ¹ ³ñ¹³ñ Ó»éùáíÝ åÕÝÓ»³Û«
ö³éùÇ »õ å³ñÍ³ÝùÇ ³ÝÙáé³ó ûñ ÙÁ ³Ý·Ã³µ³ñ ·ÉË³ïáõ»ó³õ©©©
ºõ ¹»é áõñÇßÝ»ñ µ³ñÓñ³ó³Ý« áõñÇßÝ»ñ ½ÇÝõáñáõ»ó³Ý« áõñÇßÝ»ñ Ù»é³Ý«
øáõ Ñ³õ³ïùÇ¹ ¶áÕ·áÃ³ÛÇÝ íñ³Û« ùáõ É»éÝ»ñáõ¹ ¹ÇÙ³ó« ùáõ å³ßïå³Ý»³ÉÝ»ñáõ¹ å³ßïå³Ý«
²ëáÝù Ðñ³ÛñÝ»ñÝ »Ý« ì³Õ³ñß³ÏÝ»ñÁ« Âáñ·áÙÝ»ñÝ áõ ì³Ñ³ÝÝ»ñÝ í»Ñ³å³ÝÍ«
àñáÝó ³ñß³õ³ËáõÙµ»ñ¿Ý ³ñÇõÝ³ñµáõ ÃßÝ³ÙÇÝ»ñÁ Ýáñ¿Ý ¹Õñ¹»ó³Ý«
àñáÝó »ñ»õáõÙÁ ùáõ Ù³Ñ¿¹ ³ÝÙËÇÃ³ñ »ñÇï³ë³ñ¹Ý»ñÁ Ýáñ»Ý Í³é³óáõó©©©
àõ ³ÝÑ³Ù³ñÝ»ñ Ï³Ý ³Ûëå¿ë« Ï³ï³Õ³µ³ñ áõ í×é³Ï³Ýûñ¿Ý áïùÇ«
ÐáÕÇÝ ï³ñ÷³ÝùáíÝ ³ñµßÇé áõ ³½³ïáõÃ»³Ý Ùï³ÍáõÙáíÝ ëå³é³½¿Ý©©©

²õ³¯Õ« ã»Ù ·Çï¿ñ« Ã¿ á±õñ ¿ áñ Çñ µáÉáñ ÷³é³õáñáõÃ»³ÙµÁ ÏÛ³õ»ñÅ³Ý³Û«
øáõ ïÇï³Ý»³Ý Ù³ñÙÇÝ¹ ³ñ»õ³ÝÙ³Ý ·ÉáõË¿¹ ³Ýç³ïáõ³Í«
à±ñ íñ¿ÅËÝ¹Çñ« á±ñ ùÇÝ³ÛáÛ½ »õ á±ñ µ³ñ»Ï³Ù ³ëïÕÇÝ ï³Ï
´³Ûó ùáõ ³ÝáõÝ¹« á¯í ½ûñáõÃ»Ý¿ »õ Ñ³õ³ïù¿ Ññ³ß³ó»³É ê»ñáµ«
øáõ ³ÝáõÝ¹ Ïï³ñ³ÍáõÇ« Ï·³Ñ³Ï³ÉáõÇ »õ Ï³ñß³ÉáÛëáõÇ«
Ø»ñ Ñá·ÇÝ»ñáõÝ ïñïÙáõÃ»³ÝÁ »õ Ñ³Ûñ»ÝÇùÇÝ µáÉáñ ³ÝÏÇõÝÝ»ñáõÝ íñ³Û«
ÆÝãå¿ë ³ëïáõ³Í³é³ù »õ ³Ý×³é»ÉÇ »õ ³ÝÝáõ³× ²ÝáõÝÁ ÚáÛëÇÝ©©©

ԽՐԻՄԵԱՆ ՀԱՅՐԻԿ

ºõ ³ñÇõÝáï ²ñ³ñ³ïÇÝ Ï³ï³ñÝ»ñáõÝ ëïáñáï¿Ý«
²Ýáñ ÁÙµáëï³óáÕÇ ÙññÏáï ßáõÝãÁ ³Ûëûñ Ýáñ¿Ý ÏÑÝã¿£

ºõ »ñ¿Ï« á°í ¹áõÝ« ï³é³å³Ýù¿ áõ Ù³ù³éáõÙ¿ ³ëïáõ³Í³ó³Í ëñµ³½³Ý
Ì»ñáõÝÇ«
øáõ Ñ»é³õáñ áõ ³ÝÓÏ³ÉÇó í»Ñ³ñ³ÝÇ¹ å³ïß·³ÙÝ»ñ¿Ý«
´³½áõÏÝ»ñáí¹ ÃßÝ³ÙÇÇÝ íáÑÙ³ÏÝ»ñáõÝ íñ³Û ë³ñë»óáõó³Í«
øáõ ÁÝ¹í½áõÙÇ µáó³í³é »õ ûñÑÝ»³É ç³Ñ»ñ¿¹ª ³Ûëûñ«
Ø»ñ ³Ù»ÝáõÝ å³ßï³ÙáõÝùáí »õ ³ÝÓÝáõÇñáõÃ»³Ùµ ³éÉóáõ³Í ³ãù»ñÁ©©©
Üáñ¿Ý ù»½Ç Ï¹³éÝ³Ý« Ýáñ»Ý ù»½Ç ÏáõËï³õáñáõÇÝ©©©
àïùÇ Ï³Ý·Ý¿°« ì»Ñ³÷³é« áïùÇ Ï³Ý·Ý¿°« á¯í ù³Õóñûñ¿Ý Ð³ÛñÇÏ«
ºõ Ûáõë³¹ñ¿ ½Ù»½« ùáõ ³õ»ï³ñ³Ý³Ï³Ý Ëûëù»ñáõ¹ ½ûñáõÃ»³ÝÁ Í³ñ³õÁ áõÝÇÝù«
Üáñ¿Ý ½Ù»½ ÷áÃáñÏ¿°« Ýáñ»Ý ½Ù»½ ·ÇÝáíóá°õñ« Ýáñ¿Ý ½Ù»½ Ëñ³Ëáõë¿°«
àñáíÑ»ï»õ ³Ûëã³¯÷ Ù³ù³éáõÙÝ»ñ¿ Ç í»ñ« ³Ûëã³¯÷ ³ñÇõÝÝ»ñ¿ Ç í»ñ«
¼³õÏÁÝ»ñáõ¹ Ùï³ÍáõÙÁ« Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñÁ »õ Ñá·ÇÝ
ÀÙµáëï³óáõÙÇÝ áõËïáõ³Í ×³Ý³å³ñÑÇÝ ù³ñ»ñáõÝ íñ³Û«
øáõ µ³ó³Ï³Û ù³ÛÉ»ñáõ¹ »õ áëÏÇ¿ ·³õ³½³ÝÇ¹ ÑÝãÇõÝÇÝ ëå³ë»óÇÝ©©©
´³Ûó ¹áõÝ ã»Ï³ñ« Ð³ÛñÇÏ« ãÍé»ó³ñ« ãÍÝñ³¹ñ»óÇñ« ÇÝãå¿ë »ñµ»ÙÝª
Ð³Ûñ»ÝÇùÇ ³Ý³ë»ÉÇ ëñ³ÍáõÙÝ»ñáõÝ« ù³Õ³ùÝ»ñáõ ³õ»ñáõÙÝ»ñáõÝ«
¸³ßï»ñáõ »õ ³õ³ÝÝ»ñáõ ÙáËñ³óáõÙÝ»ñáõÝ »õ ¹Ç³ÏÇ ß»Õç³ÏáÛï»ñáõÝ ³éç»õ«
â»Ï³°ñ »õ ãÑáïáï»óÇñ »õ ãË»ÝÃ³ó³ñ Ù»ñ ³ñÇõÝÇÝ Íáí³óáõÙÝ»ñ¿Ý©©©
â»Ï³°ñ áõ ãß³ñÅ»óÇñ ùáõ Ñ³ñ³½³ï ½³õÏÁÝ»ñáõ¹ ëáõñ»ñáõÝ Ñ»ïª
øáõ Ý³ËÏÇÝ »õ ûñÑÝ»³É »õ ³ñ¹³ñ ëáõñ¹ ì³ëåáõñ³Ï³ÝÇ©©©
âù³É»óÇñ ³ÝáÝó Ñ»ï« ÇÝã Ñá·« ¹¿åÇ å³ñïáõÃÇõÝ Ï³Ù Û³ÕÃ³Ý³Ï«
ºõ ãÏñó³ñ Ï³éáõó³Ý»É ³½³ïáõÃ»³Ý ³ÛÝ áëï³ÝÝ»ñÝ ³ÝíÏ³Ý¹«
àñ ùáõ Ó»éù»ñáí¹ ÙÇ³ÛÝ Ï»ñïáõ»Éáõ ¿ÇÝ ë³ÑÙ³Ýáõ³Í©©©
ØÇÝã¹»é ³ÛÝ ·³Õ³÷³ñÁ »õ Ïñ³ÏÁ« áñ ½³õÏÁÝ»ñáõ¹ ³ñÇõÝÁ ûñ ÙÁ Ññ³Ññ»ó
øáõ Ý³Ûáõ³Íù¿¹ ¿ñ µÕË³Í »õ ùáõ ³½³ï³ßáõÝã Ëûëù»ñ¿¹ ³ñß³ÉáÛëáõ³Í©©©
ºõ ÙÇ³ÛÝ ÏáïáñáõÙÝ»ñáõ »õ ù³Ý¹áõÙÇ ³ñÑ³õñ³ÉÇó ûñ»ñáõÝ«
ê·³õáñ ï³×³ñÇ¹ Ëáñ³ÝÝ»ñáõÝ ³éç»õ Û³ÕÃáõ³ÍÇ ÙÁ å¿ë ÍÝñ³¹Çñ«
øáõ Ñå³ñï« ùáõ ÑáÛ³Ï³å« ùáõ Ñ³ñáõëï« ùáõ Ñ³Ý×³ñ»Õ ×³Ï³ï¹ å³ÛÍ³é«
²ÝáÝó Ë³ãù³ñ»ñáõÝ ¹ÇÙ³ó« ó³õÇ¹ ËáñáõÃ»Ý¿Ý ½·³Û³Ë³µ«
ºõ ²ëïÍáõ¹ ·ÃáõÃ»³ÝÁ Ç ËÝ¹Çñ« ³õ³¯Õ« ³å³ñ¹ÇõÝûñ¿Ý ³ñÇõÝ»óÇñ©©©
´³Ûó Ëáñ³ÝÝ»ñÁ »õ ·Ùµ¿ÃÝ»ñÝ Çñ»Ýó ù³ñ¿ Ë³õ³ñÁ Û³õ»ñÅ³óáõóÇÝ«
ºõ ÉéáõÃÇõÝÁ »ñÏ³Ã»Õ¿Ý ³ÝÓñ»õÇ ÙÁ ÝÙ³Ý ùáõ ãùÝ³Õ Ñ³ë³ÏÇ¹ íñ³Û ï»Õ³ó©©©
ºõ ½ûñáõÃ»³Ý áõ Û³ÕÃ³Ý³ÏÇ ²ëïáõ³Í¹ª ³Ýßáõßï
øáõ å³ñïáõ³ÍÇ ³ñóáõÝùÝ»ñáõ¹ íñ³Û« ¹³éÝáõÃ»³Ùµ ÙÁ Ååï»ó³õ©©©

ºõ ³Ûëå¿ë« ó»ÕÇ¹ ÷ñÏ³ñ³ñ ó³õÁ ÷áË³Ý³Ï ½ù»½ ÁÝ¹í½áõÙÇÝ Ù¿ç ³ßï³ñ³Ï»Éáõ«
ø»½ ³ÕûÃ»Éáõ« ³ñï³ëáõ»Éáõ« å³Õ³ï»Éáõ ËáÝ³ñÑ»óáõó«
ØÇÝã¹»é ³ñÅ³Ý ¿ñ« áñ ¹áõñë ·³ÛÇñ ÏéÇõÇÝ Ù¿ç áõ ÏéÇõÇÝ Ñ³Ù³ñ«
øáõ Èáõë³õáñãÇ ·³õ³½³Ý¹ Ó»éù¹ »õ Ù³ñ·³ñï»³Û ÑáÕ³Ã³÷¹ áïùÇ¹«
øáõ ëù»ÙÇ¹ »õ ë³Õ³õ³ñïÇ¹ ÁÝÏ×áÕ í»ÑáõÃ»³ÙµÝ ÷³é³õáñ«
ºõ ùáõ ËûëùÇ¹ Ï³Ë³ñ¹³Ýù¿Ý« ùáõ Ó³ÛÝÇ¹ áñáïáõÙ¿Ý« ùáõ Ý³Ûáõ³ÍùÇ¹ ÷³ÛÉ³ÏÝ»ñ¿Ý©©©
´áí³Ý¹³Ï ½³õÏÁÝ»ñ¹« ³ÙµáË ³é ³ÙµáË »õ Ë»É³Û»Õ³µ³ñ«
äÇïÇ ËáõÅ¿ÇÝ É»éÝ³õáñáõÇÉ ùáõ Éáõë»Õ¿Ý Ó»éù»ñáõ¹ »õ å³ïáõ³Ý¹³ÝÇ¹ ï³Ï«
ºõ ùáõ Ù¿Ï å³ï·³Ù¹« ùáõ ûñÑÝáõÃÇõÝ¹« ùáõ Ù¿Ï ù³ÛÉ¹ åÇïÇ µ³õ¿ñ«
Æµñ»õ Ù»ñ ³Ù»ÝáõÝ Ùï³ÍáõÙÇÝ í³ñ¹³å»ïÁª »õ Ù³ù³éáõÙÇÝ í³ÕÝç³Ï³Ý é³ÑíÇñ³Ý«
àñå¿ë½Ç Ï³Ùù»ñÁ ëáõñ»ñáõÝ Ñ»ï í³é¿ÇÝ« áñå¿ë½Ç ù³ÛÉ»ñÁ Û³é³ç³Ý³ÛÇÝ«
àñå¿ë½Ç ÃßÝ³ÙÇÝ»ñÁ ½³ñÑáõñ¿ÇÝ« áñå¿ë½Ç Û³ÕÃ³Ý³ÏÝ»ñÁ Ù³ñÙ³ñáõ¿ÇÝ©©©
´³Ûó ³Ûëûñ« µ³Ûó ³Ûëûñ« ¹»é áõñÇß ³Ý³·áñáÛÝ ÃßÝ³ÙÇÝ»ñ«
ºÏ³Ý ùáõ ²½·Ç¹ ³ëïáõ³Í³¹Çñ »õ ¹³ñ³õáñ ÑÇÙÝ³ù³ñ»ñÁ Ïáïñï»Éáõ«
ºõ ¹áõÝ« û¯« ÷³éù ù»½Ç« ó»ÕÇ¹ ëÇñáõÝ ½áÑáõ»Éáõ Ñ³Ù³ñ ¹¿åÇ ³é³ç ËáÛ³Ý³É¿Ý«
ÀÙµáëï³ó³ñ« »õ ó³ëáõÙáí áõ µ³ñÏáõÃ»³Ùµ ³ÝÇÍ»óÇñ ½³ÝáÝù©
ºõ ëñµ³½³Ý »ñ¹áõÙÁ Ï³ñ¹³óÇñ ÙÇÝã»õ Ù³Ñ Ï³ÙáíÇÝ »õ ËñáËï³µ³ñ ù³É»Éáõ©©©
¸ÇÙ³¹ñ¿°« á¯í ï³é³å³ÝùÇ »õ Ù³ù³éáõÙÇ ³ÝÁÝÏ×»ÉÇ ³å³é³Å«
²Ñ³õ³ëÇÏ« áñ ï³×³ñÝ»ñáõ¹ ëñµ³í¿Ù ·³õÇÃÝ»ñÁ Ãñçáõ»ó³Ý©©©
øáõ ¹Çõó³½Ý³Ï³Ý »õ Ù³ñïÇñáë ½³õÏÁÝ»ñáõ¹ ³ñÇõÝáíÁ áëÏ»í³é«
²Ñ³õ³ëÇÏ« áñ ëñï»ñÝ áõËïáõ»ó³Ý« »õ Ó»éù»ñÁ µ³ñÓñ³ó³Ý«
²Ñ³õ³ëÇÏ« áñ ³ï»ÉáõÃÇõÝÁ Ïù³É¿ ëñµ³½³Ý ëÇñáÛÝ Ñ»ï Ã»õ Ã»õÇ©
àïùÇ Ï»óÇñ« áïùÇ Ï»óÇñ« á¯í ·³Õ³÷³ñÇ »õ ³½³ïáõÃ»³Ý ç³Ñ³ÏÇñ«
àñáíÑ»ï»õ ù»½Ç Ñ»ï »Ýù© Ð³ÛñÇÏ« ù»½Ç Ñ»ï »Ýù« Ù³ñ·³ñ¿« ù»½Ç Ñ»ï »Ýù«
ì»Ñ³÷³é«
î»°ë« ùáõ óÇñáõó³Ý ½³õÏÁÝ»ñ¹ ÏáñÍ³ÝáõÙÇ Ó³ÛÝ»ñ¿Ý ÁÙµáëï³ó³Í«
´áÉáñÁ Ù¿Ï ¹¿åÇ Ýáñ áõ ÷ñÏ³ñ³ñ Þ³õ³ñß³ÝÝ»ñÁ Ïù³É»Ý«
ºõ ´½ÝáõÝ»³ó ÍáíÁ« ÙññÇÏáíÝ Çñ ³ÉÇùÝ»ñáõÝ« ùáõ Ï»ñå³ñ³Ýù¹ Ï³Õ»ñë¿«
àïùÇ Ï»óÇ°ñ Ù»½Ç Ñ»ï« áïùÇ Ï»óÇñ ïÇñ³µ³ñ« á¯í Ñ»ñáë³Ï³Ý Ð³ÛñÇÏ«
ºõ ùáõ »ñµ»ÙÝÇ ëáõñ¹ »õ ³Ûëûñáõ³Ý Ë³ã¹ ÝáõÇñ³Ï³Ýª
ºñÏáõùÁ Ù¿Ï ³Û»ñÇÝ Ù¿ç ³Ùµ³ñÓÝ»Éáí« ²ëïÍáõ¹ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáõÝ ·³É³ñ¿«
ºõ ¹³éÝáõÃ»³Ùµ Ï³Ù ù³ÕóñáõÃ»³Ùµ ²Ýáñ Ñ³ñóáõñ« áñ ÁÝïñ¿©©©
ºë ·Çï»Ù« áñ Ðñ»Õ¿ÝÁ ³ñß³ÉáÛëÇÝ Ù¿ç¿Ý åÇïÇ ·áé³Û © © © © © © © © © ©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
¬ §²ñÍÇ°õ« ùáõ ÑÇÝ³õáõñó êáõñ¹ ³Ûëûñ Ýáñ¿Ý Ù»ñÏ³óá°õñ¦©©©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
ºõ ³ñÇõÝáï ²ñ³ñ³ïÇÝ Ï³ï³ñÝ»ñáõÝ ëïáñáï¿Ý«
²Ýáñ ÁÙµáëï³óáÕÇ ÙññÏáï ßáõÝãÁ Û³õÇï»Ý³å¿ë åÇïÇ ÑÝã¿©©©

1904 ö³ñÇ½

ԿՈՎԿԱՍ

Üáõ¿ñ ÏáíÏ³ë³Ñ³Û ÁÝÏ»ñÝ»ñáõë

Æ¯Ýã áëÏ»Õ¿Ý ¹³ñ³·ÉáõË ¿ ³Ûë« »õ ßÕÃ³Ý»ñáõ Ç¯Ýã ½³Ûñ³·ÇÝ ÷ßñïáõÙ©
Æ¯Ýã ÁÝ¹Ñ³ñáõÙ ×³Ï³ï ×³Ï³ïÇ« »õ Ñ³õ³ïùÇ Ç¯Ýã Û³ÕÃ³Ý³Ï©
Æ¯Ýã »ñÏ³Ã³Ïáõé Ñ³ñáõ³Í µéÝ³å»ïáõÃ»³Ý ³ÝË³Ëï»ÉÇ ûñ¿ÝùÝ»ñáõÝ©
Æ¯Ýã ³ñÇõÝÇ Ñ»Õ»ÕáõÙ ù»½ ³Ý³ñÅ³Ý ÃßÝ³ÙÇÇ¹ í³Ûñ³· ß³ñù»ñ¿Ý«
ºõ ¹Ç³ÏÇ áõ µ³óáõ³Í É³Ýçù»ñáõ Ç¯Ýã ³ñ¹³ñ³ß³¯ñ Ù»é»É³ÏáÛï«
Ø»ñ µáÉáñÇÝ íñÇÅ³Í³ñ³õ ³ãáõÁÝ»ñáõÝ ³éç»õ©©©

ÎáíÏ³¯ë« Û³ÕÃ³Ï³Ýûñ¿Ý ¹á°õÝ »Õ³ñ« áñ Û³ÛïÝáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ ·»ñ³·áÛÝÁ ÁñÇñ©
øáõ µ³½áõÏÝ»ñáõ¹ ÑáõñÇÝ Ù¿çÝ ¿ñ ·»ïÝ³Ñ³ñáÕ ½ûñáõÃÇõÝÁ ò»ÕÇÝ«
øáõ Ùï³ÍáõÙÇ¹ Ù¿çÝ ¿ñ« áñ ÍÝ³õ Ï³ñÙÇñ ³ñ»õÁ Ûáõë³Ñ³ï»³É Ú³ÕÃáõÃ»³Ý«
øáõ ³ñÇõÝÇ¹ Ù¿çÝ ¿ñ« áñ í³é»ó³õ ×ßÙ³ñÇï ³ñÇõÝÁ »ñ³½áõ³Í ÀÝ¹í½áõÙÇÝ©
ºõ ³Ûëå¿ë ÇñÇÏáõÝ ÙÁ ùáõ ½ÇÝ³í³é Ó»éù»ñ¹ ³½³ïáõÃ»³Ý ³ëïÕ»ñáõÝ ÝÇ½³Ïáõ»ó³Ý«
ÂßÝ³ÙÇ »ñÏÇÝùÝ»ñáõÝ ã³ñÇùÇ Ï³Ù³ñÝ»ñ¿Ý Ïáñ½»Éáõ«
øÇã ÙÁ ÉáÛë« ùÇã ÙÁ Ï»³Ýù« ùÇã ÙÁ ë¿ñ »õ ùÇã ÙÁ »ñ³½ª
øáõ Ëéáí»³É ë»ñáõÝ¹Ç¹ »õ Ç ù»½ ³ÏÝ¹¿ï áõ ï³é³åáÕ »Õµ³ÛñÝ»ñáõ¹ Ñ³Ù³ñ£

ú« ÷³éù ù»½Ç« »õ ÷³éù ß³ÝÃ³Ù³ñï Ñå³ñïáõÃ»³ÝÁ ùáõ É»éÝ»ñáõ¹«
Î³ñÍ»ë ³ÝáÝó ³å³é³ÅÝ»ñáõÝ Û³õÇï»Ý³Ï³Ý ï³ññ»ñ¿Ý »Ý Ï³éáõóáõ³Íª
²Ýå³ñï»ÉÇ Ñ³ë³ÏÝ»ñÁ ùáõ ë»õ³Ñ»ñ áõ Ññ³ãáõÇ áñ¹ÇÝ»ñáõ¹«
øáõ ³Ýï³éÝ»ñáõ¹ ³Ñ³·Ý³Ã³÷ ÷áÃáñÇÏÁ ·Çß»ñ³Ï³Ý©©©
²ÝáÝó ½ÇÝáõáñ»³ÉÇ ÏáõñÍù»ñáõÝ Ù¿ç Çñ ÑëÏ³Û³Ï³Ý Ñ»õùÁ ¹ñ³õ©
øáõ ÑáíÇïÝ»ñ¹ ²ÝáÝó ù³ÛÉ»ñáõÝ ³éç»õ ÚáÛëÇÝ ×³Ùµ³Ý»ñáõÝ å¿ë Ï³Ý³Ýã³ó³Ý©©©
ºõ ùáõ ÑáÕÙ»ñ¹ ²ÝáÝó ßáõÝãÇÝ Ù¿ç¿Ý ÷ñÏáõÃ»³Ý Å³ÙÁ ß»÷áñ»óÇÝ£
øáõ ÍáóÇ¹ Ù¿çÝ ¿« ùáõ ëñïÇ¹ íñ³Ý ¿« ùáõ ³ñ»·³ÏÇ¹ ï³ÏÝ ¿«
ºõ Ñ³ñ³½³ï »õ ³Ýå³ñï»ÉÇ »õ ³Ýí»Ñ»ñ ½³Ý·áõ³ÍÁ Ù»ñ ÑÇÝ³õáõñó ²½·ÇÝ«
Ø»ñ Ýë»Ù³ó»³É ×³Ï³ïÝ»ñÁ ³Û¹ï»Õ ¿ñ« áñ í»ñç³å¿ë Çñ»Ýó ÙáõÃ¿Ý å³ÛÍ³é³ó³Ý«
²Û¹ï»°Õ ¿ñ« áñ ëÏë³õ å³Ûù³ñÇ ëáõñ»ñáõÝ ³Ù¿Ý¿Ý ³ñ¹³ñÁ ßáÕ³É«
²Û¹ï»°Õ ¿ñ« áñ ÅáÕáíáõñ¹Á Çñ Çñ³õáõÝùÁ Çñ Ïéáõ÷áíÁ å³Ñ³Ýç»ó«
²Û¹ï»°Õ ¿ñ« áñ ²Ý ãÇ É³ó³õ« ãÇ ÍÝñ³¹ñ»ó »õ Çñ ·ÉáõËÁ ÑáÕÇÝ ãÇ Ñ³ë³õ«
²Û¹ï»°Õ ¿ñ« áñ Ï³ï³ÕáõÃ»³Ùµ ½³ñÏ³õ »õ Ñå³ñïûñ¿Ý ½³ñÝáõ»ó³õ«
²Û¹ï»°Õ ¿ñ« áñ ³ñ¹³ñáõÃÇ°õÝ áñáï³óáÕÇ Çñ ×³Ï³ïÁ ÷³é³Ï»ñïª
²ñ»õÙáõïùÇ ³ßË³ñÑÝ»ñáõÝ ¹ÇÙ³ó ç³Ñ»ñáõ å¿ë óáÉ³óáõó«
²Û¹ï»°Õ ¿ñ« áñ Çñ ³Ý¿ÍùÇ »õ åÅ·³ÝùÇ ÃáõùÁ Ã³·³ÏñÇÝ Ý»ï»ó«
ºõ ³Û¹ï»°Õ ¿ñ« áñ í»ñç³å¿ë ²ÝÇñ³õáõÃÇõÝÁ ûñ ÙÁ ³ÙûÃ³Ñ³ñ å³ñïáõ»ó³õ«
ºõ ù»½Ç Ñ³Ù³ñ« ³Û¹ï»°Õ ¿« áñ ³ÛëáõÑ»ï»õ ÏáÃáÕÝ»ñÁ ö³éùÇÝ«
Ø³ñÙ³ñ ³é Ù³ñÙ³ñ ë»ñáõÝ¹Ç¹ Ó»éù»ñáíÁ åÇïÇ µ³ñÓñ³Ý³Ý©©©

¼³°ñÏ« ÎáíÏ³¯ë« ³õ»ñ³Ï»³É áõ ³ñóáõÝùáï Ð³Û³ëï³ÝÇÝ ³ãù»ñÁ ù»½Ç ÏÁ Ý³ÛÇÝ©
²Ý ·Çï¿« áñ ùáõ ÃßÝ³ÙÇÇ¹ ³ï»ÉáõÃÇõÝÁ Çñ ÃßÝ³ÙÇÝ»ñ¿Ý ¿« áñ ÏÁ µÕËÇ«
ºñµ Çñ ·»ñ»½Ù³ÝÇÝ ÙáËÇñÁ Çñ ·áõÅÏ³Ý Ñáí»ñáõÝ Ñ»ï »Ï³õ ×³Ùµ³Ý»ñ¹ ë·³õáñ»É«
ºñµ Çñ ³ñÇõÝÁ »Ï³õ ùáõ »Õµ³Ûñ³Ï³Ý ï³Ý¹ ë»Ù»ñÁ Ãñç»É«
ºñµ Çñ Ïáïñï³Í µ³½áõÏÁ ùáõ ÏïñÇ×Ç Ó»éù»ñáõ¹ Ç ËÝ¹Çñ ù»½Ç ¹áÕ¹áç»ó³õ«
ÂßÝ³ÙÇÝ ÝáÛÝÝ ¿ñ ³ÛÝ ³ï»Ý« ³ÛÝ áñ ³Ûëûñ« ùáõ å³ßïå³ÝÇ µ³½áõÏ¿Ý ½³ñÑáõñ³Íª
Î° áõ½¿ ½³ÛÝ ç³Ëç³Ë»É« Ï³ñ»Ý³É ïûÝ»Éáõ Ñ³Ù³ñ í»ñçÝ³Ï³Ý Ù³Ñ³óáõÙÁ Ù»ñ ò»ÕÇÝ©©©
àõñ»ÙÝ ½³°ñÏ« ÎáíÏ³°ë« Ã¿»õ ·Çï»Ù« áñ ùáõ ³ëå»ï³Ï³Ý Ó»éù»ñáõ¹ Ñ³ñáõ³ÍÇÝ ³Ý³ñÅ³Ý ¿ Ý³°«
¼³°ñÏ« Ã¿»õ ·Çï»Ù« áñ ùáõ ëáõñÇ¹ í»ÑáõÃÇõÝÁ å¿ïù ã¿°ñ ³ñ³ï³õáñ»É
²Û¹ ³Ýµ³ÝÝ»ñáõ ËáõÅ³ÝÇÝ ÃáõÝ³õáñ áõ åÅ·³ÉÇó ³ñÇõÝ¿Ý©©©
¼³°ñÏ« Ã¿»õ ·Çï»Ù« áñ Ñ»ñáëÝ»ñÁ Ñ»ñáëÝ»ñáõ ÙÇ³°ÛÝ ÏñÝ³Ý ÁÝ¹Ñ³ñáõÇÉ«
¼³°ñÏ« ë³ ³Ý³ñ· Ö³Ï³ï³·ÇñÁ ç³Ëç³Ë»Éáõ »õ â³ñÇùÝ ÁÙµ»ñ³Ý³Éáõ Ñ³Ù³ñ«
¼³°ñÏ« áñáíÑ»ï»õ ³Ù¿°Ý ÚáÛë ½ø»½ ÏÁ Ûáõë³Û »õ ³Ù¿Ý ²å³·³Û ½ø»½ ÏÁ å³Õ³ïÇ«
¼³°ñÏ« í³ëÝ½Ç ³Ù¿Ý ²½³ïáõÃÇõÝ áõ ³Ù¿Ý ²ñ»õ ùáõ Ñ³ñáõ³ÍÇ¹ Ï³ÛÍ»ñ¿Ý åÇïÇ ÍÝ³ÝÇÝ©
¼³°ñÏ« øáõ ³ÝÃ³é³Ù ëÇñáÛ¹ »õ ³ï»ÉáõÃ»³Ý¹ ã³÷ÇÝ ËáñáõÃ»³ÝÁ Ñ³Ù»Ù³ï©
¼³°ñÏ« ½³°ñÏ« ³Ñ³õ³ëÇÏ ÑáñÇ½áÝÝ»ñÁ ÏÁ Ï³åáõïÝ³Ý« ³Ñ³õ³ëÇÏ ²é³õûïÝ»ñÁ ÏÁ ×»ÕùáõÇÝ«
¼³°ñÏ« ³½³ï³µ»ñ Ñ³ñáõ³ÍÇ¹ ßéÇÝ¹Á Ø³ëÇë¿Ý Ç î³õñáë »õ ÙÇÝã»õ Ð³Ûñ»ÝÇùÇÝ Ëáñ»ñÁ ÏÁ ÃÝ¹³Û£

1905 ÄÝ»õ

ԱՀԱԲԵԿԻՉՆԵՐ

ºõ ³Ûëå¿ë Ó»ñ ³ñ¹³ñ³ÏßÇé »õ »ñÏ³Ã»Õ¿Ý Ó»éù»ñÝ ³Ýå³ñï»ÉÇ«
Ò»ñ ½ÇÝ³í³é áõ Ïñ³Ïáï ÏáõñÍù»ñ¿Ý Ï³ï³Õ³µ³ñ Ù»ÏÝ»Éáíª
¸³õ³¹ñáõÃÇõÝÝ »õ à×ÇñÁ ³ÝáÕáñÙ Ñ³ñáõ³Íáí ÙÁ ¹¿åÇ ÑáÕÁ ÏÁ ÙËñ×»Ý©©©
à¯Ñ« Ç±Ýãå¿ë Ùûï»Ý³É Ó»ñ ê³ñë³÷ÇÝ« Ç±Ýãå¿ë »ñ·»É« Ç±Ýãå¿ë ç³ï³·áí»É« Ç±Ýãå¿ë ß»÷áñ»É ½Ó»½«
¸áõù ÇÝùÝÇßË³Ý »õ ·»ñ³·áÛÝ ¹³ï³õáñÝ»ñ¹ µáÉáñ ³ñÇõÝ-µ»ñ³Ý µéÝ³å»ïÝ»ñáõÝ©©©
àõ ÝáÛÝÇëÏ ã»Ù ·Çï¿ñ Ó»ñ ½³ñÑáõñ³ÝùÇ »õ å³ÏáõóáõÙÇ ³ÝáõÝÝ»ñÝ ³Ñ³õáñ«
àñáíÑ»ï»õ Ó»ñ Û³ÕÃ³Ï³Ý ³ÝóùÁ ÖßÙ³ñï³å»ïáõÃ»³Ý ×³ÙµáõÝ íñ³Û¿Ý«
²ÛÝã³°÷ ³ñ³· ¿« ³ÛÝã³°÷ Ëáñï³ÏÇã« ³ÛÝã³°÷ ÏáõñóÝáÕ »õ ³ÛÝã³°÷ ³õ»ñÇã©
àñã³°÷ ³ÝóùÁ Ë³õ³ñ³Ïáõé ³Ýï³éÝ»ñÁ ÙáËñ³óÝáÕ í³ÛñÏ»Ý³Ï³Ý Ï³ÛÍ³ÏÝ»ñáõÝ©©©
¸áõù Ù»ñ ï³é³å³ÝùÇÝ »õ Ù»ñ ÏéÇõÇÝ »ñÏ³ñ³ï»õ ï³ñÇÝ»ñ¿Ý Ç í»ñ«
²ÝÝáõ³×»ÉÇ å³ñÇëåÝ»ñÁ Ñ³Ý¹Çë³ó³ù Ù»ñ ù³ÛÉ»ñÁ ÏáïáñáÕ µáÉáñ ÃßÝ³ÙÇÝ»ñáõÝ Ñ³Ý¹¿åª
ºõ µéÝ³Ï³ÉáõÃ»³Ý ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ »õ ³ÝáÝó Ññ³å³ñ³ÏÝ»ñáõÝ íñ³Û«
ºñµ Ù»ñ ¹Ç³ÏÁ ÷áÕáïáõ»É¿Ý Ù»ñ ï³ù ³ñÇõÝÁ ÏÁ Ñáïáïáõ¿ñ©©©
²Ñ³õ³ëÇÏ« áñ Ó»ñ ËñáËï Ñ³ë³ÏÝ»ñÁ ÙÇë-ÙÇÝ³Ï »õ Ñ»ñáë³µ³ñ ³ßï³ñ³Ïáõ»ó³Ý©©©
Ò»ñ ù³ÛÉ»ñÁ Ù»é»É³å³ï ÷áÕáóÝ»ñáõÝ Ù¿ç ìñ¿ÅÇÝ ³Õ³Õ³ÏÁ ·áé³óáõóÇÝ«
Ò»ñ ëáõñ»ñáõÝ Ñ³É³Í³Ýù¿Ý µáÉáñ ¹³õ³×³ÝÝ»ñÁ »Õµ³Ûñ³¹³õÝ»ñáõÝ Ñ»ï ·»ñ»½Ù³Ýáõ»ó³Ý«
àõ Ó»ñ ×³Ï³ï ×³Ï³ïÇ »õ ³Ýí»Ñ»ñ áõ ³Ýí³Ë áõ Ñå³ñï »ñ»õáõÙ¿Ý«
ÌÝñ³¹Çñ ËáõÅ³ÝÁ í³ï»ñáõÝª Ó»ñ áïù»ñáõÝ Ï³éã»Éáí Çñ»Ýó Ï»³ÝùÁ Ñ³Ûó»óÇÝ©©©
àõ ¹»é »ñ»Ï« Ó»ñ ³Ñ³µ»ÏãÇ éáõÙµ»ñÁ Ù³ñ¹³ëå³ÝÝ»ñáõ Ã³÷ûñÝ»ñ ÙáËñ³óáõóÇÝ©©©
´³ñµ³ñáëÝ»ñáõ ³Û¹ Ë»É³óÝáñ íáÑÙ³ÏÝ»ñáõÝ Ù¿ç í³ñ Ã³õ³ÉáÕ ³ñ»·³ÏÝ»ñáõ ÝÙ³Ý å³ÛÃ»Éáí©©©

²Ûëå¿ë« Ó»ñ ³ñ¹³ñ³ËáÛ½Ç ³ñÇõÝ³ë»õ»é É³åï»ñÝ»ñÁ Ó»ñ Ó»éù»ñ¿Ý ³éÏ³Ë«
´áÉáñ Ë³õ³ñãïÇÝ »õ »Õ»éÝ³Ï³Ý Ñá·ÇÝ»ñáõÝ ·áóáõ³Í ¹áõéÝ»ñ¿Ý Ý»ñë ËáõÅ»óÇù«
ÆÝãå¿ë ÊÕ×Ùï³ÝùÁ« áñáõÝ ×ßÙ³ñï³·¿ï Ý³Ûáõ³ÍùÁ í³Ë×³Ý ÙÁÝ ¿ ÙÇ³Ý·³Ù³ÛÝ©©©
¸áõù ûñ¿ÝùÁ »Õ³ù »Õ»éÝ³å³ßï â³ñÇùÇÝ áõë»ñáõÝ íñ³Û ÑëÏáÕ«
ºõ Ñ³Ûñ»ÝÇ ³Ù¿Ý Ûáõ½áõÙ« ³Ù¿Ý Ëéáíù« ³Ù¿Ý Ñ»é áõ ³Ù¿Ý íñ¿Å«
Ò»ñ ÝÅ³ñÇÝ Ù¿ç Ïßéáõ»ó³õ »õ Ó»ñ ³ñ¹³ñ³ëå³ë ³ï»³ÝÇÝ ë»Õ³ÝÇÝ íñ³Û Û³ÛïÝáõ»ó³õ©©©
¸áõù á°ã ½ÇÝ³ÏÇóÝ»ñ áõÝ»ó³ù »õ á°ã Ó»ñ Ñ³õ³ïùÇÝ íñ³Û ÇßËáÕÝ»ñ«
¸áõù« ¬ ¹áõù Ó»ñ ³ÝÓÝ ¿Çù ³Ýë³ÑÙ³Ýûñ¿Ý »õ Ó»ñ ³ñ÷³Ã»õ Ñá·ÇÝ«
Ò»ñ ºëÁ ·»ñ³·áÛÝ Ù³ñ¹áõÝ »ëÝ ¿ ³Ù¿Ý ½ûñáõÃ»Ý¿ ·»ñÇí»ñ«
Ò»ñ í×ÇéÁ ³Ù¿Ý í×éÇ Ù³Ñ³í×ÇéÝ ¿ ³ÝáÕáù«
ºõ í³¯Û ³ÝáÝó« áñáÝù Ó»ñ Ï³ñÙÇñ »õ Ù³Ñ³óáõ ÏÝÇùáíÁ ÏÁ Ë³ñ³ÝáõÇÝ©©©

ºõ ÙÇÝã»õ ³Ûëûñ Ù»ñ µáÉáñ ÃßÝ³ÙÇÝ»ñÁ ï»ë³Ý« áñ Ó»ñ íñÇÅ³Ó³ÛÝÁ ½³ñÑáõñ³µ»ñÇ«
²ñ¹³ñáõÃ»³Ý Ó³ÛÝÝ ¿ñ ³ëïáõ³Í³·áãª ÇÝãå¿ë Ó³ÛÝÁ ²½³ïáõÃ»³Ý«
î»ë³°Ý« áñ Ó»ñ ³ÝËÝ³Û ëáõñÁ« ëáõñÝ ¿ñ ³ÝËáõë³÷»ÉÇ ×³Ï³ï³·ñÇÝ«
î»ë³°Ý« áñ Ó»ñ ¹³ßáÛÝÝ»ñÁ« Ù»Õ³å³ñï íÇ½»ñáõ Ç ËÝ¹Çñ« Ýáñ¿Ý ÏÁ ßáÕ³Ý«
î»ë³°Ý« áñ Ó»ñ µéáõÝóùÇÝ Ñ³ñáõ³ÍÝ»ñáõÝ ï³Ï Ù³ïÝÇãÝ»ñáõ Ï½³ÏÝ»ñÁ ÏÁ Ï³÷Ï³÷»Ý©©©
î»ë³°Ý« áñ Ó»ñ Ï³å³ñ¿ ·Ý¹³ÏÝ»ñÁ Ù³ñÙÇÝ¿ Ù³ñÙÇÝ »õ áõÕ»Õ¿ áõÕ»Õ Ï° ³ÝóÝÇÝ©©©
î»ë³°Ý« áñ Çñ»Ýó ÍáÍñ³ÏÝ»ñ¿Ý »õ ëñï»ñ¿Ý« Ù»ñ Í³ñ³õÇ ³ãù»ñáõÝ ³éç»õ« Çñ»Ýó ³ñÇõÝÝ ¿« áñ ÏÁ Å³ÛÃùÇ«
Ð»Õ»Õûñ¿¯Ý« Ñ»Õ»Õûñ¿¯Ý« Çñ»Ýó Ñ»é³õáñ ·³Ñ³Ï³ÉÝ»ñÝ áõ Ù³Ñ³¹¿Ù Ã³·³ÏÇñÝ»ñÁ Ãñç»Éáí©©©
î»ë³°Ý« áñ Çñ»Ýó áëÏáñÝ»ñÁ ÏÁ ç³Ëç³ËáõÇÝ »õ Çñ»Ýó áÕÝ³ß³ñÝ»ñÁ ÏÁ ëÕáóáõÇÝ«
î»ë³°Ý« Ã¿ ³ÛÝ ·ÉáõËÝ»ñÁ« áñ ·Çß»ñÝ»ñáí Ù»ñ ó»ÕÇÝ ³Ý¿³óáõÙÁ ÛÕ³ó³Ý«
î»ë³°Ý« áñ Ó»ñ åÕÇÝÓ¿ ÏñáõÝÏÝ»ñáõÝ ½ûñáõÃ»³ÝÁ ï³Ï ¿« áñ ÏÁ ËÙáñáõÇÝ©©©
î»ë³°Ý« áñ ³Ûëå¿ë« ù³Õ³ù¿ ù³Õ³ù »õ Ññ³å³ñ³Ï¿ Ññ³å³ñ³Ï »õ ÑáñÇ½áÝ¿ ÑáñÇ½áÝ«
Ò»ñ Û³ÝÏ³ñÍ³Ï³Ý »ñ»õáõÙÁ« Ó»ñ µ³½Ï³Ñ³ñáõ³ÍÁ »õ Ó»ñ Û³ñáõó³Í ËéáíùÝ ³ÝÙ»ÏÇÝ«
´áÉáñ ¹³õ³×³ÝÝ»ñÁ ¹Ç³ÏÝ³óáõó« µáÉáñ í³ë³ÏÝ»ñÁ ÑáÕ»ó »õ Ù³ñ¹³Ï»ñ ³ÙµáËÝ»ñ ù³ñ³óáõó©©©

´³Ûó ¹»é Ù³°Ñ å¿ïù ¿ áñáï³Ýù« Ù³°Ñ å¿ïù ¿ Ñ³Ù³ë÷é»Ýù« Ù³°Ñ å¿ïù ¿ ÙññÏ»Ýù«
²ÛÝ ³ï»ÉáõÃ»³Ý »õ ³Ùµ³ñßïáõÃ»³Ý ã³ñ³ßáõù å³É³ïÝ»ñáõÝ íñ³Û«
àñáÝó ½³Ý·áõ³ÍÝ»ñáõÝ ï³Ï Çµñ ÑÇÙÝ³ù³ñ Ù»ñ ó»ÕÇÝ Ùï³ÍáõÙÁ »õ Ù³ñÙÇÝÁ »õ Ñá·ÇÝ ¿« áñ ÏÁ Ñ»õ³Û©©©
àñáÝó áñÙ»ñÁ Ù»ñ ³ñÇõÝáíÝ »Ý ß³Õ³Ëáõ³Í »õ Ù»ñ áëÏáñÝ»ñáíÁ Ï³éáõóáõ³Í©©©
àñáÝó ³ÕµÇõñÝ»ñÁ Ù»ñ ³Ýû·áõï ³ñóáõÝùÝ»ñÝ »Ý ³é³ï«
ºõ ·ÇÝáíáõÃ»³Ý áõ »Õ»éÝÇ µ³Å³ÏÝ»ñÁ Ó»éù¿ Ó»éù ßñçáÕ« Ù»ñ ³ñÇõÝáíÝ ³éÉóáõ³Í©©©
Ø³Ñ å¿ïù ¿ Ñ³Ù³ë÷é»Ýù ÑáÝ« áõñ Ù»ñ ëïñáõÏÇ ÍÝñ³¹Çñ å³Õ³ï³ÝùÝ»ñÁ ãÇ Ñ³ë³Ý©
´³Ûó áõñ Ó»ñ ëáõñ»ñáõÝ µáóÁ Ù³ñ¹³ëå³ÝÝ»ñÁ ë³é»óáõó »õ ³ÝáÝó ³Ïé³Ý»ñÁ ½³Ñ³Ý¹³Ýù¿ Ïñ×ï»É ïáõ³õ©©©
Ø³°Ñ ³Û¹ Ã³·³ÏÇñ« µ³Ûó ³ñ¹¿Ý ³Ñ³µ»Ï»³É »õ ÏÇë³Ù»é ¹³Ñ×³å»ïÝ»ñáõÝ«
ì³ëÝ½Ç« Çñ»Ýù« ³Û¹ ³ñÇõÝÏ½³Ï »õ ¹Çõ³Ñ³ñ µéÝ³õáñÝ»ñÁ í³Ë×³Ý³õáñ«
¼³ñÑáõñ³Ýùáí Éë»óÇÝ Ó»ñ Ó³ÛÝÁ« Ó»ñ µ³ñÏáõÃÇõÝÁ« Ó»ñ ó³ëáõÙÁ« Ó»ñ ½³ÛñáÛÃÝ ³Ñ³õáñ©©©
ºõ Çñ»Ýó Ëáñï³Ï»³É »õ ¹³·³Õ³Ï»ñå ·³Ñ»ñÁ ß³ñÅ»ó³Ý«
àõÅ³Ý³ÏÝ»ñáõ ·áéáõÙ¿Ý« ÇÝãå¿ë ·áéáõÙ¿Ý ÷ñÏ³ñ³ñ éáõÙµ»ñáõÝ«
Ò»ñ í»ñ³Ñ³ë »ñ»õáõÙÁ Çñ»Ýó ëñï»ñÁ ÏÁ Ù³Ñ³½³Ý·¿ »õ Çñ»Ýó á×ñ³·áñÍÇ áõÕ»ÕÝ»ñÁ Ï° ³ñÇõÝ¿«
Æñ»Ýó ÏÙ³Ë³Ó»õ Ó»éù»ñÁ ³ÛÉ»õë Ù³Ñáõ³Ý ë³ñëáõéáíÝ ¿« áñ ÏÁ ¹áÕ¹áç»Ý©©©
Æñ»Ýó ·Çß»ñ³ë³ñë³÷ »ñ³½Ý»ñáõÝ Ù¿ç Ó»ñ ³ÝÓÁ Çñ »ñÏ³Ã¿ ùÇÝ³ÛáÛ½ ù³ÛÉ»ñáíÝ ¿« áñ Ï° ³ñß³õ¿©©©
ºõ ³Ñ³õ³ëÇÏ Çñ»Ýó ¹³ñ³õáñ ¹áõéÝ»ñÁ ³Ñ³·Ý³µ³ñ »õ å³ï¿ Ç å³ï ÏÁ Í»ÍáõÇÝ«
ºõ ³Ñ³õ³ëÇÏ Çñ»Ýó å³ïáõÑ³ÝÝ»ñáõÝ µáÉáñ ÷»ÕÏ»ñÁ Û³é³ç³óáÕ íï³Ý·¿Ý Çñ»Ýó íñ³Û ³Ñ»ÕáõÃ»³Ùµ ÙÁ ÷³Ïáõ»Éáíª
¸áõñë¿Ý »ÏáÕ ³Ù¿Ý ÛáÛë ÏÁ ãù³Ý³Û Çñ»Ýó Ñ³Ù³ñ »õ Ë³õ³ñÇÝ Ù¿ç Ø³ÑÝ ¿« áñ ³ÝáÝó Ñá·Ç¿Ý Ç í»ñ ÏÁ Ï³éãÇ©©©
àõñ»ÙÝ áïùÇ°« Ýáñ¿Ý áïùÇ°« Ýáñ¿Ý áïùÇ°« Ð³Ûáñ¹ÇÝ»°ñ« ¸Çõó³½áõÝÝ»°ñ« ²½³ï³µ»ñÝ»°ñ«
àïùÇ°« »õ û¹»ñáõÝ Ù¿ç Ãá°Õ óÝ¹ÇÝ« û¹»ñáõÝ Ù¿ç Ãá°Õ ÙáËñ³Ý³Ý«
Ø»ñ ¹³ÑÇ×Ý»ñáõÝ ë³° å³ïÅ³å³ñï å³É³ïÝ»ñÝ ³ñÇõÝ³Ãáñ©©©

1905 ÄÁÝ»õ

ՄԵՆԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆ

ºõ ëïáõ»ñ ÙÁ ÁÝ¹»ñÏ³ñ Ù»Ý³Ëûë»ó ·Çß»ñáõ³Ý Å³Ù»ñáõÝ Ù¿ç Ï³Ý·áõÝª
Ò³ÛÝÁ ¹áÕ¹áç ¿ñ« ëÇñïÁ ëÇñáí É»óáõÝ« áïáõÁÝ»ñÁ ÙáËñ³å³ï »õ ÇÝù Çñ ·³Õ³÷³ñ¿Ý ·»Õ»óÇÏª
Ü³Ûáõ³ÍùÝ»ñ¿Ý »õ ³ñóáõÝù ÏÁ Ñáë¿ñ »õ Ï³ÛÍ»ñ Ï° ³ñÓ³Ïáõ¿ÇÝ »õ Ñá·ÇÝ ßù»Õûñ¿Ý ò»ÕÇÝ Ñá·ÇÝ ¿ñ«
ºõ ³Ûëûñ Ï° áõ½¿ñ Çñ ï³é³å³ÝùÇÝ »õ ½áÑÁ ÁÉÉ³É »õ Çñ Çï¿³ÉÇÝ Ñ»ñáëÁ ÙÇ³Ý·³Ù³ÛÝ©©©

§Ð³Ûñ»ÝÇùÇë íñ¿ÅÇÝ Ëûëù»ñÁ »õ ï³é³å³ÝùÇë ï³ñÇÝ»ñÁ áõÕ»ÕÇë Ù¿çª
ø³É»óÇ¯ »õ ù³É»óÇ¯« Ûá·Ý³Í« ÁÙµáëï« ×ßÙ³ñï³ËÝ¹Çñ áõ ÙÇÝ³Ï«
²ñÇõÝÇ ù³Õ³ùÝ»ñ¿Ý áõñÇß ù³Õ³ùÝ»ñ »õ ·ÇõÕ»ñ¿ Ç ·ÇõÕ©©©
Ò³ÛÝ ãÁÏ³ñ£ Ø»é»ÉáõÃÇõÝ ³Ù¿Ýáõñ»ù »õ ³õ»ñ³ÏÝ»ñ É»éÝ³Ïáõï³Ï«
²Ù¿Ý »ñ¹Çù Çñ ïÝáõáñÇÝ íñ³Û ÏáñÍ³Ýáõ³Í »õ ³Ù¿Ý ³ÕµÇõñ Çñ »ñç³ÝÇÏ »ñ·ÇÝ©©©
²ñûï³í³Ûñ»ñ ³ñÇõÝáí áéá·áõ³Íª »õ ÑÝÓ³ÝÝ»ñ ·»ñ»½Ù³ÝáóÝ»ñáõ ÝÙ³Ý«
Ö³Ùµ³Ý»ñáõÝ íñ³Û áñµ»ñáõ É³ó áõ ÏáÍ« »õ ³ÛñÇÝ»ñ« »õ ¹³éÝ³¹¿Ù Ûáõë³Ñ³ïÝ»ñ«
²Ý³·áñáÛÝ ûñ¿ÝùÇÝ ¹¿Ù ÁÙµáëïÝ»ñ »õ ç³Ëç³Ëáõ³Í Ýáñ³ÍÇÝÝ»ñ ·»ï»½»ñùÇ ù³ñ»ñáõÝ ¹¿Ù©©©
²ñ¹³ñáõÃÇõÝ å³Õ³ïáÕÝ»ñª »õ áõñÇßÝ»ñ« áñ ï³Ï³õÇÝ Ë³ã³÷³Ûï»ñáõ ÏÁ ÷³ÃÃáõÇÝ©©©
¸Ç³ÏÝ»¯ñ »õ ¹Ç³ÏÝ»¯ñ« áñáÝó ·ÉáõËÝ»ñÁ ÙÇ³ÛÝ ÙáËÇñÝ»ñ¿Ý ¹áõñë »Ý óóáõ³Íª
ÐáõÝÓù»ñáõÝ íñ³Û ¹Ç³ÏÝ»¯ñ« ¹Ç³ÏÝ»¯ñ ³õ³½³ÝÝ»ñáõÝ »ñ»ëÁ »õ ¹Ç³ÏÝ»¯ñ ÇÙ ë³ñë³÷³Ñ³ñ áïù»ñáõë ï³Ï©©©
ÞÕÃ³Û³Ï³åÝ»ñ µ³ÝïÇÝ ¹áõéÝ»ñáõÝ ùáí »õ Ù»é»ÉÝ»ñ Û³Ù³éáÕ å³ï»ñáõÝ ¹¿Ù Ï³Ý·áõÝ©©©
ÎÇë³Ù»éÝ»ñáõ Ó»éù»ñª ¹»é Ï»³ÝùÇÝ ³ñ»·³ÏÁ ¹³éÝáõÃ»³Ùµ ³Õ»ñëáÕ«
àõñÇßÝ»ñ« áñ Ï° áõ½¿ÇÝ ¹»é ³åñÇÉ Ù³Ñáõ³Ý ×³Ý³å³ñÑ¿Ý ³É ³Ý¹ÇÝ©©©
ºõ áõñÇßÝ»ñ ëÇñáõ³Í ÑáÕÇÝ Ñ³Ù³ñ ³Ý·³Ù ÙÁÝ ³É Çñ»Ýó ³ñóáõÝùÁ í³ñ ÏáõÉ³ÛÇÝ¦©©©

§à¯í ³Ý»½ñáõÃÇõÝ ¹Ç³ÏÝ»ñáõ« Ç¯Ýã ã³÷áí ù»½ ÏñÝ³ÛÇ ã³÷»É«
²ñÇõÝ ¿« áñ ÏÁ µáõñ¿ »õ »ë Ã³÷³é³Ï³Ýë« ³ñÇõÝ ¿ áñ ÏÁ ßÝã»Ù©©©
ºõ áïù»ñë ïËñ³ù³ÛÉ« á±ñ Å³Ù³Ý³Ï¿Ý Ç í»ñ« Ï³ñÙÇñ ÑáÕÇÝ ÏÁ ÏåãÇÝ©©©
Ø³ñ¹ ã¿ ÍÝ³Í ³Ûëï»Õ Ï³ñÍ»ë »õ áã ³É Ù³ñ¹ ¿ Ù»é³Íª
²ÛÉ ã³ñ³ßáõù µÝáõÃÇõÝÝ ¿« áñ Çñ ÏáÕ¿Ý ¹Ç³ÏÝ»ñ ¿ ¹áõñë Ý»ï¿ñ©©©
ºõ »ñÏÇÝùÁ Çñ ³ëïÕ»ñ¿Ý í³ñ Çñ ³ñÇõÝÝ ¿« áñ Ù»ñ µáÉáñÇ íñ³Û ÏÁ ï³ñ³÷¿©©©
î³ëÁ ï³ñáõ³Ý ×³Ý³å³ñÑá¯ñ¹« á±õñ »ë ³Ûëûñ« á±õñ ¿ ×³Ùµ³ë«
à±õñ ¿ ëáõñë« á±õñ í»ñ³ñÏáõë« á±õñ ¿ É³åï»ñÝ ÇÙ ë³ñë³÷Ç©©©
Üå³ï³Ïë å³ñïáõ»ó³±õ« Ã¿ ³ñÅ³ÝÇ ã»Ù ³Ýáñ ÊûëùÇÝ©©©
Æ±Ýã ÏÝ×Çé ¿ ³Ûë ÏÝ×ÇéÁ« áñ ×³Ï³ïÇë íñ³Ý ³Ïáëáõ»ó³õ«
ÊÕ×Ç Ë³±ÛÃÝ ¿« áñ ÷áñ»ó ½³ÛÝ« Ã¿ Å³Ù³Ý³ÏÝ µéÝ³Ï³É©©©
à±õñ »Ý ³ÛÝ ö³ñáëÝ»ñÁ« áñáÝó ÉáÛë»ñ¿Ý ·ÇÝáíÝ³Éáí Ñ³ë³Û »Ï³Û«
º±ñµ Ù³ñ»ó³Ý£ à°ã« ¹»é ÏÁ í³éÇÝ« Û³é³ç³óÇ°ñ« ¹»é ÏÁ í³éÇÝ«
ÀëÇÝ ÇÝÍÇ£ æáõñÇ Ó³ÛÝ ÙÁ« ÏÁ ×³ÝãÝ³Ù ù»½« ë³ñë³÷³Ñ³ñ º÷ñ³ïÝ »ë ¹áõÝ«
²Ñ³õ³ëÇÏ ì³Ý³Û ÍáíÁ£ ¬ Ú³é³ç³óÇ°ñ« ÁëÇÝ ÇÝÍÇ« ²ñ³ñ³ï¿Ý ³É ³Ý¹ÇÝ¦©©©
§²ï»ÉáõÃÇ¯õÝ« ³ï»ÉáõÃÇ¯õÝ« í»ñç³å¿ë ùáõ ÷áÃáñÏÇ¹ Ã³÷Ý ÇÙ³ó³Û©©©
²Ñ³õ³ëÇ°Ï Ï»³ÝùÇ Ó³ÛÝ»ñ« å³Ûù³ñÇ ÷³ÛÉ »õ ¹Ç³ÏÝ»ñ ûÕ»ñáõÝ Ù¿ç©©©
²Ñ³õ³ëÇ°Ï ÏéáõÇÝ ß»÷áñÁ« á¯í Ø³ëÇë« áñ ³ç Í³·¿¹ Ï° ³ñÓ³·³Ý·áõÇ©©©
´½Ïï¿ áõñ»ÙÝ å³ï³ÝùÝ»ñ¹ ³Ýó»³ÉÝ»ñáõ ëáõ·»ñáõÝ Ù¿ç µ³Å³Ý»É¿Ý«
ºõ ÃáÕ ·ÉË¿¹ ³ÝóÝáÕ ³Ùå»ñÝ ³ãù»ñáõ¹ ³ñÇõÝÁ ó³Ùù»óÝ»Ý©©©
ÜáÛÝ ò»ÕÝ ¿°« áñ áïùÇ »É³õ« ÝáÛÝ ó»ÕÝ ¿°« áñ ÏÁ ½³ñÝ¿°« ÝáÛÝ ó»ÕÝ ¿°« áñ ³Ûëûñ Ï° ³åñÇ«
ºõ Ç¯Ýã Ý³Ë×Çñ« Ç¯Ýã ëñ³ÍáõÙ« Ç¯Ýã Û³ÕÃ³Ï³Ý ×³Ï³ï³Ù³ñï©©©
Æ¯Ýã å³Õ³ï³Ýù« Ç¯Ýã ù³õáõÃÇõÝ ÃßÝ³ÙÇÇÝ ³Ý³ëÝ³Ï³Ý Ë³Å³ÙáõÅ¿Ý©©©
ºõ »Õµ³ÛñÝ»ñë »Ý« áñ ÏÁ Ó³ÛÝ»Ý£ §¶ÃáõÃÇõÝÁ Ù»Ýù ã»°Ýù ×³ÝãÝ³ñ« ÙÇ³ÛÝ íñ¿ÅÝ ¿ ÖßÙ³ñÇï¦£
Ò»½Ç¯ ÷³éùÁ« Ó»¯½ ³å³·³Ý« Ó»¯½ å³ïÙáõÃÇõÝÁ áëÏ»ï³é«
î³ëÁ ï³ñáõ³Ý ³ñÇõÝÁ áõÝÇ°Ýù Ù»ñ ò³õÇÝ ùáí Íáí³ï³ñ³Í«
ºõ ³Ûëûñ ¿« áñ ëñµ»óÇÝù Ù»ñ ×³Ï³ïÇ ÙáõñÝ ëïñÏáõÃ»³Ý«
²ñß³ÉáÛëÝ»ñ åÇïÇ ÍÝÇÝ« Í³ÕÏ³ëï³ÝÝ»¯ñ« Ó»ñ ×³Ï³ïÝ»ñÁ åë³ÏáÕ©©©
ºõ Ð³Ûñ»ÝÇùÝ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï« Ó»½Ç ÕñÏ»ó Çñ ãáñë Í³Ûñ¿Ý Çñ ½³õ³ÏÝ»ñÁ ½ÇÝ³í³é«
Ð³ñáõ³Í»ó¿°ù« Ñ³ñáõ³Í»ó¿°ù« ÙÇÝã»õ áñ ²ñ¹³ñáõÃÇõÝÁ Ó»½ µáÉáñ¹ Ñ³Ùµáõñ¿¦©©©

§à±í ¿ù ¹áõù« áñ ³Ûë ·Çß»ñ Ï° áõÝÏÝ¹ñ¿ù Ù»Ý³ËûëÇë íßï»ñáõÝ«
Øï³ÍáõÙÇë Ù¿ç ÇÙ ³ÙûÃ¿ë »ë ëÏë³Û Ï³ï³ÕáõÃ»³Ùµ ³ñï³ëáõ»É©©©
à±õñ Ï° ³ñß³õ¿¯ù« á±í ¿ù ¹áõù« »Õµ³±Ûñ« ÁÝÏ»±ñ« Ã¿ ½ÇÝ³ÏÇ±ó«
ú¯« »ë ³É ×³Ýãó³Û î³é³å³ÝùÁ« á±õñ Ï° ³ñß³õ¿ù« ½Çë ³É ³é¿°ù« ½Çë ³É ï³ñ¿°ù Ò»½Ç Ñ»ï¦©©©

ԱՏԵԼՈՒԹԵԱՆ ԿՈՉ

¸³éÝ³å¿ë ÏáõÉ³ñ Ù»Ý³ËûëÁ« Çñ ëáõñÁ« Çñ ×³Ï³ïÁ »õ Çñ Ù»ÝáõÃÇõÝÁ ÑáÕÇÝ Ñ³Ï³Íª
²ÕÇï³õáñûñ¿Ý ÏáõÉ³ñ ï³é³å³ÝùÇ »õ å³Ûù³ñÇ ×³Ï³ï³·ÇñÝ»ñÝ Çñ Ñ³Ûñ»ÝÇ »ñÏáõ ÑáÕ»ñáõÝ«
ºõ ÑëÏ³Û³ï»ëÇÉ Ù¿ÏÁ« Í³Ýñûñ¿Ý ½ÇÝ»³É« Çñ Ññ³ßáÕ ËáõÙµ»ñ¿Ý ³Ýç³ïáõ»Éáí«
ø³ÛÉÁ ¹Õñ¹áÕ« Ó³ÛÝÁ µ³ñµ³ñáë« ßáõÝãÁ ³Ýëå³é« »õ ù³ÕóñáõÃ»³Ùµ Áë³õ Çñ»Ý©©©

§²ñóáõÝùÝ»ñáõ¹ ßÇÃ»ñÁ »õ ë³ñë³÷¹ »õ Ñ³é³ã³ÝùÝ»ñ¹ ·»ïÝ¿Ý í»ñ µ³ñÓñ³óáõñ«
à¯í Ñ»é³õáñ« á¯í ï³Ýçáõ³Í« á¯í Ñ³Ûñ»Ý³é³ù »õ ÇÙ³ëïáõÝ »Õµ³Ûñ«
ºõ áïùÇ Ï»óÇñ Ñ³ë³ÏÇë ùáí« áñå¿ë½Ç Ñá·ÇÇ¹ í¿ñù»ñÁ Ùï³ÍáõÙáíë Ñ³Ûñûñ¿Ý ùñùñ»Ù©©©
¶Çß»ñáõ³Ý Ï³åáÛïÇÝ Ù¿ç¿Ý Ù»Ý³ËûëÇ¹ Ñ»Í»Í³ÝùÝ»ñÁ »ë ¹³éÝáõÃ»³Ùµ ÇÙ³ó³Û«
ºõ Ïï»ëÝ»Ù« áñ ùáõ Ù¿ç¹« ï³ñÇÝ»ñÁ« ï³é³å³ÝùÇ »õ å³Ûù³ñÇ ³å³é³ÅÝ»ñ »Ý ÍÝáõó¿ñ©
êñµ¿° ³ãáõÁÝ»ñ¹« »Õµ³Ûñ »õ áïù»ñáõ¹ ÙáËÇñÁ ÃûÃ³÷¿ »õ ëáõñ¹ ³Ù»Ñûñ¿Ý µ³ñÓñ³óáõñ«
àõ Û³é³ç³óÇ°ñ« áñå¿ë½Ç µáÉáñë ³É Ñ³Ûñ»ÝÇùÇÝ ²ñÇõÝÁ ùáõ ×³ÏïÇ¹ íñ³Û¿Ý Ñ³Ùµáõñ»Ýù©©©
àñáíÑ»ï»õ ¹áõÝ Ù»°ñÝ »ë ³ÛëáõÑ»ï»õ« ÇÝãå¿ë ùáõÏ¹ »Ý »õ Ù»ñ ¹ñûßÁ »õ Ù»ñ ×³Ùµ³Ý©©©£

§ºõ »ñ·»ñáí¹ ÏñÏÝ¿ Ù»½Ç« ÇÝã áñ Ð³Û³ëï³ÝÇ Ù»é»É³ÏáÍ ÑáÕÙ»ñÁ ù»½Ç å³ïÙ»óÇÝ«
ºñ·¿° ³ñóáõÝùÝ»ñáõ ÑáíÇïÇÝ« Ûáõë³Ñ³ï ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ »õ ç³Ëç³Ëáõ³Í ÅáÕáíáõñ¹ÇÝ Ñ³Ù³ñ«
ºñ·¿° »õ ºÕµ³ÛñáõÃ»³Ý Ññ³õ¿ñ¹ »õ ùáõ Ï³ñÙÇñ Îáã¹ ²ï»ÉáõÃ»³Ý«
²Õ³Õ³Ï¿° »õ Ù»é»ÉÝ»ñáõÝ »õ ÁÝÏ×áõ³ÍÝ»ñáõÝ »õ íñ¿ÅÇÝ »õ ¹»é ùÝ³Í ½ûñáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ«
æ³ï³·áí¿ ½³ÝáÝù« áñáÝù Û³é³ç »Ý ³Ýó»ñ« »õ ÷Ýïé¿ ½³ÝáÝù« áñáÝù ³ÝëïáÛ· ÙáõÃÇÝ Ù¿ç ÏÁ Ë»Õ¹áõÇÝ©©©
ºñ·¿° ÝáÛÝÇëÏ ³ÝáÝù« áñ å³ñïáõ»ó³Ý« ³ÝáÝù áñ Ù»é³Ý »õ ³ÝáÝù« áñ åÇïÇ ÍÝÇÝ«
ö³é³µ³Ý¿° »õ è³ÑíÇñ³Ý« »õ æ³Ñ³ÏÇñÁ« »õ ¼ÇÝáõáñÁ« »õ ø³ñá½ÇãÁ« »õ Ø³ñ·³ñ¿Ý«
ºõ Ë³ñ³½³Ý¿° ³Ý·Ãûñ¿Ý µáÉáñ Ñ³Ûñ»Ý³¹ñáõÅÝ»ñÁ »õ ¹³õ³×³ÝÝ»ñÁ« »Ã¿ ¹»é Ï°³åñÇÝ©©©£

§ÐáÕÇÝ Ëáñ»ñ¿Ý »ë ³Ûëï»Õ Ñ³ë³Í« »õ ßáõÝã¹ ÛÇß³ï³ÏÇÝ »õ ³Ýó»³ÉÇÝ µáõñÙáõÝùÝ áõÝÇ«
ú¯« ³ãù»ñáõ¹ Ù¿ç Ñ³ñÇõñ Ñ³½³ñ ½áÑ»ñáõ Ñá·»í³ñùÇÝ Ë»ÝÃ»óÝáÕ Ù³Ñ³ÝÏ³ñÁ Ï° ÁÝ¹ÝßÙ³ñ»Ù©©©
Àë¿° ³ÝáÝó ·³É³ñáõÙÁ« ³ÝáÝó Ñá·»¹³ñÓÁ« ³ÝáÝó Ù»é»³ÉÇ ùñùÇçÁ »õ Ïï³ÏÁ ½áñ ù»½ ÁñÇÝ«
Àë¿° ³ÝáÝó ¹Ç³ÏÝ»ñáõÝ ÙËñ×áõÙÁ ÑáÕÇÝ Ù¿ç« ù³Õ³ù ³é ù³Õ³ù« ³é³°Ýó ¹³·³ÕÇ »õ ³é³Ýó å³ï³ÝùÇ©©©£
è³½Ù³Ïáã¿° µáÉáñ ³ÝáÝù« áñáÝó Ù¿ç ¹»é ÚáÛëÁ Çñ Ù³ñÙ³ñ¿ Ã»õ»ñÁ ã¿ µ³ó¿ñ«
Ðñ³Ññ¿ ³ÛÝ µáÉáñÁ« áñáÝù ó»ÕÇÝ ³Ûë ³ñ÷³Ã»õ í»ñ³ÍÝáõÙÁ Ï³Ý·Çï³Ý³Ý«
ºõ ÃßÝ³ÙÇÝ ½³ñÑáõñ»óá°õñ« »õ Ù»ñ ³ãù»ñáõÝ Ù¿ç¿Ý ï»°ë å³ÛÍ³éáõÃÇõÝÁ Ù»ñ Üå³ï³ÏÇÝ«
ºõ ³Ûë µáÉáñ¿Ý Û»ïáÛ Û³é³ç³óÇ°ñ« ÷³éùÇÝ ßñÃáõÝùÝ»ñÁ ù»°½ ³É Ïáõ½»Ý Ñ³Ùµáõñ»É¦©©©

àïùÇ ¿ñ Ù³ñï³ËáõÙµ»ñáõÝ ùáí« Çñ ³Ý¹ñÇ³Ï»ñå Ñ³ë³ÏáíÁ µáÉáñáíÇÝ ë³ñëéáõÝ©©©
Ü³Ûáõ³ÍùÇÝ Ù¿ç óûÕ»ñ Ï³ÛÇÝ »ñç³ÝÏáõÃ»³Ý »õ ¹¿ÙùÇÝ íñ³Û ÅåÇï ÙÁ ³Ýå³ïÙ»ÉÇ«
ì³ëÝ½Ç ï»ë³Í ¿ñ« áñ ëÇñïÁ Ñ³½³ñ³õáñ ÏáõñÍù»ñáõ ï³Ï ÝáÛÝ íñ¿ÅÁ Ï°áñáï³ñ«
ºõ Ëûë»ó³õ í³ñ¹³·áÛÝ ³Û·ÇÝ Ù¿ç »õ »ñ¿ÏÇ áõËï³Ýáõ¿ñ ¸³·³ÕÝ»ñáõÝ ¹ÇÙ³ó©©©

§Ú³ñáõÃÇ¯õÝ Ó»½ Ù»é»³ÉÝ»ñ« Û³ñáõÃÇ¯õÝ Ó»½« å³ñïáõ³ÍÝ»ñ« Û³ñáõÃÇ¯õÝ Ó»½« Ûáõë³Ñ³ïÝ»ñ«
ºõ ¹áõù ³Ýó»³ÉÇ ³ñ»·³ÏÝ»ñ« áñ Ù»ñ ¹³ñ»ñáõ ³ñÇõÝÁ Ó»ñ í»ñç³ÉáÛëÝ»ñáíÁ ËÙ»óÇù©©©
¶»ñ»½Ù³ÝÝáóÝ»ñ« áñáÝó Ù¿ç ³Ñ³·Ý³¹¿å Ù»é»ÉÝ»ñÁ ÙÇÝã»õ ³Ûëûñ ¹»é ½Çñ³ñ ÏÁ ç³Ëç³Ë»Ý©©©
ºõ ¹áõÝ« á¯í ÙáËÇñÝ»ñáõ »õ Ù³ñïÇñáëáõÃ»³Ý ³ÝÍ³Ûñ³ÍÇñ »õ Ùáé³ó»³É Ñ³Ûñ»Ý³í³Ûñ«
à¯í Ð³Ûñ»ÝÇù« á¯í ëùáÕ»³É ÚáÛë« á¯í »ñÏ³Ã³Ï³Ù êå³ëáõÙ« á¯í ²å³·³Û«
ºõ ¹áõù« Ñ»é³õáñÝ»ñ« ³å»ñ³ËïÝ»ñ« ï³ñ³·ÇñÝ»ñ« ÙáÉáñ»³ÉÝ»ñ« ½³Ûñ³óÏáïÝ»ñ«
Ò»½Ç »°Ù« Ó»½Ç ¿ ÇÙ ³Õ³Õ³Ïë« ÇÙ é³½Ù³Ïáãë« ÇÙ Ññ³õ¿ñë« ÇÙ ù³ñá½ë ³½³ï³·áé«
Ò»½Ç »Ù« ³Ý³ñ»õ É»éÝ»ñ« Ã³é³Ù³Í µÉáõñÝ»ñ« áëÏáñÝ»ñáõ ÑáíÇïÝ»ñ »õ Ï³Í³ÝÝ»ñ ãáõ³éáõÃ»³Ý«
ø»½Ç »Ù« ä³ïÙáõÃÇõÝª ³ñ¹³ñ³¹³ï Ï³Ù ëï³å³ïÇñ« ¹Çõó³½Ý»ñ·³Ï Ï³Ù ëïñÏ³µ³Ý«
ø»½Ç »Ù« ïñïÙ³Ã³ËÇÍ ³Ýó»³É« ·»ñ»½Ù³Ý³Ï»ñå ÛÇß³ï³Ï »õ ¹áõÝ í»Ñ³ßáõù ò»Õ«
ÎéÇõÝ»ñáõ íñÇÅ³½³Ý·»ñÝ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï ³ñÑ³õÇñùáí »õ Å³Ù ³é Å³Ù ÏÁ ÑÝã»Ý©©©
²ñÃÝ³ó¿°ù« Ññ³½ÇÝáõ»ó¿°ù« ÛáÛëáí ·»ñ³½áñáõ»ó¿°ù »õ Ûáõë³Ñ³ïáõÃ»³Ý Ùáõñ×»ñáíÁ Ñ³ñáõ³Í»ó¿°ù©©©
ºûÃÁ ¹³ñ»ñáõ Ù³Ñ³óÝáÕ ×³Ï³ï³·ÇñÁ ³Ûëûñ Ù»ñ ·³ñß³å³ñÝ»ñáõÝ ï³Ï ÏÁ ÷ßñáõÇ©©©
²½³ïáõÃ»³Ý Ùáõñ³óÏ³ÝÝ»ñÁ ·»ñ»½Ù³Ýáõ»ó³Ý ë³° ³ÝáÕáñÙ ÁÙµáëïÝ»ñÁ ÍÝóÝ»Éáõ Ñ³Ù³ñ«
ºõ ¸³ÑÇ×Ý»ñÁ ³ëáÝó ³éç»õ Ïë³ñëé³Ý« ÇÝãå¿ë ÃßÝ³ÙÇÝ ³ëáÝó ³éç»õ ÍÝñ³¹Çñ ¿« áñ Ïá·»í³ñáõÇ©©©£

§ºõ ¹áõù« Ùï³ÍáõÙÇ í³ñå»ïÝ»ñ« ÇÙ³ëïáõÃ»³Ý Ù³ï»³ÝÝ»ñÝÇ¹ ÷áßÇÝ»ñáõÝ Û³ÝÓÝ»ó¿°ù«
ºõ Ó·»ó¿°ù Ó»ñ ³ñÅ¿ùÝ»ñÁ« Ó»ñ ËáñÑáõñ¹Ý»ñÁ« Ó»ñ Ï³ÝáÝÝ»ñÁ »õ Ó»ñ »ñ³½³ÝùÇ ëñ³ÑÝ»ñ¿Ý ¹áõñë »É¿°ù«
ºõ É³ÛÝ³Ó»éÝ ó³Ý»ó¿°ù å³Ûù³ñÇ ÑáÕÇÝ íñ³Ûª ÇÝã áñ áõÝÇù Ñ»ñáë³Ï³Ý« ÇÝã áñ áõÝÇù ³½³ï³ßáõÝã©©©
ºõ ¹áõÝ ÙÇëÃÇù í»Õ³ñ³õáñ« ùáõ ù³é³Ã»õ Ë³ãÇ¹ »ñÏáõ Ã»õ»ñÁ ÷ßñ»É¿Ýª ½ÇÝáõ¿° ³Ýáí«
ÂßÝ³ÙÇÇ¹ »õ ËáÝ³ñÑáõÃÇõÝ Ññ³Ù³ÛáÕ ²ëïÍáõ¹ ³éç»õÁ Í³é³Ý³Éáõ Ñ³Ù³ñ©©©
ºõ ¹áõÝ ³ÝÃáõ»ÉÇ Ãßáõ³éáõÃ»³Ý »õ ³ÝûñÇÝ³Ï ï³é³å³ÝùÇ ïñïáõÙ ÄáÕáíáõñ¹«
´áÉáñ¹ Ù¿Ïï»Õ ¹áõñë Ý»ïáõ»ó¿°ù ³Ù¿°Ý ¹áõé¿« ³Ù¿°Ý ù³Õ³ù¿« ³Ù¿°Ý ·ÇõÕ¿« »õ ³Ù¿°Ý ³ëïÕÇ ï³Ï¿«
àñáíÑ»ï»õ ³É Ïµ³õ¿° áñã³÷ áñ Ù»ñ ÃßÝ³ÙÇÝ Çñ ³÷»ñáíÁ ¬ ú¯ ¹ÅáË³ÛÇÝ µ³Å³Ï ¬
Ø»ñÇÝÝ»ñáõÝ ³½Ýáõ³Ï³Ý ³ñÇõÝÁ« Ù»ñ ë»Õ³ÝÇÝ ³éç»õ Ýëï³Íª ·³½³Ý³µ³ñ ËÙ»ó©©©
²É Ïµ³õ¿ áñã³÷ áñ ³ÝáÝó å³ïñ³ëï ¹³ßáÛÝÝ»ñÁ »Ï³Ý Ù»ñ µ»ñ³ÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç ÙËñ×»Éáõ©©©
²Ù¿Ý ëïñÏáõÃ»³Ý« ³Ù¿Ý ÍÝñ³¹ñáõÙÇ »õ ³Ù¿Ý ³Õ³ã³ÝùÇ ÙÇÝã»õ ÙñáõñÝ ³ÛÉ»õë ù³Ù»óÇÝù©©©
ú¯« ³É Ïµ³õ¿ ë»õ³ÃéÇã ³·é³õÝ»ñáõÝ »ñÏ³Ã¿ ÏéÇÝãÁ Ù»ñ ó³õáï »ñ¹ÇùÝ»ñáõÝ íñ³Û«
ú¯« ³É µ³õ ¿« Ãá°Õ Å³ÝÇù³õáñ ³Ý·Õ»ñÁ ùÇã ÙÁÝ ³É áõñÇß ÏáõñÍù»ñ Ïïó³Ñ³ñ»Ý©©©
Âá°Õ ùÇã ÙÁÝ ³É ÃßÝ³ÙÇÇÝ ³ñÇõÝÁ ·³Û Ù»ñ ³Û·ÇÝ áéá·»É »õ Ù»ñ ëñáõÝùÝ»ñÁ Ãñç»É©©©
Âá°Õ ùÇã ÙÁÝ ³É Ù»ñ ³éç»õ ÃßÝ³ÙÇÇÝ ÏÙ³ËùÝ»ñÁ ¹Ç½áõÇÝ« ÇÝãå¿ë ³ñÙ³ï³ËÇÉ ³Ýï³éÝ»ñ©©©¦£

§Â¿»õ ·Çï»Ù« áñ ²ï»ÉáõÃ»³Ý Îáãë ³Ñ³õáñ ¿ »õ é³½ÙÇ Ññ³õ¿ñë ³Ù»Ñ³Ï³Ý«
´³Ûó »ûÃÁ ¹³ñ ¿« áñ Ù³Ûñ³·áõÃ Ð³Ûñ»ÝÇùÁ Ù»ñ Û³ÕÃ³Ï³Ý ³Ûó»ÉáõÃ»³ÝÁ ÏÁ ëå³ë¿«
ºõ ¹»é ÙïÇÏ Áñ¿°ù« ÁÙµáëï »õ ²Ýíñ¿Å î³ñûÝÝ ¿« áñ ÇÙ Ù¿ç¿ë ÏÁ ·áé³Û«
²ñÇõÝÉí³Û ì³ëåáõñ³Ï³ÝÇÝ Ù³Ñáõ³Ý ÑáïÁ ³Ñ³õ³ëÇÏ »õ ÙáËÇñÇ ÙññÇÏÝ»ñÝ
²ÏÝ³Û ÑáíÇïÝ»ñáõÝ«
²Ñ³õ³ëÇÏ ³ëå»ï³Ï³Ý Ó»éùÁ ÎÇÉÇÏÇáÛ« áñ Ó»½Ç ÏÙ»ÏÝÇ »õ ³å³é³Å¿ ÏáõñÍùÁ µ³ñÓñ³µ»ñÓ Î³ñÇÝÇÝ«
²Ñ³õ³ëÇ°Ï Ñ³½³ñ³õáñ ³õ»ñ³ÏÝ»ñáõ ³Ý¿ÍùÁ Ð³Ûñ»ÝÇùÇÝ å³ï·³ÙÇÝ Ù¿ç ³ñÇõÝ³·Íáõ³Í©©©
ºõ ßáõÝãÇë Ù¿ç Ù³Ñ³Ù»ñÓÇ ÑéÝ¹ÇõÝ« Ý½áíùÇ Ëûëù»ñ« å³Ûù³ñÇ í×Çé« »õ ³åñ»Éáõ ³Ýë³ÑÙ³Ý ë¿ñ Ï³Û©©©£
ÎáãÇë Ù¿ç ê»ñáµÇÝ Ëñ³ËáÛëÁ« ö³ñ»³ÝÇÝ ó³õÁ »õ Ðñ³ÛñÇ Ñá·ÇÝ ÏÁ óáÉ³Ý©©©
ºõ ì³Ñ³ÝÇÝ »õ ì³Õ³ñß³ÏÇÝ »õ Âáñ·áÙÇÝ »õ º¹áõ³ñ¹ÇÝ íñ¿ÅÝ»ñÁ ÏÁ ÙéÝã»Ý©©©
ºõ í»ñç³å¿ë Ó³ÛÝÇë Ù¿ç Ó³ÛÝÁ Ï³Û« Ñ³Ûñ³Ï³Ý Ó³ÛÝÁ Ø³ñ·³ñ¿ÇÝ« Ü³Ñ³ï³ÏÇÝ Ó³ÛÝÁ« Ó³ÛÝÁ Ññ³ß³·»Õ øñÇëï³÷áñÇÝ¦©©©

ՈՐԲԵՐՈՒ ՃԱԿԱՏԱԳՐԵՆ

¼³ñÑáõñ»ÉÇ¯ ³Ýó»³É« ÙáËÇñÝ»ñáõÝ íñ³Û ÍÝ³ù »õ ³õ»ñ³ÏÝ»ñ¿¯Ý ù³É»óÇù©
ºñµ ëáõñ¿Ý ½³ñÝáõ³Í Ð³Ûñ»ÝÇùÝ Çñ µ»ñ³ÝÁ Ñ³ëÝáÕ Çñ ³ñÇõÝÇÝ Ù¿çÁ ÏÁ ËÕ¹áõ¿ñª
´ÝáõÃ»³Ý ¹ÅË»Ù ûñ¿ÝùÝ ûñ ÙÁ ½Ó»½ Ù³ñ¹ÏáõÃ»³Ý ×Çñ³ÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç ¹ñ³õ«
ºõ ³Ûëå¿ëª ³ñ»õÇÝ »õ Ï»³ÝùÇÝ Ï³ñÙÇñ ÉáÛëÁ ß÷áÃ»óÇù Ó»ñÇÝÝ»ñáõÝ ³ñÇõÝÇÝ Ñ»ï©©©
ê³ñë³÷Ý»ñáõÝ Û³é»ó³õ Ó»ñ Ù³ùáõñ Ñ³Û»³óùÁ« Í³ÕÇÏÝ»ñáõ »õ ÅåÇïÇ ÷áõÝç»ñáõÝ ï»Õ£
Ðá·»í³ñùÇ Ç¯Ýã Ñ»Í»Í³ÝùÝ»ñ »õ Ç¯Ýã û·ÝáõÃÇõÝ å³Õ³ïáÕ »Õ»ñ³Ï³Ý ×Çã»ñ«
Æ¯Ýã ·³É³ñáõÙ« Ç¯Ýã Ù³½»ñáõ ÷»ïïáõÙ« Ç¯Ýã ÏáÍ »õ Ç¯Ýã Ù³Ñ³Ó³ÛÝ É³ó«
Æ¯Ýã ³ñóáõÝùÝ»ñáõ ÑáëáõÙÝ»ñ« Ç¯Ýã ³Õ»ñë³Ýù »õ ù³ÝÇ¯ ù³ÝÇ¯ Ïïñáõ³Í ·ÉáõËÝ»ñ«
ºÏ³Ýª Ó»ñ Ù³ÝÏ³Ï³Ý í×Çï ³ãáõÁÝ»ñáõÝ ³éç»õ¿Ý ·Éáñáõ»Éáõ©©©
àëÏáñÝ»ñáõ ÷ßñá¯õÙÁ Éë»óÇù« Ó»ñ ÍÝ³Í ï³ÝÁ ë»Ù»ñáõÝ íñ³Û«
¶Çß»ñÝ»ñá¯íª ßï³åûñ¿Ý« Ï³óÇÝÝ»ñáõ Ï³ÛÍ³ñÓ³Ï Ñ³ñáõ³ÍÝ»ñáõÝ ï³Ï©©©£
ºõ Ñáí»ñÁ ¹Åµ³Ëï ù³Õ³ùÝ»ñ¿Ýª ³Ûñáõ³Í Ù»é»ÉÝ»ñáõ Ù³Ñáõ³Ý ÑáïÁ Ó»½ µ»ñÇÝ£

àãÇ°Ýã ãÁ Ñ³ëÏó³ù« µ³Ûó Ó»ñ ÍÝáÕ áõÕ»ÕÝ»ñáõÝ Ù¿ç ë³ñë³÷Á »õ íñ¿ÅÁ Çñ»Ýó ÛÇß³ï³ÏÝ»ñÁ ó³Ý»óÇÝ«
ºõ Ã»ñ»õë ³å³·³Û Ñ»ñáëáõÃÇõÝÝ»ñáõ ³Ñ³õáñ³·áÛÝ ÑáõÝïÁ Çñ ï»ÕÝ ÇÝÏ³õ©©©
¶Çï»Ù áñ« »ñµ Ó»ñ Ë³ÝÓ³ñáõñÝ»ñáõÝ Ù¿ç¿Ý ß³ñÅ»óÇù Ó»ñ Ó»éù»ñÝ ßáõß³Ý³÷³ÛÉ«
²ÝáÝù Ù³Ñáõ³Ý í³ñ¹»ñáõÝ å¿ë Ï³ñÙñ»ó³Ý Ó»ñ Ù³Ûñ»ñáõÝ ³ñÇõÝ¿Ý ÇëÏ«
ºõ Ñ³ÙµáÛñÇ« ûñûñÝ»ñáõ« ··áõ³ÝùÇ »õ ëÇñáÛ ù³ÕóñáõÃ»³ÝóÁ ï»Õ«
à¯í ·Çï¿« Ã»ñ»õë Ï³ÃÇÉ ÙÁ ³ñÇõÝ ¿ñ« áñ ÇÝÏ³õ Ó»ñ ³ãù»ñáõÝ »õ Ó»ñ µ»ñ³ÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç©©©£
²¯Ñ« ë³ñë³÷Ý»ñáõ óÝáñ³µ»ñ ûñ»ñ« »±ñµ åÇïÇ Ù»éÝÇù ÛÇß³ï³ÏÝ»ñáõë ¹áõéÝ»ñáõÝ ³éç»õ« »±ñµ©©©

¸áõù ¹ÅáËùÝ»ñáõ å³ïÇÅÝ»ñáõÝ Ù¿ç ÍÝ³Í ³ÝÙ»Õ »õ ù³Õóñ³¹¿Ù Ññ»ßï³ÏÝ»ñ«
úñ»ñáí É³óÇù« Ñ»ÍÏÉï³óÇùª ³ÝÍ³ÝûÃÇÝ ã³ñáõÃ»³ÝÁ ¹¿Ù ³Ý½û¯ñ Ù»ñÏáõÃÇõÝÝ»ñ«
´³Ûó ÉëáÕ ãÁÏ³ñ£ Ò»½ Ñ³ÙµáõñáÕ µ»ñ³ÝÁ Çñ Ñ³ÙµáÛñÇÝ Ù¿ç ¿ñ á·»í³ñ³Í©©©
â³ñ³Ï³Ù »õ ³Ý·Çï³ÏÇó µÝáõÃÇõÝÁ Ï³ñ ÙÇ³ÛÝ« Ù»Õ³õáñ Ù³ñ¹ÏáõÃ»³Ý ³Ý³ëÝáõÃ»³ÝÁ Ñ»ï©©©
âÇ° Ñ³ëÏó³ù« Ã¿ ÇÝãá±õ ÅåÇïÇ ï»Õ ³ñóáõÝù ¿ñ« áñ Í³ÕÏ»ó³õ Ó»ñ ³ãù»ñáõÝ Ù¿ç«
ÆÝãá±õ Ó»ñ µÝ³ÍÇÝ ³éÑ³õáõÃÇõÝÁ ã×³Ýãóáõ³Í ë¿ñ»ñáõ Ïñ³Ï¿ Ï³ñû¯ïÝ áõÝ¿ñ£
ÆÝãá±õ Éé»óÇÝ ÃéãáõÝÝ»ñáõÝ ·»Õ·»ÕÝ»ñÁ »õ ÇÝãá±õ Ñ»é³õáñ áõ ë»õ áéÝáõÙÝ»ñÁ ë³ëïÏ³ó³Ý©©©£
ÆÝãá±õ ³éáõ³ÏÝ»ñáõÝ çáõñ»ñÁ Éáõë³õáñ »õ »ñç³ÝÇÏ ÷ñ÷áõñÝ»ñ ãáõÝ¿ÇÝ©©©
ÆÝãá±õ Ó»½ ëï»ÕÍáÕ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ ëñ³Íáõ»ó³Ý Ó»ñ ûñûñáóÝ»ñáõÝ ³éç»õ«
ÆÝãá±õ ¹ñ³óÇ ·»ñ»½Ù³ÝÝáóÇÝ Ù¿ç ÏÇë³Ù»éÝ»ñáõÝ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ å³ñÇëåÝ»ñáõ å¿ë µ³ñÓñ³ó³Ý©©©
ºõ ÇÝãá±õ Åñ³ç³Ý áõ µ³ñ»Ï»Ýó³Õ ·ÇõÕ»ñÁ Çñ»Ýó ¹³ßï»ñáõÝ »õ Ù³Ý·³ÕÇÝ Ñ»ï ÙáËñ³ó³Ý£

úñ»ñ ³Ýó³¯Ý©©© Ù³ÑÁ Ûá·Ý»ó³õ »õ ³ñ»õÙáõïù¿Ý Ï»ÕÍáõå³ïÇñ Ó»éù»ñ«
Ò»½Çª Çñ»Ýó ³Ý·áõÃ ëñµáõÃ»³Ý Ù³ï»³ÝÁ µ»ñÇÝ« µ³ÅÇÝ ÙÁ ãáñ Ñ³óÇ Ñ»ï£
àõ Ë»É³ÏáñáÛëª ëÏë³Ý Ó»ñ Ù³ï³Õ Ñá·ÇÝ»ñáõÝ Ù¿ç Çñ»Ýó ëïáõÃ»³Ý ë»ñÙ»ñÁ ó³Ý»É£
²ëïáõ³ÍÝ»ñáõ ËáñÑáõñ¹¿Ý »õ ³ÝáõÝ¿Ý Ëûë»ó³Ý »õ ÷ñÏáõÃ»³Ý ¹áõéÝ»ñ óáõóáõóÇÝ©©©£
Æµñ áÕáñÙáõÃÇõÝª óÝóáïÇ¯ ÙÁ Ý»ï»óÇÝ Ó»ñ Ù»ñÏ »õ ³½³½áõÝ Ù³ñÙÇÝÝ»ñáõÝ íñ³Û«
ò³Ýó»ñ ÑÇõë»óÇÝ Ó»ñ ³ÝµÇÍ Ï³ñ³åÇ ³ÝÙ»ÕáõÃÇõÝÁ í³Ý¹³Ï»Éáõ Ñ³Ù³ñ«
ºõ ÃßÝ³ÙÇÇÝ ëáõñ»ñáõÝ ï»Õª Çñ»Ýó ß³Ñ³ËÝ¹Çñ »õ Ù»Õ³õáñ Ë³ã»ñÁ ß³ñÅ»óÇÝ©©©
Æñ»Ýó åÇÕÍ Íáó»ñÁ »õ Çñ»Ýó ³ñÍ³ÃÁ ½áÑ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ ÙÇ³ÛÝ µ³ó ¿ñ«
Æñ»Ýó µ³ñÇ ÅåÇïÁ Ï»ÕÍ ¿ñ« Çñ»Ýó ËáëïáõÙÁ Ù³Ñ³µáÛñ »õ Ý³Ûáõ³ÍùÝÇÝ Í³ÍÏ³ÙÇï«
Æñ»Ýó µáõñí³éÇÝ Ù¿ç Ù»ñ ³ñÇõÝÝ ¿ñ« áñ ËáõÝÏÇ ÷áË³Ý ÏÁ ÍË³ñ©©©
Æñ»Ýó ëÏÇÑÁ Ù»ñ ³ñóáõÝùáíÁ É»óáõ³Í ¿ñ« »õ ³ÛÝ Ñ³óÁ« ½áñ Ó»ñ ³éç»õ Ý»ï»óÇÝ«
Ø»ñ Ãßáõ³éáõÃ»³Ý »õ Ù»ñ ï³é³å³ÝùÇÝ í³ñÓ³ïñáõÃ»³Ý ³ñÅ¿ùÝ ¿ñ ³Ý·áõÃ£
øñÇëïáëÇÝ ËûëùÁ Í³Ù³Íé»óÇÝ ëïñÏáõÃ»³Ý ûñ¿ÝùÝ»ñÝ ûñÑÝ³µ³Ý»Éáíª
ºõ áõ½»óÇÝ Ó»ñ ¹áÕ¹áç Ï»³Ýù»ñáõÝ íñ³Û ³ñ»õÙáõïùÇ ë³Ï³ñ³ÝÝ»ñáõÝ ÑÇÙÝ³ù³ñ»ñÁ ß³ñ»É©©©£

¼³ñÑáõñ»ÉÇ¯ ³Ýó»³É« »ñµ ÙáËÇñÝ»ñáõÝ íñ³Û ÍÝ³ù »õ Ï³ñÙÇñÝ»ñ¿¯Ý ù³É»óÇù«
´³Ûó ³Ûëûñ ·Çï¿ù« Ã¿ ÇÝãá±õ Ñ³Ù³ñ Ù»ñ ³ñÇõÝÁ Íáí ³é Íáíª
î³ñÇÝ»ñáíª »õ ³ÝËÝ³Û »õ ëïñÏûñ¿Ý »õ Ñ»ñáë³µ³ñ Ó»ñ ÍÝ³Í ÑáÕÁ áÕáÕ»ó©©©
ò»ÕÁ ³åñÇ¯É Ï° áõ½¿ñ« Çñ ßÕÃ³Ý»ñÁ Çñ áïù»ñáõÝ ï³Ï Ã³÷»¯É Ï° áõ½¿ñ«
Æñ Ï³å³ÝùÝ»ñÁ ÷ßñ»°É Ï° áõ½¿ñ« Çñ ³ãù»ñÁ ëñµ»¯É« Çñ Ó³ÛÝÁ áñáï³É©
²åñÇ¯É Ï° áõ½¿ñ« ëï»ÕÍ»É Ï° áõ½¿ñ« å³ÛÍ³éûñ¿Ý í»ñ³ÍÝÇ¯É Ï° áõ½¿ñ«
àñáíÑ»ï»õ Ç°ÝùÝ ³É Ý³Ë³Ñ³Ûñ ¿ñ »õ ·»Õ»óÏáõÃ»³Ý »õ ½·³óáõÙÇ° »õ ³½·»ñá°õ«
àñáíÑ»ï»õ Ñå³ñï ¿ñ Çñ ³Ýó»³É¿°Ý« Çñ Ùï³ÍáõÙ¿°Ý« Çñ áõÅ¿°Ý« »õ Çñ Ï³ñÙÇñ ÷³éù¿Ý«
àñáíÑ»ï»õ ÇÝùÝ ³°É Çñ áëÏÇ Ó³ÛÝÁ áõÝ»ó³Í ¿ñ ÑÝûñ»³Û Ù³ñ¹ÏáõÃ»³Ý ÙññÇÏÇÝ Ù¿ç©©©
àñáíÑ»ï»õ Ç°ÝùÝ ³°É »ñ·³Í ¿ñ« Ç°ÝùÝ ³É Û³ÕÃ³Í« Ç°ÝùÝ ³°É ×³ñï³ñ³Ï»ñï³Í »õ áëï³ÝÝ»ñ Ï³éáõó³Í©©©
ÆÝùÝ ³É »Õ³Í ¿ñ ç³Ñ³ÏÇ°ñ« ë»ñÙÝ³ó³Ý« ·³Õ³÷³ñ³å³°ßï »õ ³ñù³°Û« »õ ¹Çõó³½á°õÝ£
ºõ í»ñëïÇÝ ³åñÇ¯É Ï° áõ½¿ñ« ·»Õ»óÏ³Ý³É »õ Çñ³Ï³Ý³Ý³É Ï° áõ½¿ñ« Ï»³¯Ýù Ï° áõ½¿ñ Û³÷ßï³Ï»É« Ï»³¯Ýù« Ï»³¯Ýù©©©
Ò»ñ Ó»éù»ñÁ ûï³ñÇÝ ÑåáõÙ¿Ý Û»°ï ù³ß»ó¿ù« Ù»ñÇÝÝ»ñÁ å³ïñ³ëï »Ý »õ ½ÇÝ³µ³ñÓ©
²ÝáÝù Ù»ñ ÷É³ï³ÏÝ»ñáõÝ íñ³Û Çñ»Ýó »ë³ÙáÉÇ ¹³õ³×³Ý áõ Ï»ÕÍ ù³ñá½Á Ï° áõ½»Ý ó³Ý»É£
²ÛëáõÑ»ï»õ Ó»½Ç Ñ»ï »Ýù Ù»Ýù« á¯í Ù³Ñáõ³Ý ³ñ·³Ý¹¿Ý Ï»³ÝùÇÝ Ù¿ç ÍÝ³ÝáÕ àñµ»ñ«
Ø»ñ ³ñ¹³ñ Ùï³ÍáõÙÁ Ó»ñ ëÇñáÛÝ Ñ³Ù³ñ ÁÙµáëï ¿« »õ Ù»ñ ëáõñÁ Ó»ñ ëÇñáÛÝ Ñ³Ù³ñ åÇïÇ ³åñÇ¯«
Ø»ñ ×ßÙ³ñÇï ëáõñÁ »õ Ù»ñ ¸ñûßÁ åÇïÇ ³åñÇ¯Ý« áñáíÑ»ï»õ Ï³Ùù»ñÝÇë Ï³ñÙÇñ ¿ »õ íñ¿ÅÝÇë ³Ýå³ñï»ÉÇ©
Ø»ñ ëáõñÁ åÇïÇ¯ ³åñÇ« Ï»³ÝùÝ ëï»ÕÍ»Éáõ áõ ·³Õ³÷³ñÇÝ ·³Ñ ÙÁ Ï³éáõó³Ý»Éáõ Ñ³Ù³ñ©©©
Ø»ñ ëáõñÁ åÇïÇ¯ ³åñÇª ÷ñÏáõÃ»³Ý »õ ³½³ïáõÃ»³Ý ³ñ»·³ÏÝ»ñáõÝ Ç ËÝ¹Çñª
Î»³ÝùÇ¯Ý Ñ³Ù³ñ« ÛáÛëÇ¯Ý Ñ³Ù³ñ« ³ñ·³ë³µ»ñ ÑáÕÇÝ »õ Ù³Ûñ³Ï³Ý Ð³Û³ëï³ÝÇÝ Ñ³Ù³ñ£

ՍՈՎԱՄԱՀ

à¯í Ý³ËÝ³Ï³Ý »õ ³ÝËéáí áõ µ³ñÇ ³é³õûïÝ»ñáõ Ñ³ÛÏ³Ï³Ý ¹³ßï»ñ«
ºõ ¹áõù« Ññ³ß¿¯Ï ³ñï»ñ« Ñ³ñá¯õëï Ùñ·³ëï³ÝÝ»ñ »õ Ï»Ýë³ÅåÇï ³ñûïÝ»ñ«
¸áõùª Ù³ñÙ³ñ³Ã³õ³É Óáñ»ñ« µáõñ³ëï³ÝÝ»ñ »õ ³½ÝÇõ áõ åïÕ³ÉÇó ³Û·ÇÝ»ñ©
¸áõùª áñ Ùáé³óáõÙÝ»ñáõ ³Ý³å³Ï ·ÇÝÇÝ ÏÁ ëï»ÕÍ¿Çù »õ Ù»ñ ³éûñ»³Û ëáõñµ Ñ³óÁ Û³õ»ñÅ³Ï³Ý«
¸áõùª µáÛëÇ« ÃéãáõÝÝ»ñáõ« Í³ÕÇÏÝ»ñáõ »õ ·»Õ·»ÕÝ»ñáõ ³Ý×³é»ÉÇ ¹ñ³Ëï³í³Ûñ»ñ«
Üáñ¿Ýª ³Ûëûñ« í»ñÛáõßáõÙÇë« Éù»³É ëáõ·Çë »õ óÝáñùÇë Ù»Ý³õáñ Å³ÙáõÝ«
¼Ó»½ Ï° á·»Ïáã»Ù« ¹³éÝûñ¿Ý ½Ó»½ Ï° ³åñÇÙ »õ Ûáõë³Ñ³ïûñ¿Ý ½Ó»½ Ï° ³ñï³ëáõ»Ù©©©£

Î³åáÛï ³Ýë³ÑÙ³Ý¿Ý Ññ»Õ¿Ý ³ñß³ÉáÛëÝ Çñ ßáõß³ÝÝ»ñÁ ÏÁ µ³Ý³Û«
ºõ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï Ñå³ñï ³ù³Õ³ÕÁ Çñ ³ñÍ³Ã»Õ¿Ý Ó³ÛÝÁ ÑÝã»óáõó£
¶ÇõÕ¿ ·ÇõÕ ÏáãÝ³ÏÝ»ñÁ ÏÁ ÑÝã¿ÇÝ£ Ü»ñ¹³ßÝ³Ï ëñÇÝ· ÙÁ Ññ³õ¿ñÝ»ñ ÏÁ óÝÍ³ñ©©©
ºõ Ñûï»ñÁ µÉáõñÝ»ñ¿Ý í»ñ ÏÁ ï³ñ³Íáõ¿ÇÝª ÅÇñ áõ ·áñÍûÝ Ù»ÕáõÝ»ñáõ å³ñë»ñáõÝ Ñ»ï£

ºõ Ë³Õ³ÕáõÃÇõÝÁ Ï° »ñ·¿£ Ì³ÕÏÁÝ»ñÁ ÏÁ ë³ñëé³Ý£ ÎáÏáÝÝ»ñÁ ëñµáõÑÇÝ»ñáõ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñ »Ý Ï³ñÍ»ë£
ÆÙ³ó³±Í ¿ù ëåÇï³Ï Ó³ÛÝÁ çñ³Õ³óÇÝ« µ»ññÇáõÃ»³Ý »õ ³ßË³ï³ÝùÇ Û³ñ³ß³ñÅ Ù³ñÙÇÝ©
àñ ë³ÝÓ³Ï³ñûï ÓáñÇÝ ÏáÑ³ÏÝ»ñ¿Ý Çñ ÑÉáõ »õ ³ÝËáÝç ³ÝÇõÝ»ñÁ ÏÁ ¹³ñÓÝ¿©©©
à±ñ Å³Ù³Ý³Ï¿Ý Ç í»ñ« ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ »õ ·ÇõÕ»ñáõÝ« Çñ ³ÉÇõñÇÝ ûñÑÝáõÃÇõÝÁ ç³Ùµ»Éáí©©©£

²éáõÝ»ñÁ Ù³ÙáõéÝ»ñáõ Ù»ï³ùëÇÝ Ù¿ç¿Ý Ù³ÝÏ³Ñ³ë³Ï Ù»ñÏáõÃÇõÝÝ»ñáõ ÝÙ³Ý ÏÁ ÑáëÇÝ©©
© ºõ µáõË»ñÇÏÝ»ñ¿Ý« ³ïñáõß³ÝÝ»ñáõ Ñ³Ý·áÛÝ« ³é³õûï»³Ý ÍáõËÁ Çñ ËáõÝÏÁ ÏÁ ÍË¿£
Ø³ñÙ³ñÇñ³Ý »õ ·»Õ³ÝÇ Ñ³ñë»ñ« ÏáõÅÁ Ó»éáõÁÝÇÝ« ³ÕµÇõñÝ»ñáõ ³¹³Ù³Ý¹ÇÝ Ï° »ñÃ³Ý©©©
àõñÇßÝ»ñ í³ñ¹Ç Ãáõ÷ÇÝ ÏÁ Ùûï»Ý³Ý« ëáË³ÏÇÝ Ñ»ï Çñ»Ýó Ýáñ³ÍÇÝ ë¿ñÝ »ñ·»Éáõ£

ÚáõéÃÇ ÑáõÝÓù»ñáõ »õ ³õ»ï³ñ³Ý³Ï³Ý »õ »ñç³ÝÇÏ »Õ³Ý³ÏÝ ¿« áñ ÏÁ ÍÝÇ£
´ÝáõÃÇõÝÁ ÛÕÇ ¿« »õ »ñÏñ³·áñÍÝ»ñÁ Çñ»Ýó Ñ³Ý×³ñÇ ×Ç·¿Ý »õ åïáõÕ¿Ý ·ÇÝáíª
¸³ßï»ñáõÝ ßáõñçÁ ÏÁ ËéÝáõÇÝ£ ¶»ñ³Ý¹ÇÝ»ñÁ áõë»ñáõÝ íñ³Û« ÛáÛë»ñáõ å¿ë ÏÁ ßáÕ³Ý£
²Ý¹³ëï³ÝÁ åÇïÇ ëÏëÇ£ ÐáõÝÓù»ñáõ ûñÑÝáõÃ»³Ý ³ñß³ÉáÛëÝ ¿ ³Ûëûñ£

²ÕûÃù ÙÁ« µÝáõÃ»³Ý Ñ³Ù³ñ« µ³ñ»ñ³ñ µÝáõÃ»³Ý Ñ³Ù³ñ« ßñÃáõÝùÝ»ñ¿Ý Ãá°Õ ÃéãÇ«
Âá°Õ ÑáÕÁ Çñ µÇõñ³å³ïÇÏ óáñ»³ÝÁ å³ñ·»õ¿ Ù»½ »õ ³ßË³ñÑÇ ãáñë Í³Ûñ»ñáõ Ù³ñ¹ÏáõÃ»³Ý«
ºõ ¹ñ³óÇÇÝ »õ µ³ñ»Ï³ÙÇÝ »õ ÃßÝ³ÙÇÇÝ »õ ã³ñÇÝ »õ ³ÝÍ³ÝûÃÇÝ©©©
²Ù¿Ý ù³Õó Ãá°Õ Û³÷ñ³Ý³Û »õ ³Ù¿Ý Í³ñ³õ Ãá°Õ å³ÛÍ³é çáõñ¿Ý Çñ å³å³ÏÝ Û³·»óÝ¿©©©

²Ûëå¿ëª ÷³é³µ³ÝáõÃÇõÝÁ ÏÁ ï³×³ñáõÇ©©© ÑÇõëÇë¿Ý Ñ³ñ³õ »õ ³ñ»õ»Éù¿Ý ³ñ»õÙáõïù«
²Ù¿Ý ó»ÕÇ« ³Ù¿Ý Ï³ñ·Ç« ³Ù¿Ý ¹³ëÇ« ³Ù¿Ý ¹³ßïÇ »õ ³Ù¿Ý ÑáõÝÓùÇ ³é³ïáõÃ»³ÝÁ Ñ³Ù³ñ£
²ÕûÃùÝ»ñÁ ÏÁ ëñµ³Ý³Ý« ÏÁ ù³Õóñ³Ý³Ý« ÏÁ Ù³ùñáõÇÝ »õ ËáõÝÏÇ ÙßáõßÇÝ Ù¿ç¿Ý«
àõñ³ËáõÃ»³Ý ÅåÇïÝ»ñ« ³ñ¹³ñ ÑáÕ³·áñÍÇÝ Ï»ñå³ñ³ÝùÁ ÛáÛëáí Ï° ³ñ»õ³½³ñ¹»Ý£

ÐáíÇÝ ËáñÑáõñ¹¿Ý ¹»é Ï³Ý·áõÝ Ñ³ëÏ»ñÁ ³Ý·³Ù ÙÁÝ ³É ½Çñ³ñ ÏÁ Ñ³Ùµáõñ»Ý£
Ø³Ý·³ÕÝ»ñÁ ÏÁ ß³ñÅÇÝ©©© »õ áëÏ»í³é Íáí»¯ñ« Íáí»¯ñ« Íáí»¯ñ »Ý« áñ ÏÁ ÑÝÓáõÇÝ©
ºõ ËáõñÓ ³é ËáõñÓ« áñ³Ý»ñÝ« ³ñ·³ë³µ»ñ ÇñÇÏáõÝÇÝ ëïáõ»ñÝ»ñáõÝ Ù¿ç¿Ý«
²ÝÓñ»õáõ³Í ³ëïÕÇ ÑáÛÉ»ñáõ ÝÙ³Ý« ³ñï¿ ³ñï« ³Ýß³ñÅ ÏÁ ËáÏ³Ý©©©£

úñÁ ï³ñ³Å³Ù³Í ¿ »õ í³Õáñ¹³ÛÝÇÝ µ³ó³Í í³ñ¹ÇÝ »õ »ñ·»ñáõÝ Ñ»ï«
ÐáõÅÏáõ »½Ý»ñ« Ï³É»ñáõÝ ßáõñçÁ ½áÛ· ½áÛ·« Ññ³ß³·áñÍ óáñ»³ÝÁ åÇïÇ Ï³ÙÝ»Ý£
æñ³Õ³óÝ»ñÁ åÇïÇ ß³ñÅÇÝ« ÃáÝÇñÁ åÇïÇ í³éÇ£
²Ñ³õ³ëÇÏ µáÉá°ñ ÇÙ³ëïÁ« µáÉá°ñ å³ï×³éÝ ³Ñ³õ³ëÇÏ«
´áÉá°ñ ûñ¿ÝùÁ« Ýå³ï³ÏÁ« Ù³ùñáõÃÇõÝÁ »õ Ù»ÍáõÃÇõÝÁ ãÇ Ñ³ëÏóáõ³Í Ï»³ÝùÇÝ©©©£

à¯í ï³é³å³ÝùÇë ûï³ñ Ùï³ÍáõÙÝ»ñ« ³Ûë ÇñÇÏáõÝ µáÉáñ¹ Ù¿Ï Ñ»é³ó¿°ù ÇÝÓÙ¿©©©£

ºõ ³å»ñç³ÝÇÏ »ñ³½ë ÙáËÇñÝ»ñáõ Ù¿ç ¿« áñ Çñ íÇñ³õáñ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñÁ µ³ó³õ©©©
î»ë¿°ù ³Ýó»³ÉÇÝ áëÏÇ ¹³ßï»ñÝ ³ÝÍ³Ûñ³ÍÇñª ·»ñ»½Ù³ÝÝáóÝ»ñáõ ³Ñ³õáñ ï»ëÇÉùÝ áõÝÇÝ«
ºõ ù³Ý¹áõ³Í ³ÕµÇõñÝ»ñáõÝ çáõñ»ñÁ« Ù³Ñ³Ù»ñÓÇ Ñ»Í»Í³ÝùÇÝ ³ÛÝã³÷ ÝÙ³Ý©©©
Î° »ñÃ³Ýª áÕµ³óáÕ ³éáõÝ»ñáõÝ Ñ»ï ëáëÏáõÙÇ ³õ»ñ³ÏÝ»ñáõÝ ë»õÁ Ãñç»Éáõ£

òáñ»³ÝÇ Ñ³ëÏ»ñáõÝ ³ÝÑáõÝ µ³ñáõÃ»³ÝÁ ï»Õª ¹»ÕÇÝ ï³ï³ëÏÝ»ñ »Ý µáõë¿ñ«
ºõ åïÕ³ïáõ ³Û·ÇÝ»ñáõÝ íñ³Û« »ñÏ³Ã¿ ³·é³õÝ»ñáõÝ ÙáõÃ ÏéÇÝãÁ ÏÁ Ù³Ñ³Ý³Û©©©
¸ÅË»Ù áõ ÝÇÑ³ñ Í³é»ñÁ ÑáñÇ½áÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç« Çñ»Ýó µ³½áõÏÝ»ñÁ ï³ñ³Í³Í«
²ÝÃáõ»ÉÇ Ù»é»ÉÝ»ñáõ ÏÙ³ËùÝ»ñáõÝ ÝÙ³Ý« ÑáÕÙ»ñáõ Å³ÙáõÝ« ½Çñ³¯ñ« ½Çñ³¯ñ« ½Çñ³¯ñ ÏÁ ç³Ëç³Ë»Ý©©©£

â³ñ³ßáõù ÙññÇÏÁ« ·Çß»ñÇÝ ×³Ùµ³Ý»ñ¿Ý« ³Ýï³éÇ ÙÁ ÝÙ³Ý ÏÁ ÷³ËãÇ«
Æñ í³½ùÇÝ µ³ñÏáõÃ»³ÝÁ ï³Ï« ÏÇë³õ»ñ ·ÇõÕ³ÏÝ»ñ »õ ï³ÝÇùÝ»ñ ï³å³É»É¿Ýª
ºõ ÑáÕ³ÃáõÙµ»ñ »õ ¹³·³ÕÝ»ñ ÏÁ µ³Ý³Û« ³Û»ñÇÝ Ù¿ç ÃéãáõÝÝ»ñÁ Ë»Õ¹»Éáí©©©
ØÇÝã¹»é ù³ñ³ÛñÝ»ñ¿Ý ·Çß³ïÇã ·³½³ÝÝ»ñáõÝ í³ÛÝ³ëáõÝÁ Ï³ñÍ»ë« Ù³ÑÁ ÏÁ Ù³Ñ»ñ·¿©©©£

²ÛÉ»õë ÑáõÝÓù ãÁÏ³Û« ÑÝÓáÕ ãÁÏ³Û« ë»ñÙÝ³ó³Ý ãÁÏ³Û« áã ³É í³ñ»É³ÑáÕ©©©
²ÝûÃÇ »½Ý»ñÁ ïñïÙûñ¿Ý ÏÁ µ³é³ã»Ý£ ´áõë³Ï³ÝáõÃÇõÝÁ Í³ÕÇÏÝ»ñáõÝ Ñ»ï ÏÁ Ù»éÝÇ£
²ñûñÁ ·áÙÇÝ Ù¿Ï ³ÝÏÇõÝÁ Ýáñ »õ ³Ý¹³éÝ³ÉÇ ·³ñáõÝÇÝ ÏÁ ëå³ë¿£
²ù³Õ³ÕÝ ³ÛÉ»õë ã»ñ·¿ñ£ ²ñß³ÉáÛëÝ ³É Ï³ñÍ»ë ó»ÕÇë ³ñÇõÝÇÝ ÝÙ³Ý« ÑáÕÇÝ Ëáñ»ñÝ ¿ Çç³Í©©©

Âßáõ³éáõÃ»³Ý ³ÝÃÇõ Ã³÷ûñÝ»ñ« ³Ù¿Ý ÏáÕÙ¿« ¹¿åÇ ¹³ßï»ñÁ Ï° áõËï³õáñáõÇÝ«
ºÕ»ñ³Ï³Ýûñ¿Ý ÏáõñÍù ÏáÍ»Éáí« ³ÕûÃùÝ»ñ ÑÇõë»Éáí« ³ÝÛáõëáõÃ»Ý¿Ý Ûáõë³Éáí«
àõ Ý³ËÏÇÝ ³ñß³ÉáÛëÝ»ñáõ ³Ý¹³ëï³ÝÝ»ñÁ ÏÁ ïûÝ»Ý« ÏÁ å³Õ³ïÇÝ« Ï° ³ñÇõÝÇÝ«
§²ÝûÃÇ »Ýù« î¿°ñ« ·Ã³¯« µÝáõÃÇõÝ« ·Ã³¯« Ù³ñ¹»°ñ« ³ÝûÃÇ »Ýù« Ù³ñ¹ÏáõÃÇ¯õÝ« ³ÝûÃÇ »Ýù©©©¦£

æáõñ»ñáõÝ Ñáë³ÝùÁ ³Õûñ»å³ÝÇÝ Ù»é»ÉÝ ³é³Í ÏÁ ï³ÝÇ«
ºõ óÝáñ³Ï³Ý çñ³Õ³óÁ« ³å³ñ¹ÇõÝûñ¿Ý Ã³÷áõñ ¹³·³ÕÇ ÙÁ ÝÙ³Ý ÏÁ ¹³éÝ³Û©©©
Þñç³Ï³ÝÝ»ñáõÝ ë³ñë³÷Á« ³Õ³Õ³ÏÁ »õ Ù³Ñ³óáõÙÝ ³Õ³Éáíª
Æñ »ñÏ³Ý³ù³ñÝ »õ ³ÝÇõÝ»ñÁ ÏñÍ»É¿Ý« óÝáñ³ß³ñÅûñ¿Ý ÏÁ ¹³éÝ³Û©©©

¼³ñÑáõñ»³É ³ãù»ñáí Ýáñ³ÍÇÝÝ»ñ« ó³Ùù³Í ëïÇÝùÝ»ñ ÏÁ ÍÍ»Ý«
ú¯Ñ« Ñ³Û Ù³Ûñ»ñáõÝ ï»ëÇÉùÁ« Ù³Ûñ»ñáõÝ ¹»é ãÇ Ïáõñ³ó³Í ³ãù»ñÁ ³Ûë µáÉáñÇÝ ¹ÇÙ³ó«
²°Ñ« á±õñ ¿ ×³Ùµ³Ý« á±õñ ¿ íÇÑÁ« á±õñ ¿ Ùáé³óáõÙÁ« á±õñ ¿ ÷áëÝ ³Ñ³ï»ëÇÉ«
´³Ûó Ù³ÑÁ ãÇ° ·³ñ« ãÇ° ·³ñ Ù³ÑÁ« ëå³ëáõ³Í ÷ñÏáõÃ»³ÝÁ ÝÙ³Ý ãÇ° ·³ñ©©©£

¸áÕ¹áçáõÝ »õ Í»ñ³ó»³É ÏÇÝ»ñ« ë»õ É³ã³ÏÝ»ñáõÝ ï³Ï¿Ý Ñ»Í»Í»Éáíª
Æñ»Ýó ï³ÝÁ ³õ»ñ³ÏÇÝ ÙáËÇñÝ»ñ¿Ý« ³ñ»õ³Í³·ÇÝ µ³ñµ³ñáë ³ñÇõÝÝ»ñáõÝ ï³Ïª
Æñ»Ýó ÏáñÍ³ÝáõÙÇÝ ÙáËÇñÝ»ñ¿Ý« ÷³Ûï¿ ï³ßï»ñáõ ³é³ç Åñ³ç³Ýûñ¿Ý ÍÝñ³¹Çñ«
êáí³Ù³ÑÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ« ³×³å³ñ³Ýùáí« µ³ÅÇÝ ÙÁ Ñ³ó ÏÁ ÃË»Ý©©©£

ºõ Ïáïñï³Í Ù³ñÙÇÝÝ»ñáí Ùáõñ³óÏ³ÝÝ»ñáõ ãáõ³é³Ï³Ý µ³½ÙáõÃÇõÝÝ»ñ«
ò³õ³·ÇÝ ×³Ý³å³ñÑÝ»ñáõÝ íñ³Û áõñáõ³Ï³ÝÝ»ñáõ å¿ë ÏÁ ¹»·»ñÇÝ«
ºõ ÃßÝ³ÙÇÇÝ »õ µ³ñ»Ï³ÙÇÝ »õ µ³ñ»å³ßïÇÝ ¹áõéÝ»ñÁ µ³ÕË»É¿Ý Ûáõë³Ïïáõñ©©©
²Ý·³Ù ÙÁ »õë Ï° ³ÝóÝÇÝ« Ýáñ¿Ý ÏáõÉ³Ý« ¹³ñÓ»³É ÏÁ Ùáõñ³Ý« ³Ý·³Ù ÙÁÝ ³É ÏÁ Ù»éÝÇÝ©©©£

Èë»ó¿°ù ë³ áÕµáõÏáÍÁ« å³Õ³ï³ÝùÁ« ³Õ»ñëÁ« ³ÝûÃÇ¯ »Ýù« ³ÝûÃÇ »Ýù©©©£
Î³Ý« áñ Ù³½»ñÝÇÝ ÏÁ ÷»ïï»Ý« Ï³Ý áñ ³ñóáõÝùÝÇÝ Ï³å³ñÝ»ñáõ å¿ë í³ñ ÏÁ Ã³÷»Ý«
Î³Ý« áñ Ùï»ñÇÙ ÉéáõÃ»³ÝÁ å³ï³ÝùÝ»ñáõÝ ï³Ï ÇÝù½ÇÝùÝÇÝ ³ñ¹¿Ý Ù»é»³É ÏÁ Ûáõë³Ý©©©
Î³Ý« áñ Çñ»Ýó ³ñÇõÝÃ³Ã³Ë »ÕáõÝ·Ý»ñáíÁ Ýáñ¿Ý ù³ñ³ó³Í ÑáÕÁ ÏÁ ÷áñ»Ý©©©£

Î³Ý« áñ ·»ñ»½Ù³Ý³÷áë»ñáõÝ Ù¿ç ³ÛÉ»õë Çñ³ñáõ íñ³Û« ¹Ç³Ï ³é ¹Ç³Ï« ÏÇÛÝ³Ý©©©
Î³Ý« áñ ³Ý¹áõÝ¹Ý»ñáõÝ Ù¿ç ¹»é µáÛë»ñ »õ ³ñÙ³ïÝ»ñ ÷Ýïé»Éáõ Û³Ù³é ÛáÛëÝ áõÝÇÝ«
Î³Ý« áñ ³Ñ³õáñ³å¿ë ëÏë³Ý å³ñ»É ëáëÏ³ï»ëÇÉ Ë»ÝÃáõÃ»³Ý Ñ»ï Ã»õ Ç Ã»õ©©©
ºõ áõñÇßÝ»ñ« á¯í ½³ñÑáõñ³Ýù« ³Ñ³õ³ëÇÏ« ³ÝÃ³Õ ëå³ëáÕ Ù»é»ÉÝ»ñáõÝ ÏÁ Ùûï»Ý³Ý©©©£

à¯í ï³é³å³ÝùÇë ÃßÝ³ÙÇ Ùï³ÍáõÙÝ»ñ« ³Ûë ÇñÇÏáõÝ µáÉáñ¹ Ù¿Ï Ñ»é³ó¿°ù ÇÝÓÙ¿©©©£

ԲԱՆՏԵՐՈՒ ԽՈՐԵՐԻՆ

²Ûëûñ »ûÃÁ É³ñ»ñÝ ÇÙ µ³ñÏáõÃ»³Ý »õ Ù³ñïÝãáõÙÇ ùÝ³ñÇë«
ºõ Ñ»Í»Í³Ýùë »õ Ùï³ÍáõÙë »õ »Õµ³Ûñ³Ï³Ý ³ãù»ñë »õ Ñ³õ³ïùë ÙáÉ»é³Ý¹
Ò»½Ç ÏÁ µ»ñ»Ù« Ó»½Ç ÏÁ ËÝÏ»Ù« Ó»½Ç ÏÁ Ù³ïáõó³Ý»Ù« á¯í Ï»Ý¹³ÝÇ Ù»é»³ÉÝ»ñ«
à¯í ÃÇ³å³¯ñïÝ»ñ« á¯í ³ùëáñ»³¯ÉÝ»ñ« Ñ³Ûñ»Ý³Ï³ñû¯ïÝ»ñ« Ï³É³Ý³õá¯ñÝ»ñ«
¸áõù« áñ Ù³Ñáõ³Ý Ù¿ç Ï° ³åñÇù »õ Ï»³ÝùÇÝ Ù¿ç ³Ù¿Ý í³ÛñÏ»³Ý ÏÁ Ù»éÝÇù«
¸áõù« áñáÝó ³ñ¹³ñ ëáõñ»ñáõÝ ï»Õ ³Ûëûñª Ó»ñ íñ³Û« Í³Ýñ³Í³Ýñ ßÕÃ³Ý»ñÝ »Ý« áñ ÏÁ ÷³ÛÉÇÝ©©©
¸áõù« áñáÝó ³ãù»ñáõÝ íñ¿ÅÇ Ï³ÛÍÁ« íñ¿ÅÇ ãÁÃ³÷áõáÕ ³ñóáõÝùÝ»ñáõ ÷áËáõ»ó³õ«
ºõ« ³÷ëá¯ë« ¹»é ãÇ ·³ñ« ¹»é ã»Ï³õ« É³ÛÝ³ÍÇñ ÛáÛëÝ ³Ýµ³ñµ³é«
Ò»ñ ³Ý¹ñ³Ï³ñûï »õ ³Ý»Õµ³Ûñ Ñá·ÇÝ»ñáõÝ ³éç»õÁ Ååï»Éáõ©©©
ºõ ï³ñÇÝ»ñáí ÇñÇÏáõÝÝ»ñÁ« ßù»Õûñ¿Ý« Ñ³Ûñ»ÝÇùÇÝ íñ³Û ³ñÇõÝ»ó³Ý«
ºõ Ù³ñïÇñáëÝ»ñáõ »õ ÃßÝ³ÙÇÇ »õ Ñ»ñáëÝ»ñáõ ³ñÇõÝÝ»ñ¿Ý Ï³ñÙÇñ«
î³ñÇÝ»ñáí ³ñß³ÉáÛëÝ»ñÁ Í³ÕÏ»ó³Ý »õ ÙáËÇñÇÝ »õ ³Ýß¿ç Ñ³õ³ïùÇÝ íñ³Û«
´³Ûó ×³é³·³ÛÃ ÙÁ ã»Ï³õ« Ñá·Ç ÙÁ ã»Ï³õ« »ñÏáõ ßñÃáõÝùÝ»ñ ã»Ï³Ý«
Ò»ñ ÙáõÃÇÝ Ù¿ç ß³õÇÕ ÙÁ »ñÏ³ñ»Éáõ Ï³Ù ÷ñÏáõÃ»³Ý Ëûëù ÙÁ ÷ë÷ë³Éáõ©©©

¶Çï»Ù« Ã¿ Ç¯Ýã ³å³é³Å»³Û Ë³õ³ñ ¿« áñ ÏÁ É»óáõÇ Ó»ñ ½Ýï³ÝÝ»ñáõÝ Ù¿çÝ ³ÝáÕáñÙ«
ºõ Ç¯Ýã ¹³Å³Ý »ñ³½Ý»ñ Ïáõ·³Ý Çñ»Ýó Å³ÝÇùÝ»ñáíÝ Ó»ñ áõÕ»ÕÁ µ½Ïï»Éáõ©©©
Æ¯Ýã ï³é³å³Ýù »õ Ç¯Ýã ë¿ñ« Ç¯Ýã ÇÝùÝ³ÙññÏáõÙ »õ Ç¯Ýã Ñ³é³ã³Ýù Ó»ñ Ý»ñëÇ¹ÇÝ«
Æ¯Ýã ÛáÛëÇ »ñÏÇÝùÝ»ñ« Ç¯Ýã Ó³ÛÝ »õ Ç¯Ýã ùñùÇç »õ Ç¯Ýã ÉéáõÃÇõÝ«
Ò»ñ Ñá·ÇÇÝ Ù¿ç Ï³ñ· ³é Ï³ñ· »õ ï³ñáõ¿ ï³ñÇ »õ Û³õÇï»Ý³å¿ë ÏÁ Ã³õ³ÉÇÝ«
ºõ ÏÁ ëÏëÇù »ñ³½»É« Ó»ñ ·ÉËáõÝ µáí³Ý¹³Ï ó³õÁ Ó»ñ ¹áÕ¹áçáõÝ Ó»éù»ñáõÝ Û³ÝÓÝ³Í©©©£

²Ñ³õ³ëÇÏ« áñ Ó»ñ ³½³ï ù³ÛÉ»ñÝ Ï³Ý³ã Ù³ñ·³·»ïÇÝÝ»ñ ÏÁ ÏáËáï»Ý«
ºõ ·»ñ³·áÛÝ Ï³åáÛïÁ »ñÏÇÝù¿Ý í³ñ« ÉÇ×»ñáõ å¿ë« ¹¿åÇ Ó»½ ÏÁ ÑáëÇ©©©
Ò»ñ ³ãù»ñÁ ÑáÕÇÝ ÑáíÇïÝ»ñáõÝ ·»Õ»óÏáõÃÇõÝÝ»ñ¿Ý Ï° ³ñóáõÝùáïáõÇÝ«
ºõ Í³ñ³õÇ µ»ñ³ÝÝ»ñÝÇ¹ Ñ³Ûñ»Ý³Ï³Ý ³ÕµÇõñÝ»ñáõ Ûëï³Ï çáõñÇÝ ÏÁ Ùûï»Ý³Ý©©©
òáñ»³ÝÇ ¹³ßï»ñÝ« Íáí ³é Íáí« Ó»ñ ³ãù»ñáõÝ ï³Ï« Ï»³ÝùÇÝ Ñ³óÁ Ï³É»Í÷»Ý©©©
ºõ Ó»ñ ³Û·ÇÝ Çñ ³é³ï ³ßáõÝÝ»ñáõÝ ù³ÕóñáõÃÇõÝÁ Ó»½ Ï° ÁÝÍ³Û¿©©©
ÈéáõÃÇõÝ ÙÁ Ù³Ñ³ë³ñëáõé£ ºñÏáõ ù³ÛÉ »õë »õ ³ñ»õÝ»¯ñ« ³ñ»õÝ»¯ñ« ³ñ»õÝ»¯ñ åÇïÇ Í³·ÇÝ©©©
²ñÇõÝÝÇ¹ Ï° »é³Û£ î»Õ ÙÁ Ï³ñûï Ñ³ÙµáÛñ ÙÁ áõñÇß Ñ³ÙµáÛñÇ ÙÁ ÏÁ ëå³ë¿«
î»Õ ÙÁ ³ñóáõÝùÝ»ñ Ï³Ý« áñ Ï° áõ½»Ý áõñÇß ³ñóáõÝùÝ»ñáõ Ù¿ç Çñ»Ýó ÑáõñÁ Ã³÷»É©©©
î»Õ ÙÁ µ³½áõÏÝ»ñ Ï³Ý Ó»ñ Ûá·Ý³Í ·ÉËáõÝ ßáõñçÁ Çµñ åë³Ï µáÉáñáõáÕ«
î»Õ ÙÁ ÃáÝÇñ ÙÁ Ï³Û« »ñ¹Çù ÙÁ« ÛÇß³ï³Ï ÙÁ« Í³é ÙÁ« ³ÕµÇõñ ÙÁ« áñ ÏÁ í³½¿ »õ ³éáõ³Ï ÙÁ« áñ ÏÁ ÷³ËãÇ©©©
î»Õ ÙÁ ëÇñï»ñ Ï³Ý« ·áñáíÝ»ñ Ï³Ý« ·³ñáõÝÝ»ñ Ï³Ý« »õ Ï»³ÝùÁ Ï³Û í»ñç³å¿ë£
ºõ ¹áõéÁ µ³ËïÇÝ Ñáí¿Ý ÏÁ µ³óáõÇ »õ Ë³ñË³÷»Éáí Ý»ñë ÏÁ ÙïÝ¿ù©©©
ê»ÙÇÝ íñ³Û ¹»é ù³ÝÇ ÙÁ Ï³ÃÇÉ ³ñÇõÝ »õ ÍÇÍ»éÝ³ÏÇ ÙÁ »ñ·Á ï³ÝÇùÇÝ ÏïáõñÇÝ Ù¿ç¿Ý©©©
ºõ ëïáõ»ñÝ»ñ ÍÝñ³¹Çñ áõ µ³½Ï³ï³ñ³Íª áñ ³ÝÑ³õ³ï³ÉÇ µ³ÝÇ ÙÁ ÏÁ ëå³ë»Ý£
ºõ ³Ñ³ ³Ý¹Ý¹³Ëáñ ×Çã ÙÁ Ó»ñ ³Ýû·Ý³Ï³Ý »õ Ññ³ß³ÉÇ Ñá·Ç¿Ý«
ºõ« á¯í ëáëÏáõÙ« ³Ýßñç³Ý »õ ³Ýí»ñç ßéÇÝ¹Á Ó»ñ ï³ëÝ³Ù»³Û ßÕÃ³Ý»ñáõÝ«
àñ Ó»½Ç Ñ»ï Ï³ñÃÝÝ³Û »õ Ó»ñ áëÏáñÝ»ñáõÝ íñ³Û Çñ ûÕ³ÏÝ»ñÁ« Ï³ï³Õûñ¿Ý Çñ³ñáõ ÏÁ ½³ñÝ¿©©©

²õ³¯Õ« ³õ³¯Õ »õ ÑáíÇï »õ Ñ³Ûñ»ÝÇù »õ ³ÕµÇõñ »õ ÛÇß³ï³Ï »õ Ñ³ÙµáÛñ«
Üáñ¿Ý µ»ñ¹»ñáõÝ »õ µ³Ýï»ñáõÝ »Õ»éÝ³Ï³Ý ·³ÕïÝÇùÇÝ ËáñÁ ÏÁ ÙËñ×ÇÝ«
ºõ Å³Ù³Ý³ÏÁ Ñá¹ ¿« ÙÇ³ÛÝ« áñ Çñ ³é³ÝóùÇÝ íñ³Û ³ÛÉ»õë ãÇ Ã³õ³ÉÇñ«
Ðá¹ ¿ ÙÇ³ÛÝ Ñ»Í»Í³ÝùÝ»ñáõ Ñ»Í»Í³ÝùÇÝ ³ÝÑáõÝ³å¿ë ³Õ¿ï³ÉÇÝ©©©
Ðá¹ ¿ ë³Ý¹³ñ³Ù»ï»³Ý ÙáñÙáùÁ« ÉéÇÝ É³ó áõ ÏáÍÁ« ãÇ° Ù»éÝáÕ Ï»³ÝùÁ »õ ãÇ° ÍÝáÕ Ù³ÑÁ©©©
Ðá¹ ¿« áñ ³½³ïáõÃ»³Ý ³ÏÝ³åÇß ³ãùÁ ·»ñ»½Ù³ÝÇ ÑáÕáíÁ ÏÁ É»óáõÇ©©©
Ðá¹ ¿« áñ ³ñóáõÝùÁ µÇµ»ñ¿Ý »°ï ÏÁ ¹³éÝ³Û« áõÕ»ÕÇÝ Ù¿ç Ñáë»Éáõ Ñ³Ù³ñ©©©
Ðá¹ ¿« áñ ³ÝÑá·áõÃ»³Ùµ ÙÇë»ñ ÏÁ Ë³ñ³Ý»Ý »õ ³ÝÑá·áõÃ»³Ùµ áëÏáñÝ»ñ ÏÁ ÷ßñ»Ý«
Ðá¹ ¿ ³ÛÉáõñÇÝ Í³ñ³õÁ« ·Çïóáõ³ÍÇÝ ³Ý·áÛáõÃÇõÝÁ« »õ ÷³ËáõëïÁ Ï³ñÙÇñ ÷áñÓáõÃÇõÝÝ»ñáõÝ«
²Û¹ áñÙ»ñáõÝ ï³ÏÝ »Ý« ÑÇÙÝ³ù³ñ»ñáõÝ Ñ³õ³ë³ñ« »õ ÙáõÃÇÝ Ù¿ç Ë»Õ¹³Ù³Ñª
²ÝáÝù áñ ûñ ÙÁ« ÷³éùÇ ûñ ÙÁ« å³ïÙáõÃ»³Ý ûñ ÙÁ« ûñ ÙÁ Ñ»ñáëáõÃ»³Ý«
â³ñÇùÇÝ ûñ¿ÝùÝ»ñÁ å³ïé»óÇÝ ³ñ¹³ñáõÃ»³Ý ³é³õûïÇ ÙÁ Ç ËÝ¹Çñ«
²ÝáÝù« áñ Çñ»Ýó ³ÝÓÁ ½áÑ»É áõ½»óÇÝ ¶³Õ³÷³ñÇÝ Ëáñ³ÝÇÝ ³éç»õÁ Ï³Ý·áõÝ«
²ÝáÝù« áñ ÃßÝ³ÙÇÇ ëáõñÇÝ ¹ÇÙ³ó« Ù»ñ Ï»³ÝùÇÝ Ñ³Ù³ñ« Çñ»Ýó ëáõñÁ ßáÕ³óáõóÇÝ«
²ÝáÝù« áñ ó»ÕÇÝ ëïñÏáõÃ»³Ý ßÕÃ³Ý»ñÁ« ó»ÕÇÝ áõë¿Ýª Çñ»Ýó áõë»ñáõÝ íñ³Û í»ñóáõóÇÝ©©©£

à±õñ »Ý áõñ»ÙÝ« á±õñ »Ý Ù»ñ µ³½áõÏÝ»ñÁ« Ù»ñ Ï³Ùù»ñÁ« Ù»ñ Ùáõñ×»ñÁ« Ù»ñ Ñ³ñáõ³ÍÝ»ñÝ ³½³ï³µ»ñ«
à±õñ ¿ Ù»ñ ë¿ñÁ« á±õñ ¿ Ù»ñ ËÇÕ×Á« Ù»ñ í³½ùÁ« Ù»ñ ½³ÛñáÛÃÁ ß³ÝÃ³Íñ³ñ«
ºõ »±ñµ« »±ñµ åÇïÇ í³ñ ßñç»Ýù« »±ñµ åÇïÇ Ëáñï³Ï»Ýù« »±ñµ åÇïÇ ÷ßñ»Ýù
Ø³Ñáõ³Ý ¹áõéÝ»ñÝ ³Û¹ µ³Ýï»ñáõÝ« »ñÃ³É Û³÷ßï³Ï»Éáõ« »ñÃ³É Ñ³Ùµáõñ»Éáõ Ñ³Ù³ñ«
²Û¹ Û³õÇï»Ý³Ï³Ý Ñ»ñáëÝ»ñÁ« áñáÝù Ù»ñ Ï»³ÝùÁ Çñ»Ýó Ï»³Ýù¿Ý ³ÝÑáõÝ³å¿ë ³õ»ÉÇ ëÇñ»óÇÝ©©©
àñáÝó Ù¿ç Ã»ñ»õë »ñ¿Ïáõ³Ý ë¿ñÁ Ù»éÝÇ« í³Õáõ³Ý ³Ý¿ÍùÁ ÍÝ»óÝ»Éáõ Ñ³Ù³ñ©©©
àõñ»ÙÝ á±õñ ¿ù« ´éáõÝóùÝ»ñ« á±õñ ¿ù« ´³ñÏáõÃÇõÝÝ»ñ« á±õñ ¿ù« Êáñï³ÏÇãÝ»ñ« á±õñ ¿ù« á±õñ©©©£

ԿԱԽԱՂԱՆՆԵՐՈՒ ԿԱՏԱՐԵՆ

Gloria victis!

Ø³Ñ³ÏÇñ ëÇõÝ»ñÁ ÙÃÝß³ÕÇÝ Ù¿ç¿Ý »Õ»éÝ³µ³ñ ÏÁ µ³ñÓñ³Ý³Ý«
ä³ÛÍ³é« ëñïáï »õ ÝáõÇñ³Ï³Ý áñ¹ÇÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ ïñïÙ³Ã³ËÇÍ Ð³Ûñ»ÝÇùÇÝ«
Î³ñÇÝ¿Ý ¶³Õ³ïÇ³ »õ Ø³ñ½áõ³Ý »õ äáÉÇë¿Ý Æ½ÙÇñ »õ ºñÇ½³©©©
ºõ ³Ù¿Ý ³Ý·³Ù« áñ ³ñ»õ³Ï»ñå Ñ»ñáëÇ ÙÁ ÑéÝ¹ÇõÝÁ Ñáí»ñáõÝ Ù¿ç Ù»é³õ«
Ð»Ã³Ýáë ËáõÅ³ÝÁ Ï³ï³Õûñ¿Ý í³ñÝ ¿ñ« Ññ³å³ñ³ÏÇÝ íñ³Û« ó»ËÇÝ Ù¿ç »õ ó»ËÝ ³å³Ï³Ý»Éáí©©©
ºõ óÝÍáõÃ»Ý¿ Ï°áéÝ³ñ« ³ÉÉ³ÑÇÝ Ññ³õ¿ñ¿Ý »õ ³ï»ÉáõÃ»³Ý Í³÷»ñ¿Ý ÙáÉ»·ÇÝ£
´³Ûó á±í ¿ñ« áñ åÇïÇ áÕµ³ñ ùá µ³ñáÛ³Ï³Ý¹« á¯í Ë³õ³ñÇ »õ ³õ»ñÇ ÅáÕáíáõñ¹«
¸áõÝ« áñ ¹³ÑÇ×Ý»ñáõÝ ³éç»õ ÏÁ ÍÝñ³¹ñ»ë »õ Ñ»ñáëÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ åë³Ï ÑÇõë»É ã»ë ·Çï¿ñ©©©
à±í åÇïÇ ë·³Û ùá ³Ýµ»ññÇ ¹³ñ»ñáõ¹ µ³ñµ³ñáë ³ñß³õÁ ºÉÉ³¹³Û¿Ý Ç Ð³Û³ëï³Ý«
à±í åÇïÇ Ï»Ýó³Õ³óÝ¿ ùáõ ·áñÍ³Í ³õ»ñ³ÏÝ»ñ¹ »õ ·»Õ»óÏáõÃÇõÝÝ»ñÁ« ½áñ ÷áßÇ³óáõóÇñ©©©
ºõ á±í åÇïÇ µ»ñ¿ Çï¿³å³ßïáõÃ»³Ý ÙññÏáï ç³ÑÁ« ùáõ Ï»³ÝùÇ¹ ×³Ý³å³ñÑÇÝ íñ³Û« Ñ»ñáë³µ³ñ ë³ñë»Éáõ©©©
ºÃ¿ áã Ð³Ûáñ¹ÇÝ« áñáõÝ Ûëï³Ï Ùï³ÍáõÙÁ« ²ñ»õÙáõïùÇÝ Çï¿³ÉÝ»ñÁ Ó»ñ ¹ÇÙ³ó ³å³ñ¹ÇõÝûñ¿Ý óáÉ³óáõó©©©
ºõ áñáõÝ ³ñÇõÝÁ »Ï³õ ÝáÛÝÇëÏ Ø³ñ¹ÏáõÃ»³Ý µáí³Ý¹³Ï ä³ïÙáõÃÇõÝÁ Ãñç»Éáõ©©©
àñå¿ë½Ç Ï³ñÙÇñ ÉáÛëÁ í»ñç³å¿ë ½Ó»½ Ã³÷³Ýó¿ñ« »õ ¹ÅË»Ù ëáõñÇÝ ï»Õ ÓÇÃ»ÝÇÇÝ ×ÇõÕÁ µéÝ¿Çù©©©

²Ñ³õáñ ³ÝÏÇõÝ¿ ÙÁ ³Ý¹áÑ³Ï³Ý ÃÇ³ñ³ÝÇÝ ¹áõéÁ Çñ ÍËÝÇÇÝ íñ³Û ÏÁ ×éÝã¿©©©
ÎÇë³ÙáõÃÇÝ Ù¿ç Ù³Ñ³Ó³ÛÝ ßéÇÝ¹ ÙÁ ù³ñ»ñáõÝ íñ³Û ¹³Å³Ýûñ¿Ý ÏÁ ¹³ñµÝáõÇ
ºõ ëáõÇÝÝ»ñ »õ ëáõñ»ñ ÏÁ Ù»ñÏ³Ý³Ý« »õ ÛÇßáóÝ»ñ áõ Ý½áíùÝ»ñ ³Ù¿Ý ¹Ç«
ÐëÏ³Ý»ñ ¹áõñë Ï° ³ßï³ñ³ÏáõÇÝ« ³ÝÁÝÏ×»ÉÇ »õ ßù»Õ »õ ³Ýí»Ñ»ñ«
Æñ»Ýó ÁÙµáëïÇ áõë»ñ¿Ý ³éÏ³Ë »ñÏ³ÃÝ»ñÁ ³½³ï³ñ³ñ ½³Ý·»ñáõ å¿ë Ù¿Ï½Ù¿Ïáõ ÁÝ¹Ñ³ñ»É¿Ý©©©
¸¿åÇ ëïáÛ· Ù³ÑÁ ÏÁ ù³É»Ý« ó»ÕÇÝ ó³õáíÁ ëå³é³½¿Ý »õ Ùûï³õáñ Ù³Ñ¿Ý ½ûñ³õáñ©©©
ºõ ³Ñ³õ³ëÇÏ Ññ³ß³ÉÇ ÄÇñ³ÛñÁ« Ñ³Ûñ»Ý³ï³ñ÷ »õ é³½Ù³ïÇå³ñ ä»ïáÝ«
²Ñ³õ³ëÇÏ Ì³éáõÏ»³ÝÁ« ¶³ÉáõëïÁ« ¶áõñ·¿ÝÁ« î»ñëÇÙÇ ÷³é³õáñ ø»éÇÝ »õ Êáñ¿ÝÝ Û³ÕÃ³Ñ³ë³Ï©©©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
à¯í ·»ñ³·áÛÝ »Õµ³ÛñÝ»ñ« ³é³õûïÁ ù³Õóñû¯ñ¿Ý ù³Õóñ ¿ »õ ³Ù»Ý³·áõÃ ³ëïÕ»ñÁ ÏÁ ï³ñ³Å³ÙÇÝ©©©
ºõ »ñÏÝ³Ï³Ù³ñ¿Ý Íáñ³óáÕ ÉáÛëÁ« ³Ûëûñ« Ó»ñ Ñ»ñáëÇ Ñá·»í³ñùÇÝ Ñ³Ù³ñ ¿ ë³ÑÙ³Ýáõ³Í©©©
ÐÇÙ³ Ñáí»ñ åÇïÇ ³ÝóÝÇÝ ï³é³å³Ýùáí Ñ»Í»ÍáõÝ« ³ñÇõÝáí Ï³ñÙÇñ« ÙáËÇñáí ëåÇï³Ï©©©
Ð³Ûñ»ÝÇù¿Ý ÷³ËãáÕ Ñáí»ñ åÇïÇ ³ÝóÝÇÝ« Ï³ñûïáí« ³ñóáõÝùáí »õ ÛÇß³ï³Ïáí µ»éÝ³õáñ«
ºõ ÑáÕÇÝ ïñïÙáõÃ»Ý¿Ý ïñïáõÙª ï³ïñ³ÏÝ»ñÁ Çñ»Ýó ÷»ïáõñÝ»ñáõÝ ßáõß³ÝÁ í³ñ åÇïÇ Ã³÷»Ý©©©
ºõ ëñ³ñß³õ ³ñÍÇõÝ»ñ Ó»ñ Ñ»ñáëÇ Ù³Ñ³·áÛÅÁ Ï³ï³ñ¿ Ï³ï³ñ åÇïÇ å³ï·³Ù»Ý©©©
ØÇÝã¹»é ã³ñ³ßáõù ËáõÅ³ÝÁ í³ñ¿Ý« Ã»ñ»õë« Ù³°Ñ åÇïÇ áñáï³Û ·³Õ³÷³ñÇ ½áÑ»ñáõ¹©©©£

ºõ ³Ñ³ ÏÙ³Ë³Ï»ñå ëÇõÝ»ñáõÝ ³éç»õ Ï³Ý· ³éÇÝ« Ù³ÑÁ áïù»ñÝáõÝ ï³Ï »õ Ñ³Û»³óùÝÇÝ ³ëïÕ»ñáõÝ«
ºõ áñáïáõÙÇÝ å¿ë Ëûë»ó³Ý« Çñ»Ýó µéáõÝóùÇÝ Ù¿ç Ï³ÛÍ³ÏÝ»ñ Íñ³ñ³Í »õ µ³é»ñÝáõÝ Ñ»ï ³å³é³ÅÝ»ñ ß³ñÅ»É¿Ý©©©

¬ §Ü³Ë ¹á°õÝ »°ï Ã³õ³É¿« ëïñÏáõÃ»³Ý »õ ã³ñÇùÇ ³ñÇõÝ³ËáõÙ ËáõÅ³°Ý«
¸á°õÝ« áñáõÝ µ»ñ³Ý¿Ý ¹»é Ù»ñ ó»ÕÇÝ ³ñÇõÝÝ ¿« áñ ³ãù»ñÝáõë ³éç»õ í³ñ ÏÁ Ï³ÃÏÃÇ©©©
¸á°õÝ« áñ Ù»ñ Ñ³óáíÝ »ë ëÝ³Í áõ Ù»ñ ¹³ñµÝ³Í ëáõñ»ñÁ Ù»ñ ëñïÇÝ áõÕÕ³Í©©©
¸á°õÝ« áñ ùáõ ³ÝÇÙ³ëï ·áÛáõÃÇõÝ¹ Ù»ñ Ï»Ýë³·áñÍáõÃ»³ÝÁ »õ Ù»ñ ×Ç·ÇÝ ÏÁ å³ñïÇë«
¸á°õÝ« áñ Ù»ñ ³ßË³ï³õáñ µ³½áõÏÇÝ »õ Ù»ñ Éáõë³õáñ ×³Ï³ïÇÝ åïáõÕÝ»ñÁ ù³Õ»óÇñ«
¸á°õÝ« áñ ¹³ßï»¯ñ ÙáËñ³óáõóÇñ »õ Ù»Ýù áñ ³ÝËáÝçûñ¿Ý ½³ÝáÝù ³ñß³ÉáÛëÝ»ñáõ í»ñ³Í»óÇÝù©©©
¸á°õÝ« áñ Ù³Ñ ë»ñÙ³Ý»óÇñ »õ Ù»Ýù« áñ ó»ÕáíÇÝ ·»Õ»óÏáõÃÇõÝ »õ µ³ñûñáõÃÇõÝ ÍÝóáõóÇÝù©©©
¸á°õÝ« µ³ñµ³ñáëáõÃ»³Ý ³ÝËÇÕ× ·áñÍûÝ« Û»°ï ù³ßáõ¿« Û»°ï Ã³õ³É¿« Û»°ï Ë³õ³ñáõ¿©©©
ÂáÕ Ù»ñ í»ñçÇÝ Ñ³Û»³óùÁ å³ÛÍ³é Ù»éÝÇª Ù»ñ á·»í³ñÇ ·³É³ñáõÙÇÝ ³ñÅ³ÝÇ ã»ë ¹áõÝ©©©©
ºõ ¹á°õù« ¹³ï³õáñÝ»°ñ« ¹³ÑÇ×Ý»°ñ« »õ ¹áõÝ« Ù»é»É³ïÇ°å Ù³ñ¹³ëå³Ý« Àë»°Ýù Ó»½Ç« ³Ûë Å³ÙÁ Ó»ñ ½³ñÑáõñ³ÝùÇ Å³ÙÝ ¿« Ð³Ûñ»ÝÇùÇÝ ÏáÕÁ Ýáñ Ñ»ñáëÝ»ñáõ »ñÏáõÝù¿Ý ÏÁ ë³ñëé³Û©©©

²ÛÉ»õë ûñ¿Ýù ãÁÏ³Û« ³½³ï³Ï³Ù áõ ËÇ½³Ë Ù³ÑÁ« Ù³ÑÝ ¿ Ó»ñ ¹³ñ³õáñ µéÝáõÃ»³Ý« ÎáñÍ³ÝáÕÝ»ñáõ ÏáñÍ³ÝáõÙÁ ÷áÃáñÇÏÝ»ñáõ å¿ë« ³Ýçñå»ïÝ»ñ¿Ý åÇïÇ Ñ³ëÝÇ« åÇïÇ ·³Û«
ØÇ³ÛÝ ¶³Õ³÷³ñÝ ¿« áñ á°ã Ù³Ñ áõÝÇ« á°ã ¹³ï³õáñ« á°ã ·»ñ»½Ù³Ý »õ á°ã ¹³·³Õ£
ºõ ÑÇÙ³Û ½Ù»½ Ë»Õ¹áÕ ãáõ³ÝÁ Ù»½Ç ïáõ¿°ù« Ù»½Ç ïáõ¿°ù« ¹³Ñ×³å»ïÝ»°ñ« ¹³ÑÇ×Ý»°ñ«
ºõ Ï»óó»°Ý ÀÙµáëïÝ»ñÁ« Ï»óó»°Ý ÀÙµáëïÝ»ñÁ« Ï»óó»°Ý »õ Ï»óó¿° Ð³Û³ëï³Ý©©©¦£ © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
Ð»Ã³Ýáë ËáõÅ³ÝÁ ³ÝÑ»ï³ó³õ ÇÝãå¿ë ¹Ç³ÏÝ»ñ åÕÝÓ¿ Ñáí»ñáõÝ ßáõÝã¿Ý Ñ³É³Í³Ï³Ý«
ºõ ³ÝóÝáÕ ½»÷ÇõéÝ»ñÁ Çñ»Ýó Ù³Ûñ³Ï³Ý É³óÁ É³óÇÝ« ³ÝóÝáÕ ÃéãáõÝÝ»ñÝ Çñ»Ýó »ñ·Á »ñ·»óÇÝ«
²ÝóÝáÕ ×³é³·³ÛÃÝ»ñÝ Çñ»Ýó áëÏÇ¿ åë³ÏÁ »õ ¹³÷ÝÇÝ ÑÇõë»óÇÝ«
²ÝóÝáÕ »Õµ³ÛñÁ »õ ÉéÇÝ »õ ³ÝËûë Ñá·ÇÝ»ñÁ Çñ»Ýó ½³ñÑáõñ»ÉÇ íñ¿ÅÝ»ñÁ ÛÕ³ó³Ý©©©

àõ Ó»ñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ« á¯í ²Ñ³õáñÝ»ñ« á¯í ÖßÙ³ñÇïÝ»ñ« á¯í ·»ñ³·á¯ÛÝ »Õµ³ÛñÝ»ñ«
Ò»ñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ û¹ÇÝ Ù¿ç ³éÏ³Ë »õ Ó»ñ Ù»Í³µ³ó ³ãù»ñÁ Ñ³Ûñ»ÝÇ ³ëïÕ»ñáõÝ«
úñ»ñáí »õ ·Çß»ñÝ»ñáí« »ñÏáõ ëÇõÝ»ñáõÝ Ù¿çï»Õ ùÇÝ³ÛáÛ½« ×û×»ó³Ý »õ ×û×»ó³Ý«
ºõ Ó»ñ í»ñçÇÝ Ëûëù»ñÁ« ³Ýï³éÇÝ ÝÙ³Ý áõé×³ó³Ý©©©© §Î»óó»°Ý ÀÙµáëïÝ»ñÁ« »õ Ï»óó¿° Ð³Û³ëï³Ý©©©¦£

ԴԱՒԱՃԱՆՆԵՐ

Ø»é»ÉÝ»ñ Ï³Ý áñ å¿°ïù ¿ ³Ý·³Ù ÙÁ »õë Ù»éóÝ»É©©©£

²Ñ³õ³ëÇ°Ï Ññ¿ß³ÍÇÝ Ñ³Û Úáõ¹³Û ÙÁ »õë« áñ ÝáÕÏ³ÝùÇ ûñ ÙÁ ÍÝ»ó³õ©©©£
´³Ûó á¯í ·Çï¿« á±ñ Ë³õ³ñãïÇÝ« á±ñ ½½áõ»ÉÇ »õ á±ñ ËáõÅ³Ý³Ù³ïáÛó ³ÕÇ×ÇÝ ³ñ·³Ý¹¿Ý«
ºõ Ç¯Ýã ³Ý¿ÍùÇ« Ç¯Ýã ¹ÅÝ¿ í³ïáõÃ»³Ý« Ç¯Ýã ùëïÙÝ»ÉÇ ·Çß»ñáõ³Ý ÙÁ ·³ñß³ÝùÇÝ Ù¿ç
Æñ ¹ÅË»Ù Ñ³ÛñÁ Ï³ñáÕ³ó³õ ã³ñ³ßáõùûñ¿Ý ³Û¹ ·»Ñ»ÝÇ áñ¹ÇÝ ë³ÕÙÝ³õáñ»É£

¸ÅáË³ïÇå ¹¿Ùùáí ÏÇÝ ÙÁ« ïéÇ÷ÇÝ Ï³ï³Õ³Ýù¿Ý« Çñ ÙÇëÇÝ ïÇÕÙÁ ÏÁ ï³ñ³Í¿«
¶»ñ»½Ù³Ýûñ¿Ý ³Ñ³õáñ Ëñ×ÇÃÇ ÙÁ ¹³·³Õ³ß¿Ý ï³Ëï³Ï³Ù³ÍÇÝ íñ³Û«
ºõ Ù³ñ¹ ÙÁ« Í³Ù³Íáõé« ËáõÅ¹áõÅ« ßÇÉ« ³å³Å³é³Ý·« Ë³Ã³ñ»³É »õ ë³å³ïáÕ«
Ø»Õë³ÏÇó Ë³Ï³ñÁ ×»Õù»É¿Ý« »õ ÉáñÓáõÝùáï »õ ßÝã³ëå³é »õ ³Ý³ëÝ³Ï»ñåª
î³ñï³ñáë»³Ý ÇÅÇ ÙÁ Ñ³Ý·áÛÝ« ÷áñÇÝ íñ³Û ëáÕ³Éáí Ç·áõÃ»³Ý ÙÁ ÏÁ Ùûï»Ý³Û©©©£
ºõ ³å³Ï³ÝáõÃ»³Ýó ½áÛ·Á ÏÁ ·³É³ñáõÇ »õ ³Ñ³° Çñ»Ýó á×ñ³ÉÇó áõÕ»ÕÇÝ ·éÇÑÝ»ñ¿Ý«
²Ñ³·Ýûñ¿Ý Ã³õ³É·Éáñ Ï° ³ÝóÝÇÝ« ÏÁ ëå³ÝÝ»Ý« ÏÁ ÍÝÇÝ« »õ ÏÁ ½áõ·áõÇÝ
¸³õ³×³ÝáõÃ»³Ý »õ ã³ñÇùÇ »õ Ù³ïÝáõÃ»³Ý µáÉáñ ¹»õ»ñÁ ¹³Ùµ³Ý³ÍÇÝ©©©£

ºõ Ý½áí»³ÉÝ Çñ ³ñ³ñã³ÑÇõÃÁ ÏÁ Ñ»Õáõ »õ ëáëÏ³ÉÇ ë³ÕÙÁ ÏÁ µ»ÕÙÝ³õáñáõÇ©©©£
¸áõñëÁ« Ñáí»ñÝ ³ÝÙ»Õ »õ ³å³éÝÇ Ù³Ñ»ñ Ï° »ñ·»Ý£ ºõ »ñÏáõ ³ÝÇÍ»³É Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ«
Æñ»Ýó Ëßï»³ÏÇÝ íñ³Û« Í³·áÕ ÉáÛë¿Ý »õ ËÕ×Ùï³ÝùÇÝ ÑÝãáÕ åÕÇÝÓÝ»ñ¿Ý å³ïáõÑ³ëáõ³Íª
ä³ï³ÝùÇ ÙÁ å¿ë« Çñ»Ýó Í³ÍÏáÛÃáíÁ« åÇÕÍ ï»ëáÕáõÃÇõÝÝÇÝ ÏÁ Í³ÍÏ»Ý©©©£

Ä³Ù³Ý³ÏÇÝ ÏáÛñ Ë³õ³ñÁ ÏÁ Û³çáñ¹¿ ÏáÛñ Ë³õ³ñÇÝ »õ »ñÏáõ ¿³ÏÝ»ñÁ ù³ñ»ñáõ å¿ë Éáõé »Ý«
Ø»Õ³õáñÇÝ ¹³ï³å³ñïáõÃ»³ÙµÁ Éáõéª »õ ¹Ç³ÏÝ»ñáõ Ù»é»ÉáõÃ»³ÙµÝ ³ÝËûë«
ØÇÝã¹»é« í³Ûñ³·« ³ÝÝ»ñ¹³ßÝ³Ï »õ ³Ý·Çï³ÏÇó µÝáõÃ»³Ý áõÅÁ Çñ ûñ¿ÝùÇÝ ßñç³ÝÁ ÏÁ ßñçÇ«
Æñ Ë³õ³ñÇÝ Ù¿ç »õ Ý³Ë×Çñ »õ ÏáñÍ³ÝáõÙ »õ ·»Õ»óÏáõÃÇõÝ »õ Ù³Ñ »õ Ï»³Ýù ëï»ÕÍ»Éáí©©©£

´³Ûó ³ñÇõÝÏ½³Ï ³ñáõÝ« óÝáñ³ÏáÍûñ¿Ý« Çñ µéáõÝóùáíÝ Çñ ËÇÕ×Á Ï° áõ½¿ Ë»Õ¹»É«
ºõ »ÕÏ»ÉÇ ¿·Á« ÙÕÓ³õ³ÝçÝ»ñáõ Ù¿ç« Å³Ù¿ Å³Ù ·»ñµÝ³å¿ë Ï° ³ÛÉ³Ý¹³ÏáõÇ«
Ü³Ûáõ³ÍùÝ»ñÁ ÏÁ ÷áë³Ý³Ý« Ù³ñÙÇÝÁ ÏÁ Ý»ËÇ »õ ³å³·³Û á×ÇñÇÝ ³ñ»³Ý ßá·ÇÝ ï»ëÝ»Éáíª
ÎÁ ½·³Û« áñ ÏáÕ»ñáõÝ ï³Ï ³ñ¹¿Ý ß³ñÅÇÉ ëÏë³Í ¿ Çñ ÏÁÕÏÕ³ÝùÇÝ ëáÕáõÝÁ ×Çñ³Ý³õáñ£

²ÕÇï³µ»ñ »ñÏáõÝùÇ »õ ë³Ý¹³ñ³Ù»ï»³Ý ·³É³ñáõÙÝ»ñáõ Å³ÙÁ ÑÝã³Í ¿«
ê»õ ûÓ»ñáõ ³Ýï³éÝ»ñ »Ý« áñ ÙáñÁ ÁÝ¹»ñùÇÝ Ù¿ç ³Ýáñ ³ÕÇùÝ»ñÁ ÏÁ ÏñÍáï»Ý©©©
ºõ Ï³ñÍ»ë ÉáÛë¿Ý« Ù³ñ¹»ñ¿Ý« ³Ýçñå»ï¿Ý »õ Ñ³õ³ïù¿Ý ¿« áñ ÏÁ ëáëÏ³Û«
àõ Ù³ÝáõÏ á×ÇñÁª ÛÕ³óáÕ á×ÇñÇÝ Ñ»ï ½Çñ³ñ Ï° áõ½»Ý Ù»éóÝ»É©©©©£ ´³Ûó ½»éáõÝÁ ÏÁ ÍÝÇ©©©©

ÖÇõ³ÕÁ ÏÁ ÍÝÇ©©©©£ àõ Ù³ÛñÁ ½³ÛÝ ÏÁ ¹Ç»óÝ¿ Çñ ëïÇÝùÝ»ñáõÝ ÙáõÃ Ã³ñ³ËáíÁ ÃáõÝ³õáñ«
ºõ á°ã Ù¿Ï å³ïáõÑ³ë« á°ã Ù¿Ï å³ïÇÅ« á°ã Ù¿Ï µ³ñ»ñ³ñ á×Çñ« á°ã Ù¿Ï ÏáñÍ³ÝÇã ×³Ï³ï³·Çñ«
â»Ý ·³ñ ³Û¹ åÇÕÍ ï³ÝÇùÁ ÙáËñ³óÝ»Éáõ« ³Û¹ ³ãù»ñÁ Ë³õ³ñ»Éáõ« ³Û¹ ¿áõÃÇõÝÝ»ñÝ Ûáßáï»Éáõ£
ºõ ³ëáÝù ÏÁ Ñ³Ù³ñÓ³ÏÇÝ ³åñÇÉ« ßÝã»É« ëÝ³ÝÇÉ« å³ÛÍ³éÝ»ñÁ áÕçáõÝ»É »õ ³ÝáÝó Ý³Û»Éáí ÅåïÇÉ©©©©£

¸³õ³×³ÝÝ»¯ñ« Ç¯Ýãå¿ë Ïñó³ù ¹áõù ³ñ»õÇÝ ÉáÛëÁ í³Û»É»É »õ ³ëïáõ³Í³ÛÇÝ ³ëïÕ»ñáõÝ ï³Ï¿Ý ³ÝóÝÇÉ©©©
Æ¯Ýãå¿ë ³é³õûïÇÝ Ù¿ç« í³ñ¹»ñáõÝ íñ³Û Ã³é³Í ëáË³ÏÝ»ñáõ ¹³ÛÉ³ÛÉ³ÝùÇÝ áõÝÏÝ¹ñ»óÇù«
Æ¯Ýãå¿ë ³é³Ýó Ó»ñ ·»ñ»½Ù³ÝÇÝ ÷áëÁ ÷áñ»Éáõ« Ï³ñáÕ³ó³ù ³ñß³ÉáÛëÝ»ñáõÝ ³éç»õ ³ãù µ³Ý³É©©©
ºõ Ç¯Ýãå¿ë Ïñó³ù Æ¹¿³É µ³éÝ ³ñï³ë³Ý»É »õ ³Ýáñ Í³é³Û»É« ³Ýáñ ÍÝñ³¹ñ»É »õ ûñ ÙÁ ³Ûëå¿ë ¹³õ³×³Ý»É ½³ÛÝ£

ºõ Ù³Ý³õ³Ý¹ Ç¯ÝãåÇëÇ ù³ÛÉ»ñáí ·³Õ³÷³ñÇ áëÏÇ³ß³ñ Ëáñ³ÝÝ»ñáõ å³ßï³ÙáõÝùÇÝ Û³é³ç³ó³ù«
Æ¯Ýãå¿ë Û³Ý¹·Ý»ó³ù ³½³ïáõÃ»³Ý ç³Ñ³ÏÇñ« ³ñ¹³ñáõÃ»³Ý ùñÙ³õáñ »õ »Õµ³ÛñáõÃ»³Ý ç³ï³·áí Ñ³Ý¹Çë³Ý³É«
Æ¯Ýãå¿ë ãÁ ½³ñÑáõñ»ó³ù ×ßÙ³ñÇïÝ»ñáõ Ñá·Ç¿Ý ¹áõñë ×³é³·³ÛÃáÕ ×³×³ÝãÝ»ñ¿Ý«
ºõ Ç¯Ýãå¿ë Ù»Í Ñ³õ³ïùÇÝ Ïé³ÝÇ¹¿ ë³Ý¹áõË¿Ý« ³é³Ýó ÷ßñáõ»Éáõ« Ïñó³ù ù³ÛÉ ÙÁ ³éÝ»É ¹¿å Ç í»¯ñ£

²¯Ñ« ãÝ³ßË³ñÑÇÏ Ù³ñïÝãáõÙÝ»ñáõ »õ ³ÝÏßé»ÉÇ ó³õÇª ä³ïÙáõÃ»³Ý ³ÛÝ ¿çÁ Ï³ñÙÇñª
¼áñ Ñ³ÛÏ³ßáõÝã ùÝ³ñÇë ÙññÇÏÝ»ñ¿Ý« Ùï³ÍáõÙë ÷áñÓ»ó Ù»Ñ»³ÝÝ»ñ Ï»ñï»É«
²Ûëûñª ³ï»ÉáõÃ»³Ùµª Ï³ÛÍ³ÏÝ³ÑÇõë Ë³ñ³½³Ýë Ó»éù»ñáõë Ù¿çÝ ³Ùñ³åÇÝ¹«
ºõ Ññ³ß¿Ï »ñÏ³ÃÝ»ñáíë« áñã³¯÷ Ï° áõ½¿Ç Ó»ñ ¹Ç³ÏÝ»ñÝ »ë Ë³ñ³Ý»É« á¯í ¹³õ³×³ÝÝ»ñ©©©©£

º°ë Ï° áõ½¿Ç ½Ó»½ Ë³ñ³Ý»É »õ »ë Ï°áõ½¿Ç Ùáõñ×»ñáõë »õ Ïé³ÝÝ»ñáõë Ï³ï³ÕáõÃ»³ÝóÁ ï³Ï«
Ò»ñ áëÏáñÝ»ñÝ »õ Ó»ñ »Õ»éÝ³·áñÍÇ ×Õ×ÇÙ ·³ÝÏ»ñÝ ³õ³½Ý»ñá¯õ ÝÙ³Ý ÷ßñï»É©©©
º°ë Ï° áõ½¿Ç ½Ó»½ ·³ñß³å³ñÝ»ñáõë ï³Ï ³éÝ»É« »°ë Ï° áõ½¿Ç ½Ó»½ Ù³Ñ³óÝ»É »õ »°ë í»ñëï»ÕÍ»É«
º°ë Ï° áõ½¿Ç ½Ó»½ ³ëïáõ³Í³µ³ñ Ñ³½³ñ ³Ý·³Ù í»ñëï»ÕÍ»É »õ »°ë Ï° áõ½¿Ç ½Ó»½ Ñ³½³ñ ³Ý·³Ù ·»ñ»½Ù³Ý»É©©©©

ºõ« ³·é³õÝ»ñáõ Ñá·ÇÝ»ñáí« Ï³Û¿Ý»³Ý Ï»ñå³ñ³ÝùÝ»ñáí Ó»ñ ßÝ³·³ÛÉÇ íáÑÙ³ÏÝ»ñÝ« ³Ñ³°«
ÂÇõÃÇõÝ×Ç¿ý« ê»Ý»ù»ñÇÙ« àëïÇÏ³Ý îÇ·ñ³Ý »õ ²ñï³ß¿ë« ë»õ êáõùÇ³ë »õ ÎáÙÇï³ë ù³Ñ³Ý³Ý»ñ«
ì³ñ¹³å»ï Ø³Ùµñ¿« ³ëáñÇ Î³ñ³å»ï« Ø³ñ·³ñ »õ ¹á°õÝ« ¹Ñ»ñóÇ Ññ¿ß³ÍÇÝ ¸³õÇ°Ã«
²Ñ³°« Ó»ñ Å³Ýï³Åáõï ¹Ç³ÏÝ»ñÝ ÏáÛ³ÝáóÝ»ñáõ Å³ÑñÇÝ å¿ë ³ãùÇë »éç»õ ÏÁ ï³ñ³ÍáõÇÝ£

²ñ¹³ñ»õ á°ã áù ãÁÙï³Í»ó Ë³ã³÷³Ûï»ñáõ íñ³Û »õ ³å³é³ÅÝ»ñáõ ×³ÏïÇÝ ½Ó»½ µ»õ»é»É«
ÞÕÃ³Ý»ñáõ ³½Ýáõ³Ï³Ý Í³ÝñáõÃÇõÝÁ »õ Å³Ý·Á Ó»½Ç Ñ³Ù³ñ ÷³é³åë³Ï ÙÁ åÇïÇ ÁÉÉ³ñ«
ÆÝãå¿ë »õ Ã³ËÍ³ÉÇó »õ Ù»é»É³ßáõù µ³Ýï»ñáõÝ Ù»ÝáõÃÇõÝÁª Ù³ñÙ³ñ»Õ¿Ý å³É³ï«
ºõ ×ßÙ³ñï³í×Çé ëáõë»ñÇÝ Ñ³ñáõ³ÍÝª ³Ý×ßÙ³ñÇï« »õ Ï³é³÷Ý³ïÁª ³ñù³Û³Ï³Ý ·³Ñ©©©£
²¯Ñ« Ù³ÑÁ ·ÃáõÃÇõÝ ¿ Ó»½ Ñ³Ù³ñ »õ Ë³ñáÛÏÝ»ñáõÝ ÑáõñÁ Ù³ñïÇñáëÇ ÷³¯éù«
Ò»ñ ûññ³ÝÁ ó»ËÁ »Õ³Í ¿ »õ Ó»ñ ûÃ»õ³ÝÁ ×³ÑÇ×Ý»ñáõ Å³ÑñÁ å¿ïù ¿ ÁÉÉ³Û«
²ùó³ÝÝ»ñáí Ó»ñ ÙÇëÁ« ÑÇõÉ¿ ³é ÑÇõÉ¿« ÅÉ³ïûñ¿Ý« ÅáõÅÏ³Éûñ¿Ý å¿ïù ¿ ù»ñÍ»É«
ºõ ï³ñÇÝ»ñáí« Ï³ÃÇÉ - Ï³ÃÇÉ« µ³ÅÇÝ Ñ³Ý»É« Ó»ñ ³ñÇõÝ¿Ý Ý³Ë×Çñ³Ï»ñ µáñ»ÝÇÝ»ñáõ Í³ñ³õÇÝ©©©£
²ÛÅÙ Ó»ñ ÝáÕÏ³Ýù¿Ý ÷³Ï ³ãù»ñë Ãá°Õ µ³Ý³Ù« Ãá°Õ ·ñÇãë ½»ï»Õ»Ù »õ Ãá°Õ ùÝ³ñÇë É³ñ»ñÝ Ñ³Ùµáõñ»Ù«
ºõ ³éÇõÍ³¹¿Ù ÏïñÇ×Ý»ñáõÝ« ³Ýí»Ñ»ñÝ»ñáõÝ« ³é³ù»³ÉÝ»ñáõÝ« Ñ³Ûñ»ÝÇùÇë ½ÇÝáõáñÝ»ñáõÝ Ùûï»Ý³Ùª
²ÝáÝó ÛÇß³ï³Ï¿Ý »õ êáõñµ ûñ¿Ýù¿Ý ³ÕµÇõñáõ³Í ÉáÛë»ñáíÝ »õ ×³Ï³ïë »õ Ùï³ÍáõÙë »õ ³ãù»ñë Éáõ³Éáí«
Îé³å³ßïûñ¿Ý« Ï»³ÝùÇë ³Ù³éÇÝ Ù¿ç¿Ý« Ï³ñÙÇñ »ñ·»ñë ÑÇõë»Ù »õ Ûëï³Ï Ù³ñÙ³ñÝ»ñë ù³Ý¹³Ï»Ù©©©£

1902-1905

ՀՈԳԵՎԱՐՔԻ ԵՒ
ՅՈՅՍԻ ՋԱՀԵՐ

²ñÇõÝÁ »õ »Õµ³Ûñ³ÏóáõÃÇõÝÁ ³Ù»Ý³Ù»Í áõÅ»ñÝ »Ý£
¾êøÆÈ¾ê

ՄԱՀՈՒԱՆ ՏԵՍԻԼՔ

Îáïáñ³¯Í« Ïáïáñ³¯Í« Ïáïáñ³¯Í©©©
Ð³Ûñ»ÝÇ ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ Ù¿ç »õ ù³Õ³ùÝ»ñ¿Ý ¹á¯õñë«
ºõ µ³ñµ³ñáëÝ»ñÝ ³õ³ñáí »õ ³ñÇõÝáí ÏÁ ¹³éÝ³Ý«
Ø»é»ÉÝ»ñáõÝ áõ á·»í³ñÝ»ñáõÝ íñ³Û¿Ý«
²·é³õÝ»ñáõ µ³½ÙáõÃÇõÝÝ»ñ Ï° ³ÝóÝÇÝ í»ñ»ñ¿Ý«
²ñÇõÝáï µ»ñ³ÝÝ»ñáí áõ ·ÇÝáíÇ ùñùÇçÝ»ñáí©©©
ò³Ù³ù³Ñáí ÙÁ ÏÇë³Ù»éÝ»ñÁ ½³ÛñáÛÃáí ÏÁ ËÕ¹¿«
àõ å³é³õÝ»ñáõ ³ÝÓ³ÛÝ Ï³ñ³õ³ÝÝ»ñ
Þï³åáí ÏÁ ÷³ËãÇÝ É³ÛÝ ×³Ù÷³Ý»ñ¿Ý©©©£
¶Çß»ñÇÝ Ù¿ç¿Ý ³ñÇõÝÝ»ñáõÝ ³ÉÇùÁ ÏÁ µ³ñÓñ³Ý³Û
Ì³é»ñáõÝ Ñ»ï ß³ïñáõ³ÝÝ»ñ áõñáõ³·Í»Éáí«
àõ ³Ù¿Ý ÏáÕÙ¿ ëáëÏáõÙáí ÏÁ ëáõñ³Ý Ñ³É³Íáõ³Í
Ü³ËÇñÝ»ñÁ Ññ¹»ÑáõáÕ óáñ»³ÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç¿Ý©©©
öáÕáóÝ»ñáõ Ù¿ç ÙáñÃáõ³Í ë»ñáõÝ¹Ý»ñ ÏÁ ï»ëÝ»Ù«
ºõ ³ÙµáËÝ»ñ ³Ýå³ïÙ»ÉÇ ëñ³ÍáõÃ»Ý¿ ¹³ñÓáÕ«
²ñ»õ³¹³ñÓ³ÛÇÝ ï³ùáõÃÇõÝ ÙÁ ÏÁ µ³ñÓñ³Ý³Û
Ðñ¹»ÑÇ ïñáõ³Í ³Ý½áõ³Ï³Ý ù³Õ³ùÝ»ñ¿Ý©©©
àõ Ù³ñÙ³ñÝ»ñáõ Í³ÝñáõÃÇõÝáí ÇçÝáÕ ÓÇõÝÇÝ ï³Ï«
²õ»ñ³ÏÝ»ñáõÝ »õ Ù»é»ÉÝ»ñáõÝ Ù»ÝáõÃÇõÝÁ ÏÁ ÙëÇ©©©
ú¯« ÙïÇ°Ï Áñ¿ù ë³° ë³ÛÉ»ñáõÝ ×éÝãÇõÝÁ ³Ñ³õáñ«
Æñ»Ýó íñ³Û ¹Ç½áõ³Í ¹Ç³ÏÝ»ñáõ Í³ÝñáõÃ»³Ý ï³Ï«
àõ ë·³õáñ Ù³ñ¹»ñáõÝ ³ÕûÃùÝ»ñÝ ³ñóáõÝùáï«
àñ Ï³Í³Ý¿ ÙÁ ¹¿åÇ Ñ³Ù³ÛÝ³÷áë»ñÁ Ï° »ñÏ³ñÇÝ©©©
ØïÇ°Ï Áñ¿¯ù Ñá·»í³ñùÝ»ñáõÝ Ó³ÛÝ»ñÁ í»ñçÇÝ«
ÐáíÇÝ Ñ³ñáõ³ÍÝ»ñáõÝ Ù¿ç« áñ Í³é»ñÁ ÏÁ ç³ñ¹¿«
ú¯« ÙÇ° Ùûï»Ý³ù« ÙÇ° Ùûï»Ý³ù« ÙÇ° Ùûï»Ý³ù«
âÁÉÉ³Û áñ Ùûï»Ý³ù ·»ñ»½Ù³ÝÝáóÝ»ñáõÝ »õ ÍáíáõÝ«
Î³ñÙÇñ çáõñ»ñáõÝ íñ³Û Ý³õ»ñ ÏÁ ÝßÙ³ñ»Ù Ñ»éáõÝ«
Ø»é»ÉÝ»ñáõ Ïáõï³ÏáõÙÝ»ñ ³ÝáÝó Ù¿ç Ï³Ý«
àõ ó³õ¿Ý ·³É³ñáõáÕ ³ÉÇùÝ»ñáõÝ íñ³Û«
¶³ÝÏ»ñ áõ ëñáõÝùÝ»ñ ÇÝÍÇ Ï° »ñ»õ³Ý©©©

ØïÇÏ Áñ¿¯ù« ÙïÇÏ Áñ¿¯ù« ÙïÇÏ Áñ¿¯ù
öáÃáñÇÏÇÝ ·áãÁ ÍáíáõÝ ³ÉÇùÝ»ñáõÝ Ù¿ç«
Îáïáñ³¯Í« Ïáïáñ³¯Í« Ïáïáñ³¯Í©©©
ØïÇÏ Áñ¿¯ù« ÙïÇÏ Áñ¿¯ù« ÙïÇÏ Áñ¿¯ù
Ø³Ñ³Ó³ÛÝ áéÝáõÙÁ ½³ñÑáõñ»³É ßáõÝ»ñáõÝ«
ÐáíÇïÝ»ñ¿Ý áõ ·»ñ»½Ù³ÝÝ»ñ¿Ý ÇÝÍÇ Ñ³ëÝáÕ«
ú¯« å³ïáõÑ³ÝÝ»ñÁ ÷³Ï»ó¿ù áõ ³ãù»ñÝÇ¹ ³É«
Îáïáñ³¯Í« Ïáïáñ³¯Í« Ïáïáñ³¯Í©©©£

ՉԱՐՉԱՐԱՆՔԻ ԵՐԱՁ

¶³ñÝ³Ý áõ ÏáïáñáõÙÝ»ñáõ ÇñÇÏáõÝ«
Ðá·Çë íñ¿ÅÇ ß³ïñáõ³Ý ÙÁÝ ¿ Ýáñ¿Ý Ï³ï³Õûñ¿Ý ¹¿åÇ í»ñ«
àõ ï»ñ»õÝ»ñ Ûáõë³Ñ³ï Ñá·ÇÝ»ñáõ ÝÙ³Ýª
²õ³½³ÝÝ»ñáõÝ å³ÛÍ³éáõÃ»³ÝÁ Ù¿ç áõ Ù»ñ µáÉáñÇÝ íñ³Û Ï° ÇÛÝ³Ý«
²Ý¹áõÝ¹Ý»ñáõ Ù¿ç¿Ý ëñ³ÍáõÙÝ»ñáõ Ó³ÛÝ«
àõ ¹¿åÇ ÑáÝ û·ÝáõÃ»³Ý ³×³å³ñáÕ«
²ñ¹¿Ý Ù»éÝáÕ ×Çã»ñ« ³ñ¹¿Ý Ù»éÝáÕ Ï»³Ýù»ñ£
àõ Ýáñ¿Ý ³Ûë ·Çß»ñ«
î³×³ñÝ»ñáõÝ Ù¿ç ³ÝÙ»ÕÝ»ñáõ ¹Ç³ÏÝ»ñ ³ÝÑ³Ù³ñ«
àõ ï³ÝÇùÇë íñ³Û ï»Õ³ï³ñ³÷ ÙÁ »ñÏ³Ã»³Û«
Ðñ¹»ÑÝ»ñáõ ÙññÇÏ ÙÁ ·³ÝÏÇë ï³Ï«
àõ ï»Õ³÷áËáõáÕ çáõñ»ñáõÝ íñ³Ý
Ê³ãáõ³Í Ý³Ñ³ï³ÏÝ»ñ Ï° »ñ»õ³Ý©©©
àõ ³ÝÓñ»õÇ áõ å³ïáõÑ³ëÇ ÇñÇÏáõÝáíª
ì»ñ³Ñ³ë ËáÕËáÕáõÙÝ»ñáõ ³ñÑ³õÇñù ÙÁ ù³Õ³ù¿ ù³Õ³ù©©©©
àõ Ñá·ÇÇë Ù¿ç ¹ÅáË³ÛÇÝ »ñÏÇõÕ ÙÁ ÏÁ ÙññÏÇ©©©
ä³ñ³å ¹³·³Õ ÙÁ ÙÇ Ë»¯Õ× Ó»éáõÁÝ»ñáõë ÑåáõÙÇÝ ï³Ï«
àõ Ù³ñÙ³ñ»³Û ³Ýë³ÑÙ³Ý ë³Ý¹áõËÝ»ñáõ Ï³ï³ñÝ»ñ¿Ý©©©
ú¯« û·ÝáõÃ»³Ý »Ï¿¯ù« ·ÉË³ïáõ³Í Ù³ñÙÇÝÝ»ñ ¹¿åÇ ½Çë Ï° ³ñß³õ»Ý©©©
´³Ûó« á¯í ¹áõù »ñ»ÏáÝ»ñáõ »õ ã³ñã³ñ³ÝùÇ »Õµ³Ûñ³Ï³Ý Ñá·ÇÝ»ñ«
öáÃáñÇÏÇÝ »õ µ³ñµ³ñáëÝ»ñáõ ËáõÅáõÙ¿Ý ³é³ç« ³Ûë ·Çß»ñ«
Ú³Ù³éûñ¿Ý áõ ³ñÇ³µ³ñ ¹áõù Ó»ñ ×³Ùµ³Ý í×é»ó¿°ù©©©£

ՀՈԳԵՎԱՐՔԻ ԻՐԻԿՈՒՆ

êáëÏáõÙÝ»ñáõ ³Ýï³éÇÝ µáÉáñ Í³é»ñÝ ³ÝÑáõÝûñ¿Ý«
¼Çñ»Ýù Ñ³É³ÍáÕ ³Ñ³õáñ ó³Ù³ù³Ñáí¿Ý«
Æñ³ñáõ Ù¿ç¿Ý ¹¿åÇ çáõñ»ñÝ »Õ»ñ³Ï³Ý
Ê»É³Û»Õûñ¿Ý ù³É»É Ï° ëÏëÇÝ©©©£
àõ µáÉáñ ïñïÙ³Í ³Ý³ëáõÝÝ»ñÁ Ñ»é³õáñ ×³Ùµ³Ý»ñáõÝ«
²Ýß³ñÅ« Çñ³ñáõ »ï»õ¿«
ÒÇõÝÇÝ Ù¿ç¿Ý« ÉáõëÝÇÝ ¹ÇÙ³ó áéÝ³É ëÏë³Ý©©©
ÆÝÍÇ ³ÛÝå¿ë Ïáõ·³Û áñª ëáí³ÉÉáõÏ µáñ»ÝÇÝ»ñ«
¶»ñ»½Ù³ÝÝáóÇÝ ³ÝÏÇõÝÁ«
²×³å³ñ³Ýùáí«
ÐáÕ¿Ý Ñ³Ýáõ³Í Ù»ñ Ù»é»ÉÝ»ñÁ µ½ùï»óÇÝ©©©
àõ ³ÉÇùÝ»ñÁ ÙÇÝã»õ ³ßï³ñ³ÏÁ µ³ñÓñ³ó³Ýª
²ÛñÇ ³Õ³õÝÇÝ»ñÁ ÙáÉ»·Ý³µ³ñ ³Ñ³µ»Ï»Éáí©
àõ Ï³ÙáõñçÝ»ñáõÝ ï³ÏÇ µáÉáñ Ã³÷³éÇÏÝ»ñÁ«
Ðáí»ñáõÝ Ù¿ç¿Ý« Ûáõë³Ñ³ïûñ¿Ý«
ÂÇ³ñ³ÝÇÝ ¹éÝ»ñÝ ³å³ëï³Ý»ó³Ý£
à±í ·Çï¿« Ñáí»ñÁ »±ñµ« »±ñµ åÇïÇ ¹³¹ñÇÝ«
àõ ÙÇÝã»õ »±ñµ ³Õ³Õ³ÏÝ»ñÁ åÇïÇ ß³ñáõÝ³ÏáõÇÝ
Èùáõ³Í ³Ý³ëáõÝÝ»ñáõÝ«
Ð»é³õáñ ×³Ùµ³Ý»ñ¿Ý ³Ý¹ÇÝ£
öÉ³Í Ï³Ùáõñç¿ ÙÁ Ñ³ñëÝ»õáñÝ»ñÁ Ï° ³ÝóÝÇÝ©©©
àõ ÷³Ûï¿ ëñáõÝùÝ»ñáí ÏáÛñ»ñ Ï° ³×³å³ñ»Ý
æñ³ÝóùÇÝ ù³ñ³÷Ý»ñ¿Ý« ï³Å³Ýûñ¿Ý ¹¿åÇ í³ñ«
ì»ñç³å¿ë Ñ³ëÝ»Éáõ Ñ³Ù³ñ
ê³Ñ³ÝùÝ»ñáõÝ µ»ñ³ÝÁ«
àõñÏ¿ª Ë»Õ¹áõáÕÝ»ñáõÝ Ó³ÛÝ»ñÁ µáÉáñÁ Ù¿Ï¿Ý
§ú·ÝáõÃÇ¯õÝ« û·ÝáõÃÇ¯õÝ¦ Ï° ³Õ³Õ³Ï»Ý©©©

àõ Ï³ñÍ»Ù« Ã¿ µáÉáñ ÏñûÝ³õáñÝ»ñÁ í³Ýù»ñáõÝ«
²Ûë ÇñÇÏáõÝ«
ºñÏ³ñûñ¿Ý ³ÕûÃ»É¿ ³°É Ûáõë³Ñ³ïª
´áÉáñÁ Ù¿Ïª ÙáÉ³ËÇÝ¹¿ ·ÇÝáíª ÏÁ í³Ë×³ÝÇÝ£
àõ ¹³ñÙ³Ý³ï³Ý µáÉáñ ³ÝµáõÅÝ»ñÁ«
ØáõÃ »ñÏÝùÇÝ íñ³Û ³Ýû·áõïûñ¿Ý »õ »ñç³ÝÏûñ¿Ý
¶Çß»ñÝ»ñáí Çñ»Ýó ÛáÛëÇÝ ³ëïÕ»ñÁ ÷Ýïé»óÇÝ©©©£
à±í ·Çï¿« Ñáí»ñÁ »±ñµ« »±ñµ åÇïÇ ¹³¹ñÇÝ«
àõ ÙÇÝã»õ »±ñµ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñÁ åÇïÇ ß³ñáõÝ³ÏáõÇÝ
Èùáõ³Í ÑÇõ³Ý¹Ý»ñáõÝ«
Ä³Ù³Ý³ÏÝ»ñ¿ Ç í»ñ ³ñ¹¿Ý Ù»é³Í ³ëïÕ»ñ¿Ý ³Ý¹ÇÝ£
àõ ³Ûë µáÉáñÇÝ« ³Ûë ³Ù¿ÝáõÝ
Ðá·»í³ñùÝ»ñÝ ³ÙµáÕçáíÇÝ«
àõ ó³õ»ñÁ ïñïÙ³Í ³Ý³ëáõÝÝ»ñáõÝ«
¸³Ý¹³Õûñ¿Ý« ÇÙ Ý»ñëÇ¹Çë ÏÁ ëáõ½áõÇÝ©©©£

ԱՂՕԹՔ

Î³ñ³åÝ»ñÁ ÃáõÝ³õáñáõ³Í ÉÇ×»ñ¿Ý« ³Ûë ÇñÇÏáõÝ« Ûáõë³Ñ³ïûñ¿Ý ·³ÕÃ»óÇÝ«
àõ ïñïáõÙ ùáÛñ»ñ« ÃÇ³ñ³ÝÇÝ å³ï»ñáõÝ ï³Ï« »Õµ³ÛñÝ»ñ Ï° »ñ³½»Ý©©©
Þáõß³Ýáí Í³ÕÏ³Í ¹³ßï»ñáõÝ íñ³Û å³ï»ñ³½ÙÝ»ñÁ í»ñç³ó³Ý«
àõ ·»ïÝ³÷áñ»ñáõ Ù¿ç¿Ý ·»Õ»óÏáõÑÇÝ»ñ ¹³·³ÕÝ»ñáõ ÏÁ Ñ»ï»õÇÝ«
ºõ Çñ»Ýó ¹¿Ùù»ñÁ ÑáÕÇÝ Íé³Íª »ñ·»óÇÝ©©©

§ú¯« ³×³å³ñ»ó¿ù« Ù»ñ ó³õ³·ÇÝ ÙÇë»ñÁ ë³é»ó³Ý ³Ûë ³ÝÇñ³õ Ë³õ³ñÝ»ñ¿Ý©©©
²×³å³ñ»ó¿ù ¹¿åÇ Ù³ïáõéÝ« áõñ Ï»³ÝùÝ ³õ»ÉÇ ·Ã³Í åÇïÇ ÁÉÉ³Û©
¶»ñ»½Ù³ÝÝáóÇÝ Ù³ïáõéÝ« áõñ Ù»ñ »Õµ³ÛñÁ ÏÁ ùÝ³Ý³Û©©©¦£

Ðá·ÇÇë Ù¿ç ³ÛñÇ Ï³ñ³å ÙÁ ÏÁ ï³ÝçáõÇ«
àõ ÑáÝ Ýáñ Ã³Õáõ³Í Ù»é»ÉÝ»ñáõÝ íñ³Û
²ãáõÁÝ»ñ¿ë í³ñª ³ñÇõÝ ³ÝÓñ»õ ÙÁ ÏÁ ï»Õ³Û©©©
²Ý¹³Ù³ÉáÛÍÝ»ñáõ µ³½ÙáõÃÇõÝÝ»ñ Ï° ³ÝóÝÇÝ ëñïÇë ×³Ùµ³Ý»ñ¿Ý«
àõ µáåÇÏ áïù»ñáí ÏáÛñ»ñ ³ÝáÝó Ñ»ïª
²ÕûÃáÕÇ ÙÁ å³ï³Ñ»Éáõ ³ëïáõ³Í³ÛÇÝ ÛáÛëáí©©©
ºõ ³Ý³å³ïÝ»ñáõ Ï³ñÙÇñ ßáõÝ»ñÝ ³ÙµáÕç ·Çß»ñ ÙÁ É³óÇÝ«
Úáõë³Ñ³ïûñ¿Ý ³õ³½Ý»ñáõÝ íñ³Û áÕµ³É¿ Û»ïáÛ«
²ÝÍ³ÝûÃ ò³õÇ ÙÁ Ñ³Ù³ñª áñ ãÇ Ñ³ëÏóáõÇñ©©©
àõ Ùï³ÍáõÙÇë ÷áÃáñÇÏÁ ³ÝÓñ»õÇÝ Ñ»ï ¹³¹ñ»ó³õ©
ê³é³Í çáõñ»ñáõÝ ï³Ï ³ÉÇùÝ»ñÝ ³Ý·Ãûñ¿Ý µ³Ýï³ñÏáõ»ó³Ý©
ÐëÏ³Û³Ï³Ý Ï³ÕÝÇÝ»ñáõÝ ï»ñ»õÝ»ñÁ« íÇñ³õáñáõ³Í ÃéãáõÝÝ»ñáõ ÝÙ³Ý«
Ðá·»í³ñùÇ ×Çã»ñáí í³ñ ÇÝÏ³Ý©
ºõ Ë³õ³ñãïÇÝ ·Çß»ñÝ ³ÝÑáõÝûñ¿Ý ³Ù³Û³ó³õ«
àõ Ù»Ý³õáñ áõ ³ñÇõÝáï ÉáõëÝÏ³ÛÇÝ Ñ»ï«
Ø³ñÙ³ñ»³Û ³Ýß³ñÅ áõ µÇõñ³õáñ ³ñÓ³ÝÝ»ñáõ å¿ëª
Ø»ñ ÑáÕÇÝ µáÉáñ Ù»é»ÉÝ»ñÝ Çñ³ñáõ Ñ³Ù³ñ ³ÕûÃùÇ »É³Ý©©©£

ՀԱՆԳԻՍՏԻ ԻՐԻԿՈՒՆ

´áÉáñ Ë³ñï»³ß ÇßË³ÝáõÑÇÝ»ñÁ åáñ÷Çõñ¿ å³É³ïÝ»ñáõÝ«
îûÝÇ »ñÏ³ÛÝ í»ñ³ñÏáõÝ»ñáí«
²åñÇÉÇ Ï¿ëûñÇ ÙÁ Ù¿ç¿Ý«
Æñ»Ýó ³ñÍ³Ã¿ ÏáÕáíÝ»ñÁ Í³ÕÇÏáí É»óáõÝ«
²ÛóÇ ·³óÇÝ ·ÇõÕÇ ³ÝÓÏáï ³Õù³ïÝ»ñáõÝ£
¶Çß»ñ ÙÁ ³ÙµáÕç ³ÝÑáõÝûñ¿Ý«
ÐÇõ³Ý¹Ý»ñáõ ùáí ÑëÏ»óÇ©
àõ ³Ýï³éÇÝ Ù¿ç Ã³÷³éáÕ µáÉáñ ÏáÛñ»ñÝ«
ºñÏÇõÕ³Í³µ³ñ« ³Ûë ÇñÇÏáõÝ«
Ø³ñÙ³ñ¿ µ³·ÇÝÝ ³é³çÝáñ¹»óÇ£
ÂÇ³å³ñïÝ»ñÁ ³Ù³ÛÇ å³ñï¿½ÇÝ Ù¿ç ÏÁ åïÁïÇÝ«
Æñ»Ýó ßÕÃ³Ý»ñÁ ÉáõëÝÇÝ ï³Ï ÑÝã»óÝ»Éáí«
àõ ù³Õóñûñ¿Ý« ë³ÑáÕ ·»ï»ñáõ ÏÁ ËáñÑÇÝ«
âÑÝÓáõ³Í Ï³Ý³ã ¹³ßï»ñáõ«
àõ Ù³Ûñ»ñáõ« áñ Çñ»Ýó Í³ÕÇÏÝ»ñ áõ É³Ùµ³ñ ÙÁ ÏÁ å³ïñ³ëï»Ý©©©£
Ð»é³õáñ çáõñÇ ÙÁ »½»ñùÁ ù³ÝÇ ÙÁ ¹³·³Õ ·³Ù»óÇÝ«
Ú³õÇï»Ý³Ï³Ý áëÏÇ Ùáõñ×»ñáíÁ ÊÝ¹áõÃ»³Ý£
àõ Ï³ñÍ»Ù« Ã¿ µáÉáñ ·ÃáõÃ»³Ý ùáÛñ»ñÝ
Ö»ñÙ³Ï Ïï³õÝ»ñ ÏÁ Ï³ñ»Ý«
²ÝÓñ»õÇ ÇñÇÏáõÝ ÙÁ«
ìñ³ÝÇ ÙÁ ï³Ï« áõñ íÇñ³õáñÝ»ñ Ý³Ûáõ³Íù Ý³Ûáõ³ÍùÇ ÏÁ ùÝ³Ý³Ý©©©£
Ø³é³ËáõÕÇÝ Ù¿ç¿Ý ·³éÝáõÏÝ»ñáõ ËáõÙµ ÙÁ ³Ýó³õ«
àñ ÑÇÙ³« ïËáõñ« ¹¿åÇ ëå³Ý¹³Ýáó Ï° ³ùëáñáõÇ«
²Ý¹³Ù³Ñ³ïáõáÕ ³ÝÙ»Õ« å³ÛÍ³é ïÕ³ùÝ»ñáõ ×Çã»ñáí©©©
àõ µ³ñ»Ï³ÙÝ»ñë ÃáõÝ³õáñ Í³ÕÇÏÝ»ñ ù³Õ»óÇÝ«
ÆÙ Ñ»é³õáñ ·»ñ»½Ù³Ýë ½³ñ¹³ñ»Éáõ Ñ³Ù³ñ£
àõ ÷áÃáñÇÏÇ ·Çß»ñ ÙÁ ÃßÝ³ÙÇÇ ÙÁ Ó»éùÁ »Õµ³Ûñ³µ³ñ ë»ÕÙ»óÇ«
ÐÇõÍ³Ëï³õáñ ³ÕçÇÏ ÙÁ Ñ³Ùµáõñ»É¿ ³é³ç£
ú¯« µ³Ûó »ë É³Ùµ³ñë ÑÇÙ³ åÇïÇ Ù³ñ»Ù«
àõ µáÉáñ ÷»ÕÏ»ñÁ å³ïáõÑ³ÝÝ»ñáõÝª
²Ù¿ÝÁ Ù¿Ï åÇïÇ ÷³Ï»Ù ßï³åáí«
²·é³õÝ»ñáõ µáÉáñ ùñùÇçÝ»ñáõÝ ¹ÇÙ³óª
àñ Ë³õ³ñÇÝ Ù¿ç¿Ý« ³°ÛÝã³÷ Ù³Ñ³·áõÅûñ¿Ý«
²Ûë ÇñÇÏáõÝ ¹¿åÇ Ñá·Çë ÏÁ Ã»õ»Ý©©©£
àõ í³ÕÁ ù»½Ç Ñ»ï ³ñÇõÝáï ·»ïÁ Ý³õ³ñÏ»°Ýù«
²ñß³ÉáÛë¿Ý ³é³ç« ³ñÇõÝáï ·»ïÁ Ý³õ³ñÏ»°Ýù«
Ð³ëÝ»Éáõ Ñ³Ù³ñ« á±õñ« ã»Ù ·Çï¿ñ« Ã»ñ»õë ÑáÝ«
àõñ ¹áõÝ ³É« áõ »ë ³É« áõ ³Ù¿Ýùë ³É Ð³Ý·ÇëïÁ åÇïÇ ·ïÝ»Ýù£

ԳԻՇԵՐ ՄԸ

²õ»ñáõÙÇ ·Çß»¯ñ©©©
Ð»éáõÝ»ñ¿Ý Ù³Ñ³½³Ý·³ÏÇ óÝáñ³µ»ñ Ó³¯ÛÝ£
êå³Ý¹³ÝáóÇ ËáñáõÝÏ í³Ë ÙÁ ¹éÝ»ñáõÝ »ï»õ«
àõ ·»ïÝ³÷áñÝ»ñáõ Ù¿ç ÙáËñÇ íñ³Û ³ÕûÃáÕ ³ÛñÇ ÏÇÝ»ñ ÍÝñ³¹Çñ©©©
¸áõñëÁ ÃÇ³ñ³ÝÇ å³ïñ³Ï³Ý ÉéáõÃ»³Ý ÙÁ ÏÁ Û³õ»ñÅ³Ý³Û©
àõ ù³ñ³ÝÓ³õÝ»ñ¿Ý ëïáõ»ñÝ»ñ í³ñ ÏÁ Ã³õ³ÉÇÝª
¶ÇÝáí á×ñ³·áñÍÇ ³Ûë³Ñ³ñ ³ÙµáËÝ»ñáõ ÝÙ³Ý©©©©
´áÉáñ å³ïáõÑ³ÝÝ»ñáõÝ ÉáÛë»ñÝ ³õñáõ³Í ³ãù»ñáõ ï³Ýç³ÝùÝ áõÝÇÝ©©©
àõ Ï³ñÍ»ë µáÉáñ ³ëïÕ»ñÝ ³É Ë³õ³ñÇÝ Ù¿ç ÏÁ Ë»Õ¹áõÇÝ£
ú¯« å¿ïù ¿ ·Ã³É ³ÛÝ Ù»Ý³õáñ Ñá·ÇÝ»ñáõÝ áñ ÏÁ í³ËÝ³Ýª
æáõñÇ ÙÁ ËáñÁ ï»ëÝáõ³Í Í³ÕÇÏÝ»ñáõ Ï»ñå³ñ³ÝùÝ»ñáí«
àõ Ù³Ý³õ³Ý¹ ³ÝáÝó« áñáÝù ³ÛÉáõñ ÁÉÉ³É Ï° áõ½»Ý«
ÐÇõ³Ý¹ ³Ý¹³Ù³ÉáÛÍÝ»ñáõ ³ÛÉ³µ³ÕÓáõÃÇõÝÝ»ñáí ÃñÃéáõÝ£
´áÉáñ ³ÙáõñÇÝ»ñÁ ÑáÕ¿Ý Ñ³Ýáõ³Í Ù³ñÙÇÝÝ»ñáõ ë³ñë³÷Ý áõÝÇÝ«
àõ µáÉáñ Ýáñ³ÍÇÝÝ»ñÁ Ñ»é³õáñ Ù³Ûñ»ñ Ï° »ñ³½»Ý©©©
ú¯« ³Û¹ µáÉáñ áñµ Ñá·ÇÝ»ñÝ« áñ Çñ³ñáõ Ù¿ç ÏÁ Ý³ÛÇÝ
øÝ³ßñçÇÏÝ»ñáõ ËûÉ³Ï³Ý áõ Ñ³ÛóáÕ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáí«
²ÝÏ³ñáÕ Çñ³ñáõ Ù¿ç ³å³ëï³Ý ÙÁ ·ïÝ»Éáõ©©©
àõ ³ÛÝù³Ý ÝÙ³Ý ³ÛÝ Ù³Ñ³Ù»ñÓÝ»ñáõÝ«
àñ Ù¿ÏÙ¿Ïáõ Ý³Ûáõ³ÍùÇ ï³Ï Çñ»Ýù Çñ»Ýó Ù³ÑÁ ÏÁ ï»ëÝ»Ý©©©£

²õ»ñáõÙÇ óÝáñ³µ»ñ ·Çß»¯ñ©©©£
àõ ï³ñûñÇÝ³Ï »ñ³½ ÙÁ ·ÇõÕ³óÇÝ»ñÝ Û³×³Ë»ó©
àõËï³õáñÝ»ñáõ »ñÏ³ÛÝ í»ñ³ñÏáõÝ»ñáí«
¶»ïÇÝ ³÷»ñ¿Ý« ¹³Å³Ýûñ¿Ý Ù»é»É³Ï³Ý«
àïù»ñÝÇÝ µáåÇÏ«
àõ Çñ»Ýó Ó»éù»ñÝ ³ñÍ³Ã¿ ËÝÏ³Ù³ÝÝ»ñ µéÝ³Íª
Þ³¯ï µ³ñ»å³ßïûñ¿Ý«
¸¿åÇ ÷ñÏ³ñ³ñ àõËïÁ ×³Ùµ³Û Ï° »ÉÉ»Ý£
Ú³õÇï»Ý³Ï³Ý í³Ë¿Ý ½·³Û³Ë³µ«
²ÙµáÕç ·ÇõÕÝ »ñ³½ÇÝ Ù¿ç¿Ý« Ë³ã³ÏÝù»Éáí ÏÁ ÷³ËãÇ«
ÎáÛñ áãË³ñÝ»ñáõ ×»ñÙ³Ï Ñûï»ñáõÝ ÝÙ³Ý
àñ ÷áÃáñÏÇ ·Çß»ñ ÙÁ« ³×³å³ñ³Ýùáí çáõñ¿ ÙÁ åÇïÇ ³ÝóÝÇÝ©©©

²õ»ñáõÙÇ áõ ³ñÇõÝÇ ·Çß»¯ñ©©©
ú¯« Ý³Û»ó¿ù«
º÷ñ³ïÇÝ ½³Ñ³Ý¹³Ï³Ý »½»ñùÝ»ñ¿Ý
´áñ»ÝÇÇ ³ãáõÁÝ»ñáí Ù³ñ¹³Ï»ñÝ»ñáõÝ ßï³åÁª
ºñ³½ÇÝ íñ³Û¿Ý« Óáñ»ñÝ Ç í»ñ«
²ÝÑáõÝûñ¿Ý« ¹¿åÇ ·ÇõÕ©©©©
ú¯« ³ÛÝ ÁÝ¹Ñ³ñáõÙÝ»ñÝ áëÏáñÇ áõ ëáõñ»ñáõ«
àñ Çñ»Ýó ·Çß³ïáÕÇ ß³ñÅáõÙÝ»ñ¿Ý
ÊáõÉûñ¿Ý Ï° ³ñÓ³·³Ý·áõÇÝ
È»éÝ»ñáõÝ ï³ÏÝ ³Ñ³ñÏáõ£
àõ Çñ»Ýó Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñÝ Ù³Ý³õ³Ý¹«
àõ ³Ïé³Ý»ñáõÝ ËßñïáõùÁ ëÕáóáõáÕ Ù³ñÙ³ñÇ«
àõ ÙññÏáõÙÁ ½³Ý·áõ³Í»Õ ËáõÅ³ÝÇÝ«
àñ ï»Õ³÷áËáõáÕ ³Ýï³éÝ»ñáõ óÝáñùÝ áõÝÇ©©©
àõ µáÉáñÁ Ù¿Ï ²ñÇõÝÁ Ï° »ñ·»Ý©©©
àõ µ³é»ñÁ Çñ»Ýó Ûáí³½Ç µ»ñ³ÝÝ»ñ¿Ý ÙÃÇÝ«
Ú³ÝÏ³ñÍûñ¿Ý Ïïñáõ³Í í¿ñù»ñáõ ÝÙ³Ý«
ø³ñ»ñáõÝ íñ³Ûª Í³Ýñûñ¿Ý Ï° ÇÛÝ³Ý©©©£

²õ»ñáõÙÇ áõ ³ñÇõÝÇ ·Çß»¯ñ©©©
ú¯« µáÉáñ¹ Ù¿Ïï»Õ ³ÝÙÇç³å¿ë ³ÕûÃùÇ Ï»ó¿ù«
à¯í ¹³ï³å³ñïáõ³ÍÝ»ñáõ ó³õ³·ÇÝ »Õµ³ÛñÝ»ñ©
ÆÝÍÇ ³ÛÝå¿ë Ïáõ·³Û« áñ ³ÙµáÕç ·ÇõÕÁ ë³ñë³÷³Ñ³ñ ³ñÃÝó³õ©©©
àõ ÑÇÙ³Û µáÉáñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÝ Çñ³ñáõ ÏÁ ÷³ÃÃáõÇÝ«
´áÉáñ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñÁ Çñ³ñ ÏÁ å³Õ³ïÇ¯Ý©©©
àõ µáÉáñ µ³½áõÏÝ»ñÝ Ë»É³Û»Õûñ¿Ý å³ñ³åÁ Ï° »ñÏÝÝ³Ý©©©£
àõ ³Ù¿ÝÁ Ù¿Ï« Ù³Ñ³·áõÅûñ¿Ý §²ëïáõ³¯Í« ²ëïáõ³¯Í« ²ëïáõ³¯Í¦
Î° ³Õ³Õ³Ï»Ý©©©

²õ»ñáõÙÇ ³Ý¹³éÝ³ÉÇ ·Çß»¯ñ©©©
²·é³õÝ»ñáõ Ñ³Ý¹Çë³õáñ Ë»Ý¹áõÃÇõÝ ÙÁ ·ÇõÕÇÝ íñ³Û©©©
àõ ³ñÍÇõÝ»ñáõ ×»ñÙ³Ï áõñáõ³Ï³ÝÝ»ñ ³ÝáÝó Ñ»ï£
´áÉáñ Ã³Õ»ñÝ ³ÍË³Ñ³Ýù»ñáõ »ñ»õáÛÃÝ áõÝÇÝ«
àõ û¹ÇÝ Ù¿ç ³ñÇõÝÇ áõ ÙáËÇñÇ Ý³Ë×Çñ ÙÁ ÏÁ Ñ»õ³Û©©©
¸Ç³ÏÝ»¯ñ« ¹Ç³ÏÝ»¯ñ« áõ Ù³ñÙÇÝÝ»ñ¿ µ³Å³Ýáõ³Í ·ÉáõËÝ»ñ«
¸»õ»ñáõ ³Ù»ÑÇ áõ ³ÝÓ³ÛÝ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáí«
²Ñ»Õûñ¿Ý« ë»õ å³ï»ñáõÝ »ñÏ³ÛÝùÝ Ç í»ñ Ï° ³ßï³ñ³ÏáõÇÝ©©©
ú¯« Éë¿°ù Ñá·»í³ñùÝ»ñáõÝ Ñ»ÍÏÉï³ÝùÁ ³Ûë µáÉáñÇÝ Ù¿ç¿Ý©©©
Î³ñ³åÝ»ñáõ ëåÇï³Ï Ïáïáñ³ÍÇ ÙÁ ³ÛÝã³÷ ÝÙ³Ý«
àõ ÏÇë³Ù»éÝ»ñáõÝ Ùï³ÍáõÙÁ« áñ Çñ³ñ ÏÁ ×³ÝãÝ³Ý©©©
àõ ³ÝáÝù« áñ Çñ³ñ ÷ñÏ»É åÇïÇ áõ½¿ÇÝ«
ÎáÛë»ñáõ ÝÙ³Ý« áñ ÓÇõÝÇ ûñ ÙÁ« í³Ýù»ñáõ Ù¿ç ÏÁ ·ÉË³ïáõÇÝ©©©£
Î³ñÍ»ë Ë³õ³ñÝ»ñáõÝ Û³õ»ñÅáõÃ»³ÝÁ Ù¿ç»ñ¿Ý
Ð»é³õáñ ¹³ÑÇ×Ý»ñ ³ñÇõÝÇ ë³Ñ³ÝùÁ µ³ó»ñ »Ý«
²ßáõÝÝ»ñáõ µáÉáñ ïÅ·áÛÝ Ñá·ÇÝ»ñáõÝ íñ³Û«
àõ ³Û·ÇÝ»ñáõÝ µáÉáñ å³ÛÍ³é ³õ³½³ÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç«
àõñ ÑÇÙ³ ³Ý·³ÙÇ ÙÁ Ñ³Ù³ñ«
²ñÇõÝÇÝ á·»ÏáãáÕ Ñ³õ³ùáõÙÇÝ ï³Ï«
îÇñ³Ï³Ý Ø³ÑÁ« Øï³ÍáõÙÝ»ñÁ áõ µáÉáñ ãµ³ó³ïñáõ³Í ê¿ñ»ñÁ
Ü³Ûáõ³Íù Ý³Ûáõ³ÍùÇ åÇïÇ ·³Ý©©©
¶»ñ»½Ù³ÝÝáóÝ»ñáõÝ íñ³Û« ³ñß³ÉáÛëÇÝ Ù¿ç¿Ý«
ÐÇÝ³õáõñó áõñáõ³Ï³ÝÝ»ñÝ ³Ûëå¿ë »ñ·»óÇÝ©

§Ê³Õ³ÕáõÃÇ¯õÝ ³ÝáÝó« áñ ·»ñ»½Ù³Ý ãáõÝ»ó³Ý«
àõ Ë³Õ³ÕáõÃÇ¯õÝ ³ÝáÝó ³É« áñ Ñá·»í³ñù¿ ÏÁ ï³ÝçáõÇÝ©©©¦£

ՀՈԳԻՍ

²Ñ³õ³ëÇ°Ï Ñá·ÇÇë ç³Ñ»ñÁ« áñ í³ÛñÏ»³Ý ³é í³ÛñÏ»³Ý«
Øï³ÍáõÙë Ï° ³ñ»·³Ï»Ýª ½³ÝÇÏ³ Ë³õ³ñÇÝ Ù¿ç ëáõ½»É¿ Û»ïáÛ©©©
Ðá·Çë ³°Ý ¿« áñ µÇõñ³õáñ ³Ý·³Ù Ó»ñ ³Ù»ÝáõÝ ó³õÝ ³åñ»ó³õ«
²°Ý ¿« áñ ³Ý¹áõÝ¹Ç ÙÁ Ù¿çª Çñ ÙáËñÇÝ íñ³Û ÍÝñ³¹Çñª
Ð³ñ³½³ï áõ ßÕÃ³Û³Ï³å ùáÛñ»ñáõ ³ùëáñÁ ÏáõÉ³Û©©©
Ðá·Çë ³ÛÝ í³°ÛñÝ ¿« áõñÏ¿ ³ñÇõÝéáõßï ÉáõëÇÝ ÙÁ µ³ñÓñ³ó³õ
²ÝÙ»ÕÝ»ñáõ Ïáïáñ³Í¿Ý Íáí³ó»³É ¹³ßïÇ ÙÁ íñ³Û©©©
àõ ³°ÛÝ ÑáÕÙ³ÏáÍ ³Ýï³éÝ ¿« áñáõÝ ³õ³½³ÝÝ»ñáõÝ ßáõñçª
ú¯« »Õµ³Ûñ³Ï³Ý ³ñÇõÝÇ Ñ»Õ»ÕÝ»ñ ÏÁ ÑáëÇÝ©©©
Ðá·Çë ³ÛÝ »ñÏÇñÝ ¿« áõñ áñµ »õ ë»õ³Ñ»ñ ïÕ³Ý»ñáõ µ³½ÙáõÃÇõÝÝ»ñ«
²Ý³ñ¹³ñ ëáõñ»ñáõ ßáÕÇõÝÝ»ñ¿Ý Ñ³É³Í³Ï³Ý«
²Õ»Ë³ñß ×Çã»ñáí ÷É³ï³ÏÝ»ñáõ Ù¿ç¿Ý ÏÁ ÷³ËãÇÝ©©©
Ðá·Çë ³ÛÝ »ñÏÇÝùÝ ¿« áõñÏ¿ ÛáÛëÇÝ µáÉáñ ³ëïÕ»ñÁ Ã³÷»ó³Ý«
àõ ³ÛÝ Ù³ñÙ³ñ³Ï»ñï ï³×³ñÝ« áõñ Ï»³ÝùÁ ÍáõÝÏÇ »Ï³Íª
Ê»É³Û»Õûñ¿Ý ²Ù»Ý³·áõÃ Ù³ÑÁ ÏÁ å³Õ³ïÇ©©©
Ðá·Çë ²õ»ï³ñ³Ý ÙÁÝ ¿« áñáõÝ íñ³Û ïÅ·áÛÝ áõ Ûáõë³Ñ³ï Ó»éù»ñ
²ÝÏ³ñ»ÉÇ ù³õáõÃ»³Ý ÙÁ Ñ³Ù³ñ« ³å³ñ¹ÇõÝûñ¿Ý« ¹»ÕÇÝ Ã»ñÃ»ñ ÏÁ ÃÕÃ³ï»Ý©©©
Ðá·ÇÇë Ù¿ç »ñµ»ÙÝ ³ñß³ÉáÛëÝ»ñ Ï° ³ñÇõÝÇÝ«
ºõ å³Õ³ïáÕ ³Õ³Õ³ÏÝ»ñáõ ³Ý³ë»ÉÇ Ñ³Ù³Ýáõ³· ÙÁ Ï° áñáï³Û©
ÐáÝ ëñ³ÍáõÙÝ»ñáõ ³ßË³ñÑ ÙÁ Ï³Û« áõñ ë³ñë³÷³Ñ³ñ Ï»³Ýù»ñ«
Ò»ñ ß³ñÅáõÙÇÝ« Ó»ñ û·ÝáõÃ»³Ý« Ó»ñ Ó³ÛÝÇÝ Ï° ëå³ë»Ý©©©
Ðá·ÇÇë Ù¿ç Ñ»ñáëÝ»ñáõ ÍÝáõÝ¹ ÙÁ Ï³Û »õ Ù»é»ÉÝ»ñáõ Ã³÷ûñ ÙÁ ÙÇ³Ý·³Ù³ÛÝ©©©
Ðá·Çë ³Ûëûñ ³ÝÓñ»õ ÙÁÝ ¿ ÙáñÃ³½»ñÍáõ³Í ¹Ç³ÏÝ»ñáõ íñ³Û«
àõ Ý³Ûáõ³Íù ÙÁÝ ¿« áñ µáÉáñ ³ÝïÇñ³Ï³Ý ¹³·³ÕÝ»ñÁ ÏÁ Ã³÷³Ýó¿«
Ðá·Çë µ³ñÏáõÃ»³Ý áõ ó³ëáõÙÇ Ñáí ÙÁÝ ¿ ³Ûë ·Çß»ñ«
àñáõÝ í³½ùÇÝ ï³Ï ³ñÇõÝ³ñµáõ é³½Ù³·áõÝ¹»ñÁ åÇïÇ Ý³Ñ³Ýç»Ý©©©
àõ µáÉáñ ·»ñ»½Ù³ÝÝáóÝ»ñÁ« Çñ»Ýó Ëáñ»ñ¿Ý« ³Ñ³·Ý³µ³ñ«
Ò»ñ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáõÝ ³éç»õª ¹¿åÇ í»¯ñ åÇïÇ ßñçÇÝ©©©
àñå¿ë½Ç í»ñç³å¿ë ×³ÝãÝ³ù« á¯í ³ÝÏ³ñ»ÏÇñ Ý»ñÏ³Ý»ñ«
²ÛÝ µáÉáñ Ù³ñïÇñáëÝ»ñÁ« áñ Ó»ñ µáÉáñÇÝ Ñ³Ù³ñ«
²ÝÓÝáõÇñáõÃ»³Ý »õ Ï³ÙùÇ ³é³õûï ÙÁ ÇÝÏ³Ý©©©
Ðá·Çë Ù³Ñ³ï»ëÇÉ ³ßáõÝ ÙÁÝ ¿« áñ ³Ûë ³Ù»ÝáõÝ íñ³Û
Æñ ÙßáõßÁ »õ Çñ ï»ñ»õÝ»ñáõÝ Ñá·»í³ñùÁ ÏÁ ëñëÏ¿©
´³Ûó Ñá·Çë »õ Î³ñÙÇñ Úáõë³Ñ³ï ÙÁÝ ¿« áñ ³ÝÁÝÏ×»ÉÇ ÚáÛëÇÝ Ñ³Ù³ñª
²é³ù»³ÉÇ ÙÁ å¿ë ¹¿åÇ ³ñ·³ë³µ»ñ Ù³ÑÁ åÇïÇ Ã»õ¿©©©£

ԱՒԵՐՈՒՄԻ ԳԻՇԵՐ

´áÉáñ íÇñ³õáñ áõ Ù³Ñ³µ³ÕÓ Ñá·ÇÝ»ñÝ ³Ûë ÇñÇÏáõÝ«
ì»ñç³ÉáÛëÇÝ ÙáËÇñÝ»ñáõÝ íñ³Û Ûáõë³Ñ³ïûñ¿Ý Ñ³Ï³Íª
Æñ»Ýó ë³ñë³÷Ý áõ í»ñ³Ñ³ë ³Õ¿ïùÁ ÏáõÉ³Ý©©©
àõ Ù³Ñ»ñ¿ ³ÝÙËÇÃ³ñ Ù³Ûñ»ñ«
ºñÇï³ë³ñ¹ áõ ßù»Õ ÑëÏ³Ý»ñáõ Ñ³Ù³ñ«
Æñ»Ýó Ë»É³ÏáñáÛë ·ÉáõËÝ»ñÁ ¹³·³ÕÝ»ñáõ µ³ÕË»É¿Ý«
Ú³õÇï»Ý³Ï³Ý áõ í³Õ³Å³Ù ÏáñáõëïÁ Ï° ³ñÇõÝáõÇÝ©©©
ú¯« ÇñÇÏá¯õÝ áõ ·»ñ»½Ù³¯Ý« ·»ñ»½Ù³¯Ý ³Ûë µáÉáñÇÝ«
àõ ³ñÇõÝ áõ ÙáËÇñ áõ ³ñóáõÝù Ù»ñ ³Ý½ûñ Ñá·ÇÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ©©©

²Ñ³µ»Ï»³É ù³Õ³ùÇÝ ÉáÛë»ñÝ ³ãáõÁÝ»ñáõ ÝÙ³Ý ÏÁ Ïáõñ³Ý³Ý«
àõ ïáõÝ»ñáõÝ »õ Ñá·ÇÝ»ñáõÝ ËáñÁ« íï³Ý·ÇÝ »õ ·Çß»ñÇÝ ½³ñÑáõñ³ÝùÁ Ï° ³É»ÏáÍáõÇ©©©
Ø»é»É³ëå³ë ë»Ý»³ÏÝ»ñáõ Ù¿ç Í»ñ ÏÇÝ»ñ«
Ö³Ï³ï³·ñÇÝ ³ÝáÕáñÙ Å³Ù»ñ¿Ý ¹áÕ¹áçáõÝ«
²×³å³ñ³Ýùáí Ù³ñïÇñáëáõ³Í Ñ»ñáëÝ»ñáõ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ ÏÁ å³ï³Ýù»Ý©©©
ØÇÝã¹»é Ñ»éáõÝ»ñ¿Ý ³Õ»Ë³ñß Ó³ÛÝ»ñ Ù»½Ç ÏÁ å³Õ³ïÇÝª
§ºÕµ³ÛñÝ»°ñ« ÁÝÏ»ñÝ»°ñ« û¯« û·ÝáõÃ»³Ý Ñ³ë¿ù« µ³½áõÏÝ»ñ Ï³ñÏ³é»ó¿ù«
àñáíÑ»ï»õ ³Ûë ·Çß»ñ« ³ï»ÉáõÃ»³Ý »õ ³õ»ñáõÙÇ ·Çß»ñ«
êñ³ÍáõÙÝ»ñáõ ³Ý³ñ¹³ñ ß»÷áñÁ ù³ÕùÇÝ íñ³Û Ýáñ¿Ý åÇïÇ ÑÝã¿©©©¦£
àõ Ó³ÛÝ»ñÁ ÏÁ ËÕ¹áõÇÝ áõ Ó³ÛÝ»ñÁ ÏáõÉ³Ý áõ Ó³ÛÝ»ñÁ ÏÁ Ù»éÝÇÝ©©©£
Î»³Ýù¿Ý ¹³ï³å³ñï»³É áõ Ù»é»É³ëïáõ»ñ áñµ»ñ
Ê»É³Û»Õûñ¿Ý ·»ñ»½Ù³Ýáõ³Í Ù³Ûñ»ñ ÏÁ ÷Ýïé»Ý«
àõ ³Õ¿ï³µ»ñ Ù³Ñ³½³Ý·»ñ Ññ¹»ÑáõáÕ ·Ùµ¿ÃÝ»ñáõ Ï³ï³ñÝ»ñ¿Ý«
ÎÇë³Ù»éÝ»ñáõÝ áõ Ù³ù³éáÕÝ»ñáõÝ íñ³Û ³ÝáÕáñÙ³µ³ñ ÏÁ ÙññÏáõÇÝ©©©
ºõ ûñûñáóÝ»ñáõ Ù¿ç¿Ý å³ÛÍ³é áõ ëñï³Ï»Õ»ù ³ÝÙ»ÕáõÃÇõÝÝ»ñ«
Ð»é³õáñ ³ëïÕ»ñáõÝ Ù³ÛñáõÃÇõÝÁ ÝÏ³ï»É¿Ý«
ÆÝù½ÇÝùÝÇÝ »õ Çñ»Ýó ßáõñçÁ »ñÏ³ÃáõáÕ »Õ»éÝÁ Ï° ³Ý·Çï³Ý³Ý©©©
àõñÇßÝ»ñ« Çñ»Ýó »ñ³½ÇÝ Ù¿ç« ²½³ïáõÃ»³Ý µ³ó³ëï³ÝÝ»ñ¿Ý Ï° ³ÝóÝÇÝ«
ÚáÛëÇÝ Þáõß³ÝÝ»ñÁ ù³Õ»É¿Ý »õ Ù¿ÏÙ¿Ïáõ ·áñáí³·áõÃª Ååï»Éáí©©©
àõñÇßÝ»ñ« ³ëïáõ³Í³ÛÇÝ çáõñ»ñáõÝ ³éç»õ »õ ³å³ÑáíáõÃ»³Ý ³å³é³ÅÝ»ñáõÝ ÏéÃÝ³Í«
ºñç³ÝÏûñ¿Ý« Ï»Ý¹³Ý³ñ³ñ ²ñ»·³ÏÇÝ ÍÝÝ¹»³ÝÁ ÏÁ ëå³ë»Ý©©©©£
àõñÇßÝ»ñ« µ³ñûñáõÃ»³Ý ³ñÍ³Ã»³Û ùÝ³ñÁ Ó»éáõÁÝÇÝ«
àõ Í³ÕÇÏÝ»ñ Çñ»Ýó ÏáÛëÇ Ù³½»ñáõÝ Ù¿ç »õ ÏáõñÍù»ñáõÝ íñ³Û«
Î»³ÝùÇÝ ÷³éùÁ »õ ³åñ»Éáõ ¶»Õ»óÏáõÃÇõÝÁ Ï° »ñ·»Ý©©©
àõñÇßÝ»ñª Ï³ñûï³Ï¿½ª öñÏáõÃ»³Ý Ó»éù»ñÁ Ñ³Ùµáõñ»Éáõ ÏÁ í³½»Ý©©©
àõ ß³ï»ñ Í³é»ñáõÝ áõ Ñáí»ñáõÝ ·³É³ñáõÙÝ»ñÁ Ï° áõÝÏÝ¹ñ»Ý«
²ÝáÝó Ù¿ç¿Ý û·ÝáõÃ»³Ý Ñ³ëÝáÕ µ³½áõÏÝ»ñ »õ ßáõÝã»ñ ³Ýñç»Éáí©©©
´³Ûó ³õ³¯Õ« »ñ³½Ý»ñÁ ÏÁ Ù»éÝÇÝ« »ñ³½Ý»ñÁ ÏÁ ÙáËñ³Ý³Ý«
ºõ »Õ»éÝ³Ï³Ý Ï¿ë-·Çß»ñÁ »õ áëÏáñ¿ Ø³ÑÁ »ñÏÇÝùÝ»ñ¿Ý í³ñ Ã³õ³ÉáÕ ·»ñ»½Ù³ÝÝáóÇ ÙÁ ÝÙ³Ý©©©
ø³ñáõù³Ý¹ ù³Õ³ùÇÝ áõ Ù»Ý³õáñ áõ Ù³ñïÇñáë Ñá·ÇÇë íñ³Ý ÏÁ ßñçÇÝ©©©£

ՅԻՇԱՏԱԿ

²Ñ³õ³ëÇÏ« áñ Ýá×ÇÝ»ñáõ Ë³õ³ñÝ»ñáõÝ Ù¿çª
ì»ñç³ÉáÛëÇ »õ Ù³Ñ³ç»ñÙÇ ³Ûë Å³ÙáõÝ
²·é³õÝ»ñáõ »Õ»ñ³õáñ »ñ³ÙÝ»ñ Ù»é»É³Ó³ÛÝ«
Øï³ÍáõÙÇë »õ í³Õáñ¹³ÛÝÇë ·»ñ»½Ù³ÝÝ»ñÁ Ï° áÕµ»ñ·»Ý©©©
ºõ Ç±Ýã ¿ ³Û¹ ³Õ³Õ³ÏÁ ½áñ Ï° áÕµ³ùª
ÆÙ ·³ÝÏÇë »õ »ñ³½Ý»ñáõë ÑëÏ³Û³Ï³Ý áñÙ»ñáõÝ »ï»õ©©©
Æ±Ýã ¿ ³Û¹ ÕûÕ³ÝçÁ« ½áñ ÏÁ ÑÝã»óÝ¿ù«
Æ±Ýã ¿ ³Û¹ å³ï³ÝùÁ« ½áñ ãáñë Ñáí»ñáõÝ Ï° ³é³·³ëï¿ù©©©
Æ±Ýã ¿ ³Û¹ ³ñÇõÝÁ« ½áñ Ó»ñ µ³ÕËáõÙÝ»ñáíÝ ÏáñÍ³Ý³ñ³ñ«
ÆÙ Ñá·ÇÇë Ù¿çÁ ÏÁ çñí¿Å¿ù©©©
ºõ Ç¯Ýã Ïïó³Ñ³ñáõÙ »õ Ç¯Ýã Ë³õ³ñãïÇÝ Ã»õ³Ã³÷«
Æ¯Ýã ÷áÃáñÇÏ áõ Ç¯Ýã µ³½ÙáõÃÇõÝ ÇÙ ³ÝÑáõÝÇ Ý»ñëÇ¹Çë©©©
Æ¯Ýã Ù»é»É³ËáõÙµ ³Ýï³éÝ»ñáõ Ñ³Ý·áÛÝ áïùÇª
ºõ ¹»ÕÇÝ ÑáÕÇ Ç¯Ýã óÝáñ³Ï³Ý ëñëÏáõÙ©©©

ú¯« ÷³éù ù»½Ç« á¯í ³Ýó»³ÉÝ»ñáõ ÚÇß³ï³Ï«
²Ñ³õ³ëÇÏ« áñ ÇÙ ³éç»õë ÏÁ Ù»ñÏ³Ý³ë«
ÆÝãå¿ë ÑáÕÇÝ ³ñß³ÉáÛëÁ ÷áÃáñÇÏÝ»ñáõÝ ³éç»õ©
´³Ûó« ÏÁ ¹áÕ¹áç»¯Ù« Ù»Õ³¯Û ù»½« á¯í Ù³Ñ³·áõÅ Ý»ñÏ³Û«
²Ýó»³ÉÇë ·»Õ»óÏáõÃÇõÝÁ í»ñ³åñ»Éáõ áõÅÁ ÏÁ å³ÏëÇ ÇÝÍÇ©©©
àõ Ýáñ¿Ý« »ñ³½Ý»ñáõ áõËïáõ³Í Ù³ñÙÝÇë íñ³Ý«
²ñÇõÝáí Ãñçáõ³Í å³ï³ÝùÝ»ñáõ¹ ËáÝ³õáõÃÇõÝÁ ÏÁ ½·³Ù«
àõ ã³ñ³½ûñ Ó»éáõÁÝ»ñ »ñÏ³Ã»Õ¿Ý Í³ÝñáõÃ»³Ùµ«
ÎÁ Ùûï»Ý³°Ý« ÏÁ Ùûï»Ý³°Ý ³ñï»õ³ÝáõÝùÝ»ñë ÷³Ï»Éáõ«
àõ µ³½áõÏÝ»ñë« áñ ³ï»Ýáí Û³ÕÃ³Ý³ÏÝ»ñáõ ³ñ»·³ÏÇÝ ·³É³ñáõ»ó³Ý©©©
²Ûëûñ ç³Ëç³Ëáõ³Íª ëñïÇë ë¿ñ»ñáõÝ íñ³Û ÏÁ Ë³ã³Ó»õÇÝ©©©£

Àë¿°ù« ÁÝÏ»ñÝ»ñ« Áë¿°ù« á±í åÇïÇ µ»ñ¿ ÛÇß³ï³ÏÝ»ñáõë ³ëïáõ³Í³ÛÇÝ ³ÕµÇõñÝ»ñ¿Ý
²ÛÝ µ³Å³Ï ÙÁ çáõñÁ Ï»Ý¹³Ý³ñ³ñ«
àñ Ñ³Ûñ»Ý³ó³õë åÇïÇ ³Ùáù¿ñª µáó³í³é Ù³Ñ³ç»ñÙë Ù³ñ»É¿Ý©©©
àõ Ë»¯Õ× ×³Ï³ïë« Ç¯Ýã Ù»Í³¹Çñ »ñ³½Ý»ñáõ ³õ»ñ³Ï«
äÇïÇ ½áí³óÝ¿ñ ÇÙ ³Ýó»³ÉÇë ³ßË³ñÑÝ»ñáõÝ í»ñ»ñ»õáõÙ¿Ý©©©
ú¯Ñ« µ³Å³Ï ÙÁ çá¯õñ« µ³Å³Ï ÙÁ çá¯õñ« µ³Å³Ï ÙÁ çá¯õñ«
ÆÙ ÛÇß³ï³ÏÇë »õ ÑáÕÇë Ñ³Ûñ»Ý³Ï³Ý ³ÕµÇõñÝ»ñ¿Ý«
ì³ëÝ ½Ç« Ø³ÑÁ áõë»ñáõë íñ³Ý ¿ ³Ûë ÇñÇÏáõÝ«
àõ ÙïÇÏ Áñ¿ù« ³Ïé³Ý»ñë Ù³Ñ³·áõÅûñ¿Ý ÏÁ Ïñ×ï»Ý©©©£

ԳԹՈՒԹԻՒՆ

î¿°ñ« ÑÇõ³Ý¹Ý»ñáõÝ »õ Éùáõ³ÍÝ»ñáõÝ ëÝ³ñ¿Ý
à×ñ³·áñÍÝ»ñ¹ áõ Çñ»Ýó ëáõñ»ñáõÝ ë³ñë³÷Á Ñ»é³óá°õñ«
ºõ çáõñ»ñ¹ Ãá°Õ ùÇã ÙÁ Çñ»Ýó Ï³ï³ÕáõÃ»Ý¿Ý Ñ³Ý¹³ñïÇÝ«
àñå¿ë½Ç Ù³Ñ³å³ñïÝ»ñÁ ³ùëáñ³ÝùÇ Ý³õ»ñáõÝ Ù¿ç«
Â¿»õ ù»½Ç ³ÝÇÍ»Éáí« µ³Ûó ·áÝ¿ Ë³Õ³ÕáõÃ»³Ùµ á·»í³ñÇÝ©©©
ºëª Ãßáõ³éÝ»ñáõ ³ÝÑ³Ù³ñ ï³ÝÇùÝ»ñ ·Çï»Ù«
àñáÝó ï³Ï ³½Ýáõ³Ï³Ý ë»ñáõÝ¹Ý»ñ µ³½Ï³ï³ñ³Íª
øáõ ³õ»ï³ñ³Ý³Ï³Ý áõ Ë³ñï»³ß óáñ»³ÝÇ¹«
àõ ëåÇï³Ï áõ »ñµ»ù ãÁ Ñ³ëÝáÕ ·ÃáõÃ»³Ý¹ Ï° ëå³ë»Ý©©©
â³ñÇùÇ¹ á·ÇÝ»ñÝ« ³Ñ³õ³ëÇÏ« ¹³ßï»ñÁ Ññ¹»Ñ»óÇÝ©©©
àõ ³Ñ³ ³ñÇõÝÁ ²ñ³ñ³ïÇÝ Ï³ï³ñÝ»ñÁ Ï³ñÙñóáõó©©©
àõ ³Ñ³õ³ëÇÏ« áñ ¹ÅáË³ÛÇÝ Ù³Ý·³ÕÝ»ñ¹ áëÏÇ¿«
²ÝÙ»ÕÝ»ñáõ íÇ½»ñáõÝ Ç ËÝ¹Çñ ÑáñÇ½áÝÇÝ Ù¿ç ÏÁ ·³É³ñáõÇÝ©©©
ØÇÝã¹»éª »¹»ÙÝ»ñáõ¹ µáÉáñ Ññ»ßï³ÏÝ»ñÝ ³Ý¹ÇÝ«
²ÝÓñ»õÝ»ñ¿ áõ ³ñ»·³ÏÝ»ñ¿ ÛáõéÃÇ ÑáÕ»ñáõÝ íñ³Û«
øáõ Ó»éù»ñáí¹ ûñÑÝáõ³Í ³Ùµ³ñÝ»ñáõ Ù¿ç¿Ý«
ú¯« ³Ý·Ãûñ¿¯Ý« ³Ý·Ãûñ¿¯Ý« ³Ý·Ãûñ¿¯Ý«
ØáÉ³ËÇÝ¹Ç áõ Ï³ñÙÇñ ÃáÛÝÇ ÑáõÝï»ñ¿«
Ø»ñ µáÉáñÇÝ Ñ³Ù³ñ í³Õáõ³Ý Ù³ÑÁ ë»ñÙ³Ý»óÇÝ£

ԱՆԴՐՇԻՐԻՄԵԱՆ ԱՂԱՂԱԿ

²õ³¯Õ« ³õ³¯Õ« ÁÝÏ»ñ« ³ÛÝ ûñ¿Ý« »ñµ ùáõ Ï»³ÝùÇ¹ ÉáÛë»ñÁ Ñá·ÇÇë ³éç»õ Ù³ñ»ó³Ý«
ºë ÇÙ Ù»é»ÉõáñÇ »õ ë»õ ûñ»ñáõ áõë»ñáõë íñ³Ý Ý»ï»óÇ«
¶»ñ»½Ù³ÝÇ ÙÁ å¿ë Ëáñ« å³ï³ÝùÇ ÙÁ å¿ë óñïÇÝ »õ ó³õÇ ÙÁ å¿ë Û³õ»ñÅ³Ï³Ý©©©
ºõ ¹áÕ¹áçáõÝ Ö³Ï³ï³·ÇñÝ ³Û¹ Å³Ù¿Ýª ï³é³å³ÝùÇë ³éç»õÁ ÍÝñ³¹Çñ«
øáõ Ù³Ñ¹ »õ ÇÙ ûñ»ñáõë ³ÝÛáõëáõÃÇõÝÁ Ï° »Õ»ñ»ñ·¿©©©
Ú³×³Ë« Ñ»é³õáñ Ó³ÛÝ¹ ÑáÕÇÝ Ëáñ»ñ¿Ý ³ñÇõÝ³Í³ÕÏÇ ÙÁ å¿ë ÏÁ µ³ñÓñ³Ý³Û©©©
øáõ Ñ»ñáë³Ï»ñå áõñáõ³Ï³ÝÇ¹ Ñ»ï »õ ³ëÇÏ³ª Ëëï³¹¿Ùª ÇÝÍÇ Ñ»ï ÏÁ ù³É¿«
ä³ñïáõ³ÍÇ Ó»éù»ñë Ó»éù»ñáõÝ Ù¿çª »õ Çñ µ»ñ³ÝÁ ÇÙ ïñïÙáõÃ»³Ý µ»ñ³ÝÇëª
ÎÁ ËûëÇ ÇÝÍÇ« »õ Çñ µ³é»ñÁ »°õ ÙÃÇÝ »Ý« »°õ ½³Ûñ³óÏáï« »°õ ³Ù»ÑÇ©©©

§ÀÝÏ»°ñ« Ëáñï³Ï¿ Ë³ã¹ ë³° ùáõ Ûá·Ý³Í »õ ³å³Å³Ù ùÝ³ñÇ¹ Ñ»ï«
ºõ ·ÉáõË¹ ÑáÕ³ÃÙµÇëª ÙïÇÏ Áñ¿ ßÇñÇÙÝ»ñ¿Ý Ñ³ëÝáÕ ³Õ³Õ³ÏÇÝ«
ì³ëÝ½Ç ³ÝáÝó ³Ñ»ÕáõÃÇõÝÝ ³Ù¿Ý µ³Ý ¿ ³åñáÕÝ»ñáõ¹ Ñ³Ù³ñ©©©
¶ÇïóÇ°ñ« á°ã Ù¿Ï ÛáÛë ÏÁ Ù»éÝÇ »õ á°ã Ù¿Ï ·³ñáõÝ ÏÁ Ã³é³ÙÇ ³Ûëï»Õ«
²ï»ÉáõÃ»³Ý á°ã Ù¿Ï ×Çã »õ ëÇñá á°ã Ù¿Ï ÙñÙáõÝç Ù³ñ³Í ¿ ¹»é«
²å³·³ÛÇ ³Ù¿°Ý ³ñ»õ Ù»ñ ÁÝ¹»ñùÝ»ñáõÝ Ù¿ç¿Ý ¿« áñ Ã³õ³É»Éáí Ï° ³ÝóÝÇ«
ºõ Ï»³ÝùÇ ³Ù¿Ý ·³Õ³÷³ñ Ù»ñ ³ñ³Ñ»ïÝ»ñ¿Ý ¿« áñ ¹¿åÇ Ó»½ ÏÁ Û³éÝ¿«
Ø»ñ Ïáå»ñÁ ³ñï³ëáõùÇ ï»Õ ½³ñÑáõñ³Ýù ¿« áñ Ï° ³ñï³Ñáë»Ý©©©
ºõ Ù»ñ ÙáËÇñÇÝ ÑáïÁ ÑáñÇ½áÝÇÝ Ù¿ç ÃßÝ³ÙÇÇÝ Ùûï³Éáõï Ù³ÑÁ ÏÁ Í³Ýáõó³Ý¿«
¶Çï»ë« áñ ³Ù¿Ý Ñ»ñáë Ù»ñ íñ¿ÅÇÝ Ñ³Ù³ñ ¿« áñ ÏÁ ÍÝÇ«
ºõ ³Ù¿Ý ³½Ýáõ³½³ñÙ ½áÑ Ù»ñ ëÇñáÛÝ Ñ³Ù³ñ Ï° á·»í³ñÇ©©©£
Ðñ³ß³·»Õ ì³ëåáõñ³Ï³ÝÇÝ »õ Ñå³ñï Î³ñÇÝÇÝ áõ ÁÙµáëï ¼¿ÛÃáõÝÇÝ »õ ê³ëáõÝÇÝ«
´áí³Ý¹³Ï ó³ëáõÙÁ Ù»ñ ³ÉÇùÝ»ñáõÝ Ù¿ç¿Ý ¿« áñ Ó»ñ µ³½áõÏÝ»ñÁ ß³ñÅ»É Ïáõï³Û©©©
ºõ í»ñç³å¿ë áëÏ»ï³é ä³ïÙáõÃÇõÝÁ Ù»ñ Ë³õ³ñÝ»ñ¿Ý ¿« áñ ÏÁ ËûëÇ
ºõ ù»½ »õ Ø³ñ¹ÏáõÃ»³Ý »õ ¸³ñ»ñáõÝ »õ â³ñÇùÇ ×³Ï³ïÇÝ©©©
²ÛÝï»Õ ¿« áñ Ó»ñ ³å³ñ¹ÇõÝ áëÏáñÝ»ñÁ ûñ»ñ¿Ý ÷ßñáõ³Í åÇïÇ ·³Ý©©©
¶áÝ¿ ÃáÕ Ñ»ñáëÝ»ñáõ Ù³Ñáõ³Ý µáóáíÁ Éáõë³õáñáõ³Í í³ñ ÙËñ×ÇÝ©©©
ÀÝÏ»°ñ« ëÇñáÛ¹ »õ ³ñóáõÝùÇ¹ ³ñÅ¿ùÁ ÇÝãá±í å¿ïù ¿ñ ÝÅ³ñ»É«
¸áõÝ« áñ ½Çë Ç½áõñ Ï»³ÝùÇÝ Ù¿çÁ »õ »ë áñ Ù»é»³É ½ù»½ Ï° áñáÝ»Ù ¹»é«
²°é ³ÛÝ ëáõñÁ« áñ ûñ ÙÁ Çµñ ÊáñÑñ¹³ÝÇßÁ ÇÙ ³ÝÓÝáõñ³ó ³Ýó»³ÉÇë«
ºÏ³ñ Ï³ÛÍ³ÏÇ µ»ÏáñÇ ÙÁ ÝÙ³Ý ÇÙ ßÇñÇÙÇë íñ³Ý óó»Éáõ«
ì»ñóá°õñ ½³ÛÝ« ³ç Ó»éùÇ¹ Ù¿ç« íëï³Ñ »õ ³Ùñ³åÇÝ¹« í»ñóá°õñ
àõ ëáõñ³°« ëÇñ»ÉÇë« å»ñ×ûñ¿Ý« ½áõ³ñÃûñ¿Ý« ÏïñÇ×ûñ¿Ý ëáõñ³°«
ÐáÝ« áõñ »ë ·³Õ³÷³ñÇë »õ ·³Õ³÷³ñÇ¹ Ñ³Ù³ñ ³é³õûï ÙÁ« ³ñÇõÝÇë Ù¿çÝ« ÇÝÏ³Û©©©¦£

ԹԱՂՈՒՄ

Úáõë³Ñ³ïûñ¿Ý áõ å³Ý¹Ëïûñ¿Ý ³Ýï³éÁ í»ñ³¹³ñÓ³Û
ÆÙ í³Ë×³Ý³Í µ³ñ»Ï³Ùë Ñ³Ùµáõñ»Éáõ Ñ³Ù³ñ«
àõ µáÉáñ »ÕÝÇÏÝ»ñáõÝ áõ Ï³ñ³åÝ»ñáõÝ Ñ»ï«
àñ ÉÇ×»ñáõÝ áõ Ñá·ÇÇë ïËñáõÃÇõÝÁ ÏÁ Ñ³ëÏÝ³Ý«
Â³ÕáõÙÁ ÁñÇÝù µ³ñ»Ï³ÙÇë« ÓÙñ³Ý Ï¿ë-·Çß»ñÇ ÙÁ Ù¿ç¿Ý©©©
ú¯« Çñ Ù³ñÙÇÝÁ á¯ñã³÷ Í³Ýñ ¿ñ ÇÙª Ï»³Ýù¿Ý Ûá·Ý³Í áõë»ñáõë Ñ³Ù³ñ«
àõ Ø³ÑÁ á¯ñã³÷ Ñ»éáõ ÇÙ ³ÛÉ³µ³ÕÓáõÃÇõÝáí Çñ»Ý Ï³ñÏ³éáõáÕ ïÕáõ ³ãù»ñ¿ë©©©
²ëïáõ³Í³ÛÇÝ áõ ³Ýµ³ëÇñ Ï³ñ³åÝ»ñÁ Ã³ÕáõÙÁ ïûÝ»óÇÝ«
àõ »ëª »ÕÝÇÏÝ»ñáõÝ Ñ»ï ï³Å³Ý³·ÇÝûñ¿Ý ·»ñ»½Ù³ÝÁ ÷áñ»óÇ«
²Ýï³éÇÝ µáÉáñ Í³é»ñÁ ÛáõÕ³ñÏ³õáñÝ»ñ »Õ³Ý©©©
àõ Ù³Ñáõ³Ý ÑáíÁª ³ÝáÝó ³ÝÍ³ÝûÃ áõ »ñÏ³Ã»³Û µáõñí³éÁ©©©
àõ Ùûï³õáñ áõ Ñ»é³õáñ ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ µáÉáñ Ù³Ñ³½³Ý·»ñÁ ÝáõÇñ³Ï³Ý«
ºñÏ³ñûñ¿Ý« Ù³Ñ³·áõÅûñ¿Ý áõ µ³ñ»å³ßïûñ¿Ý«
²ñ»õ¿Ý ³ÛñÇ áõ ³Ù³ÛÇ ·Çß»ñÇÝ Ù¿ç ÁëÇÝ Ã¿ª
´³ñ»Ï³Ù ÙÁ ³Ýï³éÝ»ñáõ »ÕÝÇÏÝ»ñáõÝ áõ ÉÇ×»ñáõ Ï³ñ³åÝ»ñáõÝ«
àõ »ñÏ³ÛÝ áõ ³Ñ³õáñ Í³é»ñáõÝ áõ Ñáí»ñáõÝ Ñ»ï«
ºñÏÇõÕ³ÍáõÃÇõÝáí Çñ µ³ñ»Ï³ÙÁ ÏÁ Ã³Õ¿£
¶Çï¿ù« Ã¿ Ñ»é³õáñ áõ Ùûï³õáñ ù³Õ³ùÝ»ñÁ µáÉáñ«
úñ»ñáõÝ áõ Ù³ñ¹»ñáõÝ á×ÇñÝ»ñ¿Ý ù³Ý¹áõ»ó³Ý©
Î³ñ³åÝ»ñÝ áõ Ë³ñï»³ß »ÕÝÇÏÝ»ñÁ Ñáí»ñáõÝ Ù¿ç Ë»Õ¹áõ»ó³Ý©©©
¼³Ý·³ÏÝ»ñÁ ÑÇÝ »Ï»Õ»óÇÝ»ñáõ ÷³éù»ñáõÝ Ñ»ï Éé»óÇÝ«
´³Ûó ÇÙ Ñá·Çë« µ³Ûó ÇÙ ë·³õáñ Ñá·Çë«
²Ûë µáÉáñ Ã³ÕáõÙÝ»ñ¿Ý áõ Ù³Ñ³óáõÙÝ»ñ¿Ý íÇñ³õáñª
²Ýï³éÝ»ñáõÝ ë³ñë³÷ÇÝ Ù¿çÁ µ³Ýï³ñÏáõ³Í ÙÝ³ó©©©

ԱՐԻՒՆ

îÅ·áõÝûñ¿Ý ÛáÛëÇÝ µáÉáñ ßáõß³ÝÝ»ñÁ Ã³÷»ó³Ý«
úñ»ñáõÝ ³Ý·ÃáõÃ»³Ý Ù³ñÙ³ñÝ»ñ¿Ý Ç í³ñ«
Ø³Ñ³·áõÅûñ¿Ý »õ ³Ý¹³¹³ñ«
ºõ ³ñµßÇé »õ áõËïáõ³Í Ñá·ÇÝ»ñÝ ³ÛÉ»õë Ñ³Ý»óÇÝ«
Æñ»Ýó Û³ÕÃ³Ý³ÏÇ »õ »ñ³½Ç í»ñ³ñÏáõÝ »ñÏ³ñ«
¶»ñ»½Ù³ÝáõáÕ ÇñÇÏáõÝÝ»ñáõÝ Ñ»ï«
ºõ ³õ»ñáõÙÇ Ñ³Ù³ÛÝ³å³ïÏ»ñÇÝ ¹ÇÙ³ó£
¶³ñáõÝÝ»ñáõÝ Ë»ÝÃ»óÝáÕ ·»Õ»óÏáõÃ»³ÝÁ ï»Õ«
îñïÙáõÃ»³Ý »ñÏ³Ã¿ ÓÇõÝ ÙÁÝ ¿« áñ ÏÁ ÑáëÇ
Ø»ñ µáÉáñÇÝ ³ÝÙËÇÃ³ñ áñµáõÃ»³ÝÁ íñ³Û«
ºõ Ï³ñÍ»Ù ³ñÑ³õñ³ÉÇó áõ ùÇÝ³ÛáÛ½ çáõÉÑ³ÏÝ»ñ«
Ð»é³õáñ áõ ÙÃÇÝ ³ñáõ³ñÓ³ÝÇ ÙÁ Ù¿ç ³Ûëûñ«
²×³å³ñ³Ýùáí« µáÉáñÁ Ù¿Ï¿Ý«
Ø»ñ ë»õ ûñ»ñáõÝ ËáÝ³õ å³ï³ÝùÁ ÏÁ ÑÇõë»Ý©©©©
ØÇÝã¹»é ³Ý³·áñáÛÝ »õ ³Ý³ñ»õ ÑáÏï»Ùµ»ñÝ»ñ«
ê³é³Í ÉáõëÝÏ³ÛÇÝ Ñ»ï ÙÇÝ³Ï«
î³ñÇÝ»ñ¿ Ç í»ñ« ³Ù¿¯Ý ·Çß»ñ« ³Ù¿¯Ý ·Çß»ñ«
Î»³ÝùÇÝ ³ÝÛáõëáõÃÇõÝÁ Ï° ³ÝÓñ»õ»Ý Ù»ñ íñ³Û£
²õ³¯Õ« ³é³ç ³ñß³ÉáÛë ÙÁ Ï³ñ« áñ ù³ÕóñáõÃ»³Ùµ ÏÁ Í³·¿ñ«
ºõ ÇÙ Û³õÇï»Ý³Ï³Ý »ñ³½ë »ñç³ÝÏûñ¿Ý«
²ÝÏ¿ó ÇÝÍÇª Ùï³ÍáõÙÇë Ñ³Ù³ñ Í³ÕÏ³¹³ßï»ñ ÏÁ ÛûñÇÝ¿ñ«
ºõ åë³ÏÝ»ñ ÇÙ µ³ó ×³Ï³ïÇë »õ ùÝ³ñÇë Ù³ÝÏ³Ï³Ý«
²õ³¯Õ« ³é³ç ³ñß³ÉáÛë ÙÁ Ï³ñ« áñ µáõñ³ëï³ÝÇ ÙÁ ÝÙ³Ý ÏÁ Í³ÕÏ¿ñ«
ºñµ ³ÝÙ»ÕáõÃ»³Ý ³õ³½³ÝÁ Ñ³Û»ÉÇÝ ¿ñ ÇÙ Ñá·ÇÇë«
ºñµ ÉÇ×»ñáõÝ »Õ¿·Ý»ñÁ ÇÙ ßáõÝãÇë Ù¿ç¿Ý Ë³Õ³ÕáõÃÇõÝÁ Ï° »ñ·¿ÇÝ©©©
ºñµ Ù³Ûñ³Ï³Ý ÚáÛëÇÝ ëïÇÝùÝ»ñÁ Û³÷ñ³óáõÙÝ ¿ÇÝ ßñÃáõÝùÝ»ñáõë«
ºñµ ³¹³Ù³Ý¹¿ ÉáõëÝÏ³Ý ³é³ù»³Éë ¿ñ »õ Ùï³ÍáõÙë ³Ñ³·ÇÝ£
ºõ Ï³åáÛï ËáñáõÃÇõÝÝ ³Ýñç³ÛÇÝ çáõñ»ñáõÝ«
²ëïáõ³Í³ÛÇÝ ³å³ñ³ÝùÝ ¿ñ ÇÙ ¹áÕ¹áçáõÝ »õ å³ï³ÝÇ ëïáõ»ñÇë©©©
´³Ûó ³Ûëû¯ñ« µ³Ûó ³Ûëû¯ñ« »ë ³Ûë ³Ù¿ÝáõÝ ³éç»õ¿Ý«
ê³ñë³÷³Ñ³ñ »õ ³ãáõÁÝ»ñë ÷³Ï³Í ÏÁ ÷³ËãÇÙ©©©
ì³ëÝ½Ç ·Çï»Ù« áñ µáÉáñ ³ñß³ÉáÛëÝ»ñÁ ÜáõÇñ³Ï³Ý ÑáÕÇÝ«
î³ñÇÝ»ñ¿¯ Ç í»ñ« Ù»ñ ³ñÇõÝ¿Ý »Ý Ï³ñÙÇñ©©©

ԱՓ ՄԸ ՄՈԽԻՐ,
ՀԱՅՐԵՆԻ ՏՈՒՆ..

²ÎÜ²Ú ÚÆÞ²î²ÎÆÜ

²õ³¯Õ« ³å³ñ³ÝùÇ ÙÁ å¿ë Ù»Í ¿Çñ »õ ßù»Õ«
àõ »ëª »ñ¹ÇùÝ»ñáõ¹ ëåÇï³Ï Ï³ï³ñ¿Ý«
²ëïÕ³Íáñ³Ý ·Çß»ñÝ»ñáõ ÉáÛëÇÝ Ñ»ï«
ì³ñ¿Ý« ³Ñ»Õ³í³½ º÷ñ³ïÇÝ Ï° áõÝÏÝ¹ñ¿Ç©©©£

²ñóáõÝùá¯í« ³ñóáõÝùá¯í Éë»óÇ« áñ ³õ»ñ³Ï ³é ³õ»ñ³Ï«
øáõ É³ÛÝ³ÝÇëï å³ï»ñ¹ Çñ³ñáõ íñ³Û ÏáñÍ³Ý»óÇÝ«
ê³ñë³÷Ç ûñ ÙÁ« Ïáïáñ³ÍÇ ûñ ÙÁ« ûñ ÙÁ ³ñÇõÝÇ©©©
¼ù»½ »½»ñáÕ å³ñï¿½Ç¹ Í³ÕÏÁÝ»ñáõÝ íñ³Û£

àõ ÙáËñ³ó³¯õ ³ÛÝ ë»Ý»³ÏÁ Ï³åáÛï«
àñáõÝ áñÙ»ñáõÝ »ï»õ »õ ·áñ·»ñáõÝ íñ³Û«
ÆÙ »ñç³ÝÇÏ Ù³ÝÏáõÃÇõÝë ÏÁ Ññ×áõ¿ñ«
ºõ Ï»³Ýùë Ï° ³×¿ñ »õ Ñá·Çë Çñ Ã»õ»ñÁ Ï° ³éÝ¿ñ©©©

ößñ»ó³±õ« áõñ»ÙÝ« ³ÛÝ Ñ³Û»ÉÇÝ áëÏ»ÍÇñ«
àñáõÝ »Ã»ñ³ÛÇÝ ËáñáõÃ»³ÝÁ Ù¿ç«
ºñ³½Ý»ñë« ÛáÛë»ñë« ë¿ñ»ñë »õ Ï³Ùùë Ï³ñÙÇñ«
î³ñÇÝ»ñáí« Ùï³ÍáõÙÇë Ñ»ï« óáÉ³óÇÝ©©©£

àõ µ³ÏÇÝ Ù¿ç »ñ·áÕ ³ÕµÇõñÁ Ù»é³±õ«
àõ Ïáïñï»ó³±Ý å³ñï¿½Çë áõéÇÝ »õ ÃÃ»ÝÇÝ©
ºõ ³ÛÝ ³éáõ³ÏÁ« áñ Í³é»ñáõÝ Ù¿ç¿Ý ÏÁ Ñáë¿ñ«
ò³Ùù»ó³±õ« Áë¿°« á±õñ ¿« ó³Ùù»ó³±õ« ó³Ùù»ó³±õ©©©

ú°« ³ÛÝ í³Ý¹³ÏÇÝ Ï° »ñ³½»Ù Û³×³Ë«
àñáõÝ Ù¿ç ·áñß³·áÛÝ Ï³ù³õë« ³é³õûïáõÝ«
²ñ»õ³Í³·ÇÝ Ñ»ï »õ í³ñ¹Ç Ãáõ÷»ñáõÝ ¹ÇÙ³ó«
¼³ñÃÝáõÙÇ Å³Ùáõëª Ûëï³Ïûñ¿Ý ÏÁ Ï³ñ·×¿ñ©©©£

Ð³Ûñ»ÝÇ¯ ïáõÝ« Ñ³õ³ï³°Û« áñ Ù³Ñ¿ë Û»ïáÛ«
øáõ ³õ»ñ³ÏÝ»ñáõ¹ ë»õÇÝ íñ³Û« ÇÙ Ñá·Çë«
äÇïÇ ·³Û« áñå¿ë ï³ïñ³Ï ÙÁ ï³ñ³·Çñ«
Æñ ¹Åµ³ËïÇ »ñ·Ý »õ ³ñóáõÝùÁ É³Éáõ©©©£

´³Ûó á¯í åÇïÇ µ»ñ¿« á¯í åÇïÇ µ»ñ¿« Áë¿°«
øáõ ëñµ³½³Ý ÙáËÇñ¿¹ ³÷ ÙÁ ÙáËÇñ«
Ø³Ñáõ³Ýë ûñÁ« ÇÙ ïñïáõÙ ¹³·³ÕÇë Ù¿ç«
Ð³Ûñ»ÝÇùë »ñ·áÕÇ ÇÙ ³×ÇõÝÇÝ Ë³éÝ»Éáõ©©©£

²÷ ÙÁ ÙáËÇ¯ñ ³×ÇõÝÇë Ñ»ï« Ð³Ûñ»ÝÇ ïáõÝ«
²÷ ÙÁ ÙáËÇ¯ñ ùáõ ÙáËÇñ¿¹« á¯í åÇïÇ µ»ñ¿«
øáõ ÛÇß³ï³Ï¿°¹« ùáõ ó³õ¿°¹« ùáõ ³Ýó»³É¿°¹«
²÷ ÙÁ ÙáËÇñ©©© ÇÙ ëñïÇë íñ³Ý ó³Ý»Éáõ©©©£

ՄԱՀԵՐԳ

Àë¿°ù« ¹¿åÇ á±ñ Ø³ÑÁ ¹³Å³Ýûñ¿Ý »Õ»ñ³Ï³Ý«
Ø»ñ Ñá·ÇÝ»ñÁª ÑáÕÇÝ ÷³éù¿Ý íÇñ³õáñª
àõ ³Ýáñ óÝáñùÇ ×³Ùµ³Ý»ñ¿Ý ïÅ·áõÝ³Í«
à±ñ Ñ»é³õáñ ÑáñÇ½áÝÝ»ñ¿Ý ë·³õáñª
îñïÙûñ¿Ý åÇïÇ »ñÃ³Ý£

ºµ»Ýáë¿ áõ »ñÏ³Ã¿ Ù³ñÙÇÝÝ»ñáí«
¶Çß»ñáõ³Ý ÃéãáõÝÝ»ñÁ µáÉáñÁ Ù¿Ï¿Ý«
²ÝÍ³ÝûÃ Íáí»ñáõ ¹³ñ³õáñª
Ø³ñÙ³ñ¿ áõ Ïñ³ÝÇ¹¿ ³÷»ñ¿Ý«
â»Ù ·Çï¿ñ »°ñµ« ù³ñ³ÛñÇ ÙÁ Ù¿ç ·»ïÝ³÷áñ«
ØáõÃ¿Ý ³ñÇõÝ³Í Çñ»Ýó ò³õÁ Ù»é»É³Ï³Ý
¶Çß»ñ ÙÁ« ÷áÃáñÇÏÝ»ñáõ ³Ù»ÑÇ ·Çß»ñ«
ì³Ûñ³·ûñ¿Ý Ù³Ñ»ñ·»Éáõ »Ï³Ý©
ú¯« µáÉáñ ³ÛÝ áëÏáñÇ áõ µ³óáõ³Í Ã»õ»ñáõ
ÀÝ¹Ñ³ñáõÙÝ»ñÁ ÏÙ³Ë³Ï³Ý«
àñ Çñ»Ýó ·Çß³ïáÕÇ ½³Ñ³Ý¹áÕ Ù³ñÙÇÝÝ»ñ¿Ý«
Ì³Ýñûñ¿Ý Ï° ³ñÓ³·³Ý·áõ¿ÇÝ«
ø³ñ»ñáõÝ ï³Ï ³Ñ³ñÏáõ©
àõ ³ñÇõÝÁ« áñ ÏÁ Ñáë¿ñ Ññ³ß¿Ï«
¸¿åÇ Ñ³Ý¹³ñï Ñá·»í³ñùÝ»ñÝ ³ÝÑáõÝ«
²ãáõÁÝ»ñáõë ³Ñ³µ»Ï£
àõ Çñ»Ýó Ù³Ñ»ñ·Á ßï³åáõáÕ« ³Ûë³Ñ³ñ«
àõ Çñ»Ýó Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñÁ á×Çñáí É»óáõÝ«
àõ Ñ³½»ñÝÇÝ ³ñÇõÝáï áõ ³ÝÛ³ï³Ï«
àõ Çñ»Ýó µ»ñ³ÝÝ»ñÁ ÃáõÝ³õáñáõ³Í ·ÇÝáíÇ«
àõ ³Ïé³Ý»ñáõÝ Ó³ÛÝÁ ÷ßñáõáÕ Ù³ñÙ³ñÇ«
àõ Ã»õ»ñÝáõÝ Ã³÷Áª ù³ñ³ÛñÇÝ Ù¿ç ÙÃÇÝ«
öáÃáñÇÏ ÙÁ ³Ýí³Ûñ³÷³Ï©©©
²Ûë µáÉáñÁ Ù³ñÙÝáÛë íñ³Ý«
Ê³õ³ñÇÝ Ù¿ç« ³ÝÓ³õÇÝ ï³Ïª
²Ýí»ñçûñ¿Ý ëñëÏ»óÇÝ£
àõ Çñ»Ýó É³ó»°ñÁ ¹Çõ³ÛÇÝ áõ ·ÇÝáí«
àõñÏ¿ ·»ïÇÝÁ ÇÝÏ³Í Ñá·Çë Çñ í³Ë¿Ý«
²ãù»ñÁ í»ñª ÇÝÍÇ Ñ³Ù³ñ«
Æñ íÇñ³õáñ ³ãù»ñÁ ¹¿åÇ í»ñª
ÎáÛëÇ ÙÁ å¿ë ¹áÕ³Ñ³ñ«
ÐáÕÇÝ íñ³Û ÍáõÝÏÇ »Ï³Í Ï° ³ÕûÃ¿ñ©©©£
àõ »ë« ³ÝÙËÇÃ³ñ«
Ð»é³õáñ Ñá·ÇÝ»ñáõ å³ÛÍ³é É³óÝ ÇÙ íñ³ë«
àõñÇß ³ÝÍ³ÝûÃ ÑáñÇ½áÝÝ»ñ¿«
¶Çß»ñÝ»ñáí ÇÙ³ó³Û£
àõ Ù³Ñ³·áÛÅ ½³Ý·³ÏÝ»ñáõ«
àëÏ»ÑÝãáõÝ ÑëÏ³Û ù³ÛÉ»ñÁ óÝáñ³µ»ñª
à·»ÏáãáÕ áõ ¹Çõ³Ï³Ý«
àõ ù³ñ³ÛñÇÝ å³ñ³åÁª ù³ÉáÕ áõñáõ³Ï³Ýª
Ø³ñÙÝáÛë íñ³Û ³Ñ³·Ý³å¿ë ÷áÃáñÏ»ó³Ý«
Â»ñ»õë ¹³·³ÕÇ ÙÁ ÛÇß³ï³ÏÇÝª
àñáõÝ íñ³Û ³ñÍ³Ã Ùáõñ×»ñÁ ãÁÑÝã»óÇÝ«
ì»ñç³å¿ë ·³Ù»Éáõ Ñ³Ù³ñ
ìñ¹áíáõ³Í ³ÝÙ»ÕáõÃÇõÝÁ Ùáé³óáõÙÇÝ£
àõ ³É ã»Ù ·Çï¿ñ á±õñ ï³ñÇÝ«
²ÝµÇÍ Ù³ñÙÇÝë ³ÝÇñ³õûñ¿Ý Éùáõ³Í«
ÐáÕÇÝ µáÉáñ ³å³ñ¹ÇõÝ ÷³éù»ñ¿Ý íÇñ³õáñ«
àõ Çñ ³ñÇõÝÇ µáÉáñ ×³Ùµ³Ý»ñ¿Ý ïÅ·áõÝ³Í©©©

Ú»ïáÛ Ñá·Çë ÃéãáõÝÝ»ñáõÝ Ñ»ï ·Çß³Ï»ñ«
Ê»É³Û»Õûñ¿Ý ·»ñ»½Ù³Ý¿ ·»ñ»½Ù³Ý«
²Ù¿Ý ·Çß»ñ«
ØáõÃ¿Ý ³ñÇõÝ³Í Çñ»Ýó ò³õáíÁ Ñå³ñï«
Ê»Ý¹áõÃ»³Ý Ù³Ñ»ñ·Ý»ñÝ ³ùëáñ»óÇÝ
ÐáñÇ½áÝ¿ ÑáñÇ½áÝ«
Ò»ñ ³ñ»õÝ»ñ¿Ý áõ ÑáÕ¿Ý Ûáõë³Ñ³ï«
Ðá·ÇÝ»ñáõÝ Ï»³ÝùÇÝ£

¶Çï¿±ù« ¹¿åÇ á±ñ Ø³ÑÁ ¹³Å³Ýûñ¿Ý »Õ»ñ³Ï³Ýª
ºñµ Ó»ñ Ñá·ÇÝ»ñÁ ÑáÕÇÝ ÷³éù¿Ý ³É íÇñ³õáñ«
àõ Çñ »ñÏ³ñ ûñ»ñ¿Ý Ûá·Ý³Íª
à±ñ Ñ»é³õáñ ÙÇçáóÝ»ñ¿Ý ë·³õáñ«
îÅ·áõÝûñ¿Ý åÇïÇ »ñÃ³Ý£

ԱՐԻՒՆ է,
ՈՐ ԿՏԵՍՆԵՄ...

Øáé³óáõÙÝ»ñáõ ÙáËÇñÇÝ Ù¿çÝ ¿« áñ ½ù»½ å³ï³Ýù»óÇ«
à¯í »ñÏµ³Û»ÉÇ« »ë³Ýáõ¿ñ áõ ëÝáïÇ ê¿ñ«
ºõ ãÇ Ñ³×»ó³Û ÑÇõë»É Ë³ñï»³ß »Õ¿·Ý»ñ¿Ý á°ã ¹³÷ÝÇ »õ á°ã åë³Ï
àõ á¯ã ³É ¹áÕ¹áç »ñ· ÙÁ ù»½Ç Ñ³Ù³ñ« ÇÙ ³½³ï³Íáõ÷ ùÝ³ñ¿ë©©©

à°ã ³É ½ù»½ ¹»é »ñ·»óÇ« á¯í »ñÏÇÝùÝ»ñáõ ³Ý¹áññ³Ï³Ý Ï³åáÛï«
à°ã ³É ½ù»½ª ²ñ»·³Ï« ½ûñáõÃÇ¯õÝ« Ï»³ÝùÇ »õ ³×áõÙÇ ûíÏÇ³Ý«
à°ã ³É ½ù»½ª ²ñ»õ»Éù« ³ëïáõ³ÍÝ»ñáõ »õ ùáõñÙ»ñáõ ÍÝÝ¹³í³Ûñ«
ä³ïÙáõÃ»³Ýó ÏáÃáÕ« ÇÙ³ëïáõÃ»³Ý ËáñáõÃÇõÝ »õ í³Û»ÉùÇ Ëáñ³Ý©©©
à°ã ³É ½Ó»½ª ²ñ»õÙáõïùÇ Çï¿³å³ßï àëï³ÝÝ»ñ« áõñ Ø»Í»ñÁ ÏÁ ÍÝ³ÝÇÝ©©©
à°ã ³É ½Ó»½ª Ù»Ñ»Ý³Ï³Ý ³Ýï³éÝ»ñ »õ ÷É³ï³ÏáõáÕ µ³ñÏáõÃÇõÝù ë³ñë³÷³Ñ³ñ Íáí»ñáõ©©©
ºõ í³ñ¹³Ï³ñÙÇñ »õ ÑáÉ³ÝÇ »õ ³Ýµ³ëÇñ ³é³õûï«
Î³Ù áëÏÇÝ»ñáõ ÇñÇÏáõÝ« Ù»é»É³Ï³Ý ³ßÝ³Ý³Ùáõï »õ ³Ý³å³ïÇ ³Ý»½ñáõÃÇ¯õÝ©©©

ÆëÏ ûñ ÙÁÝ ³É« »ñ³½Çë Ù¿ç« ø»ñÃáÕ³Ñ³Ûñ ÙÁ« ÇÝÍÇ Áë³õ©
¬ ÎÁ Ñ³ëÏÝ³Ù »ë ùáõ ó³õ¹« í³ëÝ½Ç »ë ³É Ï»³Ýù¿Ý »Ï³Û ³Ýó³Û©©©
§¼³õ³°Ïª »õ ·Çï»ë« áñ ÇÙ ùÝ³ñÇë å³ñï¿½Ý»ñ¿Ý í³ñ¹Ç Ã»ñÃ»ñ Ñáë»óáõóÇ©©©
§ºõ ï³ñ÷³õáñÝ»ñÝ ³ÝáÝó µáõñÙáõÝù¿Ý ·Çß»ñÝ»ñáí ·ÇÝáíó³Ý«
§´³Ûó Í³ÕÇÏÝ»ñÁ ·ûë³ó³Ý« ÇÝãå¿ë Ù»é³õ ÇÙ ³ßáõÝë ³É Ù»Í³÷³é©©©

§ºë ·ÇÝÇÝ »ñ·»óÇ Çñ áëÏ»í³é µ³Å³ÏÇÝ Ù¿ç Ññ³Ï³ÛÉ³Ï«
§ºõ åÉåáõÉÇÝ Ñ³Ûñ»Ý³ó³õÁ ï³õÇÕÇë Ã»É»ñ¿Ý ëñïÇë Ù¿çÁ Ï³ÃÏÃ»ó©©©
§ÊáõÝÏ»ñ Ù³ïáõóÇª ÙáÉ»·Ýûñ¿Ý å³ßïáõ³Í ³ëïáõ³ÍÝ»ñáõ å³ïáõ³Ý¹³ÝÇÝ«
§ºõ ï³é³å³Ýùë ÙáéÝ³Éáõ Ñ³Ù³ñ« Ï»ñå³ñ³Ýùë ÙáËÇñáí å³ï»óÇ©©©

§Ø³ñÙÝÇÝ Ó»õ»ñÝ »ñ·»óÇ« ·»ñ»½Ù³Ý¿Ý ë»ñ³Í »õ ·»ñ»½Ù³ÝÇÝ ÁÝÍ³Û«
§àõ ÍÝñ³¹Çñ å³Õ³ï»ó³Û »õ ¹áÕ³óÇ ßñÃáõÝùÇ ÙÁ »õ »ñÏáõ ³ãù»ñáõ ³éç»õ©©©
§²ñóáõÝùÝ »ñ·»óÇ« í»ñç³å¿ë« Ñá·ÇÝ»ñ¿ Ñáñ¹áÕ »õ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáõ Ñ»Í»Í³Ýù«
§ºõ ûñ ÙÁ ³Ûëå¿ë Ù»é³Ûª Ð»Õ·áõÃÇõÝë Ó»ñ µáÉáñÇÝ µ³ÅÇÝ Ó·³Í©©©¦£

´³Ûó ùáõ ·»ñ»½Ù³Ý¿¹ Ç í»ñ« ø»°ñÃáÕ³Ñ³Ûñ« ÁëÇ« Ñ»ñáëáõÃÇõÝÝ»ñáõ ûñ»ñ Ñ³ë³Ý«
àïù»ñáõë ï³Ï ³õ»ñ³ÏÝ»¯ñ »Ù ï»ë³Í« »õ Éáõë³Ùáõï¿ë ¹áõñëª Ñ³½³ñ³õáñ Ù»éóáõ³ÍÝ»ñ©©©
ºõ ëáõñ»°ñ ßáÕ³óÇÝ©©© Ó·»ó¿°ù ½Çë« á°í ïÏ³ñáõÃ»³Ý Ï³å³ÝùÝ»ñ« ¹»é ëáõñ»ñ ÏÁ ßáÕ³Ý«
ºõ µ³Ý³ëï»ÕÍÇ ³ãáõÁÝ»ñë ³ñÇ°õÝ« ³ñÇ°õÝ« ³ñÇ°õÝ ¿« áñ ÏÁ ï»ëÝ»Ý©©©£

ԱՐՑՈՒՆՔՆԵՐՍ

ºõ Ù³ùñ³Ã»õ »ñ³½Çë Ñ»ï ÙÇÝ³Ï ¿Ç« ÑáíÇïÝ»ñáõÝ Ù¿ç Ñ³Ûñ»ÝÇ«
ø³ÛÉ»ñë ¿ÇÝ Ã»Ã»õ« ÇÝãå¿ë ù³ÛÉ»ñÁ Ë³ñïÇß³·»Õ »ÕÝÇÏÇÝ«
ºõ ½áõ³ñÃáõÃ»³Ùµ ÏÁ í³½¿Ç« Ï³åáÛï¿Ý »õ ûñ»ñ¿Ý µáÉáñáíÇÝ ·ÇÝáí«
²ãù»ñë áëÏÇáí »õ ÛáÛëáíª »õ Ñá·Çë ³ëïáõ³ÍÝ»ñáí É»óáõÝ©©©

ºõ ³Ñ³ µ³ñ»µ»ñ ²Ù³éÝ Çñ åïáõÕÝ»ñÁ ½³ÙµÇõÕ ³é ½³ÙµÇõÕ«
Ø»ñ å³ñï¿½ÇÝ Í³é»ñ¿Ý ¹¿åÇ ÑáÕÁ »õ ¹¿åÇ ½Çë Ï° ÁÝÍ³Û¿ñ«
ºõ »ë ÉéáõÃ»³Ùµª ·»ÕáõÕ¿ß áõéÇÇÝ Ý»ñ¹³ßÝ³Ï Ñ³ë³Ï¿Ý«
ºñ·»ñë ëï»ÕÍ»Éáõ Ñ³Ù³ñ ËáñÑñ¹³õáñ ëñÇÝ·Çë ×ÇõÕÁ ÏÁ Ïïñ¿Ç©©©

Î° »ñ·¿Ç©©© ²¹³Ù³Ý¹»³Û ³éáõ³ÏÝ »õ ÃéãáõÝÝ»ñÝ Ñ³Ûñ»Ý³·»Õ«
²ëïáõ³Í³ÛÇÝ ³ÕµÇõñÝ»ñáõÝ Ûëï³Ï³Ñáë Ù»Õ»¹ÇÝ»ñÝ ³Ý¹³¹ñáõÙ«
ºõ ³é³õûï»³Ý ½»÷ÇõéÁ« ùñáç³Ï³Ý ·áñáíÝ»ñáõ ³ÛÝã³÷ ÝÙ³Ý«
²Ûë µáÉáñÝ ÇÙ »ñç³ÝÇÏ »ñ·»ñáõë ÃáÃáíáõÙÇÝ ÏÁ Ó³ÛÝ³Ïó¿ÇÝ©©©

²Ûë ·Çß»ñ »ñ³½Çë Ù¿ç« Ó»éùë ³éÇ ½ù»½« á¯í ù³Õóñ³Ëûë êñÇÝ·«
ÞñÃáõÝùÝ»ñë ½ù»½ ×³Ýãó³Ýª ÇÝãå¿ë Ñ³ÙµáõÛñ ÙÁ ÑÇÝ ûñ»ñáõ«
´³Ûó ßáõÝãëª ÛÇß³ï³ÏÝ»ñáõ ½³ñÃÝáõÙ¿Ý« Û³ÝÏ³ñÍûñ¿Ý Ù»é³õ«
ºõ »ñ·Çë ï»Õª ßÇÃ ³é ßÇÃ« ßÇÃ ³é ßÇÃ« ³ñóáõÝùÝ»ñë ¿ÇÝ« áñ ÇÝÏ³Ý í³ñ©©©£

ՀԱՅՐԵՆԻ ԱՂԲԻՒՐ

²ñß³ÉáÛëÇë »õ ÛáÛëÇë ûñ»ñáõÝ ¿ñ« áñ ½ù»½ ³åñ»ó³Û«
à¯í Ñ³Ûñ»ÝÇ »õ ù³Õóñ³Ñ³Ù ³ÕµÇõñ«
ºõ ùáõ Éáõë³í³é Ó³ÛÝ¹ ¹»é ÇÝÍÇ ÏÁ ËûëÇ«
ÆÙ Ûá·Ý³ÍÇ »õ Ûáõë³Ñ³ïÇ áõÕ»ÕÇë Ù¿ç¿Ý©©©
øáõ ³¹³Ù³Ý¹»³Û í³½ù¹ Ûáñ¹³é³ï«
Ðá·ÇÇë Ë³õ³ñãïÇÝ ³õ»ñ³ÏÝ»ñáõÝ íñ³Û«
²Ûëã³÷ ³ï»Ý¿ Ç í»ñ ÛÇß³ï³ÏÝ»ñë áõ ³Ýó»³Éë ÏáõÉ³Û©©©©£
â»Ù Ùáéó³Í ½ù»½« á¯í Ñ»é³õáñ áõ »Õµ³Ûñ³Ï³Ý ³ÕµÇõñ«
ÎÁ ÛÇß»Ù« »ñµ Ïáõ·³ÛÇ Ãñç»É ùáõ çáõñÇ¹ ËáñÑáõñ¹Ý»ñáõÝ ³éç»õ«
ÆÙ »ñç³ÝÇÏ ïÕáõ ³ãáõÁÝ»ñë áõ ×³Ï³ïë å³ÛÍ³é«
ºõ ¹áõÝ ·áñáí³·áõÃª ³½³ïáõÃ»³Ý Ùï³ÍáõÙÇÝ ÝÙ³Ý«
ÆÙ ³ñ»õë áõ Ï»³Ýùë áõ Ñá·Çë ÏÁ ù³Õóñ³óÝ¿Çñ©©©
ºñµ ÇÙ Ã»õ»ñë ¹»é ã¿ÇÝ Ïáïñï³Í ë³° Ûáõë³Ñ³ïáõÃ»³Ý ³å³é³ÅÝ»ñ¿Ý«
ºñµ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñë áõñ³ËáõÃ»Ý¿ ÏÁ ÷³Ï¿Ç«
ºñ³½áõ³Í Û³ÕÃ³Ý³ÏÝ»ñáõ ³ñ»·³ÏÇÝ Ç ï»ë©©©
â»Ù Ùáéó³Í ³ÛÝ ³éáõ³ÏÁ áëÏÇ¿ Ù³Ùáõéáí«
àñ ùáõ »ñ·Ç¹ Ñáë³ÝùÇÝ ³éç»õ Ï° ³Ïûëáõ¿ñ«
ºõ »ë Ù³ÝÏ³Ï³Ý ù³ÛÉ»ñáíëª »ñ³½»É¿Ýª
Æñ»Ý ×³Ùµ¿Ý ï³ñ÷³Ýùáí áõ ·ÇÝáíáõÃ»³Ùµ Ï° »ñÃ³ÛÇ«
ÆÝãå¿ë Ï° »ñÃ³Ý ³ÝáÝù« áñ ëå³ëáõ³Í ÚáÛëÇÝ Ï° áõ½»Ý Ñ³ëÝÇÉ©©©£
´³Ûó ¹»é ÏÁ ÑáëÇ±ë ³ñ¹»ûù« á¯í Ñ³Ûñ»ÝÇ ³ÕµÇõñ«
²ÛÝã³÷ Ûëï³Ï« áñã³÷ ¿ñ ²ñß³ÉáÛëÝ ÇÙ ³Ýó»³ÉÇë«
¸»é í×Ç±ï »Ý ³ñ¹»ûù ë³ çáõñ»ñ¹ ÑÇÝ ûñ»ñáõ«
ºõ ùáõ Ó³ÛÝ¹ ¹»é »±ñ· ÙÁÝ ¿« Ã¿ ³Õ³Õ³Ï ÙÁ íñ¿ÅÇ©©©
ºõ ã»Ï³±Ý ³ñ¹»ûù« Áë¿°« ã»Ï³±Ý« Ù»ñ ³ñÑ³õÇñùÇ ûñ»ñáõÝ Ù¿ç«
¸³éÝ³óÝ»Éáõ ùáõ å³ÛÍ³éáõÃÇõÝ¹ ³¹³Ù³Ý¹¿«
ÆÙÇÝÝ»ñáõë ³ÝÙ»Õ ³ñÇõÝ¿Ýª ù³ÝÇ ÙÁ Ï³ÃÇÉ ³ñÇõÝ«v àñáÝó Ñáë³ÝùÝ»ñ¿Ý« ³õ³¯Õ« ³õ³¯Õ« ÇÙ Ùï³ÍáõÙë å³ñïáõ³ÍÇ«
êáõ·¿ áõ ë³ñëáõé¿ áõ ë³ñë³÷¿ ³ÝµáõÅ»ÉÇûñ¿°Ý Ë»ÝÃ³ó³¯õ©©©£

ՄԵՌԵԼՈՑԻ ՕՐ

¶Çï¿ù Ã¿ Ç¯Ýã ëáëÏáõÙÇ »õ ³ñÇõÝÇ Ñ»Õ»ÕÝ»ñ »Ý« á¯í µ³ñ»Ï³Ù Ñá·ÇÝ»ñ«
àñ ³Ûëûñ ÇÙ Ñ³Ûñ»ÝÇù¿ áñµÇ »õ ó³õ»ñ¿ ë·³õáñÇ ³ãáõÁÝ»ñáõë Ù¿çÁ Ï° ³ñï³ÑáëáõÇÝ©©©
²Ýó»³ÉÝ»ñáõ Ç¯Ýã ÛÇß³ï³Ï »õ ëÇñáõ³Í Ù»é»ÉÝ»ñáõ Ç¯Ýã ³Ñ»Õ³µ»ñ Û³ñáõÃÇ¯õÝ«
à¯ñã³÷ å³ï³ÝùÝ»ñ ïËñ³·ÇÝ Ó»éù»ñáíë Ï³ñáõ³Í »õ ·»ñ»½Ù³ÝÝ»ñ¿Ý ¹»ÕÇÝ«
àñ ³Ñ»Õûñ¿Ý« Ñ³Ûñ»Ý³Ï³Ý íñ³ÝÝ»ñáõ å¿ë« áõë»ñáõë íñ³Ý Ï° ³é³·³ëïáõÇÝ©©©
Æ¯Ýã Ëáñï³ÏáõÙ ¹³·³ÕÝ»ñáõ »õ Ç¯Ýã ËÉñïáõÙ áïùÇ Ï»óáÕ áëÏáñÝ»ñáõ©©©
ºõ Ù³Ý³õ³Ý¹ Ç¯Ýã Ï³ñáïÇ Ñ³ÙµáÛñÝ»ñ« Ç¯Ýã áÕç³·áõñáõÙ »õ Ç¯Ýã ë¿ñª
ÞñÃÝ³Ã³÷ µ»ñ³ÝÝ»ñáõ ¹¿Ù »õ ³õ»ñ»³É ³ãù»ñáõ »õ ÷ßñáõ³Í ÏáõñÍù»ñáõ©©©
ºõ Ù³ÝÏáõÃ»³Ý ûñ»ñáõ ÇÝã ûñûñÝ»ñ »õ ÇÝã ··áõ³Ýù« ÇÝã ËáëïáõÙ »õ ÇÝã Ññ³õ¿ñ«
àñ ³Ûë ³é³õûï Ù»é»ÉáóÇ ûñ« »ñÏñÇë Ù»é»ÉÝ»ñÁ Ù³Ñ³½³Ý·»ñáõ ßáõÝã»ñáíÁ ÇÝÍÇ Ï° áõÕÕ»Ý©©©£
ºõ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï« Ù³Ñ³½³Ý·»ñÝ »Ý« ³Õ¿ï³õáñ Ù³Ñ³½³Ý·»ñÁ ·Çß»ñáõ³Ý Ù¿ç«
ºõ Çñ»Ýó Ë»ÝÃáõÃÇõÝÁ »õ ÏáãÁ »õ ùñùÇçÁ »õ Ñ³ñáõ³ÍÁ« áñ Ùï³ÍáõÙÇë ÏÁ Ï³éãÇÝ©©©
ºõ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï« Çñ»Ýó »ñÏ³Ã³ù³ÛÉ ÑáíÁ ÑÇÝ Ù³Ñ»ñÁ í»ñëïÇÝ ·áõÅáÕ«
ºõ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï« ³õ»ñ³ÏÝ»ñáõÝ ÑáÕÁ »õ ó³õ»ñáõ ÙáËÇñÝ« áñ ³Ý³å³ï ³é ³Ý³å³ï«
²Ù¿Ý Ù¿Ï ÕáÕ³Ýç¿« ³õ³½³ÏáÛï»ñáõ ÝÙ³Ý ÑáñÇ½áÝÝ»ñÁ Ï° ³É»ÏáÍ»Ý©©©
ºõ ³·é³õÝ»ñáõ ³ñÇõÝ³Ã³Ã³Ë Ã»õ»ñ å³ï»ñáõë íñ³Ý ÏÁ Ù³Ñ³Í÷ÇÝ«
²Ý·ÕÇ »ñ³ÙÝ»ñáõ Ñ»ï Çñ»Ýó µ»ñ³ÝÝ»ñ¿Ý Ýáñ³ÍÇÝÝ»ñ »õ ·ÉáõËÝ»ñ ³éÏ³Ë©©©
àõ Ñ»ÍÏÉï³Ýù »õ íñ¿ÅÇ ³Ñ»Õ³·áã Ó³ÛÝ »õ ëÇñá ÙñÙáõÝç »õ ³ï»ÉáõÃ»³Ý áñáïÙáõÝù«
ºõ ·»ñ»½Ù³ÝÇ ÑáÕ »õ Ë³ã»ñáõ ÷ßñ³Ýù »õ ¹³Ùµ³Ý³ù³ñ»ñ«
ÐáÕ»ñ¿Ý Çñ³ñáõ »ï»õ¿ Û³ÝÏ³ñÍûñ¿Ý Û³éÝáÕ ï»ëÇÉùÝ»ñáõ Ñ»ï©©©

ºõ ³Ñ³ ÇÝã áñª ÏÙ³Ëù¿ µ»ñ³ÝÝ»ñÝ ³Ûë ³é³õûï ÙáÉ»·Ý³µ³ñ áñáï³óÇÝ©©©£
¬ ºÕµ³°Ûñ« ½³õ³°Ï« ÁÝÏ»°ñ« áïùÇ° Ï»óÇñ« ³Ûëûñ ³Ýû·áõï í»ñÛáõßáõÙÝ»ñáõ ûñ«
¬ Ð»é³óá°õñ ùáõ Ûáõë³Ñ³ï Ó»éù»ñ¹ ë³° ×³Ï³ïÇ¹ í³Õ³ÝóáõÏ ËáñÑáõñ¹Ý»ñ¿Ý«
ºõ µ³ñÏáõÃ»³Ùµ ÙïÇÏ Áñ¿ ë³° ³õ»ñ»³É ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ« áñáÝù Çñ»Ýó ³Ýíñ¿Åª
Ð»Í»Í³ÝùÇ »õ ³ÕûÃùÇ ëïñÏ³Ï³Ý ÕûÕ³ÝçÝ»ñÁ Çñ³ñáõ ÏÁ ÷áË³Ýó»Ý©©©£
àïùÇ° Ï»óÇñ« »ñ³½Ý»ñ¹ ÏáËáï»Éáí »õ ³ãù»ñ¹ Ññ³í³é»É¿Ý« áïùÇ°«
àõ Ó»éùáí¹ Û³÷ßï³Ï¿ µáÉáñ ßÕÃ³Ý»ñÝ ³Û¹ ë»õ ½³Ý·»ñáõÝ«
ºõ µ³½áõÏÝ»ñáõ¹ µáÉáñ Ã³÷áíÁ ÷áÃáñÏ¿ ³ÝáÝó »ñÏ³ÃÝ»ñÁ ÃßÝ³ÙÇÇÝ íñ³Û©©©
øáõ íñ¿ÅÇ¹ Ñ»Õ»ÕÇÝ »õ ³ï»ÉáõÃ»³Ý¹ ÙéÝãÇõÝÇÝ ½ûñáõÃ»³ÝÁ Ñ³Ù»Ù³ï«
ì³ëÝ½Ç »õ Ù»é»ÉÝ»ñë »õ áÕç»ñ¹« ³ñóáõÝùÇ ï»Õ« ³ÛëáõÑ»ï»õ
ØÇßï ùÇÝ³ß³ñÅ »õ ³Ý¹³¹ñáõÙ ÙññÏáõÙÇ å¿ïù áõÝÇÝù©©©£

ՈՐԲԵՐԸ

àõ ¹³ñÓ»³É Ñá·ÇÇë ù³éáõÕÇÝ»ñ¿Ý Ï° ³ÝóÝÇÝ«
Ø³Ñ³å³ñïÝ»ñáõ å³Õ³ïáÕ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáí«
²å³ßË³ñ³ÝùÇ Ï»ñáÝÝ»ñ Ó»éáõÁÝÇÝ«
àõ å³ßï³ÙáõÝùÇ µáõñí³éÝ»ñ ¹³Ý¹³Õûñ¿Ý ËÝÏ³ñÏ»Éáí£
ú¯« Çñ»Ýó Ï³ñ³í³ÝÁ ïÅ·áÛÝ ÙÇëïÇù áõËï³õáñÇ«
àñ ³°ÛÝã³÷ »ñÏÇõÕ³Í áõ Ù³Ñ³·áÛÅ áõ ËáÑáõÝ
¸¿åÇ ÝáõÇñáõÙÁ ³ëïáõ³Í³ÛÇÝ ò³õÇÝ« ³ÝÑáõÝûñ¿Ý Ï° »ñÏ³ñÇ«
²Ûë ·Çß»ñ« ÑëÏáõÙ¿Ý Û»ïáÛ« Ø»é»ÉáóÇ ÇñÇÏáõÝ£
ú¯« ³ÝáÝù ÑáÝ µáÉáñÝ ³É Çñ»Ýó Ù³Ñ»ñÁ åÇïÇ ×³ÝãÝ³Ý«
Ðá·ÇÇë ³Ý¹Ý¹³ÛÇÝ Ù»é»É³ëï³ÝÇÝ íñ³Û«
²Ýë³ÑÙ³Ýûñ¿Ý Çñ³ñáõ Ñ»ï« ×³Ï³ï ×³Ï³ïÇ©©©
àõ ³ñ¹¿Ý« Ë»É³ÏáñáÛë µáÉáñÁ Ù¿Ï«
¶»ñ»½Ù³ÝÝ»ñáõÝ íñ³Û ÍáõÝÏÇ »Ï³Íª
Ø»é»ÉÝ»ñáõ Û³×³Ë³Ýù¿Ý Çñ»Ýó Ñá·ÇÝ»ñÝ ³Ñ³µ»Ï«
àñ ·ÉáõËÝÇÝ Ó»éáõÁÝáõÝ Ù¿ç áõ ³ãáõÁÝÇÝ ÷³Ï³Í©©©
Æñ»Ýó ó³õÇÝ ï³ñ÷³õáñÇ ³ñÇõÝÁ ÏáõÉ³Ý©©©©£

ú¯« ãÁÉÉ³Û áñ »ñµ»ù ³Ûë ·Çß»ñ ÇÙÇÝ íñ³ë Ùï³Í¿ù©©©

²ëïáõ³¯Í« ÙïÇÏ Áñ¿ù ë³ ÁÝ¹Ñ³ñáõÙÝ»ñÁ Ù³ñÙÇÝÝ»ñáõ«
àõ µáÉáñ áñµ»ñÁ« áñ ³°É ÏÁ ÷³ÃÃáõÇÝ
öáÃáñÏáïûñ¿Ý ·»ñ»½Ù³ÝÝ»ñ¿Ý µ³ñÓñ³óáÕ ³Ù»ÑÇ ÏÙ³ËùÝ»ñáõÝ©©©
àõ ³ÛÝ µáÉáñÇÝ ×Çã»ñÁ« áñ Çñ³ñ ÏÁ ×³ÝãÝ³Ý©©©
àõ ³ÝáÝóÁ« áñ Ë»ÝÃûñ¿Ý Çñ³ñ ÏÁ ÷Ýïé»Ý©©©
àõ ¹»é Çñ³ñáõ »ï»õ¿«
´³óáõáÕ ÑáÕ»ñáõÝ ÙññÏáõÙÁ ³ëáÝó Ñ»ï«
àõ ³ÝáÝó ³Õ»ñëÁ« áñ ¹»é Çñ³ñ Ï° áõ½»Ý©©©
àõ »ñ¹áõÙÝ»ñÁ ³ÝáÝó« áñ ³°É Çñ³ñ åÇïÇ å³ßï»Ý ³é Û³õ¿ï©©©
àõ ³ÝáÝù« áñ Çñ³ñ »ñµ»ù ã×³Ýãó³Ý©©©
àõ ¹»é ³ÝáÝù« áñ Ù¿ÏÙ¿Ïáõ Ù¿ç ÇÝù½ÇÝùÝÇÝ åÇïÇ ·ïÝ¿ÇÝ«
àõ ³ÝáÝù« áñ í»ñç³å¿ë ³Ûë ·Çß»ñ« ³ÛÝã³÷ ã³ñ³ßáõùûñ¿Ý Çñ³ñáõ µ³ÕË»ó³Ý«
àõ ÷³Ëá°õëïÁ ³ëáÝó« ³Ûë ³Ù¿ÝáõÝ« ³Ûë µáÉáñÇÝ
Æñ³ñáõ Ù¿ç¿« Ù³Ñ³·áõÅûñ¿Ý í³Ûñ³· áõ ËáÉ³Ï³Ý«
¸¿åÇ á¯ñ Ñ»é³õáñ ÑáñÇ½áÝÝ»ñ¿Ý ÇÙ Ñá·ÇÇÝ
Î³Ù ¹¿åÇ á¯ñ ²ëïáõ³ÍÁ Ã»ñ»õë ³õ»ÉÇ á×ñ³Ï³Ý«
²°É í»ñç³å¿ë« »Õµ³Ûñ³µ³ñ Áë¿ù«
²Ûëå¿ë Çñ³ñáõ Ù¿ç¿« µáÉáñÁ Ù¿Ï åÇïÇ »ñÃ³Ý©©©£

âÁÉÉ³¯Û áñ ³Ûë ÇñÇÏáõÝ »ñµ»°ù« ÇÙÇÝ íñ³ë Ùï³Í¿ù£

ՅՈԳՆՈՒԹԻՒՆ

Ðá·ÇÇë íñ³Û ÉáõëÇÝÁ ÏÁ ÓÇõÝ¿©©©£

ú¯« ¹¿åÇ Ê³õ³ñÝ»ñÝ áõ Øáé³óáõÙÁ ù³É¿«
à¯í Ûá·Ý³Í áõ ¹³Ý¹³Õ áõ Í³Ýñ áõËï³õáñ«
²ÕµÇõñÝ»ñáõ ë³° å³ÛÍ³é ïÕáõÝ Ñ»ï ³é³ÝÓÇÝ©
²Ýª ÑáÝ ï»Õ»ñÁ Ù³ñÙ³ñ¿ Ù»Ñ»³ÝÝ»ñ ·Çï¿«
àõñ ÑÇÝ³õáõñó ³ëïáõ³ÍÝ»ñÁª ³½Ýáõûñ¿Ý ½ûñ³õáñ«
øáõ Ûá·ÝáõÃÇõÝ¹ ÏÁ Ñ³ëÏÝ³Ý©©©
àõ Ù³ñ¹Ïûñ¿Ý ³Ýáñ Ù»Í ó³õÁ Ï° ³åñÇÝ©©©£
²õ³¯Õ« ÙÇÝã»õ »±ñµ Ù»ñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ ï³ñ÷³õáñ
²Ûëã³÷ ï»Ý¹ûñ¿Ý åÇïÇ ·³É³ñáõÇÝ©©©
¸¿åÇ ÷³Ûï¿ ¹³·³ÕÝ»ñÁ ¹³ñ³õáñª
Ú³õÇï»Ý³Ï³Ý áõ ³å³ñ¹ÇõÝ Ï»³ÝùÇÝ«
ì»ñç³å¿ë ÇñÇÏáõÝ ÙÁ ÙËñ×áõ»Éáõ Ñ³Ù³ñ©©©
¬ Â¿»õ ³ÛÝã³¯÷ ã³ñ³ßáõùûñ¿Ý ¬
²ñÑ³õÇñùáí É»óáõÝ µ³Ûó ÷ñÏ³ñ³ñ ÍáóÁ ÑáÕÇÝ£
¶Çï»Ù« ëù»ÙÇ¹ Ù¿çÇ í³Ý³Ï³ÝÇ Çñ³Ý¹ áëÏÇ¿«
Þ³ï ³åñ³Í ²ëïáõ³ÍÇ ÙÁ ËáÝç¿ÝùÝ áõÝÇ©
àõñ»ÙÝ »Ïá°õñ ë³ Ë³ñï»³ß áõ ËáñáõÝÏ áõ Éáõé áõ Ù»ñÏ Ñ³ñë»ñ¿Ý É»óáõ³Íª
Ø»ñ ·ÇÝÇÇ ÝáõÇñ³Ï³Ý ë³÷áñÝ ³°É í³ñ ¹Ý»Ýù«
Â¿»õ ³Ý Ù»ñ »ñ·»ñáõÝ Ë»ÝÃáõÃÇõÝÁ Ï° ÁÉÉ³ñ©©©©
àõ ³ÛÝ µáÉáñ ³ñß³ÉáÛë¿ Í³ÕÇÏÝ»ñÁ áñ ù³Õ»óÇÝù«
²ÝÏ³ñ»ÉÇ å³ßï³ÙáõÝùÇÝ Ñ³Ù³ñ©©©©
²Ûë µáÉáñÁ Ó·»Ýù« Ù»ñ ÏáõñÍù»ñáõÝ ³¹³Ù³Ý¹¿ Ë³ã»ñáõÝ Ñ»ï«
à¯í µ³ñ»Ï³Ù áõ µ³Ëï³ÏÇó áõ ÑáÛ³Ï³å ùñÙ³å»ï«
²ÛÝå¿ë ã¿±« »ë ³É ³Ûë µáÉáñÁ ×³Ýãó³Û«
ø»½Ç Ñ»ï ³°ÛÝã³÷ ³å³ñ¹ÇõÝûñ¿Ý«
ÆÙ ëÇñ³Ñ³ñ ïÕáõ ËûÉ³Ã»õ ÇñÇÏáõÝÝ»ñáõë Ù¿ç¿Ý«
Úá·Ý³Í »õ ³ñÇõÝáï ×³Ï³ïÇë ¹ÇÙ³ó« ³ÝÑáõÝûñ¿Ý« ³éÛ³õ¿ï©©©£
àõ ³ñ¹¿Ý ³õ³½Ý»ñáõ Ùá·»ñÝ ³ëïÕ»ñáõÝ ï³Ï ÁëÇÝ Ã¿«
ÐáÕÇÝ µáÉáñ ·ÇÝÇÝ»ñÁ ³°É ÙáÉ³ËÇÝ¹ åÇïÇ ÁÉÉ³Ý«
àõ µáÉáñ Ï³åáÛï ßáõß³ÝÝ»ñÝ ³É Ó»ñ ÚáÛëÇ Í³ÕÏ³ÝáóÇÝ«
²Ù¿ÝÁ Ù¿Ï« Û³ÝÏ³ñÍûñ¿Ý ³·é³õÝ»ñáõ åÇïÇ ÷áËáõÇÝ©©©
àõ Û»ïáÛ ·Çï»ë« áñ µáÉáñ ûÓ»ñÁ ÷»Ã³ÏÝ»ñáõÝ ï³Ï«
Ø»½Ç Ñ³Ù³ñ ³ÛÝ ë»¯õ ³ÝÓñ»õÝ»ñ¿Ý Ç í»ñ« ÑÇÙ³Ï«
Ø³Ñ³·áõÅûñ¿Ý í³Õáõ³Ý Ù»ÕñÁ ÏÁ å³ïñ³ëï»Ý©©©
àõ ¹»é Ï³ñÍ»Ù Ã¿ ·»ïÝ³÷áñ»ñáõÝ Ù¿ç ¿« áñ
´áÉáñ µñáõïÝ»ñÁ« Ù»é»ÉÝ»ñáõ ÑáÕ»ñ¿Ý«
à±ñ Å³Ù³Ý³Ï¿¯Ý Ç í»ñ ³åñáÕÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ ÙÇÝã»õ ³Ûëûñ
æñÇ ÏáõÅ»ñ ÏÁ ßÇÝ»Ý©©©
àõ ³ÛÝ É³Ùµ³ñÁ« áñáí òÝáñùÁ ÏÁ ÑëÏ»Ýù Ù»ñ Ïï³õ¿ íñ³ÝÇÝ ï³Ï«
²Ñ³õ³ëÇ°Ï« ù»½Ç Ï° Áë»Ù« ²ñß³ÉáÛë¿Ý ¹»é ß³ï ß³ï ³é³ç åÇïÇ Ù³ñÇ©©©£
ú¯« Ã»õ¹ Ã»õÇë ³Ýóá°õñ áõ Ë³ñË³÷»É¿Ý ù³É¿°«
à¯í Í³Ýñ áõ ¹³Ý¹³Õ áõ Ûá·Ý³Í áõËï³õáñ«
àñáíÑ»ï»õ í³Õáñ¹³ÛÝÁ ³Ý·Ãûñ¿Ý ëáõï ¿©©©
àõ Ù»ñ ½·³Û³Ë³µÇ áïáõÁÝ»ñÝ ³É Ûá·Ý³Í«
Î»³ÝùÇÝ ÙÇÝã»õ ÆñÇÏáõÝÝ»ñÁ »ñÃ³Éáõ Ñ³Ù³ñ©©©
¸¿å Ç Ê³õ³ñÝ áõ Øáé³óáõÙÁ Ã³÷³Ýó¿°«
æáõñ»ñáõ »ñÇï³ë³ñ¹ ½³õ³ÏÇÝ Ñ»ï ³é³ÝÓÇÝ«
àõ ùáõ ï³ñ³·Çñ ×³Ùµáñ¹Ç ï³é³å³Ýù¹ µáÉáñ«
àõ ³ÛÝ ³Õç³ÙáõÕçÇ ¹³ñ»ñÁ« ½áñ ûñ»ñÝ áõë»ñáõ¹ íñ³Û Û³ñÏ»óÇÝ©©©
²Û¹ µáÉáñÁ ³Ù¿ÝÁ Ù¿Ï ÇÝÍÇ ïáõñ©©©
àõ ÙÇëÇ¹ å³ï³ÝùÝ»ñÝ ³É Ñá·ÇÇë íñ³Ý Ý»ï¿©©©
Â»õ¹ Ã»õÇÝ ³Ýóáõñ áõ ù³É¿ ò³õÇÝ Ñ»ï Ñ³Ûñûñ¿Ý«
²Ýáñ íÇñ³õáñ »ÕÝÇÏÇ ³ãáõÁÝ»ñÝ ÇÙ³ëïáõÝ«
Î»³ÝùÇÝ µáÉáñ ×³Ùµ³Ý»ñÁ ·Çï»Ý©©©

Ðá·ÇÇë íñ³Û ÉáõëÇÝÁ ÏÁ ÓÇõÝ¿©©©£

ԽԱՒԱՐ

¼ÇÝáõáñ»³É ÁÝÏ»ñáç ÙÁ

àõ »ë åÇïÇ Ù»ÏÝÇÙ ïñïÙáõÃ»³Ýë »õ ëïáõ»ñÇë Ñ»ï Ù»Ý³õáñ«
²ñß³ÉáÛëÇ ÙÁ Ï³Ù í»ñç³ÉáÛëÇ ÙÁ ³ñÇõÝÝ»ñáõ Å³ÙáõÝ«
ÆÙ ³ï»ÉáõÃ»Ý¿ áõ ë¿ñ¿ áõ ÁÝ¹í½áõÙ¿ ³ÙµáË»³É Ñá·Çëª
²ÝáÝó ÛáÛëÇ ÉáÛë»ñ¿Ý í»ñçÇÝ ³Ý·³Ù ÙÁÝ ³É Ãñç»Éáí©©©
àõ ù»½Ç ÏÁ Ó·»Ù« á¯í Ñ»ñáë³Ï³Ý ÁÝÏ»ñ »õ Ùï³ÍáõÙÇ »Õµ³Ûñ«
²ÛÝ Ù»ï³ùë¿ ÍÇñ³Ý³·áÛÝ í»ñ³ñÏáõë »ñÏ³ñ«
àñáõÝ Í³Éù»ñáõÝ Ù¿çÝ ÇÙ ï³é³å³Ýùë »õ ÁÙµáëï³óáõÙë Ï³ñÙÇñª
úñ»ñáí áõ Ë³õ³ñÝ»ñáí ³å³ñ¹ÇõÝûñ¿Ý åïïóáõóÇ©©©
ºõ ë³° Éáõë»Õ¿Ý ³éáõ³ÏÇÝ ùáíÁ åÇïÇ ¹Ý»Ù ù»½Ç Ñ³Ù³ñ«
ÆÙ Ï³ÕÝÇ¿ óáõåë Ñ³ëï³ïáõÝ »õ ¹³ñ»ñáõ ³õ³Ý¹ª
àñ ï³ñÇÝ»ñáí Ûá·ÝáõÃÇõÝë ÇÝÍÇ Ñ»ï« ×³Ùµ³Ý»ñáõÝ íñ³Û«
ºÕµûñ ÙÁ å¿ë »õ µ³ñ»Ï³ÙÇ ÙÁ ÝÙ³Ý µ³ÅÝ»ó©©©©
ºõ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï ÑáÕ¿ ë³÷áñë Ññ³ß³·»Õ ½áñ »ë ÃñÍ»óÇª
æáõñ»ñáõÝ ³Ù¿Ý¿Ý ù³Õóñ³Ñ³ÙáíÝ ³éÉóáõÝ«
ºõ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï Ë³ÕáÕÇ áëÏ»Õ¿Ý áÕÏáÛ½ ÙÁ Í³Ýñ³ÏßÇé«
Ð³Ûñ»Ý³Ï³Ý ³Û·ÇÝ»ñáõë ³ñ»õÝ»ñáõÝ ï³Ï Ñ³ëáõÝó³Í©©©
ºõ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï ÑáÕÇë Ë³ñï»³ß óáñ»³Ý¿Ý µ³ÅÇÝ ÙÁ Ñ³ó«
àñ Í³ÕÏ³½³ñ¹ ½³ÙµÇõÕÇë Ù¿çÝ ³Ûëûñ«
ºñ³½Çë ³Ýï³éÝ»ñáõÝ ùáí« çáõñÇ »½»ñùÁ ¹ñÇ©©©
ºõ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï ¹»é »µ»Ýáë¿ ³Ýí³ñÅ ùÝ³ñë ³ÕÙÏ³ÛáÛ½«
àñ å³ñïáõÃ»Ý¿ë« ûñ ÙÁ« ÇÙ ¹áÕ¹áçáõÝ Ó»éù»ñáõë Ù»ç ç³Ëç³Ëáõ»ó³õ©©©
ºõ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï« í»ñç³å¿ë ù»½Çª ÇÙ í³ÕÝç³Ï³Ý ëáõñë åáÕå³ï»³Û«
àñáíÑ»ï»õ ÇÙ Û³ÕÃáõ³ÍÇ µ³½áõÏÝ»ñë ³Ý³ñÅ³¯Ý »Ý ³Ýáñ µáóÇÝ«
²Ñ³õ³ëÇ°Ï áñ ÃßÝ³ÙÇÝ»ñáõ ³ñÇõÝÇÝ Í³ñ³õ¿Ý« ÙÇÝã»õ ³Ûëûñ«
Æñ áëÏÇ¿ å³ï»³ÝÇÝ Ù¿ç Ï³ï³ÕáõÃ»Ý¿Ý ÏÁ Ï³ÛÍÏÉï³Û©©©
ºõ ¹á°õÝ« ÁÝÏ»°ñ« ³ñ¹¿Ý ·Çï»ë ³ñÇ³µ³ñ ù³É»Éª
Ø»Í Ýå³ï³ÏÇÝ ³ÛÝ ³½³ï³µ»ñ ×³Ùµ³Ý»ñ¿Ý©
àõñÏ¿ ùáõ »ñÏ³Ã»Õ¿Ý ù³ÛÉ»ñ¹« Ñ³½³ñ³õáñÝ»ñáõ ù³ÛÉ»ñáõÝ Ñ»ï«
Ú³ÕÃ³Ý³ÏÝ»ñáõ Ëáëï³óáõ³Í ÑÝãÇõÝÁ åÇïÇ ÑÝã»óÝ»Ý©©©
´³Ûó »Ïá°õñ« »õ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï ÇÝã áñ ù»½Ù¿ åÇïÇ ËÝ¹ñ»Ù«
ºÏá°õñ »õ ùáõ µ³ñ»Ï³ÙÇ áõ ëÇñáõ³ÍÇ Ù³ïáõÁÝ»ñáí¹ ·áñáí³Í³Ýñ«
²Ûë »ñÏáõ Ï³ÃÇÉ ÉáÛëÁ« áñáÝù ³ãáõÁÝ»ñë ÛáÛëáí »õ Ñå³ñïáõÃÇõÝáí Ï° ³¹³Ù³Ý¹»Ý«
ºÏá°õñ ½³ÝáÝù Û³õ»ñÅáõÃ»³Ý ÙÁ Ñ³Ù³ñ ¹¿åÇ Ê³õ³ñÁ ÷³Ï»Éáõ©©©
àñáíÑ»ï»õ« ÚáÛëÇÝ Ó³ÛÝ¿Ýª ÇÝãå¿ë Ó³ÛÝ¿Ý öñÏáõÃ»³Ý« Ï³Ù Ó³ÛÝ¿Ý
î³é³å³ÝùÇÝ©©©
ÎñÝ³Û ÁÉÉ³É« áñ ÇÙ Ù»é»³ÉÇ ³ãáõÁÝ»ñëª Ýáñ¿Ý ³ñóáõÝùáïÇÝ©©©£

ՔՆԱՐԻՍ ԼԱՐԵՐԸ
ՂԵՌ ԹԱՑ ԵՆ

¸á°õÝ« ¹³éÝ³å¿ë ïñïáõÙ ùáÛñ« »õ ¹á°õÝ« å³ïáõÑ³ë»³É å³ñÙ³ÝÇ«
ø³¯Õóñûñ¿Ý »ñÏáõù¹ Ù¿Ï µ³Ý³ëï»ÕÍÇ ßñÃáõÝùÝ»ñáõë Û³é³ç³ó¿ù©
ÖßÙ³ñÇï ¿« áñ ³Ýëáõï µ»ñ³Ýë Ó»ñ ×³ÏïÇÝ áñµ í³ñ¹»ñáõÝ íñ³Ûª
Ð»éáõÝ»ñ¿Ý Ñ³ëÝáÕ »Õµûñ ÙÁ Ïñ³Ï¿ Ï³ñûïÝ ¿« áñ åÇïÇ Ñ³Ùµáõñ¿©©©£

î³ñÇÝ»ñáí »õ Ë³õ³ñÝ»ñáí Ó»ñ Ù³Ñ³óáõ ó³õÝ ÇÙ Ï³ñÙÇñ ó³õë »Õ³õ«
àõ ï³é³å³ÝùÇë ïÇ»½»ñùÇÝ Ù¿çª Ó»ñ ³ñóáõÝùÝ Çµñ ³ÝÓñ»õ« Ñá·ÇÇë íñ³Û ÏÁ ï»Õ³ñ£
Ò»ñ Ñ»Í»Í³ÝùÝ»ñÝ Ù³Ñáõ³Ý Ñáí»ñáõÝ å¿ë Ù»Ý³õáñÇ Éáõë³ÙáõïÇë ÷»ÕÏ»ñÁ Ïáïñï»Éáõ »Ï³Ý©©©
ºõ ³ÝÑÝ³ñÇÝ ëáëÏáõÙÝ»ñ ³åñ»ó³Û ³°Ý ³Ýï³éÇÝ Ù¿ç« áñ Ó»ñ Ñ³Ûñ»ñáõÝ áëÏáñÝ»ñ¿Ý ¿ñ Ï³½Ùáõ³Í©©©£

´³ñµ³ñáëÝ»ñ¿Ý Ã³÷áõ³Í ³ñÇõÝÁ« Ï»³ÝùÇë ³éç»õ« ³ÛÝ ÏÙ³Ë³ï»ëÇÉ ³õ³½³ÝÝ ¿ñ«
àñáõÝ Ëáñ»ñÁ« »ë ù³ÝÇ¯ ³Ý·³Ù Ù³ù³éáõÙÇ »õ áõËïÇ ³ñ¹³ñ ÁÝÏ»ñÝ»ñáõë Ñ»ï«
ÆÙ Ýáñ³í³ñÅ ùÝ³ñë« ·ñÇãë« ëáõ·»ñáõ ëñÇÝ·ë »õ ³ÝµÇÍ ëáõñë ³ñÍ³Ã»³Û«
ºÏ³Û« »Õ»ñ³Ï³Ýûñ¿¯Ý« ³Ñ³õáñ ÙÏñïáõÃ»³Ý ÙÁ Ñ³Ù³ñ« ³Ýáñ Ù¿çÁ Ã³ÃË»Éáõ©©©

²Ûëå¿ë« ÇÙ ×ßÙ³ñï³ë¿ñ Ñá·Çë« Ó»ñ ×ßÙ³ñÇï ó³õÇÝ Ñ³Ù³ñ Ï³ñÙÇñ Ù³ï»³ÝÝ»ñáõ Ù¿ç Ë³Ùñ»ó³õ©©©
ºõ ù³ÝÇ¯ ù³ÝÇ¯ ³ñ»·³ÏÝ»ñ Ù»é³Ý« µ³Ûó ùÝ³ñÇë É³ñ»ñÁ ¹»é Ã³°ó »Ý« »Õµ³ÛñÝ»°ñ« ¹»é Çñ É³ñ»ñÁ Ã³°ó »Ý«
²¯Ñ« ·Ã³ó¿°ù Ù³ïáõÁÝ»ñáõë« »õ Ãá°Õ »ñ·»ñë ÙññÏÇÝ« Ãá°Õ ³ñóáõÝùë Ãáñ³Û« Ãá°Õ ß»÷áñë Ñ»ñáëÝ»ñáõÝ Çñ Ññ³õ¿ñÝ áñáï³Û©©©
àñáíÑ»ï»õ ²ñ¹³ñáõÃ»³Ý ³é³õûïÁ ¹³Å³Ýûñ¿Ý Ñ»éáõ ¿« »õ Çï¿³ÉÇë »ñÏÇÝùÝ»ñÝª ³ÝÛ³ï³Ï©©©

ՁԵՌՔԵՐՂ ԻՆՁ
ԵՐԿԱՐէ

ÆÙ³ëïáõÃ»³Ý »õ ËáñÑáõñ¹Ý»ñáõ ßù»Õ É³Ùµ³ñë ÙÇÝã»õ ³Ûëûñ«
Ø³ï»³ÝÝ»ñáõ »õ ÃÇõ»ñáõ ÙßáõßÇÝ Ù¿ç«
ºõ ×³Ï³ïÇë áõ Ñá·ÇÇë Ûá·ÝáõÃ»³ÝÁ Ñ³Ý¹¿åª
ºÕµ³°Ûñ« ÙÇÝã»õ ³Ûëûñ« Ï° Áë»Ù« Çñ Ù³ÑÁ ÙÇ³ÛÝ í³é»ó©©©£

àõ Ó»éùë ³Ûñ»ó³õ Ùï³ÍáõÙÇë ³Ýµ»ññÇ Ïñ³Ï¿Ý«
àõ Ýå³ï³ÏÇë ×³Ý³å³ñÑÝ ³ÝÑáõÝûñ¿Ý ³ÝÑáõÝ³ó³õ©©©£
ÀÙµáëïÇ Ï³Ùùë å³Ûù³ñÇÝ ë³ñë³÷¿Ý ÏÁ ÙáËñ³Ý³Ûª
ºÕµ³°Ûñ« »õ ³ÛÝ »ñ¹áõÙÁ« ½áñ ³ñ»õÍ³·Ç ÙÁ Ù¿ç¿Ý ù»½Ç ÙñÙÝç»óÇ«
Ä³Ù³Ý³ÏÇÝ Û³õ»ñÅ³Ï³Ý ßñç³ÝÇÝ »ñÏ³Ã¿ ûñ¿Ýù¿Ý«
êÏë³õ« ï»ñ»õ ³é ï»ñ»õ« Ï»³ÝùÇë ³ßáõÝÇÝ Ñ»ï« ¹¿åÇ ÑáÕÁ Ã³÷ÇÉ©©©
ÆÝÍÇ Ï³ñÏ³é¿ Ó»éù¹ »õ áõÕÕ¿° Ý³Ûáõ³Íù¹ ï³é³å³·ÇÝ Ý³Ûáõ³ÍùÇë«
ºñÏ³ñ¿° Ó»éù¹« áñå¿ë½Ç ½ûñ³õáñÇ »ñ³ÏÝ»ñáõ¹ ³ñÇõÝÁ Ï³ñÙÇñ«
ÆÙ ûï³ñ³ó»³ÉÇ ³ñÇõÝë ·áÝ¿ Ï³ÛÍáí ÙÁ ·³ñÝ³Ý³óÝ¿©©©
ºë ·Çï»Ù« áñ ëÇñïë ùáõ ëñïÇ¹ »Õµ³Ûñûñ¿Ý åÇïÇ ËûëÇ«
ºñµ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñ¹ ·³Ý ÇÙ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáõë Ù¿çª
Ü³ËÏÇÝ µ³ñ»Ï³ÙÇ Ù»ñ Ïáñáõë»³É ÅåÇïÝ»ñÁ ÷Ýïé»Éáõ£

ºõ ·Çï»Ù Ã¿« Ç¯Ýã ¿ ó»ËÁ »õ Ç¯Ýã ¿ àëÏÇÝ«
êïñáõÏÝ»ñáõÝ ûñûñáóÝ ¿ »õ ³ÝÏáÕÇÝÁ »õ ¹³·³ÕÝ ¿ ³ÛÝ«
ºõ àëÏÇÝª ÁÙµáëïÝ»ñáõÝ »õ Ù»Í»ñáõÝ ·³ÑÝ ¿«
ºõ Ñá·ÇÝ ¿« »õ ûñáõ³Ý Ñ³óÁ« »õ µ³Å³ÏÇÝ çáõñÁ« »õ åë³ÏÝ ³ÝáÝó ×³ÏïÇÝ©©©

Ò»éù»ñ¹ Ç°ÝÓ »ñÏ³ñ¿°« ¹»é ÇÙÇÝÝ»ñë ³ÝåÇÕÍ »Ýª
ºõ »Ïá°õñ áñå¿ë½Ç Ý³Ûáõ³Íù Ý³Ûáõ³ÍùÇ ¹¿Ù«
ºëª Ç ù»½ª Ñ»ñáëÝ ëù³Ýã³Ý³Ù Ð³Ûñ»ÝÇùÇÝ ÝáõÇñáõ³Í«
ºõ ¹áõÝª ùÝ³ñÇë ÙññÏ³Ã»õ É³ñ»ñ¿Ý Ã»ñ»õë ×³ÝãÝ³ë«
²ÛÝ ÑÇÝ ûñ»ñáõ ÁÝÏ»ñÁ« áñ ò»ÕÇë »õ Ó»ñ µáÉáñÇÝ ³Ýã³÷»ÉÇ ó³õ»ñ¿Ý
öáñÓ»ó µ³ñÏáõÃ»³Ý »õ ÁÝ¹í½áõÙÇ åÕÇÝÓÝ»ñÁ ÑÝã»óÝ»É©©©£

ԾԱՐԱՒ

Ðá·Çë í»ñç³ÉáÛëÇÝ Ù³ÑÁ ÙïÇÏ Ï° ÁÝ¿«
â³ñã³ñ³ÝùÇ Ñ»é³õáñ ÑáÕÇÝ íñ³Û ÍÝñ³¹Çñ«
Ðá·Çë í»ñç³ÉáÛëÇÝ áõ ÑáÕÇÝ í¿ñù»ñÁ ÏÁ ËÙ¿©©©
ºõ Çñ Ù¿ç« ¹»é Çñ ³ñóáõÝùÇÝ ³ÝÓñ»õáõÙÁ ÏÁ ½·³Û©©©

àõ ç³ñ¹áõ³Í Ï»³Ýù»ñáõÝ ³ëïÕ»ñÁ µáÉáñª
²õñáõ³Í ³ãáõÁÝ»ñáõ ³ÛÝã³¯÷ ÝÙ³Ý«
êñïÇë ³õ³½³ÝÝ»ñáõÝ Ù¿çÝ ³Ûë ÇñÇÏáõÝª
Úáõë³Ñ³ïáõÃ»Ý¿ »õ ëå³ëáõÙ¿ Ï° á·»í³ñÇÝ©©©

àõ µáÉáñ Ù»é³ÍÝ»ñáõÝ áõñáõ³Ï³ÝÝ»ñÝ ³Ûë ·Çß»ñ«
²ãù»ñáõë »õ Ñá·ÇÇë Ñ»ï ²ñß³ÉáÛëÁ åÇïÇ ëå³ë»Ý©©©
àñå¿ë½Ç« Ï»³Ýù»ñÝáõÝ Í³ñ³õÝ Û³·»óÝ»Éáõ Ñ³Ù³ñª
Â»ñ»õë í»ñ¿Ý Çñ»Ýó íñ³Ûª Ï³ÃÇÉ ÙÁ Éá¯Ûë ÇÛÝ³Û©©©

ՍՈՒՐԻՍ ԿԱՅԾԵՐՈՒՆ
ԱՌՋԵՒ...

²Ýó»³¯É« ³Ýó»³¯É »õ Çñ ûñ»ñÝ »õ Çñ ³ñ»õÝ ³Ý¹áññáõÃ»³Ý«
ºñµ ¹³ÑÉÇ×ÇÝ Ï³åáÛï å³ï»ñ¿Ý« ïÇñ³Ï³Ýûñ¿Ý ³éÏ³Ë«
øáõ å³ßïå³ÝÇ Ñå³ñï Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáí¹ ³¹³Ù³Ý¹¿«
ÆÙ Ù³ÝÏ³Ï³Ý Ñá·Çë ÛáÛëáí ÏÁ Íáñ¿Çñ« »ñÏÇõÕÝ»ñë Ñ³É³Í»É¿Ý£

Ü³ËÝÇùÝ»ñ¿ë ÙÇÝã»õ ÇÝÓ ùáõ ßáÕÇõÝÝ»ñ¹ ³Ñ³° Ï° »ñÏ³ñÇÝ«
à¯í ÇßË³Ý³Ï³Ý« ³Ñ³õáñ« ×ßÙ³ñÇï »õ µ³ñ»Ï³Ù êáõñ«
àõ ëÝ³ñÇë« »ñ³½Ý»ñáõë »õ Ï»³ÝùÇë »ñç³ÝÏáõÃ»³ÝóÁ Ù¿ç¿Ý
ØÇßï Ù³Ñ³í×ÇéÁ ·ï³Í »Ù ù»½ ¹³ñ³Ý³Ï³É á×ÇñÇÝ©©©

ºõ ÏÁ ëÇñ»Ù ½ù»½« ¹áõÝ« ²ñ¹³ñáõÃÇõÝ »õ ´³ñµ³ñáë«
¸á°õÝ« áñáõÝ Ï³ÛÍÏÉïáõùÁ ëáëÏáõÙ ÙÁÝ ¿ »õ Ëñ³ËáÛë ÙÁ ÙÇ³Ý·³Ù³ÛÝ«
¸á°õÝ« áñáõÝ Å³Ý·Á ³Ýù³õ»ÉÇ å³ñïáõÃÇõÝ ÙÁ ³ÙûÃ³µ»ñ«
¸á°õÝ« áñáõÝ ¹³¹³ñÁ ëïñÏ³óáõÙ ÙÁÝ ¿ ½ù»½ å³ßïáÕ Ó»éù»ñáõÝ©©©£

Â¿»õ ùáõ áëÏ»ù³Ý¹³Ï å³ï»³Ý¹ ³ñï³óáÉáõÙÝ ¿ Ï»³ÝùÇ¹«
´³Ûó ¹áõÝ Ù»ñÏáõÃ»³Ý¹ Ù¿ç ÙÇ³ÛÝ ÏñÝ³ë ³ëïáõ³Íûñ¿Ý ·»Õ»óÏ³Ý³É©©©
ä³ï»³Ý¿¹ ¹á°õñë ÙÇ³ÛÝ ùáõ Í³ñ³õ¹ ÏÁ Û³·»Ý³Û »õ ó³ëáõÙ¹ Ï° ³ÙáùÇ©©©
²ÝÏ¿ó ¹á°õñë ÙÇ³ÛÝ ùáõ ïÇñáç¹ ×³Ï³ïÁ åÇïÇ ÏñÝ³ÛÇñ åë³Ï»É©©©£

ºõ ³Ûëå¿ë Ù»ñÏª ÇÝãå¿ë ÑÇÙ³« ÇÙ ¹áÕ¹áçáõÝ »õ ½³Ûñ³óÏáï Ó»éù»ñáõë Ù¿çÝ Û³×³Ë«
øáõ ÉéáõÃ»³Ý Ï³ÛÍ»ñáí¹ »ñ·»ñáõÝ ¿°Ý Û³ÕÃ³Ï³ÝÁ Ï° »ñ·»ë«
ºõ ß³ñÅáõÙ¿¹ »õ ßáõÝã¿¹ »õ ßáÕÇõÝ¿¹ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï« áñ ¹áõñë ÏÁ Å³ÛÃùÇ«
ºõ ÏéÇõÇÝ ù³ñá½Á« ³½³ïáõÃ»³Ý µáõñÙáõÝùÁ »õ ÷³éùÁ ÏïñÇ× Ù³ñ¹áõÝ©©©£

´³Ûó« ËáñÑñ¹³õáñ ëáõë»ñ« ½³ñÑáõñ³Ýùáí ÏÁ ï»ëÝ»Ù« áñ ³ÛÉ»õë Ï° ³ï»ë ½Çë«
²Ûëûñ Ù³Ñáõ³Ý »õ Ï»³ÝùÇ ûñ« Ñ³ñáõ³ÍÇ »õ íñ¿ÅÇ »õ å³ïÇÅÝ»ñáõ ûñ«
ºõ »ñµ ùáõ Ï³ÛÍ³ÏÝ³Ï»ñå Ñ³ë³Ï¹ ßñÃáõÝùÝ»ñáõë ÏÁ ï³ÝÇÙ Ï³Ù Ó»éùáíë ù»½ ÏÁ ßáÛ»Ù©©©©
´³ñÏáõÃ»³Ý¹ Ï³ÛÍ»ñÁ« ³ãù»ñáõë Ù¿ç¿Ý« Ý½áíÝ»ñáõÝ ¿°Ý ³Ñ»ÕÁ ÇÝÓ Ï° áõÕÕ»Ý©©©£

Ø»Õ³¯Û« Ù»Õ³¯Û« »õ Áë¿°« Ç±Ýã ·ñ»ñáí ¿ ·ñáõ³Í ÇÙ ×³Ï³ï³·Çñë ùáõ ×ßÙ³ñïáõÃ»³Ý¹ íñ³Ý«
²ñ¹»ûù ëïñáõÏÇ±« Ã¿ Û³ÕÃáÕÇ ³ñÇõÝë ¿« áñ ùáõ íñ³¹ åÇïÇ óáÉ³Û©©©
Â¿ Ñ³Ûñ»ÝÇùÇë ³ÝÇÍ³å³ñï ÃßÝ³ÙÇÝ»ñáõÝ ë»õ ³ñÇõÝÝ ¿« áñ åÇïÇ í³½¿«
øáõ µ»ñ³Ý¿¹ ¹³ñ í³ñ« ³ÕµÇõñÝ»ñá¯õ ÝÙ³Ý »õ Ûáñ¹³Ñáë³Ý©©©£
Ø»ñÏ³óÇ¯ñ« Ù»ñÏ³óÇ¯ñ« Ù»ñÏ³óÇ¯ñ« ûñ»ñáõÝ úñÝ ¿« á¯í ÇÙ ëáõñë ³ÕÇï³õáñ©©©©£

ԵՍ ԵՐԳԵԼՈՎ
Կ՚ՈՒԶԵՄ ՄԵՌՆԻԼ

ÀÝÏ»ñáç ÙÁ ÛÇß³ï³ÏÇÝ Ñ³Ù³ñ

êå³ëáõÙÇë »õ ÚáÛëÇë ù³ÕóñáõÃ»³ÝÁ Ñ»ï ÙÇÝ³Ï ¿Ç ³Û¹ ÇñÇÏáõÝ«
ºõ öñÏáõÃ»³Ý áõ î³é³å³ÝùÇ ÝÅ³ñáíÁª Ð³Ûñ»ÝÇùÇÝ µ³ËïÁ ÏÁ Ïßé¿Ç©©©
ºñµª Ñ»é³Ï³Û ï³Ýë ¹áõéÁ« ·Çß»ñáõ³Ý ë³ñë³÷ÇÝ Ù¿ç¿Ý« áõÅ·Ý³å¿ë µ³Ë»óÇÝ©
ºõ ÅåïáõÝª ÁÝÏ»ñ ÙÁ Ý»ñë Ùï³õ« ßù»Õûñ¿Ý ·»Õ»óÇÏ« »Õµ³Ûñ³¹¿Ù »õ ³Ñ³õáñ©©©

ºñÇï³ë³ñ¹ ¿ñ£ ²ãáõÁÝ»ñáõÝ Ï³ÛÍÁ »ñÏÝùÇ ³ëïÕ»ñ¿Ý ¿ñ« áñ ÏÁ Íáñ¿ñ«
ºõ Ñ³ë³ÏÇÝ Ó»õ»ñÁ Ù³ñÙ³ñÝ»ñáõ ½ûñáõÃÇõÝÝ»ñ¿Ý ¿ñ Ï»ñïáõ³Í©©©
Øï³ÍáõÙÁ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ ³ñ¹³ñáõÃ»³Ý ¿ç»ñ¿Ý Ûëï³Ïûñ¿Ý ç³Ñ³í³é»³É©©©
Ö³ÏïÇÝ íñ³Û Çñ»Ýó ó³õÇ »õ µ³ñáõÃ»³Ý Í³ÕÏÁÝ»ñÝ áõÝ¿ÇÝ£

Øï»ñÙ³µ³ñ ùáí ùáíÇ« Ð³Ûñ»ÝÇùÇÝ ï³é³å³Ýù¿Ý ÏÁ Ëûë¿ÇÝù«
Æñ Í³Ýñ³ËáÑ ·ÉáõËÁ ë·³õáñ ÏÇë³ëïáõ³ÍÇ ÙÁ ³ñÇõÝáï ëñïÇÝ ÏÁ ÝÙ³Ý¿ñ©©©
Ü³Ûáõ³ÍùÝ»ñÁ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáõë Ù¿ç« ÝáÛÝ ×³Ï³ï³·ñÇÝ ËáñÑñ¹³ÝÇßÁ ÷Ýïé»óÇÝ©©©
ºõ Ù»ñ ïñïáõÙ ÅåÇïÝ»ñÁ Ñá·Ç¿ Ñá·Ç Ù»ÕÙûñ¿Ý ×³é³·³ÛÃáõ»ó³Ý£

Ä³Ù»ñáí ÉéÇÝ ¿ñ£ ÈéÇÝ ¿Ç£ ÚÇß³ï³ÏÇ Ñ»Í»Í³ÝùÝ»ñ Ù»ñ ³ãù»ñÁ Ãñç»óÇÝ©©©
ºõ É³Ùµ³ñÇë Ï³åáÛï ÉáÛëÁ« ë»Õ³ÝÇë íñ³Ý« ³ÛÉ»õë ³ñÇõÝÝ»ñáõ ÝÙ³Ý í³ñ ÏÁ Ãáñ³ñ©©©
îÅ·áõÝ»ó³Û »ëª ÇÝãå¿ë »ñ³½ ÙÁ« áñ ³é³õûïÇÝ »ñ»õáõÙ¿Ý Ï° ³ÝÑ»ïÇ©©©
´³Ûó ÇÝùª Ñ»ñáë³ïÇå »õ Ñå³ñï« Ó»éùë Ó»éùÇÝ Ù¿çª áïùÇª ÇÝÍÇ Áë³õ©©©

¬ §²Ûë ÇñÇÏáõÝª Ñ³õ³ïùÇ »õ Ññ³Å»ßïÇ ÇñÇÏáõÝë ¿« ÁÝÏ»°ñ«
ºñÇí³ñë Ã³Ùµ³Í »Ù ³ñ¹¿Ýª »õ Ï»³ÝùÇ áõ ÏéÇõÇ ï»Ý¹¿Ýª ¹áõéÇ¹ ³éç»õÁ ÏÁ íñÝç¿©©©
ºõ ï»°ë Ñ³ë³Ï¿ë í³ñ ³ÝµÇÍ ëáõñë Ù»ñÏ ¿« Ù»ñÏáõÃ»³ÙµÁ ·»ñÙ³ñ¹Ï³ÛÇÝ í×ÇéÝ»ñáõÝ£
Ö³Ï³ï¹ ßñÃáõÝùÇë Ùáï»óá°õñ©©© Ñ³õ³ïùÇ »õ Ññ³Å»ßïÇ ÇñÇÏáõÝë ¿« ÁÝÏ»°ñ¦£

§ºõ ¹áõÝ ë³° Ù³ùñ³÷³ÛÉ Ã»ñÃ»ñáõ¹ íñ³Ý« ó»ÕÇÝ ó³õÁ »õ ó»ÕÇÝ áõÅÁ µ³Ý³ëï»ÕÍ¿«
²å³·³Û ë»ñáõÝ¹Ý»ñáõÝ »õ Ù»ñ ³Ýó»³ÉÇÝ ïËñáõÃ»³ÝÝ Ç Ýáõ¿ñ©
ºë áñµ ÙÁÝ »Ù »õ ÁÙµáëï ÙÁ« ÙÝ³¯ë µ³ñ»³õ« Ïáñáõë»³ÉÝ»ñë ÷Ýïé»Éá¯õ Ï° »ñÃ³Ù©©©
øáõ »ñ·»ñ¿¹ »ñ· ÙÁ ïá°õñ ÇÝÓ« »ñ· ÙÁ« »ë »ñ·»Éá¯í Ï° áõ½»Ù Ù»éÝÇÉ©©©©¦£

ԳԱՂԱՓԱՐԻՆ

²ñ»õÇÝ ÑáõñÝ ù»½ ÁÝÍ³Û«
ÀÝÍ³Û µ»ñÇÝ ³ñÇõÝÝ Çñ»Ýó ·³ñáõÝÇÝ«
àëÏáñÝ»ñáõ Ïáõï³ÏáõÙÝ»ñ ÏÝ¹ñáõÏÇ å¿ë í³é»óÇÝ«
²ñóáõÝù »õ ó³õ« ó³ëáõÙ »õ ÛáÛë Íáí ³é Íáí
ºÏ³Ý ÑáëáõÇÉ áïù»ñáõ¹ ï³Ï©©©
à¯í ¶³Õ³÷³ñ« á¯í ¹Çõó³½áõÝ« á¯í ÑëÏ³Û£
Ðáí»ñáõÝ Ñ»õùÝ áõ ÙññÇÏÝ»ñÝ Çµñ»õ Ã»õª
ø»½ ÁÝÍ³Û»ó µÝáõÃÇõÝÝ ³½³ï³·áõÃ«
ºõ Å³Ù¿ Å³Ù Û³ÕÃáõÃÇõÝÁ ù»½ ïáõ³õ«
²ëïáõ³Í»Õ¿Ý ³ÝÙ³ÑáõÃÇõÝ Ù³ñÙ³ñ»³Û©©©£
ºõ »ñµ ûñ ÙÁ ½»ÝÇÃ¿Ý ÝÅáÛ·Ç¹ íñ³Ý µ³ñµ³ñáë«
²Ù»Ñûñ¿Ý Ýå³ï³ÏÇ¹ ³ñß³õ»óÇñ«
Øï³ÍáõÙÇ¹ Ù»ÍáõÃ»³ÝÝ Ç ËÝ¹Çñª
Ø³ñïÇñáëáõ³Í Ù»é»ÉÝ»ñÝ Û³ÝÏ³ñÍ Ýáñ¿Ý µ³ñÓñ³ó³Ý
àõ Çñ»Ýó áëÏÇ áëÏáñÝ»ñÝ áõËïáõ³ÍÇ«
²Ý·³Ù ÙÁ »õë ³ãùÇ¹ ³éç»õ ÷ßñ»É¿Ý«
´áÉáñÁ Ù¿Ï« »ë Éë»óÇ« ÁëÇÝ ù»½Ç©©©
¬ Ú³é³ç³óÇ°ñ« Û³é³ç³óÇ°ñ« ¶³Õ³÷³ñ«
Â¿»õ ×Çß¹ ¿« ¹áõÝ Û³ÕÃ»óÇñ«
´³Ûó å³ñïáõÃÇõÝÝ Çµñ ûñ¿Ýù
îÇ»½»ñùÇ Å³Ýï ßñç³ÝÇÝ«
Ð³ÛáõÝ Ñ³Ù³ñ« ã³ñÇùÇÝ Ñ»ï ¹»é ÏÁ ëå³ë¿£
ºõ Ï° ³Õ»ñë»Ýù Ù»Ýù ù»½Ç« áñª
Î³Ùù»ñáõÝ Ï³ñÙÇñ Ùáõñ×Á Ó»éùÇ¹ Ù¿ç«
Î³ÛÍ³ÏÝ»ñáõ ³Ýï³éÝ»ñ¿Ý ³Ý¹³¹³ñ«
²ñ³ñ³ïÇÝ Ï³ï³ñÝ»ñÝ Çµñ»õ ë³É«
¸áõÝª é³½Ù¿Ý Ñ³ëÝáÕ é³½ÙÇÏÝ»ñáõ¹ Ñ³Ù³ñ«
Üáñ¿Ý Û³Ù³éûñ¿Ý« áëÏÇ³ß¿Ý ëáõë»ñÝ»ñ¹ ¹³ñµÝ»ë©©©
ºõ ù»½ª í×Çï ¶³Õ³÷³ñ«
Ø»é»³ÉÝ»ñ¿¹ Ëûëù ÙÁ »õë©©©
Êûëù ÙÁ »õë ³ÝáÝóÙ¿« áñ ¹ñûßÇ¹ ÷³éùÇÝ Ñ³Ù³ñ
Æñ»Ýó Ñá·áõÝ ³ñÇõÝÁ ù»½ ÝáõÇñ»óÇÝ©
ØÇ° ÙáéÝ³ñ ¹áõÝ« ß»Õµ»ñáõÝ íñ³Û ëáõñ»ñáõ¹
Î³ñÙÇñ Ï³ÙùÇ¹ í×ÇéÝ ³Ûëå¿ë Ï³ÛÍ³·ñ»É©©©
§²ñ¹³ñáõÃ»³Ý ³¹³Ù³Ý¹Ç ûñ»ñáõÝ«
§à¯í ³ÝùÝÝ»ÉÇ »õ »Õ»ñ³Ï³Ý åáÕå³ïÝ»ñ«
§ÒÇÃ»ÝÇÇ Ï³Ý³ã³·»Õ áëï»ñ »Õ¿ù©©©
§ºõ ß³ÝÃ»ñá°õ« ß³ÝÃ»ñá°õ« ß³ÝÃ»ñá°õ å¿ëª
§ä¿ïù ¿ ßáÕ³°ù« å¿ïù ¿ ßáÕ³°ù ³ÛÝ ³ï»Ý«
§ºñµ Ñ³Û ³ñÇõÝÁ ³ÝÙ»Õûñ¿Ý ûñ ÙÁ ÑáëÇ©©©©¦£

ՅՈՅՍԻՆ ՀԱՄԱՐ

¶³Õ³÷³ñÝ»ñáõ á±ñ ÑáíÇïÝ»ñ¿Ý åÇïÇ ·³ë »õ »±ñµ åÇïÇ ÉáõëÝ³ë« á¯í ÚáÛë« º±ñµ« áñå¿ë½Ç »ë ³É ÇÙ »ñÏáõ Ó»éù»ñë« Ï³ñûï¿Ý áõ ëå³ëáõÙ¿Ý ¹áÕ¹áçáõÝ« ²ñß³ÉáÛëÇ¹ ùñùáõÙÝ»ñáõÝ »ñÏ³ñ»Ù« Ï»³¯Ýù å³Õ³ïáÕÇ ÙÁ å¿ë« »ñÏ³ñ»¯Ù©©©© ²ÝáÝó Ñáë³ÝùÇÝ ³éç»õ« ÇÙ ³½³ïáõÃ»³Ý ³é³çÇÝ Ý³Ûáõ³Íùë µ³Ý³Éáõ Ñ³Ù³ñ£

ºõ Ç¯Ýã Íáí»ñ¿Ý Ëáñ Ûáõ½áõÙ åÇïÇ Ã³÷»ë Ù»ñ Ñá·ÇÝ»ñáõÝ ³ßË³ñÑÝ»ñ¿Ý Ý»ñë« Æ¯Ýã ÏÝ×ÇéÝ»ñ åÇïÇ çÝçáõÇÝ Ù»ñ íßï³ÏáÍ áõ ïÅ·áõÝ³Í ³Ûï»ñ¿Ý« à¯ñã³÷ ÅåÇï åÇïÇ Í³ÕÏÇ« Ññ»ßï³Ïûñ¿¯Ý« á¯ñã³÷ ÅåÇï Ù»ñ ³ãù»ñáõÝ Ù¿ç« à¯ñã³÷ Ñ³é³ã åÇïÇ Ù»éÝÇ« á¯ñã³÷ ³ñÇõÝ »õ á¯ñã³÷ ³ñóáõÝù åÇïÇ ó³ÙùÇÝ©©©£

ØáËÇñÝ»ñáõ ÑáÕÁ Í³ÕÏ³ëï³Ý ÙÁ åÇïÇ ¹³éÝ³Û« ¹ñ³Ëï³ÛÇÝ »õ ³ÝÃ³é³Ù« ºõ µ³½Ù³Ñ³½³ñ ³ÕµÇõñÝ»ñÁ« Çñ»Ýó Ñ»Í»Í³ÝùÁª ÑáíÇõÝ»ñáõÝ Ñ»ïª »ñ·»ñáõ åÇïÇ ÷áË»Ý« ê»õ ³ÝÓñ»õÝ»ñáõÝ ï»Õª Ñ³Ûñ»ÝÇ ³ëïÕ»ñ¿Ý« Ï³åáÛï »Ã»ñÝ ¿« áñ í³ñ åÇïÇ Ãáñ³Û« ºõ ·³éÝáõÏÝ»ñ åÇïÇ ÍÝÇÝ ³éáõ³ÏÇÝ »½»ñùÁ »õ Ù³ñÙ³Ý¹Ý»ñáõÝ íñ³Û©©©£

¶»ÕáõÑÇÝ»ñáõ ¿°Ý ·»Õ³ÝÇÝ ùáõ ùÕ³ÝóùÇ¹ ³éç»õ Çñ ËáõÝÏÁ »õ Çñ Í³ÕÇÏÁ åÇïÇ Ã³÷¿« Æñ Ï»ÕÍÇùÇÝ ï³×³ñÝ»ñÁ åÇïÇ ù³Ý¹»Ýùª ùáõ î³×³ñ¹ Ï»ñï»Éáõ Ñ³Ù³ñ© ÄåÇï¿ ³ÛñÇ ó»ÕÁ í»ñç³å¿ë Ï³Ý³Ýã åÇïÇ Ñ³·ÝÇ« »õ ¹³éÝ³ëÇñï ÃßÝ³ÙÇÝª ë»õ©©©© ºõ ·»ñ»½Ù³ÝÝ»ñÁ« Ù»ñ ù³ÛÉ»ñáõÝ ï³Ï« ÏÙ³ËùÇ ³Ýï³éÝ»¯ñ« ¹³Ý¹³Õûñ¿Ý åÇïÇ ß³ñÅÇÝ£

ºñ³½áõÝ ×³ÏïÇë Ñ³Ù³ñª ³Ù³éáõ³Ý ï»ñ»õ³Ýù¿Ý åë³ÏÝ»ñ åÇïÇ ÛûñÇÝ»Ù« ºõ ÍÇ³Í³Ý¿ í»ñ³ñÏáõë« Ñáí»ñáõÝ Ñ»ï« áõë»ñáõë íñ³Û« ³ñÍáõÇ ÙÁ å¿ë åÇïÇ Í÷³Û©©©© àõ »µ»Ýáë¿ ëñÇÝ·ëª ßáõÝãÇë« Ï³Ù ·»Õ³ù³Ý¹³Ï ùÝ³ñëª Ó»éùë ³é³Í« àëÏÇ¿ ¹³ßËáõñ³Ý¿ë« ³ëïáõ³ÍÝ»ñáõ ·ÇÝÇ¿Ýª ·ÇÝÇ¯« ·ÇÝÇ¯« ·ÇÝÇ¯ åÇïÇ ÁÙå»Ù©©©£

ºõ Û»ïáÛ »ëª óÝÍáõÃ»³Ý »õ ÚáÛë»ñáõ Ï³ñÙÇñ æ³Ñ»ñÁ« Ïé³å³ßïûñ¿Ý åÇïÇ í³é»Ù©©© ºõ ³Ýï³éÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³Ýáõ³·Á« ùáõ ÷³éùÇ¹ Ñ³Ù³ñ ÙññÇÏÝ»ñ åÇïÇ »ñ·¿« êáõñ»ñÁ« Ù»ñ ÍáõÝÏ»ñáõÝ ¹ÇÙ³ó Ïáïñï»É¿Ýª ³ñÇõÝáï Ï³Ù ³ÝµÇÍ« ³Ýó»³ÉÇÝ åÇïÇ Ý»ï»Ýù« ºõ Ð³Û ½ÇÝáõáñÇÝ åÕÇÝÓ¿ ß»÷áñÁ åÇïÇ å³ïéÇª Û³ÕÃ³Ý³ÏÇ è³½Ù»ñ·ÇÝ áñáïáõÙ¿Ý©©©£

ԱՍՊԵՏԻՆ ԵՐԳԸ

²ñ»õÝ »É³õ« »ñÇí³ñ« »õ Ù»ÏÝáõÙÇ Å³ÙÝ ¿ ³Ûë«
êå³ë¿°« áñ áïùë ³ÝóÁÝ»Ù ³ëå³Ý¹³Ï¿¹ ßáÕ³ñÓ³Ï«
²ãù»ñáõ¹ Ù¿çÝ ÇÙ³ëïáõÝª Üå³ï³Ïë ÏÁ Ï³ñ¹³Ù«
ú¯Ñ« ÇÝã óÝÍáõÃÇõÝ óÝÍáõÃÇõÝë« ûñÑÝ»³°É ÁÉÉ³ë »ñÇí³ñ©©©

ºñÇï³ë³ñ¹ Çñ³Ýë ¹»é Ã»Ã»õ ¿ »õ ×ÏáõÝ«
ì³ñ³õ³Ý¹Ç¹ íñ³Ý »ëª ³ñÍáõÇ ÙÁ å¿ë åÇïÇ Ã³éÇÙ©©©
ºõ áëÏ»·³ñÇÝ« ½áñ »ë ù»½Ç ³é³ïûñ¿Ý ç³Ùµ»óÇ«
Ø³ñÙÝáÛ¹ Ù¿çÁ Ññ³í³é»ó Ï»Ý¹³ÝáõÃÇõÝ ÙÁ ËûÉ³Ã»õ£

ØÇßï ù³é³ñß³õ åÇïÇ ëáõñ³ë« á¯í »ñÇí³ñ«
ºõ åÕÝÓ¿ å³Ûï»ñ¿¹ Ï³ÛÍ»ñ »Ý« áñ åÇïÇ Í³ÕÏÇÝ«
àõ Ù»ñ í³½ùÁ Ãá°Õ ½Ù»½ Ñ»ñáëÝ»ñáõ å¿ë ³ñµ»óÝ¿«
àõ Ñá¯í ËÙ»Ýù« ÑáíáõÝ ÝÙ³Ý ³ÝÑáõÝûñ¿Ý Ã»õ³íáñ£

²Ýçñå»ïÝ ³ÝÍ³Ûñ³ÍÇñ ÃéÇãÇ¹ ³éç»õ ÏÁ Ù»éÝÇ«
àõ ù³Õ³ùÝ»ñÝ Ù»Õ³õáñ ù³ÛÉ»ñáõ¹ ï³ÏÁ ÏÁ ËáÝ³ñÑÇÝ«
²·é³õÝ»ñáõ ë»õ »ñ³ÙÝ»ñ ùáõ Ñáë³Ýù¿¹ ¹áÕ³Ñ³ñ«
²Ùå»ñáõÝ Ù¿ç« ³Ùå»ñáõÝ Ù¿çÁ Ï° ³å³ëï³ÝÇÝ£

Î³ñÍ»ë í³ñÝ ¿ ïñïáõÙ ÑáÕÁ áõ Ù»Ýù í»ñÝ »Ýù ³ëïÕ»ñáõÝ Ñ»ï«
¸áõÝ á°ã ³Ý¹áõÝ¹ ÏÁ ×³ÝãÝ³ë á°ã ³é³å³ñ«
²ñ·»Éù ãÇ Ï³Û« ËáõÃ ãÇ Ï³Û ùáõ ³ñß³õ¹ Ï³ë»óÝáÕ«
ºõ ³ÝÑ³Ùµ»ñª Ýå³ï³ÏÇÝ Ï³ï³ñÝ»ñáõÝ Ï° áõ½»ë Ï³éãÇÉ£

ºñÇí³ñë ³ñ³·³ëáÛñ« á¯í ÇÙ Ïáõéùë Ù³ñÙ³ñ»Õ¿Ý«
¶Çï»ë« áñ »ë ½ù»½ Ñá·»õÇ¯Ý ¿« áñ ÏÁ å³ßï»Ù«
¶³Õ³÷³ñÇë µáó»ñ¿Ý »ñ³½Ïáï ×³Ï³ïë Ï°³ÛñÇ¯©©©
Üå³ï³ÏÇë Ý»ï¿° ½Çë« »ë ù³ÛÉ»ñáõ¹ ·»ñÇ¯Ý »Ù£

ºë ù³ÛÉ»ñáõ¹ ·»ñÇ¯Ý »Ù« á¯í ¹áõÝ áñ¹Ç¹ ÙññÇÏÝ»ñáõ«
²ñ³·³ÃéÇã »ñÇí³ñ« ùÇÝ³ËÝ¹Çñª å¿ïù ¿ ëáõñ³°ë«
ºë ³å³ñ¹ÇõÝ ¹³¹³ñÁ ó³ëáõÙÝ»ñáíë Ï° ³ï»Ù«
Î³ï³ñÝ»ñÁ Ù»½Ç »Ý »õ Û³ÕÃ³åë³ÏÁ ùáõÏ¹ ¿©©©£

øáõ Ï³ÃÝ³ÃáÛñ Ù³ñÙÇÝ¹ Ï»³ÝùÇ¹ Ïñ³Ï¿Ý Ï° »é³Û«
ºõ ùáõ ³·Ç¹ çñí¿Å ÙÁÝ ¿« ·³õ³Ï¿¹ í³ñ ÙññÏ³Ñáë«
²ãù»ñáõ¹ Ù¿çÝ »ñÏáõ« µéÝÏ³Í ³ëïÕ»ñ ÏÁ ßáÕ³Ý«
àõ å³Ûï»ñáõ¹ ¹éáÛÃÁ ½³ñÑáõñ³Ýù ¿« áñ ÏÁ Ïé³Ý¿£

ø»½Ç ÁëÇ« áñ »ë ùáõ ³½³ï³Í³ñ³õ ·»ñÇÝ »Ù«
ê³ ë³ÑÙ³Ý¿Ý ¹¿åÇ Ñ³ñ³õ »ñ³·³µ³ñ Ñ³ëóá°õñ ½Çë«
²ñ³ñ³ïÇÝ ÷³éù»ñ¿Ý« ²ñ³·³Í¿Ý ³É ³Ý¹ÇÝ«
Ø»Ýù ³ñ»õÝ»ñ åÇïÇ Ñ³·ÝÇÝù »õ ³ñÇõÝÝ»¯ñ« ëáõñ³° ¹áõÝ£

Øïñ³Ï ãáõÝÇÙ Ó»éù»ñáõë Ù¿çÝ« ³½³°ï »ë ¹áõÝ«
ºë ÙÇÙÇ³ÛÝ É³ÝçùÇ¹ íñ³Ý ßáõß³Ý³÷³ÛÉ«
Ø³ïáõÁÝ»ñáõë ù³ÕóñáõÃÇõÝÝ ¿« áñ ÏÁ Ã³÷»Ù«
Ø»Õñ»ñáõ å¿ëª ÙÇëÇ¹ íñ³Ý Ûáñ¹³Ñáë£

Ä²

à°ã ë³ÝÓ áõÝÇë« á°ã »ñ³ë³Ý »ñ³ËÇ¹«
²é³ï µ³ß¿¹ ³ÉÇ¯ù ÙÁ í³ñë Ó»éù»ñáõë Ù¿çÁ ÏÁ µ³õ¿«
àïáõÁÝ»ñë ½ù»½ ·ñÏáÕ ³ëå³Ý¹³ÏÇ å¿ïù ãáõÝÇÝ«
ØÇ³ÛÝ Ã³Ùµ¹ ¿ ùáõ íñ³¹« ³ñÍ³Ã Ã³Ùµ¹ Ù³ñ·³ñï³Ñ»é£

Ä´

ºë Ñ³Ûñ»ÝÇ ÑáíÇïÝ»ñáõÝ Ï³ñû¯ïÝ áõÝÇÙ« Ï³ñû¯ïÝ áõÝÇÙ«
´³Ûó ³ëïÕ³Íáñ »ñÏÝùÇÝ ï³Ï Ï³Ý· ÙÇ° ³éÝ¿ñ« »ñÇí³ñ«
ø³ñ³ÛñÝ»ñáõÝ ³éç»õ¿Ý ëïáõ»ñÇ ÙÁ å¿ë« å¿°ïù ¿ ³ÝóÝÇë«
²Ýï³éÝ»ñ¿Ý« ÑÝÓ³ÝÝ»ñ¿Ý« ³Û·ÇÝ»ñ¿Ý ³É ³Ý¹ÇÝ£

Ä¶

ºõ á¯í ·Çï¿« Ã»ñ»õë« ·»ÕáõÑÇ ÙÁ« åáõñ³ÏÇ ÙÁ »½»ñù¿Ý«
àëÏÇ áÕÏáÛ½ ÙÁ »õ ë³÷áñáíª áõÙå ÙÁ ·ÇÝÇ Ù³ïáõó³Ý¿«
Â»ñ»õë Ñá·Çë Ñ³ëÏÝ³Û »õ ùñáç ÙÁ å¿ë ÇÝÍÇ ÅåïÇ©©©
´³Ûó ã»°Ù áõ½¿ñ »ë »ñ³½»É« Ï³Ý· ÙÇ° ³éÝ¿ñ« »ñÇí³ñ£

Ä¸

ÌÝÝ¹³í³ÛñÇë ¹ñ³Ëï³ÛÇÝ ÍÙ³ÏÝ»ñ¿Ý åÇïÇ ³ÝóÝÇë«
äÉåáõÉÇÝ Ëû°ëùÁ« åÉåáõÉÇÝ Ëû°ëùÁ Ï° áõ½¿Ç ËÙ»É©©©
ì³ñ¹ÇÝ µáõñÙáõÝùÁ ï³ñÇÝ»¯ñ å³Ý¹Ëïûñ¿Ý »ñ³½»óÇ©©©
Î³ñû¯ï áõÝÇÙ« Ï³ñû¯ï« µ³Ûó ÙÇ° Ï»Ý³ñ« Ï³Ý· ÙÇ° ³éÝ¿ñ£

Äº

Ö³Ùµáõë íñ³Û Ã»ñ»õë ÑÇÝ Ù»é»ÉÝ»ñ áïùÇ »ÉÉ»Ý«
Æñ»Ýó å³ï³ÝùÁ áõë»ñáõÝ »õ Ó»éù»ñÝÇÝ ÇÝÓ »ñÏ³ñáõáÕ«
àõ Ùûï»Ý³Ý ï³é³å»³ÉÇëª ³Ï³Ýç¿ë í³ñ ÷ë÷ë³Éáõ«
Æñ»Ýó ë¿ñ»ñÝ áõ íñ¿ÅÝÇÝ ³ÝÙáé³ó« µ³Ûó ÙÇ° Ï»Ý³ñ« »ñÇí³ñ£

Ä¼

ºë ÏÁ ëáëÏ³Ù ³õ»ñ³ÏÝ»ñ¿Ý »õ ³ÝÏ³ñáÕ ó³õ»ñ¿Ý«
Î³Ý· ÙÇ° ³éÝ¿ñ ù³Õ³ùÝ»ñáõ ÙáËÇñÇÝ ùáí«
ú¯« ³ñóáõÝùÁ« áõñÇßÇÝ ³ñóáõÝùÁ ½Çë ³Ý·Ãûñ¿Ý ÏÁ Ë»Õ¹¿«
àõñÇßÇÝ ó³õÁ« áõñÇßÇÝ ÏáÍÁ ½Çë Ë»ÝÃáõÃ»³Ý ÏÁ ï³ÝÇ£

Ä¾

ú¯« Ï³Ý· ÙÇ° ³éÝ¿ñ« ¹Ç³ÏÝ»ñáõÝ ¹¿Ù ³Ûë óÇñáõó³Ý«
Ð»éáõ ÷³ËÇ°ñ ·»ñ»½Ù³ÝÝ»ñ¿Ý »õ ëåÇï³Ï ßÇñÇÙÝ»ñ¿Ý«
àñáíÑ»ï»õ ÇÝÍÇ Ñ³Ù³ñ« Ï³ñ»ÉÇ ã¿« ù»½Ç Ï° Áë»Ù« »ñÇí³ñ«
Ð³Ûñ»ÝÇùÇë Ù³Ñ³óáõÙÁ« Ù³Ñáõ³ÝÁ Ù¿ç ³Ý·³Ù ÙÁÝ ³É ë»õ»é»É£

ÄÀ

²Ñ³õ³ëÇ°Ï µÝáõÃÇõÝÁ áõñ »ë ûñ ÙÁ ÍÝ³Û«
Â³ñÃÇãÝ»ñë ÏÁ ÃñçáõÇÝ ³ñï³ëáõùÇ Ï³ÃÇÉÝ»ñáí«
´³Ûó ã»°Ù áõ½¿ñ ½³ÝáÝù Ã³÷»É« Ï³Ý· ÙÇ° ³éÝ¿ñ«
êñ³ÃéÇã »ñÇí³ñ« Ýå³ï³Ïë ïÏ³ñáõÃÇõÝ ãÇ° ×³ÝãÝ³ñ£

ÄÂ

²Ñ³õ³ëÇ°Ï º÷ñ³ïÇÝ Ó³ÛÝÁ« Ç¯Ýã Ï° áñáï³ë« á¯í º÷ñ³ï«
øáõ ½³õ³Ï¹ ¿ ùáí¿¹ ³ÝóÝáÕÁ« ÇÝãá±õ çñ»ñ¹ ÙÃÇÝ »Ý«
øáõ áñ¹Ç¹ »Ù« Ùáéó³±ñ ½Çë« ÙÇ° ÙññÏÇñ« Ùáéó³±ñ ½Çë«
ºë ù»½Ç Ñ»ï Ï° áõ½»Ù ëáõñ³É« ³ÉÇùÝ»¯ñ¹ Ïáïáñ¿°©©©

ú¯« Ù³ÝÏáõÃ»³Ýë ÛÇß³ï³ÏÝ ¿« áñ Ï° ³ñÇõÝÇÙ »ë ÑÇÙ³«
ä³ñÙ³ÝÇ¯ ÙÁ »ñ³½Ïáï ³÷»ñáõ¹ íñ³Û Ã³÷³éáõÝ«
ÚáÛëáí ½»ÕáõÝ« ³ñ»õáí Ë»ÝÃ« »õ ³Ýáõñçáí »ñç³ÝÇÏ«
´³Ûó Ç°Ýã Ï° Áë»Ù©©© Ï³Ý· ÙÇ° ³éÝ»ñ« Éáõë³ÃéÇã »ñÇí³ñ£

Æ²

î»°ë ßù»Õ ³ßáõÝÁ« áñ ßáõñç»ñÝÇë ï³ñï³Ùûñ¿Ý ÏÁ Ù»éÝÇ«
²Ñ³õ³ëÇ°Ï« ¹»ÕÇÝ ï»ñ»õ ÙÁ ×³ÏïÇë íñ³Ý ÇÝÏ³õ í³ñ«
ÊáñÑñ¹³ÝÇ±ßÝ ¿ Ù³Ñáõ³Ýë« Ã¿ åë³ÏáõÙÁ Ñ³õ³ïùÇë«
´³Ûó Ç¯Ýã ÷áÛÃ Ù»½« Ï³Ý· ÙÇ° ³éÝ»ñ« »õ íñÝç¿° º÷ñ³ïÇÝ Ñ»ï ëáõñ³É¿Ý£

Æ´

Â»ñ»õë í»ñçÇÝ ï»ñ»õÝ ¿ñ Å³Ýï³ï»ëÇÉ ×³Ï³ï³·ñÇÝ«
àñ Ù»ñ íñ³Ý ÇÝÏ³õ í³ñ« µ³Ûó Ç¯Ýã ÷áÛÃ Ù»½ª Ï³Ý· ÙÇ° ³éÝ¿ñ«
ÀÝÏ»ñÝ»ñë ÑáÕÇÝ µáÉáñ Í³·»ñ¿Ý ³Ûë ËûëùÝ ¿« áñ ÏÁ ÏñÏÝ»Ý©©©
§Î³Ý· ÙÇ° ³éÝ»ñ« Ï³Ý· ÙÇ° ³éÝ»ñ ³½³ï³ñß³õ ¶³Õ³÷³ñ¦£

Æ¶

²¯Ñ ÏÁ å³ßï»¯Ù »ë ½ù»½« ³Ñ³õ³ëÇ°Ï áñ ³ëï»Õû¯ñ¿Ý ÏÁ ÃéãÇë«
Î³ÛÍ³ÏÇÝ ã³÷ ³ñ³· »ë »õ ³Ýáñ ã³÷ ³É ³½³ï«
ÐáíÇÝ Ù¿ç¿Ý ÑáíÇÝ Ñ»ï« ³ñÍÇõÝ»ñ »Ýù ×³ËñÇ Ù¿ç«
ºë ³ëå»ï¹ »Ù »õ ·»ñÇ¹« Ýå³ï³ÏÇë µ³ñÓñ³óá°õñ ½Çë£

Æ¸

²å³é³ÅÇÝ Ï³ï³ñÝ»ñ¿Ý ³Ù»Ñûñ¿Ý ³Ùå³Ù³Í«
î»°ë çñí¿ÅÝ»ñÁ« çñí¿ÅÝ»ñÁ í³ñ ÏÁ Ý»ïáõÇÝ«
Ø³ñÙÇÝÇ¹ å¿ë ³Ý·³Ûï ¿ ³ÝáÝó ÛáñÓ³ÝùÝ ëåÇï³Ï«
ºõ í³½ùÇ¹ å¿ë µ³ñµ³ñáë Çñ»Ýó ¿çùÁ ïÇñ³Ï³Ý£

Æº

´³Ûó ÇÝãá±õ ùáõ Ù³ñÙÇÝ¹« Ù³ñÙÝáÛë ï³ÏÁ ë³ñëé³ó©
Æ±Ýã Ï³Û« Áë¿°« á¯í ¹Çõó³½áõÝ« ÇÝãá±õ Ñ³Ù³ñ Ùé³ÛÉ»ó³ñ«
²¯Ñ« ³ãáõÁÝ»ñ¹ ÇÝÓÙ¿ ¹³ñÓá°õñ« Ûáõ½»³É ³ãù»ñ¹ Ñ»é³óá°õñ«
ÐáñÇ½áÝÝ»ñ ÙÇ³ÛÝ Ïïñ¿°« ÏÁ å³Õ³ïÇ¯Ù« »ñÇí³ñ©©©

Æ¼

²Õ»ñë³ÝùÝ»ñÝ »ë ÇÙ³ó³Û« É³ó áõ ÏáÍ»ñ áõ áÕµ»ñ«
Êñ×ÇÃÝ»ñ¿« ÷É³ï³Ï¿« ù³Õ³ùÝ»ñ¿ Ù»½ Ñ³ëÝáÕ«
´³Ûó Ç¯Ýã û·áõï ó³õÇÝ ³éç»õ ³Ý½ûñûñ¿Ý Ï³Ý· ³éÝ»É«
ØÇ³ÛÝ å¿ïù ¿ ÷ñÏ»É ½³ÝÇ« Ï³Ý· ÙÇ° ³éÝ»ñ« »ñÇí³ñ£

Æ¾

Ðá·»í³ñùÇÝ Ù¿ç¿Ý ³Ýó³Ýù« ³ãáõÁÝ»ñÝÇë ³Ý³ñóáõÝù«
êñï³½ÇÝáõ¿°« »ñÇí³ñ« Ï³Ý· ÙÇ° ³éÝ»ñ« ÙÇ° ³éÝ»ñ«
²ÛëáõÑ»ï»õ »ë ÚáÛëÇÝ æ³Ñ»ñÝ ¿« áñ åÇïÇ í³é»Ù«
¸³¹³ñÁ Ù³°Ñ ¿ Ù»½ Ñ³Ù³ñ« Ï³Ý· ÙÇ° ³éÝ»ñ« »ñÇí³ñ©©©

ÆÀ

ºë Éë»óÇ ù³é³ëÙµ³Ï ßù»Õ Ù³ñÙÝÇ¹ Ï³ï³ñ¿Ý«
àñ Ï³ÛÍ³ñÓ³Ï å³Ûï»ñ¹« Ù»ñ í³½ùÇÝ Ù¿çÝ ÙÇÝã»õ ³Ûëûñ«
ø³ÝÇ¯ ³Ý·³Ù« ù³ÝÇ¯ ³Ý·³Ù áëÏáñÝ»ñ ¿ñ« áñ ÷ßñ»óÇÝ«
ºõ µ³ó Ïáå»ñÁ ·³ÝÏ»ñáõÝ« ÇÝÓ Ý³Û»ó³Ý« ï»ë³±ñ ¹áõÝ©©©

ÆÂ

ºë Éë»óÇ ù»½Ç Ï° Áë»Ù« »ñÏ³ÃÝ»ñ¿¹ª ×³ñ×³ïÇõÝÁ ÏÙ³ËùÝ»ñáõ«
´³Ûó Éé»óÇ£ ºë ³ÝËûë »Ù£ Î³Ý· ÙÇ° ³éÝ»ñ« »ñÇí³ñ«
Ðá·ÇÇë Ù¿ç Ñ»Í»Í³Ýùë »ë ÏÁ Ã³Õ»Ù ³Ý¹Ý¹³Ëáñ«
Âá°Õ ½³ÛñáÛÃë ÙÇ³ÛÝ ³åñÇ°« Ï³Ý· ÙÇ° ³éÝ»ñ« »ñÇí³ñ£

ØÇ° í³ñ³ÝÇ°ñ« á¯í ëåÇï³Ï µ³ñµ³ñáëë Ù³ñÙ³ñ»³Û«
Î»³ÝùÇÝ ó³õÁ ³ñóáõÝùáí ã¿° áñ Ï° ³ÝÑ»ïÇ«
Æï¿³ÉÁ åÇïÇ ÑÝã¿°« åÇïÇ ÑÝã¿° Çï¿³ÉÁ Çñ ½³Ý·»ñÝ ó³ëáõÙÇ«
ÎéáõÝÏÝ»ñÁ Ù»½ åÇïÇ Ï³Ýã»Ý« ³ÝáÝó »ñ·ÇÝ Ñ»ï»õÇ°ñ©©©

È²

´³Ûó á±õñ ¿ ×³Ùµ³¹« Ç±Ýã ¿ ³Ûë« óÝáñ»ó³±ñ« á¯í ÝÅáÛ·«
²¯Ñ« ÙáËÇñÝ»ñÝ »Ý« ÙáËñ³¹³ßï»¯ñ« ³õ»ñ³ÏÝ»¯ñÝ »Ý ³ëáÝù«
ØßáõßÇÝ å¿ë ·áñß ÷áßÇÝ Ù»ñ ßáõÝã»ñÁ ÏÁ ëå³é¿«
Ö»Õù¿°« ³ÝóÇñ« ½³ñÑáõñ³ÝùÇ ³Ûë É»éÝ»ñÝ« ×»Õù¿°« ³ÝóÇñ« »ñÇí³ñ£

È´

ú¯« í»°ñ ³é ×³Ï³ï¹« í»°ñ ³ãù»ñ¹« áñ Ó»éùáíë ÷³Ï»¯Ù ½³ÝáÝù«
Î³Ý· ÙÇ° ³éÝ»ñ« Î³ñÙÇ¯ñÝ ¿« Î³ñÙÇñÝ ¿« Î³ñÙÇñÝ ³Ñ»Õ ²ñÇõÝÇÝ£
ºë ÇÙ ·ÉËÇë Í³Í³ÝáÕ í³ñß³Ù³Ïë í³°ñ ù³ß»óÇ©©©
Î³Ý· ÙÇ° ³éÝ»ñ« Ç±Ýã û·áõï Ï³ñ Ù»ñ ³Ýû·áõï Ñ³é³ã¿Ý£

È¶

ÆÙ ùÝ³ñë ó³õ»ñáõë Ñ»ï Å³Ù³Ý³Ïáí ³ñÇ¯õÝ É³ó³õ«
²ÛëáõÑ»ï»õ É³óÁ Ï° ³ï»¯Ù« ¹áõÝ »ë ÙÇ³ÛÝ ÇÙ à·ÇÝ«
ö³é³å³ÝÍ »ë »õ Ù³ñï³ßáõÝã« »ë ÇßË³Ý¹ »Ù »õ ·»ñÇ¹«
øáõ Ó»õ»ñ¹ ¿ñ« áñ å³ßïáõ»ó³Ý ºÉÉ³¹³ÛÇ ÷³éù»ñ¿Ý©©©

È¸

ÐáíÇÝ Ó³ÛÝÁ ß»÷áñ ÙÁÝ ¿« áñ ÏÁ ÑÝã¿ Ñ»éáõÝ»ñ¿Ý«
²Ýï³éÝ»ñÁ áïùÇ »É³Ý å³ï»ñ³½ÙÇ í³ßï»ñáõ å¿ë«
¸éáÛÃÇ¹ ï³Ï Ï³ï³ÕÇ« ÑÇÝ ÛáÛë»ñÝ Çµñ ÑëÏ³Ý»ñ ÏÁ ½³ñÃÝáõÝ©©©
ÐÇÝ ûñ¿ÝùÁ ÏÁ ÷ßñÇ°« ÑÇÝ ³ñóáõÝùÁ ÏÁ Ã³÷Ç°« ÑÇÝ Ó³ÛÝ»ñÁ ÏÁ Ù»éÝÇÝ©©©

Èº

Èáõë³Í³·ÇÝª í³½ùÇ¹ Ù¿ç« É»éÝ³¹³ßïÇ ÙÁ íñ³Û«
Üá°ñ ÁÙµáëïÝ»ñ åÇïÇ ï»ëÝ»Ýù« Ýá°ñ ÑëÏ³Ý»ñ« Ýáñ Ñ»ñáëÝ»ñ
àñ¹ÇÝ»ñÁ ï³é³å³ÝùÇÝ« áñ ÃßÝ³ÙáõÃ»³Ý ³Ûë ¹³ñáõÝ Ñ»ï«
²ñÇõÝÇÝ Ù¿ç »Ý ÍÝ³Í« »õ ³Ýáñ Ù¿ç ½³Ûñ³ó³Í »õ ³ñÇõÝá¯í Ï° áõ½»Ý Ù»éÝÇÉ£

È¼

ºõ »ñµ ï»ëÝ»Ýù Íáí³óáõÙÁ ÙññÏ³½¿Ý í³ßï»ñáõÝ«
²ÝáÝó Ñ»ï ¿« áñ åÇïÇ ù³É»Ýù Üå³ï³ÏÇÝ ×³Ý³å³ñÑ¿Ý©©©
ºõ »ë ÷³¯éùÁ åÇïÇ »ñ·»Ù »õ åë³ÏáõÙÁ Ù³ñïÇÏÝ»ñáõÝ«
¼Ç µ³ÙµÇáë åÇïÇ ÑÝã¿ »õ ç³Ñ»ñë ³É åÇïÇ í³éÇÝ£

È¾

ú¯« ³ñß³ÉáÛëÁ Í³ÕÏ»ó³¯õ« »ë ³ëå»ï¹ »Ù »õ ·»ñÇ¹«
¼³éÇí»ñÁ ¹Åáõ³ñÇÝ ¿« µ³Ûó Ñ³·³·¹ ÑáÕÙ³ßáõÝã«
ä¿ïù ¿ ÃéãÇÉ« ×Ç· ÙÁÝ ³É« Ñáõñ»ñáõÝ Ñ»ï ³é³õûïÇÝ«
Î³Ý· ÙÇ° ³éÝ»ñ« »ë Í³ñ³¯õ »Ù« ÇÝãå¿ë »õ ¹áõÝª Û³ÕÃáõÃ»³Ý£

ÈÀ

îñá÷ÇõÝ Ù° ³°É« í»ñçÇÝ ó³Ûï Ù° ³É« ·»ñÇ¯¹ »Ù »ë«
î»°ë Ç¯Ýã ÃÇõ ¿« Ç¯Ýã Ã³÷ûñ« Ç¯Ýã »ñç³ÝÇÏ ½ûñáõÃÇõÝ«
²½³ïáõÃ»³Ý é³ÑíÇñ³Ý»ñÁ« ëáõñ»ñáíÝÇÝ Ï»Ýë³ßáÕ«
²é³õûïÇÝ ÉáÛë»ñáõÝ Ù¿ç ºÕµ³ÛñáõÃÇõÝÁ ÏÁ ïûÝ»Ý©©©

ÈÂ

Î³°Ý· ³°é ³Ûëï»Õ©©© »õ ûñÑÝ»³°É ÁÉÉ³ë« ³ëïáõ³Íí³Û»É »ñÇí³ñ«
Æï¿³ÉÇÝ Ç ï»ë Ùï³ÍáõÙë »õ Ñá·Çë ³ñóáõÝùÝ»ñáí Í³Ýñ³ó³Ý©©©
Ú³ÕÃ³Ý³ÏÁ Ù»Í úñ¿ÝùÝ ¿ ³ÝÏßé»ÉÇ ·»Õ»óÏáõÃ»³Ý«
²Ñ³õ³ëÇ°Ïª Ñá°Ý« í»ó ¹³ñ»ñÝª Ùé³ÛÉûñ¿Ý Ññ³½ÇÝáõ³Í£

äÇïÇ ½ù»½ ³ëå³½ÇÝ»Ù£ ºë ½ÇÝáõ»ó³Û£ æ³Ñë áõëÇëª ÏÁ í³éÇ«
öáÃáñÏÇ å¿ë ù³É»É Ï° áõ½»Ù£ ²ñ¹³ñáõÃ»³Ùµ µ»éÝ³õáñª
²ñß³ÉáÛëÇÝ Ñáõñ»ñáõÝ ï³Ïª ÐáÕÁ Ù»¯ñÏ ¿ »õ Í³ñ³¯õ«
ºõ Ù»ñ í³½ù¿Ý ÑëÏ³Û ÚáÛëÝ ¿« áñ Çñ ß³ÝÃ»ñÁ åÇïÇ ó³Ý¿©©©£

1897-1907

ԿԱՐՄԻՐ ԼՈՒՐԵՐ
ԲԱՐԵԿԱՄԷՍ

ՍՈՒԳ

¸áõÝ Ã³ËÍ³¹¿Ù ³ÝÍ³ÝûÃë Ï³Ù ¹áõÝ Ñá·ÇÇ µ³ñ»Ï³Ù«
àñ Ëñ³Ë×³ÝùÇ ³Ûëûñáõ³Ý ×³Ùµ³Ý»ñ¿Ý Ï° ³ÝóÝÇù«
àõÝÏÝ¹ñ»ó¿°ù ë³ Ù»ÝáõÃ»³Ý »õ ëáõ·Ç Ëûëù»ñáõë£
¶Çï»Ù« áñ Ó»ñ ³ÝÙ»Õ áïù»ñÁ ¹»é Ã³ó »Ý Ó»ñÇÝÝ»ñáõÝ ³ñÇõÝ¿Ý©©©©
ºõ ³½³ïáõÃ»³Ý ³ÛÝ íë»Ù í³ñ¹Á« áñ Ó»ñ ó»ÕÇÝ ó³õ»ñ¿Ýª
²Ûë ¹Åµ³Ëï »ñÏÝùÇÝ ï³Ï« ûñ ÙÁ« í»ñç³å¿¯ë Í³ÕÏ»ó³õ«
úï³ñ Ó»éù»ñ Ñ³ë³Í »Ýª ÍÇÍ³Õ»Éáí ½³ÛÝ ù³Õ»Éáõ©©©£
´³Ûó Ãá°ÛÉ ïáõ¿ù« áñ ³Ýáñ ³ëïáõ³Í³ÛÇÝ µáõñÙáõÝù¿Ý
²ÝËïÇñª ³Ù¿Ý Ù³ñ¹« »ñÏÇõÕ³ÍáõÃ»³Ùµ »õ ÉÇ³å¿ë ·ÇÝáíÝ³Û©©©£
Âá°ÛÉ ïáõ¿ù« áñ Ó»ñ Ùáõñ×»ñáíÁ ù³Ý¹³Ïáõ³Í ²ñ¹³ñáõÃ»³Ý ¹ÇóáõÑÇÇÝ ³éç»õ«
ºõ Ñ»é³õáñÁ »õ ¹ñ³óÇÝ »õ ³å»ñ³ËïÁ ·³Ýª Çñ»Ýó ËáõÝÏÁ ÍË»Éáõ£
Âá°ÛÉ ïáõ¿ù ¹áõù« á¯í Ñå³ñï »õ Ñ»ñáë³Ï³Ý ë»ñÙÝ³ó³ÝÝ»ñ«
àñ Ó»ñ áëÏÇ¿ ³ñûñÝ»ñ¿Ý µáõë³Í Ñ³ëÏ»ñÁ µ»ÕáõÝ«
àõñÇßÝ»ñ« Ó»ñ Ù³Ý·³ÕÝ»ñáíÁ« Çñ»Ýó Ñ³Ù³ñ« ½³ÝáÝù ÑÝÓ»Ý©©©£
àñáíÑ»ï»õ ·Çï»Ù áñ« »Ã¿ ³Ý·¿ï â³ñÇù¿Ý ¿« áñ Ñ³É³Íáõ»Éáí ÏÁ Ù»éÝÇù«
´³Ûó ÙÇ³Ý·³Ù³ÛÝ ¹áõù ÍÝ³Í ¿ù ÇÙ³ëïáõÝ »õ µ»ññÇ ´³ñÇùÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ£

Êñ³Ë×³ÝùÇ åáÕáï³Ý»ñ¿Ý« î³é³å³ÝùÇÝ å¿ë ïñïá¯õÙ« ³Ýó¿°ù«
ºõ ËÝ³Û»ó¿ù »ñç³ÝÇÏÝ»ñáõÝ« áñ ãÁÏñÝ³Ý Ó»ñ ³ãù»ñáõÝ Ù¿çÁ Ï³ñ¹³É
²ÛÝ ½³ñÑáõñ»ÉÇ å³ïÏ»ñÁ« áñ ¹Ç³ÏÇ áõ ÙáËÇñÇ óáÉ³óáõÙÝ»ñÝ áõÝÇ©©©
ÊÝ³Û»ó¿ù ³Ýóáñ¹ÇÝª ³ñ¹³ñ Ï³Ù á×ñ³å³ñï« áñ Ó»ñ ³ãù»ñáõÝ ãÁÝ³ÛÇ©©©
ì³ëÝ ½Ç Ñ³Û Ñá·ÇÇÝ ï³é³å³ÝùÁ ÙÇßï Ñ³Û Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáõÝ Ù¿çÁ ·ï³Í »Ù »ë£
²Ûëå¿ë Ëñ³Ë×³ÝùÇ ù³éáõÕÇÝ»ñ¿Ý µáÉáñ¹ Ù¿Ï ³Ýó¿ù©
´³Ûó ½áõ³ñÃáõÃ»³Ý á°ã Ù¿Ï µÇÍ »õ á°ã Ù¿Ï ßÇÃ ³ñóáõÝùÇ«
ä¿ïù ã¿° áñ ·³Ý Ù»ñ ïñïÙáõÃ»³Ý í»ÑáõÃÇõÝÁ åÕÍ»Éáõ©©©
àñáíÑ»ï»õ å³ñïáõ³ÍÇÝ Ñ³Ù³ñ ³ñóáõÝùÁ í³ïáõÃÇõÝ ¿«
ºõ Û³ÕÃáÕÇÝ Ñ³Ù³ñ ëÝáïÇ ÅåÇïÁª ÏÝ×Çé©©©£

¸áõÝª ßÕ³ñßÝ»ñáí¹ Ù³Ñ³·áõÅûñ¿Ý ·Çß»ñáõ³Í Ñ³Û ·»ÕáõÑÇ«
ºõ ¹áõÝ« å³ñÙ³ÝÇ« áñ ¹ÇÙ³·Í¿¹ ó»ÕÇ¹ ëáõ·Á ëñïÇ¹ Ù¿çÁ ÏÁ ÑáëÇ«
²é³Ýó ½³ÛñáÛÃÇ »õ ßï³åáí ë³° ×³Ùµ³Ý»ñ¿Ý ³Ýó¿°ù«
äÇïÇ Áë¿ù« Ã¿ áñã³¯÷ ÉáÛë ¿ ³Ûë »õ Ç¯Ýã Ñ»·Ý³Ï³Ý Ù»é»É³Ã³Õ©©©
Æ¯Ýã Ë³Å³ÙáõÅ »õ Ç¯Ýã å³ñ»ñ« Ç¯Ýã óÝÍáõÃÇõÝ »õ Ç¯Ýã ËÝçáÛù ³Ù¿Ý ¹Ç©©©
Ø»ñ Ï³ñÙÇñ å³ï³ÝùÝ»ñÁ« Û³ÕÃ³Ý³ÏÝ»ñáõ ¹ñûßÝ»ñÝ »Ý Ï³ñÍ»ë«
ºõ Ù»ñ í×Çï »Õµ³ÛñÝ»ñáõÝ áëÏáñÝ»ñÁ ëñÇÝ·Ý»ñáõ í»ñ³Íáõ³Í©©©
²Ñ³õ³ëÇ°Ï« áñ ³ÝáÝó Ù¿ç¿Ý áõñÇßÝ»ñÁ ³ñï³ëáíáñ »ñ·»ñ ¿« áñ Ï° »ñ·»Ý©©©£
´³Ûó ÙÇ° ë³ñë³÷Çñ« ÇÝÓ ³ÝÍ³ÝûÃ ùáÛñ Ï³Ù ×³Ï³ï³·ñÇ »Õµ³Ûñ«
ºõ ×ßÙ³ñïáõÃ»³Ý ³ëïÕ»ñÁ ½ÝÝ»Éáíª Ûáõë³¹ñáõ¿° »õ Û³é³ç³óÇ°ñ«
Î»³ÝùÇÝ ûñ¿ÝùÁ ¹»é ³Ûëå¿ë ¿« Ù³ñ¹»ñÁ ãÁÏñó³Ý Ù³ñ¹»ñÝ ÁÙµéÝ»É©©©£

ºõ ³Ûë ÇñÇÏáõÝ Ó»ñ ï³ÝÁ ¹áõéÝ»ñ¿Ý« Ãßáõ³éûñ¿Ý ³Õù³ï Ï³Ù Ù³ñÙ³ñ³Ï»ñï«
´áÉáñ¹ Ù¿Ï« ³ñ»·³ÏÇÝ Ù³Ñ¿Ý ³é³ç« Ó»ñ ë»Ù»ñ¿Ý Ý»ñë Ùï¿°ù«
ºõ ³Ý¹áññáõÃ»³Ùµ ÷³Ï»ó¿°ù ¹³õ³×³Ý ÷»ÕÏ»ñÁ Ó»ñ å³ïáõÑ³ÝÝ»ñáõÝ«
ö³Ï»ó¿°ù ½³ÝáÝù ³ÝÏ³ñ»ÏÇñ »õ Ù»Õ³õáñ àëï³ÝÇÝ ¹ÇÙ³ó«
ö³Ï»ó¿°ù ½³ÝáÝù »õ Ù³ñ¹ÏáõÃ»³Ý »õ Ó»ñ ³ëïÍáõÝ »ñ»ëÇÝ©©©
ºë ·Çï»Ù« áñ Ó»ñ Ûëï³Ï Ñá·ÇÇÝ Ù¿Ï ³Ñ³õáñ Ñ»Í»Í³Ýù¿Ý«
Ò»ñ ë»Õ³ÝÇÝ íñ³Û í³éáÕ ×ñ³·Ý ÇëÏ åÇïÇ Ù³ñÇ©©©£

1909 ÚáõÉÇë 10

ՊԱՐԸ

Ü³Ù³Ï ³é³çÇÝ

ºõ ³ñóáõÝùÝ»ñÝ Çñ»Ý Ï³åáÛï ³ãù»ñáõÝ Ù¿çÁ Ë»Õ¹»Éáí«
ØáËñ³¹³ßïÇ ÙÁ íñ³Û« áõñ Ñ³Û Ï»³ÝùÁ ¹»é ÏÁ Ù»éÝ¿ñ«
²Ûëå¿ë å³ïÙ»ó Ù»ñ ë³ñë³÷ÇÝ ³Ï³Ý³ï»ë ¶»ñÙ³ÝáõÑÇÝ©

¬ ²Ûë ³Ýå³ïÙ»ÉÇ å³ïÙáõÃÇõÝÁ« áñ Ó»½ Ï° ÁÝ»Ù«
ºë ÇÙ ³Ý·áõÃ ³ãù»ñáíë ³Ûë Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ«
ÆÙ ³Ýíï³Ý· ïÝ³ÏÇë ·»Ñ»Ý³¹Çñ Éáõë³Ùáõï¿Ý«
²Ïé³Ý»ñë Ïñ×ï»Éáí áõ ½³ÛñáÛÃ¿ë ½³ñÑáõñ»ÉÇ©©©
²Ûë ³ãù»ñáíë ³Ý·Ãûñ¿Ý Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ« »ë ï»ë³Û£
ØáËñ³ÏáÛïÇ í»ñ³Íáõ³Í ä³ñï¿½ ù³Õ³ùÇÝ Ù¿çÝ ¿ñ£
¸Ç³ÏÝ»ñÁ ¹Ç½áõ³Í ¿ÇÝ ÙÇÝã»õ Ï³ï³ñÁ Í³é»ñáõÝ«
ºõ çáõñ»ñ¿Ý« ³ÕµÇõñÝ»ñ¿Ý« ³éáõÝ»ñ¿Ý« ×³Ùµ³Ý»ñ¿Ý«
Ò»ñ ³ñÇõÝÇÝ Ï³ñÏ³ãÇõÝÝ ÁÙµáëï³Ó³ÛÝ©©©
¸»é ³Ï³ÝçÇë Çñ íñ¿ÅÝ ³Ñ³õ³ëÇÏ« áñ ÏÁ ËûëÇ©©©

ú¯« ãÁ ëáëÏ³ù« »ñµ ³Ýå³ïÙ»ÉÇ å³ïÙáõÃÇõÝë Ó»½Ç å³ïÙ»Ù©©©
Âá°Õ Ù³ñ¹»ñÁ Ñ³ëÏÝ³Ý« Ù³ñ¹áõÝ á×ÇñÁ Ù³ñ¹áõÝ ¹¿Ù«
ºñÏáõ ûñáõ³Ý ³ñ»õÇÝ ï³Ï« ·»ñ»½Ù³ÝÇÝ ×³ÙµáõÝ íñ³Û
Ø³ñ¹áõÝ ã³ñÇùÁ Ù³ñ¹áõÝ ¹¿Ù«
Âá°Õ ³ßË³ñÑÇë µáÉáñ ëñï»ñÝ ÇÙ³Ý³Ý©©©£
²Û¹ Ù³Ñ³ßáõù ³é³õûïÁ ÎÇñ³ÏÇ ¿ñ«
¸Ç³ÏÝ»ñáõÝ íñ³Û Í³·áÕ ¹»é ³é³çÇÝ »õ ³Ýû·áõï ÎÇñ³ÏÇÝ«
ºñµ ë»Ý»³ÏÇë Ù¿çÁ« ÇñÇÏáõÝ¿Ý ÙÇÝã ³ñß³ÉáÛë«
¸³ßáõÝ³Ñ³ñ ³ÕçÏ³Ý ÙÁ Ñá·»í³ñùÇÝ íñ³Û Íé³Íª©©©
²ñóáõÝùÝ»ñáíë ³Ýáñ Ù³ÑÁ ÏÁ Ãñç¿Ç©©©
Ú³ÝÏ³ñÍ Ñ»éáõ¿Ý ë»õ ËáõÅ³Ý ÙÁ ³Ý³ëÝ³Ï³Ý«
øë³Ý Ñ³ñëÝ»ñ Çñ»Ýó Ñ»ïª ÙáÉ»·Ýûñ¿Ý Ùïñ³Ï»Éáí«
Þáõ³ÛïáõÃ»³Ý »ñ·»ñáí« ³Û·ÇÇ ÙÁ Ù¿ç Ï³Ý·Ý»ó³Ý£

ºë ÏÇë³Ù»é Ë»Õ× ³ÕçÇÏÝ Çñ Ëßï»³ÏÇÝ íñ³Û Éù³Í«
¸ÅáË³Ñ³Û»³ó å³ïáõÑ³ÝÇë å³ïß·³ÙÇÝ Ùûï»ó³Û©©©£
²Û·ÇÇÝ Ù¿ç ë»õ ËáõÅ³ÝÝ ³Ýï³éáõ»ó³õ£
ì³Ûñ»ÝÇ ÙÁª Ñ³ñëÝ»ñáõÝ ¬ ä¿ïù ¿ å³ñ¿°ù« áñáï³ó«
ä¿ïù ¿ å³ñ¿°ù« »ñµ Ù»ñ ÃÙµáõÏÁ ÑÝã¿£
ºõ Ùïñ³ÏÝ»ñÝ ëÏë³Ý Ù³Ñ³Ï³ñûï Ñ³Û ÏÇÝ»ñáõÝª
Ø³ñÙÇÝÝ»ñáõÝ íñ³Û Ï³ï³ÕáõÃ»³Ùµ ÙÁ ß³é³ã»É©©©
øë³Ý Ñ³ñëÝ»ñÝ Ó»éù Ó»éùÇ« Çñ»Ýó ßáõñçå³ñÝ ëÏë³Ý©©©
²ãáõÁÝ»ñ¿Ý Çñ»Ýó ³ñóáõÝùÁ í¿ñù»ñáõ å¿ë ÏÁ Ñáë¿ñ«
²°Ñ« »ë á¯ñã³÷ Ý³Ë³ÝÓ»ó³Û ÇÙ ¹ñ³óÇ íÇñ³õáñÇë«
àñáíÑ»ï»õ Éë»óÇ« áñ ÑéÝ¹ÇõÝáí ÙÁ Ñ³Ý¹³ñï«
îÇ»½»ñùÝ ³ÝÇÍ»É¿Ý« Ë»Õ× Ñ³ÛáõÑÇÝ ·»Õ³¹¿Ù«
Æñ ï³ïñ³ÏÇ ßáõß³Ý Ñá·áõÝ ¹¿åÇ ³ëïÕ»ñÁ Ã»õ ïáõ³õ©©©

àõÝ³ÛÝûñ¿Ý Ïéáõ÷Ý»ñë ³ÙµáËÇÝ ¹¿Ù ß³ñÅ»óÇ©©©
§ä¿ïù ¿ å³ñ¿°ù« Ï° áéÝ³ñ ËáõÅ³ÝÁ ÙáÉ»·ÇÝ«
ØÇÝã»õ Ó»ñ Ù³ÑÁ å¿ïù ¿ å³ñ¿ù« ¹á°õù ³ÝÑ³õ³ï ·»Õ»óÇÏÝ»ñ«
ÎáõñÍù»ñÝÇ¹ µ³óª å¿ïù ¿ å³ñ¿°ù« Ù»½ Ååï»Éáí »õ ³ÝïñïáõÝç©©©
Úá·ÝáõÃÇõÝÁ Ó»½ Ñ³Ù³ñ ã¿« á°ã ³É ³ÙûÃÁ Ó»½ Ñ³Ù³ñ«
êïñáõÏÝ»ñ ¿ù« å¿°ïù ¿ å³ñ¿ù« »õ Ù»ñÏ³Ý¹³Ù »õ ÑáÉ³ÝÇ
ØÇÝã»õ Ó»ñ Ù³ÑÁ å¿°ïù ¿ å³ñ¿ù å³·ßáïûñ¿Ý »õ óá÷áõÃ»³Ùµ«
Ø»ñ ³ãù»ñÁ Í³ñ³õÇ »Ý Ó»ñ Ó»õ»ñáõÝ »õ Ó»ñ Ù³Ñáõ³Ý©©©¦£

øë³Ý Ñ³ñëÝ»ñÝ ·»Õ³¹¿Ù« ·»ïÇÝ ÇÝÏ³Ý å³ñï³ë³Í©©©
§àïùÇ° »É¿ù¦« ·áé³óÇÝ« Ù»ñÏ ëáõñ»ñÝÇÝ ûÓ»ñáõ å¿ë ß³ñÅ»Éáí©©©
Ú»ïáÛ Ù¿ÏÁ ë³÷áñáí ÙÁ ù³ñÇõÕ µ»ñ³õ ËáõÅ³ÝÇÝ©©©
à¯í Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ ³ñ¹³ñáõÃÇõÝ« Ãá°Õ »ë ÃùÝ»Ù ùáõ ×³Ï³ïÇ¹©©©£
øë³Ý Ñ³ñëÝ»ñÝ ßï³åáí ³Û¹ Ñ»ÕáõÏáí ûÍ»óÇÝ©©©

§ä¿ïù ¿ å³ñ¿°ù« áñáï³ó« ³Ñ³õ³ëÇ°Ï Ó»½Ç µáõñÙáõÝù ÙÁ« áñ ²ñ³µÇ³Ý ÇëÏ ãáõÝÇ©©©¦«
Ú»ïáÛ ç³Ñáí ÙÁ µéÝÏóáõóÇÝ Ù»ñÏ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ Ñ³ñëÝ»ñáõÝ£
ºõ ³ÍË³ó³Í ¹Ç³ÏÝ»ñÁ å³ñÇÝ Ù¿ç¿Ý ¹¿åÇ Ù³ÑÁ ·Éáñ»ó³Ý©©©£

¼³ñÑáõñ³Ýù¿ëª å³ïáõÑ³ÝÇë ÷»ÕÏ»ñÁª ÷áÃáñÏÇ ÙÁ å¿ë ÷³Ï»Éáíª
ÆÙ Ù»Ý³õáñ Ù»é»³ÉÇë Ùûï»Ý³Éáí Ñ³ñóáõóÇ©
Æ±Ýãå¿ë ÷áñ»É ³Ûë ³ãù»ñë« Ç¯Ýãå¿ë ÷áñ»É« Áë¿° ÇÝÓ©©©£
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©

ՔԱՒՈՒԹԻՒՆԸ

Ü³Ù³Ï »ñÏñáñ¹

²ñÑ³õÇñùÇ ³é³õûï ÙÁ« ³ëïáõ³Í³í³Ë ³Û¹ Í»ñáõÝÇÝ«
¸³É³ñ³·»Õ Çñ ³Û·ÇÇÝ ³õ³½³ÝÇÝ íñ³Û Ñ³Ï³Í«
²Ýáñ µÇõñ»Õ çáõñ»ñáõÝ Ù¿çÁ í×Çï«
Æñ ³Ýó»³ÉÇÝ ¹»é ãÇ ù³õ³Í Ù»Õù»ñ¿Ý ÙÇÝ ÑáÝ ï»ë³õ©©©
àõ Çñ ³ãù»ñÁ ÷³Ï»Éáíª Ñ»Í»Í³Ýùáí ÙÁ ÛÇß»ó«
²ÛÝ ³ÝÇÍ»³É ûñÝª »ñµ ·³ñÝ³Ý å¿ë »ñÇï³ë³ñ¹«
Ê»É³Û»ÕÇã ·»Õ»óÏáõÃ»³Ùµ Ñ³Û ÏÝáç ÙÁ ëÇñáÛÝ Ñ³Ù³ñ«
²Û¹ ³ÝÇÍ»³É ûñÝª Çñ ³ÕûÃùÝª Çñ ³ëïÍáõÝ ã¿ñ ÝáõÇñ³Í©©©

ºõ ¹³õ³×³Ý ³õ³½³ÝÁ« ³ñÇõÝÝ»ñáõ ³Û¹ ûñáõ³Ý Ñ»ï«
Ì»ñáõÝÇÇÝ ³ãùÇÝ ³éç»õ å³ÛÍ³éáõÃ»³Ùµ ÙÁ ÝÏ³ñ»ó
²ÝçÝç»ÉÇ Ó»õ»ñÝ ³ÛÝ ¹»é³ïÇ »õ ëåÇï³Ï ³ÕçÏ³Ý«
àñáõÝ Ù³ñÙ³ñ Ù»ñÏáõÃ»Ý¿Ý ã³ñ³Ë³µ»³É«
Æñ ³éûñ»³Û ³ÕûÃùÝ« Çñ ³ëïÍáõÝ ã¿ñ Áñ³Í£
ºõ å¿ïù ¿ñ ù³õ»É« í»ñç³å¿¯ë« ÙÇ³Ï Ù»ÕùÁ ÑÇÝ ûñ»ñáõ©
àñáíÑ»ï»õ ÑáÕÇÝ Ï»³ÝùÁ ëÏë³Í ¿ñ Çñ óÝáñùÁ ·Çß»ñ»É«
Ø³Ñáõ³Ý ÷áëÁ ÏÁ ÷áñáõ¿ñ Û³Ýó³ÝùÇÝ å¿ë ³Ý¹Ý¹³Ëáñ©©©
²ñ¹³ñ Å³ÙÁ ÑÝã³Í ¿ñ ³É« å¿ïù ¿ñ ÷ñÏ»É Çñ Ñá·ÇÝ©
ºõ Í»ñáõÝÇÝ Ñ³ëï³ï³ù³ÛÉª ÛÇß³ï³ÏÇÝ Û³ÕÃ³Ý³ÏáÕª
¼³ñÑáõñ»ÉÇ Ññ³Ù³ÝÇ ÙÁ Ñ³Ù³ñ« Çñ ³å³ñ³ÝùÁ µ³ñÓñ³ó³õ©©©£

ÄÇñ Í³é³Ý»ñ ßï³åáí ëñ³ÑÇ ÙÁ Ù¿çÁ ßù»Õ«
Ø»ï³ùë³ÑÇõë ·áñ·Ç ÙÁ íñ³Û« áõñ ÝÏ³ñáõ³Í ëáË³ÏÝ»ñÝª
òÝáñ³µáÛñ í³ñ¹ÇÝ Ç ï»ë Çñ»Ýó ë¿ñÁ ÏáõÉ³ÛÇÝ©©©
ê»õ ë³ï³÷¿ ÃÇÏÝ³Ãáé ÙÁ ½»ï»Õ»óÇÝ£

ºõ Í»ñáõÝÇÝ ßáõß³Ý³ÃáÛñ å³ïÙáõ×³Ýáí ÙÁ ÷³ÃÃáõ³Í«
²ÕûÃ»Éáí »õ Í³Ýñûñ¿Ý µ³½Ï³ÃáéÇÝ Ùûï»ó³õ£
Æñ µ³½Ù³Ý¹³Ù ÁÝï³ÝÇù¿Ý ÙÇÝã»õ ÃáéÝ»ñÝ Çñ Ýáñ³ÍÇÝ«
¶³ñáõÝÝ»ñáõÝ å¿ë Í³ÕÏ³å³ï ·áñ·ÇÝ íñ³Û ÍÝñ³¹Çñ«
²Ûë ÍÇë³Ï³Ý ïûÝÇÝ Ñ³Ù³ñ ³Ýáñ ßáõñçÁ ß³ñáõ»ó³Ý©©©£

ä³Ñ ÙÁ Û»ïáÛ »ñÏáõ Ë³÷ßÇÏª Ë³ñï»³ß ïÕ»Ï ÙÁ î³ñëáÝ ù³Õù¿Ý«
²å³ñ³ÝùÇÝ Ù³é³ÝÇÝ Ù¿ç« áõñ Ýáñ á×ÇñÁ åÇïÇ ÍÝ¿ñ«
àëÏ»å³ï»³Ý ëáõñÇ ÙÁ Ñ»ï Ñ³Û å³ñÙ³ÝÇÝ Ù»ñÏ³óáõóÇÝ©©©
ºõ ³ÝÙÇç³Ï³Ý áõ ³Ñ³õáñ ·³É³ñáõÙÝ»ñ Ñá·»í³ñùÇ«
²å³ñ³ÝùÝ Çñ ÑÇÙ»ñ¿Ý ÙÇÝã»õ ï³ÝÇùÁ ë³ñë»óáõó£

ì»ñÁª ÏÇÝ ÙÁ ·»Õ³Ù³ñÙÇÝ« ßÕ³ñßÇ ÙÁ Ù¿ç ³Ý¹ñÇ³ó³Í«
êñ³Ñ¿Ý Ý»ñëª ³ÏÝ³ÍáõÃ»³Ùµ Í»ñáõÝÇÇÝ ·Ý³ó Áë³õ©
¬ Ðñ³Ù³ÝÝÇ¹ Ï³ï³ñáõ³Í ¿ »õ Ó»ñ áïùÇÝ ÷áßÇÝ ÇëÏ ã»Ù©©©
à±ñ Ó»éù»ñÝ ÏñÝ³Ý Ó»½Ç ù³õÇã µ³Å³ÏÁ Ù³ïéáõ³Ï»É©©© ¬

¬ ²Ýï³ñ³ÏáÛë í»ñçÇÝ åïáõÕÝ ³ÛÝ Û³Ýó³å³ñï Ñ³Û ³ÕçÏ³Ý«
àñáõÝ Ñ³Ù³ñ »ë »ñÏÝùÇë Û³õ»ñÅáõÃÇõÝÁ ÏáñëÝóáõóÇ£

²Ñ»Õ Ù³ñ¹áõÝ ÃáéÝ»ñ¿Ý ÙÇÝ« ³ñÍ³Ã ³÷ë¿ ÙÁ Ç Ó»éÇÝ«
àñáõÝ Ù¿çÇ áëÏÇ µ³Å³ÏÝ« á¯í ¹Åµ³ËïÝ»ñ« Ó»ñ µáÉáñÇÝ å³ñïáõÃÇõÝÝ ¿ñ©©©

ºñç³ÝÏ³¹¿Ù Çñ Ù»Í ÑûñÁ ßñÃáõÝùÝ»ñáõÝ Ùûï»óáõó ½³ÛÝ«
ºõ ³Ý¹áÕ¹áç Í»ñáõÝÇÝ µ³½Ï³ÃáéÇÝ íñ³Û ³Ýß³ñÅ«
²Û¹ Ù»ï³ÕÝ ³Ïé³Ý»ñáíÝ ÙáÉ»·ÝáõÃ»³Ùµ ÙÁ ë»ÕÙ»Éáí«
Æñ »ñ³½³Í ³ñù³ÛáõÃ»³Ý ë»ÙÇÝ ³éç»õÁª ÅåïáõÝ«
Ð³Ý¹³ñïûñ¿Ý« ëñ³ÑÇÝ Ù¿ç« Çñ ë»õ Ñá·ÇÝ ³õ³Ý¹»ó©©©£

´³Ûó á°ã Ù¿Ï Ï³ÃÇÉ« ³Û¹ ³ñÇõÝ¿Ý« ²ñ¹³ñáõÃ»³Ý ëå³ë³ñÏáõ »Õµ³ÛñÝ»°ñ«
à°ã Ù¿Ï Ï³ÃÇÉ ãÇ Ã³÷»ó³õ å³ïÙáõ×³ÝÇÝ íñ³Û ßáõß³Ý«
Ú³ÝÏ³ñÍ³Ù³Ñ Í»ñáõÝÇÇÝ ³Û¹ ³ÝÑ³·áõñ¹ µ»ñ³Ý¿Ý«
à°ã Ù¿Ï Ï³ÃÇÉ« á°ã Ù¿Ï Ï³ÃÇÉ« Ï°³Õ³Õ³Ï»¯Ù »ë Ó»½Ç©©©£

ՁԱՒԱԿԸ

Ü³Ù³Ï »ññáñ¹

¸Çõó³½ÝáõÃÇõÝ ÙÁ å³ïÙ»Ù ù»½Ç »õ ñáå¿ ÙÁ ëñï³½ÇÝáõ¿°©©©£
Ð³Û ÑáÕ³·áñÍ ÙÁ ÏéÇõÝ»ñáõ »õ ³ñÇõÝÇ ÏáãÇÝ Ç Éáõñ«
²ñÍáõÇ ÙÁ å¿ëª ÓÇáõÝ íñ³Û« ¹¿åÇ Çñ ·ÇõÕÝ ³ñß³õ»ó£
Ò·»ó »½Ý»ñÝ Û³ÕÃ³Ù³ñÙÇÝ« áñ µ³ñÏáõÃ»³Ùµ µ³é³ã»Ý«
Æñ»Ýó Ñ»ñÏ³Í ÑáÕ»ñáõÝ ÑñÏÇ½áõ»ÉÁ ¹Çï»Éáí©©©
àõ Ó·»ó Çñ Ýáñ³µáÛë ëñµáõÃÇõÝÝ»ñÁ óáñ»³ÝÝ»ñáõÝ«
Ò·»ó Ëá÷Á« Ó·»°ó µ³ÑÁ« Ó·»ó ³ñûñÝ Çñ Ù»Í³å³ñ·»õ«
Ò·»°ó ÛáÛëÝ ÑÇÝ ûñ»ñáõ« Ó·»°ó ÑáÕÝ Çñ Ñ³Ûñ»ÝÇ«
ºõ ³ßË³ï³ÝùÇ »ñ·»ñáõÝ ï»Õ ³Ý¹áññ³ßáõÝã«
êÏë³õ ³Ý« ½¿Ýáõ½¿ÝùÇ Ï³ñÙÇñ »ñ· ÙÁ áñáï³Éáí«
ÒÇáõÝ íñ³Û ëå³é³½¿Ý« »ñÃ³É Çñ ·ÇõÕÁ ÷ñÏ»Éáõ©©©£

ÆñÇÏáõÝ ¿ñ£
²ñ»·³ÏÝ Çñ Ù³ÑáíÁ ÑáñÇ½áÝÝ»ñÝ »Õ»éÝûñ¿Ý ÏÁ Ý»ñÏ¿ñ©©©
ºñµ ÑáÕ³·áñÍÝ Ñ»ñáë³Ï³Ýª ¹³ßï¿ Ç ¹³ßï ³ñß³õ»Éáí«
²Ýå³ïÙ»ÉÇ ë³ñë³÷áí ÙÁ Çñ ë»ÙÇÝ ³éç»õÁ Ï³Ý· ³é³õ©©©
´³Ûó ÙáËñ³ÏáÛï»ñ ÙÇ³ÛÝ ï»ë³õ »õ ¹Ç³ÏÝ»ñ ³Ù¿Ý ¹Ç©©©©
î»ë³°õ Çñ ÏÇÝÁ ëÇñ³Ï³ñûïª ¹é³ÝÁ »ïÇÝ ¹³ßáõÝ³Ñ³ñ«
ÂßÝ³ÙÇ¿Ý ù³Ïáõ³Í Í³Ù»ñÝ »õ Ù»ñÏ áõë»ñÝ ëåÇï³Ï«
Ìáó¿Ý ÑáëáÕ Çñ ÝáõÇñ³Ï³Ý ³ñ»³Ý Ù¿çÁ Ã³Ã³õáõÝ©©©
î»ë³°õ ½³õ³ÏÝ« áñ Çñ ÙûñÏ³ÝÁ Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáõÝ íñ³Û Íé³Íª
²Ýáñ Ù³Ñáõ³Ý ³ñóáõÝùÝ»ñáõÝ í»ñçÇÝ ßÇÃ»ñÁ ÏÁ Ñ³Ùµáõñ¿ñ©©©

¶ÇõÕÇÝ Í³Ûñ¿Ý µ³ñµ³ñáëÝ»ñÁ Å³Ù³ÝáõÙ¿Ý ³Ûëª ÁÝ¹í½³Íª
àõ Çñ ³Ñ»Õ ÓÇáõÝ íñÝçÇõÝ¿Ý »õ ¹éáÛÃ¿Ý ³Ù»ÑÇª
´áÉáñÁ Ù¿Ï ëÏë³Ý« áïùÇ »É³Í ³Õ³Õ³Ï»É©©©
¬ ²Ý·³Ù ÙÁÝ ³É å¿ïù ¿ ù³É»É« ¹»é ßáõÝã»ñ Ï³Ý« áñ ÏÁ ßÝã»Ý£
à°í ¿ñ ³ÛÝ Ù³ñ¹Ý ëå³é³½¿Ý« áñ Ù»ñ íñ³Ý ·ñáÑ»É áõ½»ó©
ØáËÇñÝ»ñÁ å¿ïù ¿ ¹»é ³Ý·³Ù ÙÁÝ ³É ÙáËñ³óÝ»É©©©£
¸»é Ó³ÛÝ»ñ Ï³Ý« ¹»é ßßáõÏ Ï³Û« Ù³Ñ³Ù»ñÓÝ»ñ ¹»é Ï³Ý« áñ
ÎÁ Û³Ù³éÇÝ ³Ûë Ýáñ»Ï¿Ý Çñ»Ýó íñ¿ÅÁ å³Õ³ïÇÉ©©©
Ø»Ýù ·»ñ»½Ù³ÝÝá°ó áõ½»óÇÝù »õ ¹»é Ï»³Ýù»ñ Ï³Ý ³ÛÝï»Õ«
Ø»Ýù ³Ù¿Ýùë ÙáËÇ°ñ Ï° áõ½»Ýù »õ Ù³°Ñ Ï° áõ½»Ýù« ³ÝÑ³õ³ïÝ»ñ©©© ¬

²Ûë Ó³ÛÝ»ñÝ »Ï³Ý Ñ³ë³Ý Ñ³Û ÏïñÇ×ÇÝª áñ ÙÇÝ³Ï
Æñ ¹»é³ïÇ ½³õ³ÏÇÝ Ñ»ï« ó³ëáõÙáí ÉÇ« ë»õ ËáõÅ³ÝÁ ÏÁ ¹Çï¿ñ«
Ú³ÝÏ³ñÍ ÇÝùÁ Ï³ÛÍ³ÏÝ³ó³Ûï å³ÛÃÇõÝáí ÙÁ Ññ³½¿ÝÇ
Ð³½³ñ³õáñ Ë³Å³ÙáõÅÝ ³Ûëª ÙññÏÇ ÙÁ å¿ë Ñ»ï ÙÕ»ó©©©
´³Ûó ÙÇÝ³Ï ¿ñ©©© Ñ»Í»ÍáÕÝ»ñ ÙÇ³ÛÝ Ï³ÛÇÝ »õ ¹Ç³ÏÝ»ñ ³Ù¿Ý ¹Ç©
ºõ ËáõÅ³ÝÁ ³Ù³ÛáõÃ»³Ýó ³õ³½ÇÝ å¿ë í»ñëÏë³õª
¸¿åÇ ³Ûë ·ÇõÕÝ ³õ»ñ³Ï»³É ³Ý·³Ù ÙÁ »õë ³ñß³õ»É©©©©£
´³Ûó å¿ïù ¿ñ ÷ñÏ»É Çñ ½³õ³ÏÁ« á±ñ ¹Çåáõ³Í¿Ý ³½³ï³Í«
à±ñ ·³ÕïÝÇù¿Ý« á±ñ µ³Ëï¿Ý« á±ñ ûñ¿Ýù¿Ý« á±ñ ã³ñÇù¿Ý©©©
ºõ Ë»É³ÏáñáÛë ·ÇñÏÝ ³é³õ ï³ù ¹Ç³ÏÝ Çñ ÏÝáç«
ºõ Çñ ½³õÏÇÝ Ù¿çù¿Ý µéÝ³Í ¹¿åÇ ·»ï³÷ÁÝ Çç³õ©©©©£
ä¿ïù ¿ñ ÷ñÏ»É Çñ áñ¹ÇÝ« Û»ïÇÝ ÚáÛëÝ Üáñ úñ»ñáõ©©©
ºõ ·Çï¿ñ« áñ Ù³ñ¹áõÝ ³Ñ»Õ ÏéÇõÇÝ Ñ»ï ¹»é µÝáõÃ»³Ý ÏéÇõÁ Ï³ñ©©©
ä¿°ïù ¿ñ Û³ÕÃ»É ·áÝ¿ ³Ýáñ »õ Çñ áñ¹ÇÝ ³½³ï»É«
ä¿ïù ¿ñ Û³ÕÃ»É µÝáõÃ»³Ý« áõñÇß áã Ù¿Ï ÛáÛë ãÇ Ï³ñ©©©
Ø³ñ¹¿Ý Ýáõ³½ ã³ñ³Ï³Ù ³Û¹ ÙáõÃ áõÅÁ ïÇï³Ý»³Ý«
äÇïÇ ·Ã³ñ©©© µÝáõÃÇõÝÁ Ù³ñ¹áõë Ù³¯ÛñÝ ¿ í»ñç³å¿ë©©©
ºõ ³ñÙ³ï³ËÇÉ Ï³ÕÝÇÇ ÙÁ å¿ë« áñ ÙññÏ¿Ý ÏÁ ï³ñáõÇ«
²Ûëå¿ë áñ¹ÇÝ Ó»éùÝ ³é³Í »õ Ù»é»³É ÏÇÝÁ ù³ñß»Éáí«
²Ñ»Õ³í³½ êÇÑáõÝÇÝ çáõñ»ñáõÝ Ù¿çÁ ËáÛ³ó³õ©©©£
Ò·»ó ¹Ç³ÏÝ Çñ ÏÝáç« áñ ³ÉÇùÝ»ñÝ ³Ñ»Õª
Æñ»Ýó ÏáõñÍùÇÝ íñ³Û ³é³Í ³Ýáñ Ã³ÕáõÙÁ Ï³ï³ñ¿Ý©
ºõ çáõñ»ñÝ« Çñ ÏÇÝÁ« ÷ñ÷ñáõñÝ»ñáíÝ Çñ»Ýó«
ì»ñçÇÝ Éá·³ÝùÇ ÙÁ Ñ³Ù³ñ« ³Ýáñ ³ñÇõÝÁ Éáõ³Éáíª
ø³ñ¿ Ç ù³ñ µ³Ë»É¿Ý« ¹³·³ÕÇ ÙÁ å¿ë óÝáñ³Ï³Ý«
Æñ ëÇñ³Ï¿½ ³ãù»ñáõÝ ³éç»õ¿Ý ½³ÛÝ ë³Ñ»óáõóÇÝ©©©£
ØÇÝã ÑáÕ³·áñÍÝ ³éÇõÍÇ ÙÁ å¿ë ÷áÃáñÏ³µ³ßª
àñ Çñ Ï»³ÝùÇÝ ÏáñÇõÝÁ µ»ñ³ÝÝ ³é³Í ÏÁ ëáõñ³Û«
²Ûëå¿ë ·ûïÇÇÝ Çñ áñ¹áõÝª ³Ïé³Ý»ñáíÁ ÷³ñ³Í«
Ò»éù»ñáíÁ çáõñ»ñáõÝ »ñÏ³Ã áõÅÇÝ Û³ÕÃ»É¿Ý«
ØéÝã»Éáí »õ ÉáÕ³É¿Ý Çñ ½³õ³ÏÁ ÷ñÏ»¯É Ï° áõ½¿ñ©©©£
ºñµ»ÙÝ Ó»éùáíÝ Çñ ÑáõÅÏáõ çáõñ»ñ¿Ý í»ñ µéÝ³Í ½³ÛÝª
Æñ Çñ³ÝáíÝ ³ÉÇùÝ»ñÁ ÷ßñ»É¿Ý ¹¿åÇ Íáí³÷Á ÏÁ Ñáëáõ¿ñ©©©£
¶Çß»ñÝ Ç µáõÝ µÝáõÃ»³Ý Ñ»ï Ï³ï³ÕáõÃ»³Ùµ Ù³ù³é»ó³õ«
ºõ áõÕ»ÏÇó ¹Ç³ÏÝ»ñ Û³×³Ë »Ï³Ý Çñ íñ³Û¿Ý ë³Ñ»Éáõ©©©
´³Ûó ÇÝù Ñ½ûñª Çñ ½³õ³ÏÁ« »Õ¿·Ç ÙÁ ×ÇõÕÇÝ ÝÙ³Ý«
²Ïé³Ý»ñáíÁ Ï³Ù Ù¿Ï Ó»éùáíÁ ½ûñáõÃ»³Ùµ ÙÁ ·»ñÙ³ñ¹Ï³ÛÇÝ«
æáõñ»ñ¿Ý í»ñ« ¹¿åÇ ³ëïÕ»ñÁ Ï³ñÏ³é»É¿Ý©©©
öñÏ»É áõËï»ó ÙÇ³Ï ÚáÛëÝ ³õ»ñ³Ï»³É Çñ ¶ÇõÕÇÝ©©©£

ØÇç»ñÏñ³Ï³ÝÝ ³ÝÍ³Ûñ³ÍÇñ ³ñ»õÇÝ Ñ»ï« ³ãùÇÝ ³éç»õÁ Í³·»ó³õ©©©
Ð³Ý·ñáõ³ÝÇÝ Ñ³ë³Í ¿ñ£ ºñµ ½³õ³ÏÝ Ë»ÝÃÇ ÙÁ å¿ë ÑáÕÇÝ íñ³Û Ñ³Ùµáõñ»ó©©©©
Ú³ÝÏ³ñÍ ×³Ýãó³õ Çñ Ù»é»³É ÏÇÝÝ« áñ ³å³é³ÅÇ ÙÁ Ï³éã³Í«
Ð³ë³Í ¿ñ ÑáÝ Ï³ñÍ»ëª ³ñß³ÉáÛëÇÝ ßáÕ»ñáõÝ Ñ»ï ß³é³·áÛÝ«
ÆÝùÝ »õë Çñ ÷ñÏáõ³Í ½³õ³ÏÇÝ Å³Ù³ÝáõÙÁ áÕçáõÝ»Éáõ©©©£

ԼՈԳԱՆՔԸ

Ü³Ù³Ï ãáññáñ¹

Æñ Ù³ñÙÇÝÁ ëåÇï³Ï ¿ñ©©©
ÆÝãå¿ë ¿ ÓÇõÝÝ ³ëïáõ³ÍÁÝÍ³Û î³õñáëÝ»ñáõÝ«
ºõ Çñ »ñÏáõ ³ãù»ñáõÝ Ù¿çÝ ³Ñ³õáñª
´³ñµ³ñáë ë¿ñ ÙÁ ³ÝÛ³·áõñ¹ ÏÁ í³é¿ñ£
´³Ûó ë»õ³Ñ¿ñ ³Ûë ·»ÕáõÑÇÝ ³ÙáõÉ ¿ñ«
êïÇÝùÝ»ñÁ ¹»é ãáñ ¿ÇÝ Ù³ùáõñ Ï³Ã¿Ý«
ºõ Çñ ÏáÕ»ñ¿Ý ã¿ñ ÍÁÝ³Í ³ÛÝ åïáõÕÁ« ³½Ýáõ³Ï³Ý Ï³Ù á×ñ³·áñÍª
àñáõÝ Ñ³Ù³ñ µáÉáñ Ù³Ûñ»ñÁ ÏÁ ëå³ë»Ý©©©£
àõ ·ÇÝáíáõÃ»³Ùµ« µ³Ûó í³Ûñ³å³ñ ÏÁ ó³ÝÏ³Ý³ñ
²ÛñáõÃÇõÝÝ»ñ ËáÅáé³¹¿Ù »õ ³ñ·³õ³Ý¹«
´ÝáõÃ»³Ý ¹¿Ù Û³ÕÃ³Ý³ÏáÕ£

¸³Å³Ý³·»Õ ÏÝáõÃÇõÝÝ ³Ûë Ï° ³Ý·Çï³Ý³ñ«
Â¿ Ù»Í úñ¿ÝùÁ Çñ »ñÏ³Ã¿ ·³ÕïÝÇùÝ áõÝÇ©©©£
´³Ûó Ï³Ë³ñ¹áõÑÇ ÙÁ ã³ñ³ßáõù«
²õ»ñáõÙÇ ³Ûë ûñ»ñë« Çñ»Ý Áë³õ©©©

¬ àñå¿ë½Ç ùáõ ³ÙÉáõÃÇõÝ¹ ³¹³Ù³Ý¹»³Û«
ä³ÛÍ³éûñ¿Ý »õ ³éÛ³õ¿ï åïÕ³õáñáõÇ©©©
ºÏá°õñ ù»½Ç ÑÇÝ ÇÙ³ëïáõÝ ¸³ñ»ñáõÝ«
ØÇ³Ï ¹³ñÙ³ÝÁ »ë ÇÙ Ó»éùáíë Ù³ïáõó³Ý»Ù©©© ¬ £

ºõ ³Ý·ÃáõÃ»³Ý ³õ³Ý¹³í¿åÁ å³ïÙ»ó©©©
ØÇÝã íÑáõÏÁª ·»Õ»óÏáõÑõáÛÝ ³ãù»ñáõÝ Ù¿çª
Æñ ³ãù»ñÁ ß³ÝÃ»ñáõ å¿ë« ÙáÉ»·ÝáõÃ»³Ùµ ÙÁ ÏÁ ÙËñ×¿ñ£

Ú»ïáÛ µ»ñÇÝ Ù»ñ Ñ³Ý¹³ñï ·ÇõÕ¿Ý Ñ»é³õáñª
ºûÃ ÏáÛë»ñ í»ßï³ëÝ³Ù»³Û
¥²¯Ñ« ×³Ï³ï³·ÇñÝÇ¹ ÏÁ ï»ëÝ»Ù« áñ »Õ»ñ³Ï³Ýûñ¿Ý ÝÙ³Ý ¿«
à¯í Ë»¯Õ× ùáÛñ»ñë« ³Ûëã³÷ ³ï»Ý ÇÙ Ù³Ñ»ñ·³Í ×³Ï³ï³·ñÇë¤«
²Ûëå¿ëª µ»ñÇÝ Ù»ñ Ñ³Ý¹³ñï ·ÇõÕ¿Ý ³é³ùÇÝÇ »õ Ñ»é³õáñª
ºûÃ ÏáÛë»ñ í»ßï³ëÝ³Ù»³Ûª Ù³Ñáõ³Ý ¹áÕ¿Ý ¹áÕ¹áçáõÝ«
Ü»ñë ÙïóáõóÇÝ ½³ÝáÝù Éá·³ñ³ÝÇ ÙÁ Ù³ñÙ³ñ³Ï»ñï ¹éÝ»ñ¿Ý«
àõñ ³ñ¹³ñáõÃ»³Ý ³ñ»·³ÏÇÝ ×³×³ÝãÝ»ñÁ í»ñ¿Ý«
²ñóáõÝùÇ å¿ë ³ÝáÝó íñ³Û Ï° ³ÝÓñ»õ¿ÇÝ©©©£
ºõ ßï³åáí ï³Ëï³Ï¿ ï³ßï ÙÁ ÑáÝ ¹ñÇÝ«
àõ ³Ýáñ ßáõñçÁ ½³ñ¹³ñ»óÇÝ ßáõß³ÝÝ»ñáí ëåÇï³Ï«
ØÇÝã¹»é Ñ»éáõÝ« í³ñ³·áÛñÇ ÙÁ »ï»õ¿Ý«
ÎñûÝ³õáñ ÙÁ ÙáõÃ ³ÕûÃù ÙÁ ÏÁ Ï³ñ¹³ñ©©©£
Ú³ÝÏ³ñÍ ³Ûëå¿ëª ·»Õ»óÏáõÑÇÝ ½áõ³ñÃáõÃ»³Ùµ ÙÁ ½³ñÑáõñ»ÉÇ«
Æñ áëÏ»ÑÇõë ßÕ³ñßÝ»ñÁ É³ÛÝ³Í³õ³É«
Æñ áõë»ñ¿Ý Çñ Ý³ÅÇßïÇÝ áõë»ñáõÝ íñ³Û Ý»ï»Éáíª
Ê³Õ³ÕáõÃ»³Ùµ ÙÁ Ù»ñÏ³ó³õ©©©£

ê»õ ¹³ÑÇ×Ý»ñÁ ¹³ßáÛÝÝ»ñáí ßáÕ³ñÓ³Ï«
²ÝËÕ×ûñ¿Ý ËáÕËáÕ»óÇÝ »ûÃÁ ÏáÛë»ñÁ Ù»ñ ·ÇõÕÇÝ©©©
ºõ »ñµ ³ÙáõÉ ·»Õ»óÏáõÑÇÝ« ³ãáõÁÝ»ñÁ ¹¿åÇ »ñÏÇÝù«
î³ßïÇÝ Ù¿çÁ ³ñÓ³Ý³ó³Íª áïùÇ íñ³Û Ï³Ý·Ý»ó³õ«
Ð³Û ÏáÛë»ñáõÝ ï³ù ³ñÇõÝÁ í³ñ¹³Ï³ñÙÇñ©©©
êÏë³õ Çñ Ù»ñÏ »õ ³ÝËéáí áïù»ñ¿Ý©©©
ØÇÝã»õ Çñ»Ý ³ÙáõÉ ³ñ·³Ý¹Á µ³ñÓñ³Ý³É©©©£

ԴԱՇՈՅՆԸ

Ü³Ù³Ï ÑÇÝ·»ñáñ¹

ØÇ° ë³ñë³÷Çñ« ëÇñ»ÉÇë« »õ áã ³É ÇëÏ ³Ûë Ý³Ù³Ï¿ë«
ºõ ùÝ³ñÇ¹ É³ñ»ñáõÝ Ñ»ïª Ñ³Û ÑáÕÇÝ å¿ë ³ñÇõÝáï©
ºÕµ³ÛñáõÃ»³Ý Ù»ñ Æï¿³ÉÇÝ ÓÇÃ»ÝõáÛ áëï»ñÝ ³É í×Çï«
²Ûë µáÉáñÇÝ µáó»ñ¿Ý ³Ý·³Ù ÙÁ »õë Ãá°Õ ³ÛñÇÝ©©©£
ØÇ° ë³ñë³÷Çñ« ëÇñ»ÉÇë« »õ áã ³É ÇëÏ ³Ûë Ý³Ù³Ï¿ë£

¬ Ðñ³Ù³ÝÇë å¿ïù ¿ ³Ýë³°ëª ¹áõÝ Ù»Í³Ñ³ñáõëï Ñ³ÛáõÑÇ«
²Ñ³õ³ëÇ°Ï« áñ Ù³ñÙÇÝ¹ ³ãùÇë ³éç»õÁ Ù»ñÏ ¿«
ÆÝãå¿ë í³ñ¹Ç Ãáõ÷»ñÁ ¹ñ³Ëï³ÛÇÝ å³ñï¿½Ý»ñáõë©©©©
Î³Ù ÓÇõÝ³ÃáÛñ ß³ïñáõ³Ýë« áñ ³é³õûï¿Ý ÇñÇÏáõÝ«
²õ³½³ÝÇë Ù³Ï»ñ»ë¿Ý« Ñ³ë³ÏÇ¹ å¿ë í»ñ ÏÁ ó³ÛïÇ©©©
¸áõÝ ·Çï»ë« áñ »ë ùáõ ï¿°ñ¹ »Ù »õ ²ëïáõ³Í¹ »õ ³ñù³¹«
àõÝ³ÛÝûñ¿Ý ÙÇ° å³Õ³ïÇñ« ÑÇÙ³ áñ¹Ç¹ åÇïÇ ·³Û«
ä¿ïù ¿ ³Ýë³°ë Ññ³Ù³ÝÇë« »Ã¿ ¹ÅáËù ³É ÕñÏ»Ù ù»½£
²Ñ³õ³ëÇÏ« ÑÇõñ»ñë« áñ ÏÁ Ñ³ëÝÇÝ Ù»ñ Ùûï³Ï³Û ù³Õ³ù¿Ý«
²Ñ³õ³ëÇÏ« ¹ñ³óÇÝ»ñ« ÏáãÝ³Ï³ÝÝ»ñ« µ³ñ»Ï³ÙÝ»ñ« áñ ³Ûëûñ«
Ðñ³õ¿ñë Û³ñ·»Éáí Ñ³×³Í »Ý Ñáë µ³½Ù»Éáõ©©©£
²Ûë Ù»Í³Ñ³ñáõëï ÏÝáçÁ ·áÑ³ñ³ïáõ÷Ý ÇÝÓ µ»ñ¿ù©©©
àñå¿ë½Ç »ë ÇÙ Ó»éùáíë« ßù»Õûñ¿Ý ½³ÛÝ ½³ñ¹³ñ»Ù©©©
öÕáëÏñ¿ ë»Õ³ÝÁ ³ïáñ Ñ³Ù³ñ ¿ å³ïñ³ëï«
²Ûëï»Õ µ»ñ¿ù ·áÑ³ñ³ïáõ÷Á« ³¯Ñ« áñã³÷ Í³Ýñ ¿« áñã³÷ Í³¯Ýñ«
´³ñ»Ï³ÙÝ»ñ« Ñáë Ý³Û»ó¿ù« Ç¯Ýã Ñ»Õ»Õ ¿ ³Ûë ·áÑ³ñÝ»ñáõ©
øÇã ÙÝ³ó áñ ×³×³ÝãÝ»ñ¿Ý« ³ñ»õÝ ÇëÏ ³ÙãÝ³Éáí Ë³õ³ñ¿ñ©©©£
Øûï»óÇ°ñ« áñ Ý³Ë ùáõ ¹³ëï³ÏÝ»ñ¹ Ñ³Ýó³å³ñïÇ«
²å³ñ³Ýç³ÝÝ»ñáí¹ ³Ûë Ù»Í³ñÅ¿ù« Éáõë³½³ñ¹»Ù©©©£
î»°ë« Ã¿ ÇÝãå¿ë ·»Õ»óÏ³ó³ñ« ï»°ë ë³ ûÕ»ñ¹ ëáõï³Ï¿«
î»°ë Ã¿ ÇÝãå¿ë ³Ï³Ýç¿¹ í³ñ Çµñ ³ëïÕ»ñ í³ñ ÏÁ ÑáëÇÝ©©©
Ò»éù»ñ¹ ÇÝÓ »ñÏ³ñ¿°« áñ Ù³ïáõÁÝ»ñ¹ Ù¿Ï ³é Ù¿Ï«
ê³° ½ÙñáõËï¿« Û³ÏÇÝÃ¿ Ù³ïÝÇÝ»ñáí¹ ûÕ³Ï»Ù«
²¯Ë« Ï³ñÍ»ë Ã¿ ³ñ¹¿Ý ùáõ ½³õ³ÏÇ¹ ³ñÇõÝÝ ¿« áñ Û³ÏÇÝÃÝ»ñ¿¹«
øáõ Ù³Ûñ³Ï³Ý Ó»éù¿¹ Ç í³ñ ÍáõÝÏÇ¹ íñ³Ý ÏÁ ÑáëÇ©©©£
â¿°« ³Õ³ã³ÝùÁ »ë ã»Ù ëÇñ¿ñ« å¿ïù ¿ ³Ýë³°ë Ññ³Ù³ÝÇë«
²ñóáõÝùÝ»ñ¹ ù»½Ç å³Ñ¿« Ñ»Í»Í³ÝùÇ¹ å¿ïù ãáõÝÇÙ£
²Ñ³õ³ëÇÏ ù³é³Ù³Ý»³Ï¹« áñ ÏáõñÍùÇ¹ íñ³Ý ÏÁ ßáÕ³Û«
Ø³ÑÇÏÝ Ç°Ýã ¿« Ç¯Ýã ¿ Ù³ÑÇÏÝ ³ïáñ ùáí©©©
ÌáÍñ³Ï¿¹ í³ñ ÙÇÝã»õ ÏáõñÍù¹ Ù³ñÙ³ñ»³Û«
²éáõ³ÏÇ ÙÁ å¿ë ³Ýáñ ÑáõñÁ ï»°ë Ã¿ ÇÝãå¿ë ÏÁ ë³ÑÇ©©©£
Ø³½»ñáõ¹ Ù¿ç å¿ïù ¿ ó³Ý»Ù áñã³÷ áñ Ï³Û ë³° ïáõ÷Ç¹ Ù¿çª
ºõ Ù³ñ·³ñÇï »õ ³ÏÝ»Õ¿Ý »õ Ù»Õ»ëÇÏ »õ ß³÷ÇõÕ³Û©©©
ä¿ïù ¿ ÁÉÉ³ë ¹áõÝ ³Ûëûñ Ñ³½³ñ ³Ý·³Ù ³õ»ÉÇ å»ñ×ª
ÆÝãå¿ë áñ ã¿° ë³ »ñÏÇÝùÝ ³ëï»Õ³½³ñ¹ ·Çß»ñÝ»ñáõÝ©©©
¼³ñ¹³ë»ÕÝ»ñ¹ Ó»éù¹ ³°é »õ í³ñë³Ï³ÉÝ»ñáí¹ ³Ï³Ý³Ïáõé«
ê³ Ù³½»ñáõ¹ ½³ÛñáÛÃÝ« ÇÙ ³ãù»ñ¿ë« ³ÝÙÇç³å¿ë ³Ù÷á÷¿©©©
Ø³ñ·³ñï³ÑÇõë ÑáÕ³Ã³÷Ý»ñ Ï³Ù áëÏÇ¿ Ùáõ×³ÏÝ»ñ«
à±ñÁ Ï° ÁÝïñ»ë« í»ñçÇÝ Å³ÙÝ ¿« ù»½ ³Ý³ñÅ³Ý ³Ûë ×áËáõÃ»³Ý«
¼³õÏÇ¹ ×Ç±ãÁ ù»½ Ûáõ½»ó« ã¿°« ³ñï³ëáõùÁ ù»½ Ï° ³ñ·ÇÉ»Ù©©©
²Ñ³õ³ëÇ°Ï« áñ µ»ñÇÝ ½³ÛÝ« »Ã¿ Ï° áõ½»ë í»ñçÇÝ ³Ý·³Ù ÙÁ »õë«
àñå¿ë½Ç Çñ É³óáõÏáÍÁ Ù³Ñ¿Ý ³é³ç ¹³¹³ñÇ«
ºÃ¿ Ï° áõ½»ë í»ñçÇÝ ³Ý·³Ù« ùáõ Ï³Ãáí¹ ùáõ ½³õ³Ï¹ ¹Ç»óáõñ©©©£
â¿°« ÙÇ° Ñ³Ùµáõñ¿ñ« »ñµ¿°ù Ñ³ÙµáÛñ« Ù³Ñ¿Ý ³é³ç Ñ³ÙµáÛñ ãÇ° Ï³Û«
²ñÅ³ÝÇ ã¿°ù á°ã Ñ³ÙµáÛñÇ« á°ã ·ÃáõÃ»³Ý« á°ã ·áñáíÇ«
ÆÝãå¿ë áñ ¹áõÝ ½³ÛÝ ÍÝ³ñ« å¿°ïù ¿ ³ÛÝå¿ë Ù³Ñ³óÝ»ë©©©£

²¯Ñ« ÏÁ å³Õ³ïÇ¯Ù« µ³ñ»Ï³ÙÝ»°ñ« ëñï³ÏÇóÝ»°ñ« ¹ñ³óÇÝ»°ñ«
î»ë¿°ù ÇÝãå¿ë Çñ ³ãù»ñÁ ÑûñÝ ³ãù»ñáõÝ å¿ë ÏÁ í³éÇÝ©
²Ûë ÇÝã ÁÙµáëï Ý³Ûáõ³Íù ¿« Ñáë Ý³Û»ó¿°ù« ÏáãÝ³Ï³ÝÝ»ñ«
ê³° ³ãù»ñá°õÝ Ý³Û»ó¿ù« ë³° µÇµ»ñáõÝ« ß³ÝÃ»ñáõ å¿ë ÏÁ ßáÕßáÕ³Ý©©©
ÐûñÁ ³ãù»ñÝ »Ý Ï³ñÍ»ë ·»ñ»½Ù³Ý¿Ý ÷³ÛÉ³ï³ÏáÕ©©©£
ºë ùáõ Ñ³Ûñ¹ ³Ûë ³é³õûï Çñ ¸³ßáÛÝáíÝ ëå³ÝÝ»óÇ©©©
Ð³½Çõ Ã¿ ¹áõÝ ÍÝ³Í ûñ¿¹ »ñÏáõ ·³ñáõÝ »ë µáÉáñ³Í©©©
ø»±½ Ïï³Ï»ó Çñ íñ¿ÅÁ« ù»±½ Ïï³Ï»ó« ë»¯õ åïáõÕ©©©
ÎñûÝ³ÏÇó µ³ñ»Ï³ÙÝ»ñ« Ø³ñ·³ñ¿ÇÝ ëÇñá¯ÛÝ Ñ³Ù³ñ ¹áõù í×é»ó¿°ù«
²Ûë ¸³ßáÛÝÁ« áñ Ó»éùÇë Ù¿ç ÏÁ ï»ëÝ¿ù« á±ñ Ï³ÛÍ³Ï¿Ý ¹³ñµÝáõ³Í«
²Ûë ¸³ßáÛÝÁ ë³° Ñ³Û ÏÝáç ÝÝç³ñ³ÝÇÝ Ù¿Ï ³ÝÏÇõÝ¿Ý »ë ·ï³Û©©©
àñá±õ Ñ³Ù³ñ å³Ñ³Í ¿ÇÝ ³Ûñ áõ ÏÇÝ ³Ûë Ù»ï³ÕÝ ëáëÏ³ï»ëÇÉ©©©©
àñá±õ Ñ³Ù³ñ« ¹áõù Áë¿ù« ³Ýï³ñ³ÏáÛë Ù»½Ç Ñ³Ù³ñ« Ï³ëÏ³Í ãÇ Ï³Û©©©

¬ ²Ýï³ñ³ÏáÛë Ù»½Ç Ñ³Ù³ñ« ²ëïáõ³¯Í ÷ñÏ³Í ¿ ½Ù»½« ¬ ·áé³ó ëñ³ÑÁ ÙáÉ»·ÇÝ©©©

¬ ê³ ë»Õ³ÝÁ« áñáõÝ íñ³Û ·áÑ³ñ³ïáõ÷¹ µ³óÇ«
Ð³Û á×ÇñÇÝ ù³õáõÃ»³ÝÁ Çµñ Ëáñ³Ý Ãá°Õ Í³é³Û¿°«
ºõ Ã³·áõÑõáÛ ×áËáõÃ»Ý¿¹ Ï³ñûï¹ ³°é« ³ÝÑ³õ³°ï«
ºë ÇÙ ³ñ¹³ñ Ó»éù»ñáíë ³Û¹ µáÉáñÁ ÑÇõñ»ñáõë Ù¿ç åÇïÇ µ³ÅÝ»Ù©©©

¬ Ð³½³ñ ³åñÇ¯ Ù»ñ å»ïÁ« Ñ³½³ñ ³åñÇ« ¬ µáÉáñÁ Ù¿Ï ·áé³óÇÝ£

¬ ²ÏÝÃ³ñÃ ÙÁ »õë áõ å¿ïù ¿« áñ ³Ù»Ý³ÛÝ ÇÝã ³õ³ñïÇ©©©
²°é ¹³ßáÛÝ¹ »õ Ëñ¿° ½³õÏÇ¹ ÏáõñÍùÇÝ »õ Ï³ÛÍ³ÏÇ ÙÁ å¿ë ³ñ³·«
ÎáõñÍùÇ¯Ý áõÕÕ¿°« Çñ ëñïÇÝ« áñ ùáõ ëÇñï¹ ¿ ÝáÛÝ ³ï»Ý©©©
¸»é á±ñ ÛáÛëÇÝ Ï° ëå³ë»ë« á±ñ Ñ³õ³ïùÇÝ« á±ñ Û³ñáõÃ»³Ý«
ÎáõñÍùÇ°Ý Ëñ¿« ù»½ Ï° Áë»Ù© µáÉáñë Ù¿Ï ³ÝÑ³Ùµ»ñ«
Ø»ñ ÇñÇÏáõ³Ý ëá¯õñµ ³ÕûÃùÇÝ Ï° ëå³ë»Ýù©©©
Æ¯Ýã ÏÁ ¹áÕ³ë« ³Ýû·áõï ¿« Ëñ¿° ÏáõñÍùÇÝ ù»½ Ï°Áë»Ù©©©£

ºõ Ð³ÛáõÑÇÝ Çñ ¸³ßáÛÝÁ ¹¿åÇ ºñÏÇÝù »ñÏáõ ³Ý·³Ù ×á×»É¿ í»ñçª
¼³ñÑáõñ»ÉÇ ÙéÝãÇõÝ ÙÁ ³ñÓ³Ï»Éáíª ³ãù»ñÁ µ³óª Ù³Ñ³ó³õ©©©
´³Ûó ³ñÇõÝÏ½³Ï »ñÇï³ë³ñ¹ ÙÁ« Ù»é»³É ÏÝáç ³ç µ³½áõÏ¿Ý ³ÝÙÇç³å¿ë µéÝ»Éáíª
²ÝßÝã³ó³Í ÙûñÁ Ó»éùáíÁÝ ³Û¹ª »ûÃÁ ³Ý·³Ù« ½³õÏÇÝ ëÇñïÁ Ñ³ñáõ³Í»ó©©©£

ԽԱՉԸ

Ü³Ù³Ï í»ó»ñáñ¹

øëïÙÝ»ÉÇ ¹ñáõ³· ÙÁ »õë©©© µ³Ûó Ó»éù»ñë ÏÁ ¹áÕ¹áç»Ý©©©
²ãù»ñáõë ã³÷ ë³ñë³÷ ï»ë³Í ³Ûë Ë»Õ× Ó»éù»ñë ÏÁ ¹áÕ¹áç»Ý©©©
´³Ûó Ý»ñ¿ ÇÝÓ ³Ûëûñ ³É« ÑÇÝ ÛáÛë»ñáõ µ³ñ»Ï³Ùë Ùï»ñÇÙ«
Ü»ñ¿° ÇÝÍÇ« áñ Ýáñ¿Ý ·³Ù Ó»ñ Ã³ËÇÍÁ Ëéáí»É«
²Ý·³Ù ÙÁ »õë Ï° áõ½»Ù Ñ³Û»ÉÇÝ ÁÉÉ³É Ñ³Û ³ñÇõÝÇÝ©
øáõ ³éç»õ¹ ½»ï»Õáõ³Íª »õ áñµ ó»ÕÇëª »õ ¹³õ³×³Ý Ù³ñ¹ÏáõÃ»³Ý«
¼³ñÑáõñ³ÝùÝ»ñ ³ñï³óáÉáÕ Ñ³Û»ÉÇÝ µ³Ý³É Ó»ñ ³éç»õ«
Â¿»õ Ó»éù»ñë ë³ñëé³Ý« ãáñ³ó³Í ×ÇõÕÇ ÙÁ ÝÙ³Ý©©©£

ºÏ»Õ»óõáÛ µ³ÏÇÝ Ù¿çÝ ¿ñ£
Ø³Ûñ ÙÁ Çñ»Ý ÙÇ³Ï ½³õÏÇÝ Ç ËÝ¹Çñ« Ïáïáñ³ÍÇ »õ Ï³ï³ÕáõÃ»³Ý ³Ûë ûñ»ñáõÝ«
Ð»Í»Í»Éáíª ÇÝùÝ Çñ Ó»éùáí Çñ Í³Ù»ñÁ ÏÁ ÷»ïï¿ñ©©©£
´³Ûó á±í ¿ñ« áñ åÇïÇ Éë¿ñ ³Ûë Ñ¿· ÏÝáç ³Õ»ñë³ÝùÇÝ«
²Ù¿Ý Ñá·Ç Çñ í¿ñùÝ áõÝ¿ñ©©©£ ²Ù¿Ý Ù³Ûñ Çñ Ù»é»ÉÇÝ ùáíª
Îï³õÇ ÙÁ Ïïáñ¿Ý« ³ë»ÕÝ ³Ý·³Ù ÙÁ Çñ ³ñóáõÝùÁ ëñµ»Éáíª
Îï³õÇ ÙÁ Ïïáñ¿Ý« Çñ»ÝÝ»ñ¿Ý Ù¿ÏáõÝ Ñ³Ù³ñ« ë»õ å³ï³Ýù ÙÁ ÏÁ Ï³ñ¿ñ©©©£
àõ Ë»É³óÝáñ ³Ûë Ë»Õ× ÏÇÝÁ µáÉáñ ëñï»ñÁ ·áó ·ï³õ«
Ä³ÙáõÝ Ù¿çÁ« ·»ïÇÝ ÇÝÏ³Í« »ÕáõÝ·Ý»ñáíÁ ãáñ ù³ñ»ñÁ ×³ÝÏéï»É¿Ý«
Æñ ²ëïÍáõÝ Ï° ³Õ³Õ³Ï¿ñ© §àñ¹Çë Ï° áõ½»Ù Ï³Ù Ù³Ñë« áñ¹Çë Ï° áõ½»Ù Ï³Ù Ù³Ñë¦£
ØáÙ»ñ í³é»ó« ËáõÝÏ»ñ ÍË»ó »õ ³Ïé³Ý»ñÁ Ïñ×ï»Éáí«
Æñ ½³õ³ÏÁ å³Ñ³Ýç»ó ³ÕûÃ³ï³Ý ËáõÉ ·Ùµ¿Ã¿Ý©©©
Æñ ²ëïáõÍÙ¿Ý ÛáÛëÁ Ïïñ»ó »õ Ùï³Í»ó ÃßÝ³ÙÇ¿Ý å³Õ³ïÇÉ ½³ÛÝ©©©
¶Ý³ó ³ÝáÝó áïù»ñÝ ÇÝÏ³õ »õ ëáõñ»ñÝÇÝ Ñ³Ùµáõñ»ó©©©
Æñ ½³õ³ÏÁ ÏÁ å³Õ³ï¿ñ« Çñ ³ãù»ñá¯õÝ« Çñ Ñá·Ç¯ÇÝ ÷áË³ñ¿Ý©©©

ºÏ»Õ»óõáÛ µ³ÏÇÝ Ù¿çÁª ³ñÇõÝÏ½³Ï Ë³Å³ÙáõÅ ÙÁ ËéÝáõ³Í ¿ñ«
ÎáÕáåáõï¿« Ïáïáñ³Í¿« ³õ»ñÝ»ñ¿ »ï ¹³ñÓáÕ«
ºõ ³ÛñÇÝ»ñáõ« Ù»é»ÉÝ»ñáõ »õ áñµ»ñáõ íñ³ÝÇÝ ï³Ï« µáñ»ÝÇÇ å¿ë ßñç»Éáí«
ºÏ³Í ¿ÇÝ ½áÑ»ñáõÝ ùáí« Çñ»Ýó ëáõñ»ñÁ ëñµ»Éáõ©©©

¬ øáõ ½³õ³±Ï¹« ¬ ÁëÇÝ ÙáñÁ« ¬ ³ïÏ¿ó ¹ÇõñÇÝ Ç±Ýã µ³Ý Ï³Û©©©
²ÛÝ ã¿± ÙÇ Ã¿ ùáõ áñ¹Ç¹ µ³ñÓñ³Ñ³ë³Ï »õ Ññ³ãáõÇ©©©
àñ »ñ¿Ïáõ³Ý ÏéÇõÇÝ Ù¿ç Ó»½ å³ßïå³Ý»É ÷áñÓ»É¿ »ïù«
àõ½»ó ³ÝóÝÇÉ áõñÇß ·ÇõÕ»ñ« áõñÇß í³Ûñ»ñ ÷ñÏ»Éáõ©©©
øáõ ½³õ³Ï¹ »Ï»Õ»óõáÛ ·³õÇÃÇÝ Ù¿ç« ³é³õûï¿Ý ÙÇÝã»õ ÑÇÙ³«
Æñ ½¿Ýù»ñáõÝ ½ûñáõÃ»³ÝÁ »õ ù»½ Ñ³Ù³ñ ¹»é Ï° ³ÕûÃ¿«
²ÝÑá· »ÕÇñ©©© ÑÇÙ³ Ï³ñ·Á Çñ»Ý »Ï³õ« ÇÝùÝ ³É ³Ûëûñ Ï° ³½³ïÇ£

´áÉáñÁ Ù¿Ï ßáõñç³Ý³ÏÇ Ñ³õ³ùáõ»ó³Ý Çñ»Ýó í×ÇéÁ ï³Éáõ©©©
ÊáõÉ ÙñÙáõÝçÝ»ñ« Ó»éùÇ ß³ñÅáõÙ« ëå³éÝ³ÉÇù« ½¿Ýù»ñáõ Ó³ÛÝ«
Ú»ïáÛ ùñùÇç ÙÁ ³Ûë µáÉáñ¿Ý« ³·é³õÝ»ñáõ Ù³Ñ³·áõß³Ï ÏéÇÝãÇÝ å¿ë«
Ì³÷»ñáõ Ñ»ï Ýáñ áñáßáõÙÁ Ï³ï³ÕáõÃ»³Ùµ áÕçáõÝ»óÇÝ©©©©
ºõ Ë»Õ× ÙûñÝ »Ï³Ý ÁëÇÝ ·»ïÝ¿Ý µ³ñ»õ ÙÁ ï³Éáí ³Ýáñ©©©

¬ Þ³åÇÏ¹ Ñ³Ý¿° »õ Ù»½ ïáõñ áõ ¹áõÝ ³Ûëï»Õ ëå³ë¿°«
´³×ÏáÝ³Ï¹ Ï³Ù ß³åÇÏ¹ ßáõï ÙÁ Ñ³Ý¿ »õ Ù»½ ïáõñ©©©
ºÏ»Õ»óõáÛ µ³ÏÇÝ Ù¿çÝ ³Ûëª áõñÇß å³ïÇÅ ù»½ ãÇ í³ÛÉ»ñ«
Æ¯Ýã Ýñµ³ÑÇõë Ù»ï³ùë ¿ ³Ûë« Í³ÕÇÏÝ»ñ Ï³Ý íñ³Ý µ³Ýáõ³Í©©©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
ä³Ñ ÙÁ Û»ïáÛ« µ³ñµ³ñáëÝ»ñÁ« ·³õÇÃ¿Ý ¹áõñë ËáõÅ»Éáíª
²ñÇõÝÃ³Ã³õ ß³åÇÏÝª »Ï³Ý ÙûñÁ óáÛó ï³Éáõ©©©£
¬ Àë¿°« ³Ûë ã¿± ùáõ ß³åÇÏ¹© ÙÇ³ÛÝ Çñ ·áÛÝÝ ¿ ÷áË³Í©©©
Ö³Ýãó³±ñ Ñáï¿Ý« Ç±Ýã Ù³Ûñ »ë ¹á°õÝ« ·áÝ¿ ³Ý·³Ù ÙÁ Ñáïáï¿ ½³ÛÝ©
ØÇ° µ³ñÏ³Ý³ñ« ëáõñµ Ëáñ³ÝÇÝ íñ³Ý ¿ñ« áñ ùáõ ½³õ³Ï¹ ½áÑ»óÇÝù©©©
Öñ³·Ý»ñ Ï³ÛÇÝ ÑáÝ í³éáõ³Í »õ ë÷éáóÝ»ñ ëåÇï³Ï©©©
ÐÇÙ³Û Ë³ã¹ åÇïÇ ·Í»Ýù©©© µ»õ»éÝ»ñÁ Ñá°ë µ»ñ¿ù©
à±õñ »Ý Ùáõñ×»ñÁ« ßï³å»ó¿°ù« áñ ß³åÇÏÁ ãÇ ãáñÝ³Û©©©

²ÙµáË¿Ý ÙÇÝ »ñ· Ù° »ñ·»Éáí« ³ÃáéÇ ÙÁ íñ³Û áïùÇ«
²ÕûÃ³ï³Ý å³ïÇÝ íñ³Û« óÝáñ³ÏáÍ ÙûñÁ ³éç»õ«
¼³õÏÇÝ ³ñ»³ÙµÁ Ã³Ã³õáõÝ ³Û¹ ß³åÇÏáíÝ ùëïÙÝ»ÉÇ«
Ì³÷»ñáõ Ù¿ç µ³ñÓñ³ó³õ« Ø»Õ³õáñ Ê³ãÁ ÝÏ³ñ»Éáõ©©©

ìñ³ÝÝ»ñáõÝ ï³Ï ¹áÕ³Ñ³ñ« Ãßáõ³éÝ»ñÁ µáÉáñÁ Ù¿Ï«
êÏë³Ý Çñ»Ýó Ó»éù»ñáíÝ« ³é³Ýó Ó³ÛÝÇ« Çñ»Ýó ³ãù»ñÁ ÷³Ï»É©©©
ºñµ ³Ý¹ÇÝ Ù¿ÏÁ« óáõó³Ù³ïÁ ·Íáõ³Í Ë³ãÇÝ áõÕÕ»Éáíª ÙûñÁ Ï° Áë¿ñ©
¬ ÌáõÝÏÇ »Ïá°õ »õ ³ÕûÃ¿« ÍáõÝÏÇ »Ïá°õ ³ÝÙÇç³å¿ë«
øñÇëïáëÇÝ Ç±Ýãå¿ë ÁñÇù« ³ëÏ¿ó ³õ»ÉÇ Ù»Í ëñµáõÃÇ±õÝ«
ÌáõÝÏÇ »Ïá°õ« ÛÇÙ³ñ ÏÇÝ« ÍáõÝÏÇ »Ïá°õ ½³õÏÇ¹ ³éç»õ »õ ³ÕûÃ¿©
²Ûë µ»õ»éÝ»ñÝ áõ Ùáõñ×»ñÁ ù»½ Ñ³Ù³ñ »Ý©
Ø»Ýù å³ïñ³ëï »Ýù ù»½ Ë³ã»Éáõ©©© Ñ³õ³ïù áõÝÇ±ë ¹áõÝ Û³ñáõÃ»³Ý©©©
ÆëÏ »Ã¿ á°ã« ÍáõÝÏÇ ÇÝÏÇñ ½³õÏÇ¹ ³éç»õ« »õ ³ÕûÃ¿« ÛÇÙ³ñ ÏÇÝ©©©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©

ԻՐԵՆՑ ԵՐԳԸ

Ü³Ù³Ï »ûÃÝ»ñáñ¹

¬ î»ë¿°ù« ³ñ¹³ñÝ»ñáõ Ï³ñ³õ³ÝÇÝ ë³ñë³÷Ý ¿ ³Ûë ³Ñ³õ³ëÇ°Ï«
àñ ×áË³Ï»³ó »õ ÃßÝ³ÙÇ ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ Ï³ï³ñÝ»ñ¿Ý ¿« áñ Ï° ³ÝóÝÇ«
¼ûñù»ñáõë ½¿Ýù»ñÁ ÏÁ í³éÇÝ »õ ïûÝÇ ³Ïé³Ý»ñÝÇÝ ÏÁ Ïñ×ï»Ý©
ºë ¹Ç³ÏÝ»ñ ÏÁ ó³Ý»Ù ëïñÏáõÃ»³Ý »ñ¹ÇùÝ»ñáõÝ íñ³Û«
Æñ»Ýó ³ÝÑ³õ³ïÇ í³ïáõÃ»Ý¿Ý Û³÷ßï³Ï³Í Ù³ñÙÇÝÝ»ñë »Ý ³ëáÝù£
²ëïáõ³Íë Áë³°õ« áñå¿ë½Ç ³ÝÑ³õ³ïÇÝ ÑáíÇïÝ»ñÁ ·»ñ»½Ù³ÝÝ»ñáõ í»ñ³Í»Ù«
Àë³°õ« áñå¿ë½Ç Ù³ÝáõÏÝ»ñÁ ëñ³Í»Ù »õ ëåÇï³Ï ÏáÛë»ñÁ Ï³ï³ÕáõÃ»³Ùµë Ã³ñß³Ù»Ù©©©£
ºõ »ë ³Ûë û¹»ñáõÝ Ù¿ç ÏÙ³ËùÇ »õ Ï»³ÝùÇ µ³ÕËáõÙÝ»ñ ÛûñÇÝ»óÇ«
ú¹»ñá°õÝ Ù¿ç ÙáËÇñÇ »õ ÃéãáÕ Ñá·ÇÝ»ñáõ Ù³Ñ³å³ñ©©©©
ú¹»ñá°õÝ Ù¿ç ³ñÇõÝÇ Ï³É»³Ï »õ Ïéáõ÷Ý»ñáõ Ñ³ñáõ³Í©©©©£
àõ ×Çã»ñ µ½Ïïáõ³Í Çñ³ÝÝ»ñáõ ëñï»ñ¿Ý©©©
ºõ ×³ñ×³ïÇõÝ Ñáõñ»ñ¿ë ÷ßñáõáÕ áëÏáñÝ»ñáõ«
ºõ ³Ýû·áõï û·ÝáõÃ»³Ý ³Õ³Õ³Ï« »õ ³ñóáõÝùÇ ³ÕµÇõñÝ»ñ©©©©
ºõ û¹»ñáõÝ Ù¿ç« ³ëïÕ»ñáõÝ å¿ë« Ïïñáõ³Í ·ÉáõËÝ»ñ »ë ëñëÏ»óÇ©©©
ºõ Ù³¯Ñ ï³ñ³Í»óÇ« ³ÝÍ³Ûñ³ÍÇñ Ù³¯Ñ« ÇÝãå¿ë »Ý Ï³ñ³õ³ÝÝ»ñÝ ë³° ³Ùå»ñáõÝ©©©

Æ±Ýã Ññ³Ù³ÝÇ ¿« áñ ¹áõÝ Ï° ëå³ë»ë« Ññ³Ù³ÝÁ ùáõÏ¹ ¿«
¼³°ñÏ« ÷ßñ¿° »õ Ï»°ñ »õ ËÙ¿° »õ å³ñ¿° »õ ³ñµ»óÇ°ñ©©©
ºõ Ñ³½³ñ ³Ý·³Ù ½³ñÏ »õ ÷ßñ¿« »Ã¿ µ³½áõÏ¹ ËáÝç¿Ýù ãáõÝÇ«
²ÝÑ³õ³ïÇÝ »õ ûñ»ñÁ »õ áëÏÇÝ»ñÁ »õ ÏÇÝ»ñÁ »õ ³ñ»õÁ Ù»ñÝ »Ý ÙÇ³ÛÝ£
Î»³ÝùÇÝ ·ÇÝÇÝ »õ »ñ³½Á »õ ³Ý³ñ¹³ñ ³ñÇõÝÁ Ù»ñ ë»Ù»ñáõÝ ³éç»õ Ãá°Õ Ã³÷ÇÝ£

¬ ²ñß³õ¿°« Ïñ³Ï¿ ÓÇë« ³ñß³õ¿ ³Ñ»Õ³ïñá÷©
ØÇ° ËÝ³Û¿ñ á°ã ÏáõñÍù»ñáõÝ »õ á°ã Ï»³ÝùÇÝ«
ä³Ûï»ñ¹ ß³ÝÃ»ñ¿Ý »Ý ¹³ñµÝáõ»ñ« »ñÏÝùÇ ß³ÝÃ»ñ¿Ý«
àõñ»ÙÝ ÙËñ×¿° ëÙµ³ÏÝ»ñ¹ ëïñáõÏÝ»ñáõ ëñï»ñáõÝ Ù¿ç«
²ÝáÝó ³½³ïáõÃ»³Ý å³ïñ³ÝùÝ»ñÁ óñáõ¿° ùáõ µáÉáñ Ã³÷áí¹«
ºõ ÃáÕ áñ ÷ñ÷ñáõñÝ»ñÁ ³ñ÷Ç³÷³ÛÉ ³·ÇÇ¹«
Ø»ñ ·áñÍ³Í ³õ»ñÁ »õ ÙáËÇñÝ»ñÁ« Ù»ñ »ï»õ¿Ý Éáõë³õáñ»Ý£
²ñß³õ¿°« áí ÓÇë« ³ñß³õ¿° ³ÝËáÝçûñ¿Ý »õ ëñ³ñß³õ©©©
î»°ë ÇÙ ëáõñë« ï»°ë ëáõñë« áñ µ³ßÇ¹ íñ³Ý ÏÁ ßáÕ³©©©
úñÑÝáõÃ»³Ý ³å³ñûßë »ë ÇÙ ·ÉËÇë ÷³ÃÃ»óÇ©©©
ÆÙ ëáõñë ¿ñ« áñ ë»õ Ñá·ÇÝ»ñÁ ÑÝÓ»É¿Ý©©©
ÖßÙ³ñÇïÝ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ »ñÏÇÝùÝ»ñáõÝ ×³Ùµ³Ý µ³ó³õ©©©£
Ðñ×áõ¿°« ÝÅáÛ·ë« Ññ×áõ¿°« ³Ñ³õ³ëÇÏ Ù³ñÙ³ñ³ÃáÛñ É³Ýçù¹ ³é³ï©©©
²ñ¹³ñáõÃ»³Ùµ Ã³÷»É ïáõ³Í ³ñÇõÝ¿ë ÇëÏ Ï³ñÙñ»ó³õ©©©£

¬ Ø»½Ç Ñ³Ù³ñ Ï»³ÝùÁª ³ÝáÝó Ù³ÑÁ Ãá°Õ ÁÉÉ³Û »õ Ï»³ÝùÝ ³ÝáÝóª Ù»ñ Ù³ÑÁ©©©
ØÇ³Ï ûñ»ñÝ »Ý« ûñÑÝ»³É ûñ»ñÝ ³Ûëª ÙÇ³Ï ûñ»ñÁ Ù»½ Ñ³Ù³ñ«
ÐÝã»óáõó¿°ù Ó»ñ ÷áÕ»ñáõÝ Ññ³Ù³ÝÝ ³ñ¹³ñ«
ÎÁ ï»ëÝ»Ù« áñ Ó»ñ ×³Ï³ïÝ»ñÁ ÏÁ í³éÇÝ«
ºõ î³õñáëÇ ÑáíÇïÝ»ñÝ ³ÝÑ³õ³ïÇÝ ¹Ç³ÏÝ»ñáíÁ É»óáõÝ«
àéá·áõ»Éáõ Ñ³Ù³ñ ¹»é ³ñÇõÝÇ°« ³ñÇõÝÇ°« ³ñÇõÝÝ»ñáõ å¿ïù áõÝÇÝ©©©©£
Æ¯Ýã Ñá· ÇßË³Ý« Ç¯Ýã Ñá· Ù»½Ç ÇßË³ÝáõÃÇõÝ«
úñ¿Ýù ãÇ Ï³Û£ àõÅÝ ¿ ÙÇ³ÛÝ ëïñáõÏÝ»ñáõÝ ³ñù³Ý©©©
ÊÙ»ó¿°ù ë³ µ³Å³Ï¿ë« Ã³ñÙ³·»Õ ÏáÛë»ñáõÝ ³ñÇõÝÝ ¿ ³Ûë©©©
ì³ÛñÏ»³ÝÁ ÏÁ ÷³ËãÇ« ³ñ¹³ñáõÃÇõÝÝ Çñ ×³Ý³å³ñÑÁ ÏÁ ÷áË¿©©©
ÊÙ»ó¿°ùª ë³ µ³Å³Ïë ÏáÛëÇ ÙÁ ·³ÝÏ¿Ý ³Ûë ³é³õûï »Ù å³ïñ³ëï³Í©©©
Æ¯Ýã ¿ áëÏÇÝ« Ç¯Ýã ¿ ³ñÍ³ÃÝ« Ç¯Ýã ¿ ³¹³Ù³Ý¹Ý ³ëáñ ùáí©©©
¶ÇÝÇÝ»ñáõ ëñµ³½³ÝÁ É»óáõó³Í »Ù ³Ûë ·³ÝÏÇÝ Ù¿ç© ËÙ»ó¿°ù ³Ûë µ³Å³Ï¿ë£
ºë Íé»ó³Û »õ Ù»ñ ·ÇõÕÇÝ ³éáõ³ÏÝ»ñ¿Ýª ËÙ»óÇ ½³ÛÝ ³ÝÛ³·áõñ¹©©©£

ºõ µ³ñµ³ñáëÝ»ñÁª ë»õ Ùïù»ñ¿Ý ³Ù»Ý³½ûñ »õ ã³ñÇù¿Ý ÏñûÝùÝ»ñáõ«
úñ»ñáí »õ Ï³ï³ÕáõÃ»³Ùµ Ïáïáñ»óÇÝª ³Ý³ëÝûñ¿Ý ³õ»ñ»óÇÝ« ³ñÙ³ïÝ»ñ¿Ý ÑÝÓ»óÇÝ©©©
Ø³ñ¹»ñáõÝ Ï»³ÝùÁ »õ ¹³ßï»ñáõÝ µ³ñÇùÁ »õ ³ÝÙ»ÕáõÃÇõÝÝ ³ßË³ï³ÝùÇÝ©©©
àõ ¹»é Çñ»Ýó »ñ·Á ¹Ç³ÏÝ»ñÝ ÇëÏ Ãá°Õ ÑáÕÇÝ Ù¿çÁ ë³ñë»óÝ¿°©©©
´³Ûó ÙÇ³ÛÝ áÕç»ñÝ »Ý ³Ýß³ñÅ« ë³ ù³ñ»ñáõÝ Ñ»ï ÙÇ³ÛÝ Ù³ñ¹»ñÁ ã»Ý É³ñ« ÙÇ³ÛÝ Ù³ñ¹»ñÝ ³Ýß³ñÅ »Ý©©©
ØÇ³°ÛÝ ·áõÃÁ ³Ý·áõÃ ¿« ÙÇ³ÛÝ ·³Õ³÷³ñÁ ï³ñ³Ïáõë³Ýù« ÙÇ³ÛÝ Ñ³õ³ïùÝ ¿ ÛÇÙ³ñáõÃÇ¯õÝ©©©£

ԿՈՅՐԸ

Ü³Ù³Ï áõÃ»ñáñ¹

òáõåÇÝ Í³ÛñáíÝ ³ñ»³Ý Í³ñ³õ ³ÙµáËÇÝ Ù¿ç Çñ ×³Ùµ³Ý ×»Õù»Éáíª
êåÇï³Ïáí å³ïÙáõ×³Ýáõ³Í« Ù»é»É³ù³ÛÉª ³ÝáÝó ³éç»õÁ Ï³Ý·Ý»ó³õ©©©©

¬ ÆÝÓ Ý³Û»ó¿ù« »ë ûï³ñ ã»°Ù« »ë ³É Ó»½ å¿ë Ñ³õ³ï³ó»³É«
àõÃëáõÝ³Ù»³Û Í»ñáõÝÇª Ë³õ³ñ¿Ý ¹áõñë »ë ÑáñÇ½áÝ ãáõÝ»ó³Û©©©
ö³ÛïÇë íñ³Û Ë³ñË³÷»Éáí« ³ßË³ñÑÝ»ñ ³É »Ã¿ ù³É»Ù«
ÆÝÍÇ Ñ³Ù³ñ Ï»ó³Í ï»Õ¿ë ï³ñµ»ñáõÃÇõÝ µÝ³õ ãáõÝÇ£
²Ù¿Ý í³Û»Éù Ó»½ Ñ³Ù³ñ ¿« ÏñÝ³ù í×é»É »õ å³ïÅ»É«
ºõ Ó»ñ ½áÑÁ Ó»ñ Ó»éùáíÝ ÇëÏ ¹áõù Ï³ñáÕ ¿ù ÙáñÃ³½»ñÍ»É©©©
ÆÝã áñ ûñ¿ÝùÁ ÏÁ Ññ³Ù³Û¿ ³ñ¹³ñáõÃ»³Ý ³Ûë ûñ»ñáõÝ£
â»Ù ·Çï¿ñ« Ã¿ Ç°Ýãå¿ë ¿ Ï»ñå³ñ³ÝùÝ ÇëÏ ³ÝÑ³õ³ïÇÝ«
à±ñ Ññ¿ßÇÝ« á±ñ ½»éáõÝÇÝ« á±ñ ë»õ ûÓÇÝ ÏÁ ÝÙ³ÝÇ«
à¯ñã³÷ Ï° áõ½»Ù Ó»éù»ñáíë ·áÝ¿ Ù»é»É ÙÁ ßáß³÷»É©©©
ØáËÇñÝ»ñáõÝ ÑáïÁ ³éÇ« Ñ³½³ñ ³åñÇ¯ù« ûñÑÝ»³ÉÝ»ñ«
ø³É³Í å³Ñáõë Ùáõ×³ÏÝ»ñë Û³ÝÏ³°ñÍ ÑáÕÇÝ ÏÁ ÏåãÇÝ©©©
ºë ·Çï»Ù« Ã¿ ÇÝã ¿ ³Û¹©©© ³ñ¹¿Ý Ñáï¿Ý ÏÁ ×³ÝãÝ³Ù«
´³Ûó Ù»Õ³õáñÇÝ ³Û¹ ³ñÇõÝÁ áñã³÷ ï³¯ù ¿« ×³Ùµ³Ý»ñ¿Ý Ï³ñÍ»ë Ïñ³Ï ÏÁ ÑáëÇ©©©£

¬ ÆÝÍÇ ÁëÇÝ« Ã¿ ¹áõù ³ñ¹¿Ý ³ÝáÝó ïÝ»ñÝ ³ÙµáÕçáíÇÝ ³Ûñ»óÇù©©©
Ú»ïÇ°Ý ¹³ßïÝ ³É« Û»ïÇ°Ý ·áÙÝ ³É« Ëñ×ÇÃÝ»ñáõÝ Ñ»ï »õ ·ÇõÕ»ñáõÝ áõ ù³Õ³ùÇÝ©©©
´³Ûó »±ë ÇÝãå¿ë í³Û»É»Ù« ÍÝ³Í ûñ¿ë ³Ûë ù³ñ³ó³Í Ïáå»ñáíë«
ØÇ³ÛÝ ³Ï³Ýçë ¿ »ñç³ÝÇÏ« ÷³éù ²ëïáõÍáÛ« áñ ·áÝ¿«
àõÃ ûñ¿ Ç í»ñ Ï° ÇÙ³Ý³Ù Ñá·»í³ñùÇ« Ñ»Í»Í³ÝùÇ ³Õ³Õ³ÏÝ»ñÝª
àñ ëï³å³ßï µ»ñ³ÝÝ»ñ¿Ý« ÓÙé³Ý ÍáíáõÝ ÙññÏÇÝ å¿ë©©©
ÞÝáñÑÇõ Ó»ñ Û³ÕÃáõÃ»³Ý« Ù»ñ ù³ÕùÇÝ Ù¿ç µ³ñÓñ³ó³õ©
ØÇ³ÛÝ ³Ï³Ýçë ¿ »ñç³ÝÇÏ« ÙÝ³ó»³ÉÝ ÇÝÓ óÝáñù ¿©©©
àñã³÷ Ï° áõ½»Ù »ë ³É Ó»½ å¿ë ëáõñ Ù° áõÝ»Ý³É »õ ß³ñÅ»É ½³ÛÝ©
Ø³ÝáõÏÝ»ñá¯õÝ« Ù»¯ñÏ ÏÇÝ»ñá¯õÝ« ÇÝÓ ï³ñ»ÏÇó Í»ñ»ñá¯õÝ Ù¿ç«
àñã³÷ Ï° áõ½»Ù ëáõñ ÙÁ ß³ñÅ»É »õ »Õ¿·Ç å¿ë ÑÝÓ»É ½³ÝáÝù©©©£
²Ù¿Ý í³Û»Éù Ó»½ Ñ³Ù³ñ ¿« ÙÇ³ÛÝ »ë »Ù« áñ ÏáõñáõÃ»³Ýë Ù¿ç ÉáÕ³Éáí«
ºë ÇÝù½ÇÝùë ÇëÏ ³ÝÏ³ñáÕ »Ù ·áÝ¿ ñáå¿ ÙÁ ¹Çï»Éáõ£
²ÕµÇõñ ãÇ Ï³±Û ³Ûë ÏáÕÙ»ñÝ« áñ ³ãù»ñë ùÇã ÙÁ Éáõ³Ù«
´³ñÏáõÃ»Ý¿ë ³ãáõÁÝ»ñë µ³óáõÇ¯É Ï° áõ½»Ý« ï»ëÝ»¯É Ï° áõ½»Ù« ï»ëÝ»¯É Ï° áõ½»Ù©©©
à±õñ ¿ù ¹Ç½³Í ¹Ç³ÏÝ»ñÁ©©© »Ã¿ ½³õ³Ïë ³Ûëï»Õ ÁÉÉ³ñ«
²Ýï³ñ³ÏáÛë Çñ Í»ñáõÝÇ ÑûñÁ íñ³Ý åÇïÇ ·Ã³ñ«
´³Ûó ³Ýó»³É ûñ »ë ½ÇÝùÁª áïù¿Ý ·ÉáõË ½ÇÝ»É ï³Éáí«
úñÑÝáõÃ»³Ùµë ûÍ»É¿ »ïùª ëáõñµ ÏéÇõÇÝ ÕñÏ»óÇ«
âÇ Ï³±Û Ó»ñ Ù¿ç« Ñ³½³¯ñÝ»ñ ¿ù« µ³ñ»Ï³Ù ÙÁ« ¹ñ³óÇ ÙÁ« áñ ³Ûëûñ«
Æñ ¹³ßáÛÝÁ Ó»éùÇë Ù¿çÁ ¹Ý»Éáíª Ë³ñï»³ß ³ÕçÇÏ ÙÁ ÇÝÓ Û³ÝÓÝ¿ñ©©©
ºë ³É Ï° áõ½»Ù µ³ñÇùÇÝ Ù¿ç µ³ÅÇÝ ³éÝ»É« ÏáÛñ ÁÉÉ³Éë å³ï×³é ÙÁ ã¿©©©
àñ ëáõñµ ûñ¿ÝùÝ ³Ý³ñ·»Éáíª ³ñù³ÛáõÃ»Ý¿ë ³É ½ñÏáõÇÙ«
Ê³ñï»³ß ³ÕçÇÏ ÙÁ ÇÝÓ µ»ñ¿ù« áñáõÝ Ù³ñÙÇÝÁ Ã³ñÙ ÁÉÉ³Û«
²Õ³õÝÇÇ ÙëÇÝ ÝÙ³Ý©©© ÇÙ Ó»éù»ñë ¹»é ³Ýí³ñÅ »Ý©©©
Ê³ñï»³ß ³ÕçÇÏ ÙÁ« ÉëáÕ ãÇ Ï³±Û« »õ ¹³ßáÛÝ ÙÁ ³ç Ó»éùÇë©©©£

¬ ¼³õ³Ï¹ ÇÙ µ³ñ»Ï³Ùë ¿ »õ Ñ³Ûñë ³É ù»½ ÑÇÝ Í³ÝûÃ«
Â»ñ»õë ¹áõÝ ÇÙ Ó³ÛÝ¿ë Ï³ñ»Ý³ë ½Çë ·áõß³Ï»É©©©
Ä³Ù³Ý³Ïáí »ë êáõñµ ·Çñù¿Ý ÁÝÃ»ñóáõÙÝ»¯ñ Áñ³Í »Ù ù»½©©©
²Ûë ³ÕçÇÏÝ »ë ÇÝÓ Ñ³Ù³ñ ÁÝïñ³Í ¿Ç ë³ Ùûï³Ï³Û ·ÇõÕ»ñ¿Ý«
´³Ûó Ñ³õ³ïùÇ ¹»é ã»Ï³õ« áõ ÏÁ Ù»ñÅ¿ ÇÙ ÏÇÝë ÁÉÉ³É©©©
ºõ ³ãù»ñ¿Ý »ë ÏÁ ëáëÏ³Ù« ÏñÝ³Û ûñ ÙÁ« ·Çß»ñ ³ï»Ý« ³ÝÏáÕÝÇë Ù¿ç ½Çë Ë»Õ¹»É©©©
Ð³½³¯ñ ³÷ëáë« áñ ÏáÛñ »ë« µ³Ûó Ó»éù»ñáí¹ Çñ Ù³ñÙÇÝÁ Ý³Ë ßáß³÷¿«
î»°ë Çñ Ó»õ»ñÝ Ù³ÝÏ³Ù³ñ¹Ç« ÙïñáõÏÇ ÙÁ å¿ë ¹»é Ïñ³Ïáï«
²Ñ³õ³ëÇÏ« ùáõ ³éç»õ¹ ¿ Ù³ñ·³·»ïÝÇÝ íñ³Û Ù»ñÏ«
ÌáõÝÏÇ Ýëï¿ ×Çßï ³Û¹ï»Õ« ³Ñ³° ³Û¹å¿ë« Í³É³å³ïÇÏ« Ñ³Ý·Ç±ëï »ë Ñá¹«
²ç Ó»éù¹ ÇÝÓ »ñÏ³ñ¿« ³Ñ³õ³ëÇ°Ï ¹³ßáÛÝë« ³¯Ñ« ÏÁ ï»ëÝ»Ù« áñ ³Ýí³ñÅ »ë«
â¿°« ³Û¹å¿ë ã¿ áñ ÏÁ µéÝ»Ý« µÃ³Ù³ï¹ µáõÝÇÝ íñ³Û«
´áÉáñ áõÅáíÁ µ³½áõÏÇ¹« Ù¿Ï Ñ³ñáõ³ÍÁ« »ë ÏÁ Ûáõë³Ù åÇïÇ µ³õ¿©©©

ºñµ Ù»ñÏ Ù³ñÙÇÝÝ ³ÕçÏ³Ý« ³ÉÇùÇ ÙÁ å¿ë Ï³ï³ÕÇ« Ù³ñ·ÇÝ íñ³Û ÏÁ ÷ñ÷ñ¿ñ©©©
Ú³ÝÏ³ñÍûñ¿Ý Ï³ñÙÇñ Ó»éù»ñ ½³ÛÝ µéÝ»óÇÝ« áñµ Ï³ñ³åÇÝ ×»ñÙ³Ï ÃéÇãÝ ³Û¹ª ÑáÕÇÝ ·³ÙáÕª
ºõ É³ã³ÏáíÝ Çñ ë·³õáñÇ« ³Ýáñ Ï³åáÛï Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñÁ Ï³å»Éáí©©©
Ò»éù ÙÁÝ ³É »Ï³õ« µ»ñÝÇÝ íñ³Û« ÏáÛëÇÝ ×Çã»ñÝ ÏáÏáñ¹ÇÝ Ù¿ç Ù»éóÝ»Éáõ©©©
ºõ Í»ñáõÝÇÝ Ã»½³ÝÇùÝ»ñÝ í»ñ ßñç»É¿Ýª Ëéåáï Ó³ÛÝáí ÙÁ Áë³õ©
¬ Ð³½³ñ ³åñÇ°ù£ Î³ñÍ»Ù Ã¿ »ë å³ïñ³ëï »Ù£ ²ñ¹»ûù ¹³ßáÛÝë ÏÁ ¹áÕ³±Û©©©£
êÇñïÁ á±õñ ¿« ½³õ³ÏÝ»ñë« á¯ñã³÷ Ï° áõ½»Ù ëñïÇÝ áõÕÕ»É« á±õñ ¿ ëÇñïÝ ³Ûë ³ÕçÏ³Ý©©©

¬ êå³ë¿°« áñ Ó»éù¹ ×ß¹»Ù« ³Ñ³õ³ëÇÏ« Ó³Ë ëïÇÝù¿Ý ùÇã ÙÁ í³°ñ©©©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
ºõ ³ëïáõ³Í³ÛÇÝ ³ñÇõÝÝ ³ÝïÇñ³Ï³Ý Ñ³Û ³ÕçÏ³Ý©©©
´áó³í³éáõ³Í Í³ÕÇÏÝ»ñáõ ÷áõÝçÇ ÙÁ å¿ë«
ºñµ Çñ ëñï¿Ý ¹¿åÇ ¹¿ÙùÁ ¹ÅáË³ÍÇÝ Í»ñáõÝÇÇÝ Å³ÛÃù»ó³õ«
Âßáõ³é³Ï³Ý áõÃëáõÝ³Ù»³Ý áïùÇ »É³Íª ³ÙµáËÇÝ Ù¿ç ³Õ³Õ³Ï»óª

¬ ²¯Ë« Ï³ñÍ»Ù Ã¿ ÉáÛëÁ ï»ë³¯Û« »ë ³Ûëûñ ÇëÏ ÉáÛëÁ ï»ë³Û©©©
Î³ñÍ»ë Ïáå»ñë ÏÁ µ³óáõÇÝ© Ù»é³±õ ³ÕçÇÏÁ« ßá°õï Áë¿ù«
ÆÙ ù³ñ³ó³Í ³ãáõÁÝ»ñáõë ë»õ Ã³Õ³ÝÃÝ ³Ýûëñ³ó³¯õ©©©
²Ñ³õ³ëÇÏ« Ã¿ Ç¯Ýã ¿ µ³ñÇùÁ« ½³õ³ÏÝ»ñë« ³ñ¹»ûù Éá±ÛëÝ ¿ñ« áñ ï»ë³Û©©©©£

ԹԹԵՆԻՆ

Ü³Ù³Ï ÇÝÝ»ñáñ¹

àõ ÇÝãåÇëÇ¯ ³ÝáÕáù ÙËÇÃ³ñáõÃ»³Ý ÙÁ Ñ³Ù³ñ ¿ñ áñ«
Ò»éù»ñÝáõë Ù¿ç« Ó»½Ù¿ Ñ³ë³Í« ù³ÝÇ ÙÁ Íñ³ñ óÝóáïÇÝ»ñ«
ºñÏáõ ÁÝÏ»ñ« Ù»é³Í ·ÇõÕ¿ ÙÁ« áõñÇß ·ÇõÕ ÙÁ ÏÁ ù³É¿ÇÝù©©©
ºñµ ×³ÙµáõÝ íñ³Û å³ï³Ñ»ó³Ýù Í»ñ ÏÝáç ÙÁ Ïáñ³ù³Ù³Ï«
àñ Ñ³óÇ å³ñÏ ÙÁ áõë¿Ý Ï³Ë »õ óáõåÇ ÙÁ íñ³Û Ñ»Ý³Í
ºÏ³õ Ù»½Ç« Çñ ó³õÇÝ Ñ»ï« ¹³Ý¹³ÕáõÃ»³Ùµ ÙÁ Ùûï»ó³õ£

¬ ²é³õûï¿Ý ÙÇÝã»õ ÑÇÙ³Û ÙÇÝ³õáñÇÏ ÏÁ Ã³÷³éÇÙ«
²Ûñ³Í ï³Ýë ÙáËÇñÝ»ñÁ ÷Ýïé»Éáõ©©©©
àõÃ ûñ »Õ³õ« áñ Ù»ñ ·ÇõÕÁ ¹ñ³óÇÝ»ñÝ ³õ»ñ»óÇÝ«
ÆÙ Ù»Í áñ¹Çë ÏéÇõÇÝ Ù¿ç Çµñ ÏïñÇ× Ù»é³õ« ÁëÇÝ©
´³Ûó í»ñçÇÝ Éá·³ÝùÝ »ë ÁñÇ« ³éáõ³ÏÇ ÙÁ çñ»ñ¿Ý©©©
ºõ ÑÇÝ ûñ»ñáõ ¹ñ³óÇ« µ³Ûó ³Ûëûñáõ³Ý ÃßÝ³ÙÇÝ»ñ«
Ì»ñáõÃ»³Ýë« ³Õ»ñë³ÝùÇë« ³ñóáõÝùÝ»ñáõë ·Ã³Éáí«
´³ñ»Ï³ÙÝ»ñáõ ÝÙ³Ý ¬ ³É µ³ñ»Ï³Ù ã¿°ñ ÙÝ³ó¿ñ ¬ »É³Ý »Ï³Ý«
Ü³ñÝç»ÝÇÇ ³Û·ÇÇ ÙÁ Ù¿ç« ûñ ÙÁ Û»ïáÛ« ³Ýáñ ¹Ç³ÏÁ Ã³Õ»Éáõ©©©
²ãù»ñáõë Ù¿çÝ ³É ³ñóáõÝù ³°É ãÁÙÝ³ó áñª
Ðá·»Ñ³ïáñ ÃáéÝÇÏÇë Ù³ÑÁª Ýëï³Í »ë É³ÛÇ©©©
àõÃ ûñ ¿« áñ Ë»ÝÃÇ ÙÁ å¿ë íñ³Ý¿ íñ³Ý ÏÁ ßñçÇÙ©©©
à°ã ùáõÝ áõÝÇÙ« á°ã ³ñÃáõÝ« ÙÇ³ÛÝ ½ÇÝùÁ Ï° »ñ³½»Ù©©©
Âá°Õ ³ßË³ñÑë ù³Ý¹¿ÇÝ« µ³Ûó ÃáéÝÇÏë ÇÝÍÇ ÙÝ³ñ©©©
Âáé³Ýë ï»ÕÁ ½Ç°ë Ù»éóáõó¿ù« ½Ç°ë Ù»éóáõó¿ù« ·áé³óÇ« ÉëáÕ ã»Õ³õ©©©
²Õ³ã³ÝùÇë ÉëáÕ ã»Õ³õ©©© »õ ÏÇë³Ù»é å³ï³ÝÇÝ©©©
¸Ç³ÏÝ»ñáõ ë³ÑÙ³Ýáõ³Í ë³ÛÉÇÝ Ù¿çÁ Ý»ï»Éáíª
ì³ÝùÇÝ ×³Ùµ¿Ý Ñ»é³óáõóÇÝ« ³¯Ë Çñ ³ãù»ñÁ« Çñ ³ãù»ñÁ ¹»é ÏÁ ï»ëÝ»Ù©©©
ºñÏ³ñ ³ï»Ý ³ãù»ñÁ µ³ó« Ñá·ÇÝ ï³Éáí« ÇÝÓ Ý³Û»ó³õ«
ê³ÛÉÇÝ Ó³ÛÝÁ ¹»é Ï° ÇÙ³Ý³Ù« ×éÝã»Éáí ÏÁ Ã³õ³ÉÇ©©©

¬ ²°É ïáõÝ ãÇ Ï³Û« ïÝáõáñ ãÇ Ï³Û« Ù³Ñáõ³Ýë Ñ»ï ÙÇÝ³Ï »Ù«
ä¿ïù ¿ñ ï»ëÝ»É ÇÙ ïÝ³Ïë« Ç¯Ýã µ³ñÇùÇ ûç³Ë ¿ñ©©©
¶³éÝáõÏÝ»ñáõë« Ñ³õ»ñáõë »õ ³ù³Õ³ÕÇë Ñ»ï ×»ñÙ³Ï«
´áÉá°ñÁ Ù¿Ï« µáÉá°ñÁ Ù¿Ï ·áÙÇÝ Ù¿çÝ ³Ûñáõ»ó³Ý©©©
²ßÝ³Ý Ñ³Ù³ñ« ³Ùµ³ñÇë Ù¿ç« ³÷ ÙÁ óáñ»Ý áõÝ¿Ç«
ºõ »ñ¹ÇùÇë ÏïáõñÇÝ ï³Ï Ù»ÕáõÝ»ñáõ »ñÏáõ ÷»Ã³Ï«
²Ûë µáÉáñÁ« ûñáõ³Ý Ù¿ Ù¿ç« Ù»ñ ·ÇõÕÇÝ Ñ»ï í³é»óÇÝ©©©£
´áõË»ñÇÏë ßÇÝáõ³Í ûñ¿Ý ³Ù¿Ý ³éïáõ ÏÁ ÙË³ñ©©©
Æ¯Ýã Ï° áõ½¿ÇÝ ³Ûë µáÉáñ¿Ý« Ç¯Ýã Ï° áõ½¿ÇÝ« ¹áõù Áë¿ù©©©
²ç ÏáÕÙ»ñÝÇ¹ Ý³Û»ó¿ù« ³Ñ³õ³ëÇÏ ³õ»ñ³ÏÁ ïÝ³ÏÇë©
î»ë¿°ù ³ÕµÇõñë« áñ ù³ñáõù³Ý¹ å³ïÇÝ ï³Ï¿Ý ³éáõ Ï³½Ù³Í©©©
Ì³ÕÇÏÝ»ñáõë ÷áË³ñ¿Ý« ÙáËÇñÝ»¯ñë çñ»É Ï°»ñÃ³Û©©©
´³Ûó ³Ûë µáÉáñÁ ÃáéÝÇÏÇë ùáí Ç±Ýã Ï° ³ñÅ»Ý©©©
²¯Ñ« »ñÏáõ ù³ñ»ñ ïáõ¿ù ÇÝÍÇ« áñ Ó»éùë ³é³Í ·ÉËÇë ½³ñÝ»Ù©©©
ÂÃ»ÝÇë ³É Ïïñï»ñ »Ý« Ù³ÑÁ ·ÉËÇë« ÃÃ»¯ÝÇë ³É Ïïñï»ñ »Ý«
ºë Ãáé³Ýë ÍÝ³Í ûñÁ ïÝÏ³Í »Ù ½³ÛÝ« ÃÃ»ÝÇë ³É Ïïñï»ñ »Ý©
ì³¯Ë« Çñ ÛÇß³ï³ÏÝ« Ñ³ë³ÏÇÝ å¿ë ³ãùÇë ³éç»õ ÏÁ µ³ñÓñ³Ý³ñ«
ºûÃÁ ï³ñÇÝ Ýáñ µáÉáñ»ó« »õ »ë ³ñ¹¿Ý Çñ ßáõùÇÝ ï³Ï©©©
¶ñÏÇë Ù¿çÁ ÃáéÝÇÏë ³é³Í Çñ»Ý ûñûñÁ Ï° »ñ·¿Ç©©©
ÂÃ»ÝÇë ³É Ïïñï»ñ »Ý« Ñá°ë Ý³Û»ó¿ù« Çñ ³ñÙ³ï¿Ý ÃÃ»ÝÇë ³É ëÕáó»¯ñ »Ý£
¸Ç³ÏÝ»ñáõÝ ë³ÛÉÁ á±õñ ¿« ¹Ç³ÏÝ»ñáõÝ ë³ÛÉÁ á¯õñ ¿« »ë Çñ ×éÇÝãÁ Ï° ÇÙ³Ý³Ù©©©
ºë ³É Ï° áõ½»Ù Ù¿çÁ Ý»ïáõÇÉ« Ãáé³Ýë ùáí« ë³ÛÉÇÝ Ù¿çÁ ¹»é ï»Õ ÙÁ Ï³¯ñ©©©£

î»ë³ñ³ÝÝ ³Ñ³õáñ ¿ñ£ Âßáõ³é ÏÇÝÁ ÃÃ»ÝÇÇÝ ëÕáóáõ³Í ×ÇõÕÇÝ ÷³ÃÃáõ³Í©©©
¶»ïÇÝ ÇÝÏ³õ©©©£ ºë ãÇ Ïñó³Û ÇÙ Ñ»Í»Í³Ýùë ½ëå»É©©©
ØÇÝãª ÙáËÇñÝ»ñáõ »õ Ù³Ñ»ñáõ ¹³ÝÃ¿³Ï³Ý ×³Ý³å³ñÑÇÝª
ÆÝÓ áõÕ»ÏÇó ÁÝÏ»ñáõÑÇëª Ù³ÝÏ³Ý ÙÁ å¿ë ëÏë³õ É³É©©©£

ԽԵՂԴԱՄԱՀ

Ü³Ù³Ï ï³ëÝ»ñáñ¹

àõ ·»ïÝ³÷áñ ÝÏáõÕÇÝ Ù¿ç ù³é³ëáõÝ ³ÝÓª
²ñç³éÝ»ñáõ ë³ñë³÷³Ñ³ñ ÑûïÇ ÙÁ å¿ë«
àñ ³õ³½³ÑáÕÙÇÝ Ñ³ñáõ³ÍÝ»ñ¿Ý ÏÁ Ñ³É³ÍáõÇ«
Ø³Ñáõ³Ý ¹ÇÙ³ó ¹áÕ³Ñ³ñ »õ Ù¿Ï½Ù¿Ï ç³Ëç³Ë»Éáíª
âáñë å³ï»ñáõÝ Ù¿çÁ Ë³õ³ñãïÇÝª ËéÝáõ»ó³Ýù©©©£
²å³é³ÅÇ ÉéáõÃÇõÝ ÙÁ Çñ ë³ñë³÷áíÁ ÏÁ Í³Ýñ³Ý³ñ«
ÞßáõÏ ãÇ Ï³ñ« ßÝãáÕ ãÇ Ï³ñ« ßñÃáõÝùÝ»ñÁ ÷³Ï ¿ÇÝ«
ºõ ³Ù¿Ýáõë Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñÁ ùëïÙÝ»ÉÇ »õ ¹Çõ³ÛÇÝ«
Ø¿Ï½Ù¿Ïáõ íñ³Û Û³é³Íª Ù¿Ï½Ù¿Ïáõ Ù³Ñ Ï° áõ½¿ÇÝ©©©£
²ñ»õ³Í³·¿ ÙÁ ÙÇÝã ³ñ»õ³Í³·ÁÝ Û³çáñ¹«
²Ûëå¿ë ³ÝÓ³ÛÝ »õ ³ÝûÃÇ« ·»ñ»½Ù³ÝÇ ù³ñ»ñáõÝ å¿ëª
Ø»Ýù Ù»ñ Ù³ñÙÝáÛÝ íñ³Û« Ù»ñ ë³ñë³÷Ý »ñÏ³Ã»óÇÝù©©©
àõ Ù»ñ Ã³ùáõÝ Ï³ï³Õ³ÝùÝ »õ Ï³ñûïÁ Ïáïáñ»Éáõ Ùï³ÍáõÙáíª
Ø»½Ù¿ ß³ï»ñÝ ëÏë³Ý ÙáÉ»·Ýûñ¿Ý Çñ»Ýó Ù³ïÝ»ñÁ ÏñÍáï»¯É©©©
ºõ ³å³é³Å»³Û ÉéáõÃÇõÝÁ ³ÝÑáõÝÇÝ å¿ë Ù»ñ ³ãù»ñáõÝ Ï° »ñÏ³ñ¿ñ©©©£
´³Ûó ³ñ»õÇÝ ï³Ïª Ñ³½³ñ³õáñ ³Ý³ëÝ³¹¿Ù µ³ñµ³ñáëÝ»ñª
´»ññÇ ¹³ßï»ñÝ áõ ·ÇõÕ»ñÝ ³õ»ñ»É¿ ¹»é ãÇ Ûá·Ý³Í«
Ø»ñ Ã³ùëïáóÁ ÷Ýïé»Éáíª Ù»ñ Ù³ÑÁ ¹»é Ï° áõ½¿ÇÝ©©©£
ºõ ·»ïÝ³÷áñÇÝ ÙáõÃ»ñáõÝ Ù¿çÁ Ù³Ñ³óÝáñª
Ø»Ýù ë³ñë³÷á°í« ë³ñë³÷á°í« ë³ñë³÷á°í ¿ñ« áñ Éë»óÇÝù«
Ðñ³½¿ÝÇ« ÝÇ½³ÏÝ»ñáõ« ëáõÇÝÝ»ñáõ »õ ëáõñ»ñáõ
Î³ÛÍ³ÏÝ³å³ñ ß³é³ãÇõÝÝ« áñ ³ñ»õÇÝ ï³Ï ÏÁ í³é¿ñ©©©
àõ ¹Ç³ÏÝ»¯ñ« ¹Ç³ÏÝ»¯ñ« Ù»ñ ÝÏáõÕÇÝ »ñ¹ÇùÝ»ñáõÝ íñ³Û«
²ñÙ³ï³ËÇÉ Í³é»ñáõ å¿ë« ëñë÷³Ýùáí í³ñ Ï° ÇÛÝ³ÛÇÝ«
Ðá·»í³ñùÇ ÑéÝ¹ÇõÝÝ»ñª Ù»ñÃ ³Ù»ÑÇ »õ Ù»ñÃ ËáõÉª
ä³ï»ñ¿Ý Ý»ñë« ÝÏáõÕÇÝ Ù¿ç Ïáõ·³ÛÇÝ Ù»½ óÝáñ»É£
ºõ ÑáÕ³å³ï Ó»ÕáõÝ¿Ý« áñ Ù»ñ íñ³Ý ¹³·³ÕÇ ÙÁ å¿ë ÏÁ ÷³Ïáõ¿ñ«
ì»ñÁ ÑáëáÕ ï³ù ³ñÇõÝÁ Ûáñ¹³é³ïª Í³ÏïÇùÝ»ñ¿Ý í³ñ ëáõ½áõ»Éáí©©©
êÏë³õ ³É Ï³ÃÇ°É Ï³ÃÇ°É Ù»ñ ¹¿Ùù»ñáõÝ íñ³Ý ÍáñÇÉ©©©
´³Ûó Ýáñ³ÍÇÝ ÙÁ Ýáñ¿Ý ëáõñ ×Çãáí ÙÁ ëÏë³õ É³É«
Ø»ñ ¹³õ³×³ÝÝ ³Ýï³ñ³ÏáÛë« ³Û¹ ³ÝÙ»ÕÁ åÇïÇ ÁÉÉ³ñ«
àñáßÙ³Ý ÙÁ« »Õ»éÝÇ ÙÁ« á×ÇñÇ ÙÁ ÛáÛëÁ ÙÇ³ÛÝ Ï³ñ Ù»½Ç«
ºñµ Çñ Ù³ÛñÝ Ñ»Í»Í³Ýùáí ÙÁ« ³É í»ñç³å¿ë ÷ë÷ë³ó©©©

¬ ²ëïáõ³Í Ù»½Ç Ãá°Õ ·Ã³Û« ëïÇÝùÝ»ñë å³ñ³å »Ý«
²°É Ï³ÃÇÉ ÙÁ Ï³Ã ãáõÝÇÙ« ÙÇÝã»õ ³ñÇõÝë ÍÍ»É ïáõÇ©©©£
²°É Ï³ÃÇÉ ÙÁ Ï³Ã ãáõÝÇÙ« ÇÝã áñ Ï° áõ½¿ù í×é»ó¿°ù©©©

¬ ä¿ïù ¿ Ë»Õ¹»°É« Áë³õ Ù¿ÏÁ Çñ µ³½áõÏÝ µ³ñÏáõÃ»³Ùµ ÙÁ »ñÏ³ñ»Éáí«
¬ ä¿ïù ¿ Ë»Õ¹»°É©©© ÷ë÷ë³óÇÝù ù³é³ëáõÝ ³ÝÓ ÝáÛÝ ³ï»Ý©©©
¬ Ü³Ë »õ ³é³ç ½Çë Ë»Õ¹»ó¿ù »õ Û»ïáÛ ÇÙ ½³õ³Ïë©©©
¬ Ò³ÛÝÁ ³éÇÝ« ï³ÝÇùÝ ³ñ¹¿Ý µñÇãÝ»ñáí ÏÁ ÷áñ»Ý©©©
¬ ´áÉáñë Ù¿Ï Ù³ïÝáõ»ó³Ýù« ³ñ¹¿Ý ï³ÝÇùÁ ÏÁ ÷áñ»Ý©©©

¬ ²ñ¹¿Ý ÑáÕÁ í³ñ ÏÁ Ã³÷Ç« ÉáÛëÁ ³ñ¹¿Ý Ï° »ñ»õ³Û©©©
¬ ÎÁ å³Õ³ïÇ¯Ù« Ë»Õ¹»ó¿°ù ½Çë« ³Ñ³õ³ëÇÏ ÇÙ ÏáÏáñ¹ë »õ ÏáÏáñ¹Ý ÇÙ ½³õ³ÏÇë©©©

àõ Ñ³Û Ù³ÛñÝ Çñ í½ÇÝ Ñ»ïª ½³õÏÇÝ íÇ½Á ÙáõÃÇÝ Ù¿ç¿Ý Ù»½ »ñÏ³ñ»ó©©©
Ê³õ³ñÇÝ Ù¿ç »ñÏáõ µ³½áõÏ ûÓ»ñáõ å¿ë ·³É³ñáõ»É¿Ý«
Ø³ÝÏ³Ý íÇ½Á ·ïÝ»Éáíª ³Ñ»ÕáõÃ»³Ùµ ÙÁ ½³ÛÝ ë»ÕÙ»óÇÝ©©©£
ÈéáõÃÇõÝÝ ³Ûë ³Ý·³Ù ÝÏáõÕÇÝ Ù¿ç ÙññÇÏ Ù° ¿ñ£
ºë ñáå¿ ÙÁ Ï³ñÍ»óÇ« áñ µáÉáñë Ù¿Ï ³ñÅ³Ý³å¿ë Ù³Ñ³ó³Ýù©©©£
ä³Ñ ÙÁ Û»ïáÛ Ë³µáõ³Í Ù³ñ¹áõ Ñ³ÛÑáõãÝ»ñáí ïÕÙ³Ã³Ã³õ«
¼·³óÇÝù« áñ ³ñÇõÝ³ËáõÙ ËáõÅ³ÝÁ Ûáõë³Ñ³ï³Í« ÏÁ Ñ»é³Ý³ñ©©©£
öñÏáõÃÇ±õÝ ¿ñ Ù»½Ç Ñ³Ù³ñ£ êïñáõÏÝ»ñÁ ÏÁ ÷ñÏáõÇ±Ý£ ²Ûëå¿±ë å¿ïù ¿ ÷ñÏáõÇÉ©©©£

àõ ³Ù¿Ý ûñ ³Û¹ Ë»Õ× ÏÇÝÁ ÏÇë³Ù»ñÏª ×³Ùµ³Ý»ñáõÝ íñ³Û Ï»ó³Í«
²ÝÍ³ÝûÃÇ°Ý« ³Ýóáñ¹Ç°Ý« ÃßÝ³ÙÇ°ÇÝ »õ ûï³ñÇ°Ý
øÕ³ÝóùÝ»ñáõÝ ÷³ÃÃáõ»Éáí Ë»ÝÃÇ ÙÁ å¿ë Ï° ³Õ³Õ³Ï¿©©©

¬ ê³° Ó»éù»ñë ÏÁ ï»ëÝ¿±ù« ÏÁ ï»ëÝ¿±ù ë³ Ó»éù»ñë«
ºë ¿Ç« áñ ³ëáÝóÙáí« ÝÏáõÕÇÝ Ù¿ç« ÇÙ Ýáñ³ÍÇÝë Ë»Õ¹»óÇ©©©
Ð³õ³ï³ó¿°ù« »ë ¿Ç« áñ ½³ÛÝ Ë»Õ¹»óÇ« Ç¯Ýã ³Ý³ñ¹³ñ Ù³ñ¹»ñ ¿ù«
¸áõù ³É ·áÝ¿ ½Ç°ë Ë»Õ¹»ó¿ù« ÇÙ Ó»éù»ñë ³Ý½ûñ »Ý«
ºë ¿Ç« áñ Ýáñ³ÍÇÝë ÝÏáõÕÇÝ Ù¿ç µáÉáñ áõÅáíë Ë»Õ¹»óÇ©©©
êÇñï ãáõÝÇ±ù ¹áõù« Ë»Õ¹»ó¿ù ½Ç°ë« ÇÙ Ó»éù»ñë ³°É áõÅ ãáõÝÇÝ©©©£

ՅԱՂԹԱՆԱԿ ՄԸ

Ü³Ù³Ï ï³ëÝÁÙ¿Ï»ñáñ¹

¬ ø³Õ³ùÇÝ ÙáõïùÝ ³Ûë ³é³õûï å¿ïù ¿ µ³Ý³É«
ä³ïáõ³ñÝ»ñÝ áõ å³ïÝ¿ßÝ»ñÝ Û»°ï ßñç»Éáí«
ä¿ïù ¿ µáÉáñ ë·³õáñÝ»ñÝ« ³ÛñÇÝ»ñÝ áõ áñµ»ñÝ ³ñï³ëáõ³Ãáñ«
Ø»ñ ë¿ñ»ñáõÝ »õ ëáõñ»ñáõÝ ³å³ëï³ÝÇÝ©©©£
ä¿ïù ¿ ù³É»É ¹»é ·ÇõÕ¿ ·ÇõÕ« ÷É³ï³Ï¿ ÷É³ï³Ï«
àõ »Õµ³Ûñ³Ï³Ý Ó»éù»ñáíª ÅåÇïÝ»ñáí Ûáõë³ïáõ«
Æ ÙÇ ËÁÙµ»É ³Ýû·Ý³Ï³Ý ·ÇõÕ³óÇÝ»ñÝ ó³õ³ÏáÍ«
ÎéáõÇ Ïáã»É »õ Ñ³õ³ïùÇ ÙÁ ½ûñáõÃ»³ÙµÁ ½ñ³Ñ»É ½³ÝáÝù©
Î»³ÝùÁ ëÇñ»ÉÝ ³ñ¹¿Ý« Û³ÕÃ³Ý³ÏÇÝ ÙÇ³Ï ù³ÛÉÝ ¿£
´áÉáñ ³ÝáÝù« áñáÝù ãáõÝÇÝ ß¿Ï Ïïáñ ÙÁ »ñÏ³ÃÇ«
Î³Ù µ³½áõÏÝ»ñ µ³ñÏ³ß³ñÅ Ï³ï³ÕáõÃ»³Ùµ ½³ñÝ»Éáõ«
Âá°Õ ËáõÙµ ³é ËáõÙµ Ù»ñ ë»Ù»ñ¿Ý Ý»ñë ÙïÝ»Ý©©©
âáù-Ø³ñ½áõ³ÝÝ Ñ³ñáõëï ¿ Ïñ³ÏÝ»ñáí »õ ÏïñÇ×áí©©©£
ä³ïáõ³ñÝ»ñÝ áõ å³ïÝ¿ßÝ»ñÝ »°ï ßñç»ó¿°ù©©©
²Ñ³õ³ëÇÏ ÷³Ëëï³Ï³ÝÝ»ñÝ Ù³Ñ³ï»ëÇÉª ÏÁ Ñ³ëÝÇÝ©©©
²¯Ñ« Ç¯Ýã ³ÕÇáÕáñÙ áõ ó³õ³·ÇÝ Ï³ñ³õ³Ý«
Ø³ñÙÇÝÝ»ñ Ï³Ý« áñ Ã»õ ãáõÝÇÝ©©©
ºõ Çñ³ÝÝ»ñ« ³é³Ýó ÍáõÝÏÇ« ÷áñÇ íñ³Û ½³ñÑáõñ³Ýùáí ÙÁ ÏÁ ëáÕ³Ý©©©
ºõ ç³Ëç³Ëáõ³Í ÍÝûïÝ»ñáí Í»ñáõÝÇÝ»ñ §û·ÝáõÃÇ¯õÝ Ù»½¦ Ï° ³Õ³Õ³Ï»Ý«
²ÝïÇñ³Ï³Ý Ñ³ñÇõñ ·ÇõÕ¿ ï»ë¿ù Ç¯Ýãå¿ë Ù»½ ÏÁ Ñ³ëÝÇÝ©©©
î»ë¿¯ù Ñ³ñëÝ»ñÝ áõ ÏáÛë»ñÁ ÑåáõÙÝ»ñ¿ ³ÙûÃ³Ñ³ñ©©©
î»ë¿°ù Ù³Ûñ»ñÝ« áñáÝó ³Ýù³ÛÉ áñ¹ÇÝ»ñÝ Ù³ïÕ³ßª
êáõñÇ ¹ÅË»Ù Ñ³ñáõ³ÍÝ»ñáí Çñ»Ýó ÍáõÝÏÇÝ íñ³Ý ÇëÏª
Î³óÇÝÝ»ñáí Ïáïáñáõ»ó³Ý©©©©
´áÉáñ¹ Ù¿Ï Ý»ñë Ùï¿ù« ¹»é ÃßÝ³ÙÇÝ ãÇ Ñ³ë³Í«
´³Ûó ³ñóáõÝùÝ»ñÝ ³Ûë ûñ»ñáõÝ Ñ³Ù³ñ ã»Ý©©©
ä¿ïù ¿ ½ÇÝáõÇù ³Ù¿Ý µ³Ýáí« Ï³ÛÍù³ñ»ñáí Ï³Ù µ³Ñ»ñáí©
¶»ñ³Ý¹ÇÝ ³É« µñÇãÝ ³É »õ »ñÏ³Ã ÏáÃÝ ³ñûñÇÝ«
ÎñÝ³Ý ½Ù»½ Û³ÕÃ³Ý³ÏÇÝ Ùûï»óÝ»É£
ºë ã»Ù áõ½¿ñ É³óÇ Ó³ÛÝ»ñ Ñáë ÇÙ³Ý³É«
Úáõë³Ñ³ïÝ»ñÝ Ãá°Õ Ñ³Ý¹³ñïÇÝ »õ Ñ³ÙµáÛñÝ»¯ñ ËÇ½³ËÝ»ñáõÝ©©©
´³õ³Ï³°Ý ¿« áñã³÷ áñ ÉéáõÃÇõÝáí ³Õ»ñë»óÇÝù©©©
ºõ ËáõÝÏ»ñ¿Ý »õ Ë³ã»ñ¿Ý »õ ²ëïáõÍÙ¿Ý ã³ñ³ÍÇÍ³Õ«
ºõ Ù³ñ¹³Ï»ñ Ù³ñ¹ÏáõÃ»Ý¿Ý ÙáÉ»Ë³ÝÓ©
´³õ³Ï³°Ý ¿« áñã³÷ áñ Ùáõñ³óÇÏÝ»ñáõ ÝÙ³Ý«
²Ûë µáÉáñÇÝ ³éç»õÁ« Ó»éù»ñÝÇë µ³ó« ÍÝñ³¹Çñ«
ä³Õ³ï»ó³Ýù« ëÇñï ÏáÍ»óÇÝù Ù»ñ ³ãù»ñÁ ÷áñ»É¿Ý©©©£
ÆÝã áñ ï»ë³Ýù ³Ûë ûñ»ñë« ¹³ñ»ñÝ ÇëÏ ã»Ý ï»ë³Í«
ºõ á°ã ³É ÇëÏ å³ïÙáõÃÇõÝÝ ÑÇÝ µ³ñµ³ñáë ûñ»ñáõ«
¸»é ã¿ Ïñó¿ñ ³ñÇõÝÍ³ñ³õ ³Ûë ³Ñ³õáñ Ù³ñ¹ÏáõÃ»³Ý
Ö³ÏïÇÝ íñ³Û áõ Ñá·õáÛÝ Ù¿ç©©©
²Ûëã³÷ ³ñÇ¯õÝ« ³Ûëã³÷ áëÏá¯ñ Ñ»Õ»Õ»É©©©©
Ø»ñ í×ÇéÁ í×Çé ¿© »Õµ³ÛñáõÃ»³Ý Ù»ñ Ïáã»ñÁ ëñï³é³ï«
ÂßÝ³ÙÇÝ»ñÝ ùñùÇçÝ»ñáí ÁÝ¹áõÝ»óÇÝ©©©©£
²ÛëáõÑ»ï»õ« Ñ³õ³ï³ó¿°ù© Ù»ñ í×ÇéÁ í×Çé ¿©
ºñÏáõ Ñ³ñÇõñ »ñÇï³ë³ñ¹ Ó»ñ íßï»ñáíÝ ëå³é³½¿Ý«
Ò»ñ µáÉáñÇÝ ×³Ï³ï³·ÇñÁ Ù³Ñ¿Ý Ç Ï»³¯Ýù åÇïÇ áõÕÕ»Ý«
âáù-Ø³ñ½áõ³ÝÝ »ûÃÝ ûñ¿ Ç í»ñ ß³ñáõÝ³Ï«
²é³Ýó çáõñÇ ë»õ Í³ñ³õ¿ ÙÁ ÏÁ ÍÇõñ¿ñ©©©
²ÕµÇõñÝ»ñÁ ³÷»ñÝáõë Ù¿ç Ð³Û ³ñÇõÝÁ Ñáë»óáõóÇÝ©
ºõ Ý³ñÝç»ÝÇÇ ¹³ßï»ñ¿Ý« Ï³ÛÍ³ÏÝ»ñáõÝ å¿ë ÷³ËãáÕ«
²éáõ³ÏÝ»ñáõÝ ³¹³Ù³Ý¹»³Û áõÕÕáõÃÇõÝÝ
ÂßÝ³ÙÇÝ»ñÝ ¹¿å ³ñ»õ»Éù ¹³ñÓáõóÇÝ©©©£
´³Ûó ÏéÇõáí ÙÁ Ù»Ýù ËÉ»óÇÝù í»ñç³å¿ë ·»ïÇ ÙÁ í³½ù¿Ý Ûáñ¹³é³ï«
²éáõ ÙÁ çáõñ« áñáõÝ íñ³Û Ñ³½³ñ³õáñ å³å³Ï³ÍÝ»ñ«
Æñ»Ýó ·ÉáõËÁ Ñ³Ï³Í« ï»ë¿°ù Ç¯Ýãå¿ë ³ÝÏ¿ó Ï° ÁÙå»Ý©©©£
ºûÃÝ ûñ ¿ñ« áñ ë³° Í³é»ñáõÝ ï»ñ»õÝ»ñÁ ÍÍ»É¿Ý«
Ø»ñ É»½áõÝ»ñÁ ùÇÙù»ñÝáõë Ñ»ï ³ñÇõÝ»ó³Ý©©©
ºû°ÃÝ ûñ ¿« áñ ãáñ Ñ³óÇ ï»Õ ÙáËñ¿Ý ß³Õáõ³Í ËÙáñ Ï»ñ³Ýù«
ºû°ÃÝ ûñ ¿« áñ ³ñß³ÉáÛë¿Ý ÙÇÝã ÇñÇÏáõÝ »õ í»ñç³ÉáÛë¿Ý ³é³õûï«
ä³ïÝ¿ßÝ»ñáõÝ íñ³Û áïùÇª ãáñë ÏáÕÙ»ñ¿Ý ÃßÝ³ÙÇÝ»ñÝ Û»°ï ÙÕ»óÇÝù«
àñáíÑ»ï»õ »õ á°ã Ù¿Ï Ïáã »Õµ³ÛñáõÃ»³Ý« á°ã Ù¿Ï Ññ³õ¿ñ ½ÇÝ³¹áõÉÇ«
¸»é ãÇ Ïñó³Ý ³Ûë ¹Åµ³ËïÝ»ñáõÝ »ñÏ³Ã ÙññÇÏÁ Ï³ë»óÝ»É©©©£
àõ Ù³ñÙÇÝÁ Ñ³ßïáõÃ»³Ý å³ï·³Ù³ï³ñ Ù»ñ é³½ÙÇÏÇÝ«
¸³ßáÛÝÝ»ñáí Ï³ï³ÕáõÃ»³Ùµ Ëáóáïáõ³Í«
àõ Ë³Õ³ÕáõÃ»³Ý Çñ ×»ñÙ³Ï ¹ñûßÝ Çµñ»õ å³ï³Ýù«
²é³õûï ÙÁ Çµñ ÁÝÍ³Û« Û»°ï ÕñÏ»óÇÝ©©©£
ºû°ÃÝ ûñ ¿« áñ ÙáÉ»·Ýûñ¿Ý ·ñáÑ Ïáõï³Ý Ù»ñ íñ³Û«
àõ ÙÇÙÇ³ÛÝ ³Ý·Çï³ÏÇó »õ áÕµ³ÉÇ ½áÑ»ñ ï³Éáí ÏÁ Ý³Ñ³Ýç»Ý©©©
´³Ûó Ç±Ýã ¿ Ï³ÙùÁ »õ ÏáñáíÁ ³Û¹ í³ïá·Ç íáÑÙ³ÏÇÝ«
àñ ¶³Õ³÷³ñÇ »õ ¶»Õ»óÏáõÃ»³Ý Ñ³Ù³ñ ã¿°« áñ ÏÁ ß³ñÅÇ«
²Ûë »ñÏµ³Û»ÉÇ »õ ãÇ Ñ³ëÏóáõ³Í ÏñûÝùÝ»ñáõ Å³ÝïÇÝ Ñ³Ù³ñ ÏÁ ÙéÝã¿
Î³Ù ·áÕáõÃ»³Ý« ÏáÕáåáõïÇ »õ ³õ»ñÇ Çñ í³Õ³ÝóáõÏ ÛáÛë»ñáõÝ©©©£

´áÉá°ñ åÕÇÝÓÝ« µáÉáñ Ï³å³ñÝ« µáÉáñ ÃÇÃ»ÕÝ »õ ³ñáÛñÝ ³Ûë ù³Õ³ùÇÝ«
ÐÝáóÝ»ñáõ Ù¿ç Ññ³í³é« Ù»ñ ÏÇÝ»ñÝ ù³ç³ñÇ« ·Ý¹³ÏÝ»ñáõ« ëáõÇÝÝ»ñáõ í»ñ³Í»óÇÝ£
²Ù¿Ý áù Çñ ½¿Ýù»ñÝ Ïñ³ÏÇ å¿ë Ãá°Õ Ó»éùÝ ³éÝ¿«
²Ñ³õ³ëÇÏ« áñ ÍáíáõÝ å¿ë ¹¿åÇ ½Ù»½ Ï° ³É»Í÷ÇÝ«
Ø»ñ ñáå¿Ý»ñÁ ¹³ñ»ñ Ï° ³ñÅ»Ý« ¹³ñ»ñ Ï° ³ñÅ»Ý©©©£
Îñ³Ï»ó¿°ù« Ïñ³Ï»ó¿°ù« Ñ»éáõÝ»ñ¿Ý ÚáÛëÁ Ù»½Ç ÏÁ Ý³ÛÇ©©©
ÆÝãå¿ë ÁëÇÝ© ³Ûë ³é³õûï Çñ»Ýó ÃÇõÝ ¿ ÛÇëáõÝ Ñ³½³ñ©©©
ä³ïÝ¿ßÝ»ñÁ µ³ñÓñ³ó¿ù »õ Ñ³ñ³õ¿Ý »õ ÑÇõëÇë¿Ý«
î³ñ»ñ³ÛÇÝ ï³ñ³÷Ý»ñáíª Ïñ³Ï»ó¿°ù ³ÝËÝ³Û« ³ÛÉ»õë Ù»ñ ËÇÕ×Ý Ñ³Ý¹³ñï ¿©
Ø»ñ Ñá·ÇÝ»ñÝ ÁÙµáëïª Ù»ñ Ñ³Ûñ»ÝÇùÝ ÑáÕ³ÏáÛï« Ù»ñ ³å³·³Ý ³ÕÇï³õáñ«
Îñ³Ï»ó¿°ù« Ó»ñ ½áÑ»ñÝ ³é³ùÇÝÇ »õ ³ßË³ï³å³ßï ù³ÕùÁóÇÝ»ñ ã»Ý »ñµ»°ù©
²ÛÉ ó»ó»°ñÝ »Ý »õ ó»Ë³ÏáÛïÝª ³Ûëã³÷ ³ï»Ý Ù»ñ »ñ³½³Í ºÕµ³ÛñáõÃ»³Ý©©©£
²å³ñûßÇ¯Ý áõÕÕ»ó¿°ù« ³ÛÝ áñ Ó»éùÁ ¹ñûß Ù°áõÝÇ »õ ÓÇáõ ÙÁ íñ³Û µ³½Ù³Í«
ø³ñá½Ý»ñáíÝ Çñ Ï³ñÙÇñª Ë»Õ× ËáõÅ³ÝÁ Ë»ÝÃ»óáõó©©©£
²å³ñûßÇ¯Ý« ³å³ñûßÇ¯Ý©©© ³Ñ³õ³ëÇ°Ï« áñ áõÕ»ÕÝ Çñ áõëÇÝ íñ³Û ÏÁ ÑáëÇ©
¸ñûßÇÝ Ñ»ï Çñ ¹Ç³ÏÝ »ñÇí³ñ¿Ý í³ñ ÇÝÏ³õ©©©
Îñ³Ï»ó¿°ù« áñ Ë»Õ× ËáõÅ³ÝÁ Ý³Ñ³Ýç¿« Ïñ³Ï»ó¿ù ÙÇÝã»õ áñª
ÌáíáõÝ íñ³Û ùÝ³óáÕ é³½Ù³Ý³õ»ñÝ ûï³ñ«
²ñ¹³ñáõÃ»³Ý ³Ý¹Ý¹³Ëáñ Çñ»Ýó ùáõÝ¿Ý Ã»ñ»õë ñáå¿ ÙÁ ³ñÃÝÝ³Ý©©©£
Îñ³Ï»ó¿°ù« Çñ»Ýó Ëáõ×³åÝ ëÏë³õ« ¹Ç³ÏÝ»ñÁ ÏáËáï»Éáí ÏÁ ÷³ËãÇÝ©©©
Îñ³Ï»ó¿°ù« Ïñ³Ï»ó¿°ù©©© µ³Ûó©©© µ³Ûó©©© »ë ³ñ¹¿Ý ÏÁ Ù»éÝÇÙ©©©
ºë ÇÙ ëñï¿ë ½³ñÝáõ»ó³Û©©© ÇÙ Ù³ñÙÇÝë Ó»½Ç å³ïÝ¿ß©©©
Ú³ÕÃ³Ý³ÏÁ Ù»½Ç ¿« Ïñ³Ï»ó¿°ù« ²ëï»Õ³µÇµ ºÕµ³ÛñÝ»ñ©©©£

1909

ՀԱՅՐԵՆԻ  ՀՐԱՒԷՐ

ՏԱՍՆԵՐԿՈՒ  ԿՈՉ
ՏԱՐԱԳԻՐ  ՀԱՅՈՒԹԵԱ

ՀԱՅՐԸ  ՀՈԳԵՎԱՐՔ

§¬ ì»ñçÇÝ Ý³Ù³ÏÝ ÇÝÍÇ ïáõ¿ù« áñ ³ñóáõÝùÝ»ñë ëñµ»°Ù©©©£
²¯Ñ« áõñÏ¿±ó ¿« áñ ÏÁ µÕËÇù« á±ñ ³Ý¹áõÝ¹¿Ý« á±ñ ³ÕµÇõñ¿Ý©©©
¸á°õù« Ù³ñ·³ñïÇ áõ Ù³ñÙ³ñÇ Ûáñ¹³Ñáë³Ý ÷ßñ³ÝùÝ»¯ñ«
²É ³ãù»ñáõë Ë»Õ× Ïáå»ñÝ Ëáóáï»ó³Ý«
²ÙµáÕç Ï»³¯Ýùë« ³ÙµáÕç ³ñ»¯õë« ³ÙµáÕç áõÕ»¯Õë ³Ûëûñ É³óÇ©©©
ì»ñçÇÝ Ý³Ù³ÏÝ ÇÝÍÇ ïáõ¿ù©©© áñ ³ãù»ñë Ó»½Ù¿ Í³ÍÏ»Ù©©©£
ØÃÝß³ÕÇ Ñ³õ³ËûëÇÝ á±í ³ñÃáõÝ ¿ñ Ó»ñ Ù¿ç¿Ý«
²¯Ñ« ³ñß³ÉáÛëÇÝ µ³ñáõÃÇ¯õÝÁ« µ³ñáõÃÇ¯õÝÝ ³Ûë ³é³õûï«
êáË³ÏÝ»ñÁ ëÇñ³Ñ³ñÇ å¿ëª µáÉáñÁ Ù¿Ï ÏáõÉ³ÛÇÝ«
àõ í³Ý¹³ÏÇÝ Ï³åáÛï Ï³ù³õÁ ÓÇõÝÇÝ Ï³ñûïÁ Ï ° »ñ·¿ñ©©©£
´³Ûó ÇÝãá±õ ¹»é ãÁ µ»ñÇù Ù»ñ å³ñï¿½ÇÝ í³ñ¹»ñ¿Ý«
àñ¹áõë Ó»éùáíÁ ïÝÏáõ³Í í³ñ¹³ïáõÝÏ¿Ý ù³ÝÇ ÙÁ í³¯ñ¹©©©
àõ Ã»ñÃÇÏÝ»ñÝ ³Û¹ ßáõß³Ý ×³ÏïÇë íñ³Ý Ã³÷»ó¿¯ù©©©
¶ÉËáõë íñ³¯Ý« Ù³½»ñá¯õë Ù¿ç« ëñïÇë íñ³Ý ëñëÏ»ó¿¯ù©
²¯Ñ« Ï³ñÍ»ë Ã¿ Ññ»ßï³ÏÇ ÷»ïáõñÝ»ñ »Ý« áñ ÏÁ Ã³÷Ç¯Ý©©©
Æ¯Ýã ëñµ³½³Ý µáõñÙáõÝù ¿ ³Ûë« ³ñù³ÛáõÃ»³Ý ÑáïÁ Ï° ³éÝ»Ù©
êñëÏ»ó¿¯ù« ëñëÏ»ó¿¯ù« ³É å³ï³ÝùÇ å¿ïù ãáõÝÇÙ©©©©£
êñëÏ»ó¿¯ù« »ë Çñ Ñá·ÇÝ áõ Ñ³ë³ÏÁ Ûëï³ÏáõÃ»³Ùµ ÏÁ ï»ëÝ»Ù©©©
²Ñ³õ³ëÇÏ ³éç»õë ¿« ½Çë ã»±ë ×³ÝãÝ³ñ« Ùûï»óÇñ« ÇÙ ëÇñ»ó»³É ½³õ³Ïë«
ºë ùáõ Ñ³¯Ûñ¹ »Ù« µ³½áõÏÝ»ñáõë Ù¿çÁ Ý»ïáõ¿« µ»ñ³Ý¹ ÇÝÓ Ùûï»óá°õñ«
øáõ Í³ñ³õ¿¹ Í»ñ³ó»ñ »Ù« »ë ùáõ Ñ³Ûñ¹ »Ù Ù³Ñ³ç»ñÙ¿ë ¹áÕ¹áçáõÝ©©©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
²¯Ñ« ³Û¹ í³ñ¹»ñ¿Ý ëñëÏ»ó¿°ù« Ç¯Ýã »ñç³ÝÇÏ »ñ³½ ¿ñ ³Ûë«
ÞáõÝãë áñã³÷ Ï³ñ× ¿ ³Ûëûñ« µ³Ûó á±í ÏñÝ³Û ÙññÏÇÝ Ù¿çÁ ßÝã»É©©©
ÎéáõÝÏÝ»ñÁ ÏéÝã»Éáí Ç¯Ýãå¿ë ³Ýó³Ý Ñáí»ñáõÝ Ñ»ï«
Ø»ñ »ñ¹ÇùÇÝ íñ³Û¿Ý Ç¯Ýãå¿ë ³Ýó³Ý« ³é³Ýó Ë³åñÇ¯Ï ÙÁ µ»ñ»Éáõ«
´³Ûó »ë ·Çï»Ù« áñ Ï³ñ³õ³ÝÝ ³Ûë ÇñÇÏáõÝ ÏÁ Ñ³ëÝÇ©©©
ºñ³½Çë Ù¿ç »ë ï»ë³Û« Çñ Ù»ï³ùë¿ í³ñß³Ù³ÏÁ ·ÉËÇÝ ¿ñ«
Ò»ñ µáÉáñÇÝ Ñ³Ù³ñ ÁÝÍ³Ý»ñáõ »ñÏáõ µ»éÝ»ñ«
àõ Ï³ñÙÇñ ÓÇÝ Ñ³Ý¹³ñïáõÃ»³Ùµ ëåÇï³ÏÇÝ ÏÁ Ñ»ï»õ¿ñ©©©£
²¯Ñ« ë³° å³ïáõÑ³ÝÁ µ³ó¿ù« ë³° ÷»ÕÏ»ñÁ »°ï ßñç»ó¿ù«
Èáõë³ÕµÇõñÇÝ ×³Ý³å³ñÑ¿Ý ³Ñ³õ³ëÇÏ Ï³ñ³õ³ÝÁ Ï° »ñÏ³ñÇ©©©
æáñÇÝ»ñáõÝ µáÅáÅÇÝ Ó³ÛÝÝ Çµñ ³õ»ïÇë ÏÁ ÑÝã¿«
´³Ûó Ù³Ûñ³ÙáõïÝ ³É Ùûï»ó³õ« µáÉáñ ³Ùå»ñÝ ³É ëÏë³Ý Ï³ñÙñÇÉ«
²ñ»·³ÏÝ ³ñ»³Ý ÝÙ³Ý Ù»ñ ¹³ßï»ñÁ Ï°áéá·¿©©©
ÂéãáõÝÝ»ñÝ ³É µáÉáñÁ Ù¿Ï« Ù»é»ÉÝ»ñáõ å¿ë Éé»óÇÝ©©©
àõ ë»õ ·Çß»ñÝ ëÏë³õ« ³Ý³å³ïÇ ³õ³½ÇÝ å¿ë í³°ñ ÑáëÇ¯É©©©£
²¯Ñ« ³ãáõÁÝ»ñáõë Û»ïÇÝ ÉáÛëÁ Ï³ñÍ»ë ÇÝÓÙ¿ ÏÁ ËÉ»Ý©©©
Öñ³·Ý»ñÁ í³é»ó¿°ù« ×ñ³·Ý»ñÁ í³é»ó¿°ù©©© ÇÝãá±õ ÏáõÉ³ù ¹áõù ³Ûëå¿ë«
ä³Ý¹ËïáõÃ»³Ý í»ñçÇÝ ûñÝ ¿©©© Ï³ñ³õ³ÝÁ ÏÁ Ùûï»Ý³Û©©©
æáñÇÝ»ñáõÝ µáÅáÅÇÝ Ó³ÛÝÁ Ï°ÇÙ³Ý³Ù©©© ë³° ÷»ÕÏ»ñÁ Ýáñ¿Ý µ³ó¿°ù©©©
ÆÝãá±õ ÏáõÉ³ù« ßáõÝãë ëÏë³õ ëå³éÇÉ£ ØññÇ¯Ï Ï³Û« ÙññÇ¯Ï©©©
´áÉáñ Í³é»ñÝ ëÏë³Ý« ÏÙ³ËùÇ å¿ë« Ù¿Ï½Ù¿Ïáõ ¹¿Ù ÷ßñáõÇ¯É©©©
àïùÇ »É¿°ù µáÉáñ¹ Ù¿Ï« áïùÇ »É¿°ù« ¹ÇÙ³õáñ»É ã¿±ù »ñÃ³ñ©©©
Î³ñ³õ³ÝÁ Ùûï»ó¿ñ ¿£ ÆÝãá±õ ³Ýß³ñÅ Ýëï»ñ ¿ù«
§ú·ÝáõÃÇ¯õÝ Ù»½« û·ÝáõÃÇ¯õÝ Ù»½« û·ÝáõÃÇ¯õÝ Ù»½¦ Ï° ³Õ³Õ³Ï»Ý©©©
ºÃ¿ ¹Ç³Ïë ³É ÁÉÉ³Û« ãáñë»ñÝÇ¹ Ù¿Ï« Ó»ñ áõë»ñáõÝ íñ³Ý ³é³Í«
ºÃ¿ ¹Ç³Ïë ³É ÁÉÉ³Û« å¿ïù ¿ áñ¹Çë« ³Ûë ÇñÇÏáõÝ« ³ãù»ñë µ³¯ó ¹ÇÙ³õáñ»Ù©©©¦£
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©

ՀԱՐՍԻՆ ԵՐԱԶԸ

§¬ àõ ï³ñÇÝ»ñáí ÙÇÝ³õáñÇÏª å³ïáõÑ³ÝÇë ³éç»õ Ýëï³Íª
ºë ùáõ ×³Ùµáõ¹ ÏÁ Ý³ÛÇÙ« ÇÙ ëñï³Ñ³ïáñ Ñ»é³õáñë«
àõ ³Ûë ·ñáíë Ï° áõ½»Ù ù»½Ç ÇÙ Ù³ñÙÇÝÇë áõ Ùïù»ñáõë
²Ýï¿ñ ë³ñëáõéÝ ³Ý·³Ù ÙÁÝ ³É »ñ·»Éáõ©©©£
²¯Ñ Ù»ÏÝ³Í ûñáõ³Ý¹ ³ñ»·³ÏÁ ã»±ë ÛÇß¿ñ«
²ñóáõÝùÇë ã³÷ ³é³ï ¿ñ »õ Ñ³ÙµáÛñÇë ã³÷ Ññ³ßá¯õÝã«
ÊáëïáõÙÝ»ñáõ¹ ã³÷ µ³ñÇ¯ ¿ñ »õ ùáõ ¹³ñÓÇ¹ ã³÷ ³ñ³·«
Ø»ÏÝ³Í ûñáõ³Ý¹ ³ñ»·³ÏÁ »õ ³ÕûÃùÝ»ñë ã»±ë ÛÇß¿ñ«
ºñµ çñÇÝ ÏáõÅÝ »ë ùáõ ÓÇáõ¹ ßáõùÇÝ íñ³Ý ëñëÏ»óÇ©©©
àñå¿ë½Ç ùáõ ³éç»õ¿¹ Íáí»ñÝ Û»°ï ¹³éÝ³ÛÇÝª
ºõ ó³Ù³ùÁ áïù»ñáõ¹ ï³ÏÁ Í³ÕÏáï¿ñ©©©£
²¯Ñ« Ù»ÏÝ³Í ûñáõ³Ý¹ ³ñ»·³ÏÁ ë»¯õ ·Çß»ñÇ ÷áËáõ»ó³õ©©©
àõ ëå³ëáõÙÇë ³ñóáõÝùÝ»ñÁ ï³ñÇÝ»ñáõ ï³ñ³÷ÇÝ ï³Ï«
²ãáõÁÝ»ñ¿ë« ³ÛïÇë íñ³Ý« ³ëïÕ»ñáõ å¿ë Ñáë»Éáíª
²ÝáÝó í³ñ¹»ñÝ ³Ñ³õ³ëÇÏ« áñ ³Ûñ»óÇ¯Ý©©©£
²°É ÏÁ µ³õ¿« ùáõ Í³ñ³õ¿¹ »ë ÇÙ Í³Ù»ñë ÷»¯ïï»É Ï° áõ½»Ù«
øáõ µ³Å³ÏÇ¹ ·ÇÝÇ¿Ý ¹»é ·ÇÝá¯í »Ù©©©
àõ µ³ó³Ï³Û å»ñ× Ñ³ë³Ï¿¹ ë·³õáñ£
ÚÇß³ï³ÏÇ¹ »ï»õ¿Ý Ñáí»ñáõÝ å¿ë ÏÁ Ñ³é³ã»Ù«
ºõ Å³ÙáõÝ ¹áõéÁ ÍÝÏáõÁÝ»ñë Ëáóáï»É¿Ý«
²ñ»õÙáõïùÇÝ ¹³éÝ³Éáíª ÏÁ å³Õ³ïÇÙ©©©

¬ Ìáí»ñÝ ûñ ÙÁ Í³Ûñ¿ Ç Í³Ûñ Ãá¯Õ ó³Ù³ùÇÝ«
àõ ³ÏÝÃ³ñÃ ÙÁ »ñÏáõ ³ßË³ñÑÁ Ãá¯Õ Çñ³ñáõ Ùûï»Ý³Ý©©©
²ÛÝáõÑ»ï»õ ³ñù³ÛáõÃ»³Ý áõ ³ñ»õÇ ³°É å¿ïù ãáõÝÇÙ ¬
ì»ñ³¹³ñÓÇ°ñ Ù»ñ ïÝ³ÏÇÝ ë»ÙÇÝ íñ³Û« »ë ùáõ ×³Ùµáõ¹ Ï° ëå³ë»Ù«
Ò»éùë å³ñ³å ùáõ Ó»éù»ñ¿¹« ë»õ»ñáíë ù»°½ Ï° »ñ³½»Ù©©©
ì»ñ³¹³ñÓÇ°ñ« Ù»ñ å³ñï¿½ÇÝ åïáõÕÝ»ñáõÝ å¿ë ³Ýáõß«
êñïÇë ë¿ñÁ ù»½Ç Ñ³Ù³ñ Çñ Ñ³ÙµáÛñÁ ÏÁ å³Ñ¿£
²¯Ñ« ÇÙ Ï³ÃÝ³ÃáÛñ ÏáÕ»ñë ¹»é Ù³ÛñáõÃÇõÝ ãÇ ×³Ýãó³Ý©©©
ºõ Ñ³ñë³Ý»Ï³Ý ÇÙ áëÏ»Ã»É ùûÕ»ñáíë
¸»é ãÇ Ïñó³Û Ë³ÝÓ³ñáõñ ÙÁ ½³ñ¹³ñ»É©©©
àõ ûñûñ³ÝÇ ÙÁ ³éç»õ Ýëï³Í ¹»é ã»ñ·»óÇ¯« ¹»é ã»ñ·»óÇ¯«
Ð³Û Ù³Ûñ»ñáõÝ Ù³ùáõñ ûñûñÝ »ñÏÝ³ÛÇÝ©©©£
ì»ñ³¹³ñÓÇ°ñ« ³°É Ï³ñûïë Ï³ï³ñ ãáõÝÇ«
ºñµ ë»õ ·Çß»ñÝ ³Ûëå¿¯ë Ïáõ·³Û Çñ å³ï³ÝùÝ»ñÁ ù³Ï»É©©©
ºñµ µáõ»ñÁ µ³ÏÇÝ Ù¿ç Çñ³ñáõ ¹¿Ù ÏÁ í³Û»Ý«
ºñµ Ñ»Í»Í³Ýùë ÏÁ Ñ³ïÝÇ »õ ³ñóáõÝùÝ»ñë Ï° ³ñÇõÝÇÝ©©©
Èùáõ³Í Ñ³ñëÇ »ñ³½Ý»ñáõë Ù¿ç Ù»Ý³õáñ«
ºë ÇÙ Ó»éùáíë« ¹»õÇ ÙÁ å¿ë« ³É Ï° ëÏëÇÙ«
¶ÉËáõë íñ³Ýª ÇÙ Ùûï³õáñ ·»ñ»½Ù³ÝÇë ÑáÕÁ Ù³Õ»¯É©©© ¬¦£

ԵՂԲԱՅՐՆ ԻՐ ԵՂԲՕՐԸ

§Ü»ñ¿°« »Õµ³Ûñ« áñ ³Ûëûñ »õ ùáõ ëÇñï¹ »õ Ñá·Ç¹«
Ø³Ñáõ³Ý ·áõÅáí ÙÁ ÷É³ï³ÏÇ ÙÁ í»ñ³Í»Ù©©©
Ø»ñ Ù³ÛñÁ Ù»é³õ ³Ûë ÇñÇÏáõÝ«
Æñ ³ãù»ñÁ å³ïáõÑ³ÝÇÝ ¹¿Ù ë»õ»éáõÝ«
ºë ¿Ç áñ« á¯í ë³ñë³°÷« ùÇã ÙÁ ³é³ç« Ó»éù»ñáíë áñ¹Ç³Ï³Ý«
Ø»ñ ÙûñÏ³ÝÁ »ñÏáõ ³ãù»ñÁ Ûáõë³í³é«
øáõ ×³Ý³å³ñÑ¿¹ Ñ»é³õáñ« ¹¿åÇ Ù³ÑÁ ÷³Ï»óÇ©©©
´³Ûó ÙÇÝã»õ Çñ ßáõÝãÁ í»ñçÇÝ«
Ú»ïÇÝ ë³ñëáõéÝ Ñá·»í³ñùÇ©©©
Æñ ³Ñ³õáñ ·³É³ñáõÙÁ Ï»³Ýù¿Ý Ç Ù³Ñ«
Æñ ÃéÇãùÝ ³ï»ÉáõÃ»³Ý ³Ûë ³ëïÕ»ñ¿Ý«
¸¿åÇ áõÝ³ÛÝÁ ÙÃÇÝ©©©
øáõ ³ãù»ñáõ¹« ùáõ Ñ³ë³ÏÇ¹ Ç ËÝ¹Çñ«
²Ûë ÇñÇÏáõ³Ý ³ñ»·³ÏÇÝ ÙáËÇñÇÝ Ñ»ïª
Æñ ³ãù»ñÁ Ù³Ûñ³ÙáõïÇÝ ÉáÛë»ñáíÁ Ã³Ã³õáõÝ«
ø»½ ï»ëÝ»Éáí« ù»½ Ûáõë³Éáí« ù»½ ûñÑÝ»Éáí Ë³õ³ñ»ó³Ý©©©£
ºõ »ë Ãßáõ³éëª »ë »Õµ³Ûñ¹ª Çµñ ½³õ³Ï«
ºë ùáõ ï»Õ¹« Ë»É³ÏáñáÛë« ³Û¹ ³ãù»ñÝ ÷³Ï»óÇ©©©
ºõ ëÝ³ñÇÝ íñ³Û ¹ñÇ«
¶³éÝáõÏÝ»ñáõë ×»ñÙ³Ï ×³ñå¿Ý«
Æñ Ó»éù»ñáíÝ ³Ýó»³É ï³ñÇ å³ïñ³ëïáõ³Í
ºñÏáõ ÙáÙ»ñ »õ ¹³õ³×³¯Ý »õ ¹áÕ³Ñ³¯ñ«
ºõ ËÝÏ³Ù³ÝÁ« áñáí ÌÝáõÝ¹Á ÏÁ ïûÝ¿ÇÝù«
Æñ ³ñÍ³Ã¿ Ù³½»ñáõÝ ¹¿Ù« ·ÉËáõÝ íñ³Û«
²Ñ³õ³ëÇÏ áñ ÏÁ ÍË³¯Û©©©£
²¯Ñ« ÏÁ Ë»Õ¹áõÇ¯Ù« ÏÁ Ë»Õ¹áõÇ¯Ù«
îáõÝÝ ³ÙµáÕç Ù³Ñáõ³Ý µáÛñáíÝ ³Ùåáï»ó³õ©©©
îáõÝÝ ³ÙµáÕç Ù³Ñáõ³Ý ïÇ»½»ñù Ù°¿ Ù»é»É³Ï³Ý«
àõñ ÙÇÙÇ³ÛÝ ÇÙ Ñá·Çë Ï³Û Ï»Ý¹³ÝÇ«
àñ ¹Ç³ÏÇ ÙÁ íñ³Ý ÇÝÏ³Í«
´³ñÓáõÝùÝ»ñáõ ÙññÏÇÝ å¿ë ÏÁ Ñ»Í»Í¿©©©£
ØÇÝ³Ï »Ù »ë©©© ïáõÝÝ ³ÙµáÕç ³Ùåáï³Í ¿©©©
Ø³Ñáõ³Ý µáÛñáíÝ ½³ñÑáõñ»ÉÇ©©©

Î¿ë ·Çß»ñ ¿ »õ ëáëÏáõÙÇë Ù¿ç ÏÁ ·ñ»Ù«
ºñµ ¹ñ³óÇ« ë»õ É³ã³Ïáí ë·³õáñ«
ø³ÝÇ ÙÁ ÏÇÝ É³óÇ »Ï³Ý©©©
²ÝáÝóÙ¿ ÙÇÝ« ³ÛñÇ ÏÇÝ ÙÁ ¹³éÝ³¹¿Ù«
Ø»ñ Ù»é»³É ÙûñÝ ³ÝßáõÝã Ù³ñÙÝáÛÝ íñ³Ý ÇÝÏ³Íª
Îï³õÇ ÙÁ Ïïáñ¿Ý« ÉáÛëáíÝ »ñÏáõ ÙáÙ»ñáõÝ©©©
²Ýáñ å³ï³ÝùÁ ÏÁ ã³÷¿©©©
ºõ Åñ³ç³Ý »ñÏáõ Ñ³ñëÝ»ñ ïñïÙûñ¿Ý«
Ø»ñ ÙûñÏ³ÝÁ í»ñçÇÝ Éá·³ÝùÁ ï³Éáõ Ñ³Ù³ñ«
Þï³å»Éáíª Ù»ñ ³ÕµÇõñ¿Ý çáõñ ÏÁ Ïñ»Ý©©©£

ì³ÕÝ ³é³õûï áõé»ÝÇ¿Ý« áñ ùáõ Ó»éù¿¹ ¿ µáõë¿ñ«
ºñÏáõ ×ÇõÕ»ñ åÇïÇ Ïïñ»Ù©©©
²ñï³ëáõùÇ¹ Çµñ ÛÇß³ï³Ï« ÑáÕ³ÏáÛïÇÝ ï³Ý»Éáõ©©©£
ºõ »ë Ãßáõ³éëª ·»ñ»½Ù³ÝÝáó¿Ý í³ÕÝ ³é³õûï åÇïÇ ¹³éÝ³Ù
ÐÇÝ ûñ»ñáõ Ù»ñ ³Ûë Ã³÷á¯õñ ïÝ³ÏÇÝ©©©
ºñÏáõ ¹éÝ»ñÝ Çµñ ¹³·³Õ«
ºë ÇÙ íñ³¯ë« »ë ÇÙ íñ³¯ë« Ë»ÝÃÇ ÙÁ å¿ë ÷³Ï»Éáõ©©© ¬¦£

ՄՕՐ ՄԸ ԵՐԱԶԸ

§ºñ³½ë ù»½ ³Ûëûñ ·ñ»Ù©©©£ Ø»é»ÉáóÇ Ï¿ë ·Çß»ñÝ ¿ñ©©©£
âáñë »Õµ³ÛñÝ»ñ¹ Û³ÝÏ³ñÍ³ÏÇª ÇÙ ³éç»õë ÍáõÝÏÇ ÇÝÏ³Ý©©©
à°ã å³ï³Ýù Ï³ñ Çñ»Ýó íñ³Û »õ á°ã ³É Ñ»ïùÁ ÙëÇ«
Ê³õ³ñÇÝ Ù¿ç ëñë÷³Éáí« »õ ³ãù»ñÝÇÝ Ù¿Ï Ù¿Ï ³Ý¹áõÝ¹«
ºÏ³Ý Çñ»Ýó ÙûñÏ³ÝÝ ³éç»õ ÛÇß³ï³ÏÝ»ñ ³ñï³ëáõ»Éáõ©©©¦£

¬ Ø³ÛñÇ¯Ï« Ù³ÛñÇ¯Ï©©© ÑÇÝ ûñ»ñáõ ³ñß³Éá¯Ûë©©©
²Ûëûñ Ýáñ»Ý ãáñë»ñÝÇë Ù¿Ï« Ù»ñ ÑáÕ»ñ¿Ý ¹áõñë »É³Íª
ØññÏÇÝ Ñ»ï« ù»½Ç »Ï³Ýù« ï³Ý¹ ¹éÝ³ÏÁ µ³ÕË»Éáõ©©©
ØÇ° ë³ñë³÷Çñ« ûï³ñÝ»ñ ã»Ýù« »õ Ùñ³÷Ç¹ Ù¿ç Ù»Ý³õáñ«
êå³ë¿« áñ Ù»é»ÉáóÇ ÇñÇÏáõÝáí ·áÝ¿ ùáõ ¹¿Ùù¹ ¹Çï»Ýù£

¬ Ø³ÛñÇ¯Ï« Ù³ÛñÇ¯Ï©©© ÑÇÝ ûñ»ñáõ ëñµáõÃÇ¯õÝ©©©
ÐáÕÇÝ ï³Ï¿Ý« Ù»ñ Ë»Õ× ·ÇõÕÇÝ ·»ñ»½Ù³ÝÝáó«
ºë ù»½ Ñ³Ù³ñ ÇÙ ëñïÇÏ¿ë ëÇñáÛ Í³ÕÇÏÁ Í³ÕÏ»óáõóÇ©©©£

¬ Ø³ÛñÇ¯Ï« Ù³ÛñÇ¯Ï©©© ÑÇÝ ûñ»ñáõ ¹áõ ³ÝÝÙ³Ý ·»Õ»óÏáõÃÇ¯õÝ«
à¯ñã³÷ ËáñßáÙ ×³ÏïÇ¹ íñ³Ý« Áë³õ »Õµ³Ûñ¹ »ñ¿ó©©©
Æ¯Ýãå¿ë ÏñÝ³ë »ñ¹ÇùÇ¹ ï³Ï ÙÇë -Ù»Ý³Ï¹ ï³é³åÇÉ©©©£

ºûÃÁ ï³ñÇ« »ûÃÝ ³Ý·³Ù ï³Ý¹ ¹éÝ³ÏÁ Í»Í»óÇÝù«
´³Ûó ³Ûë ·Çß»ñ ÙÇ³ÛÝ µ³ó ¿ñ©©© á±ñ ×³Ùµáñ¹ÇÝ Ï° ëå³ë»ë©©©£
î»°ë ÑÇõÕ³Ï¹ ¹³·³ÕÝ»ñáõ ÏáÛïÇ ÙÁ å¿ë ÏÁ ß³ñÅÇ©©©
î»ñ»õÝ»ñÁ« ï»°ë« ÏÁ Ã³÷ÇÝ« Í³é»ñÝ Ç í³ñ« ÙññÏ¿Ý«
²éáõ³ÏÇÝ Ù¿ç ³Õ³õÝÇÝ»ñÝ ³ÝÙ»ÕáõÃ»³Ùµ ÏÁ Ù»éÝÇÝ«
àõ ë»õ ûÓ»ñÝ« ë»ÙÇÝ íñ³Û« Ù»ñ ãáñ ³ñÇõÝÁ ¹»é ÏÁ ÉÇ½»Ý©©©£
ä³ñï¿½Ç¹ Ù¿ç á°ã Ï³Ý³Ýã Ï³Û« á°ã åïáõÕ Ï³Û« á°ã ï³ï³ëÏ©©©
âáñë»ñÝÇë Ù¿Ï« ³ÙµáÕç ïÝ³ÏÁ Åáõé »Ï³Ýù«
Ø»ñ Ïáïñ³Í ëáõñ»ñÝ« Ç ï»ë Ù»½Ç« ³Ý·³Ù ÙÁÝ ³É ßáÕßáÕ³óÇÝ©©©
Ø³é³ÝÝ ³ñ¹¿Ý ¹³ï³ñÏ ¿ñ©©© »õ ·áÙÇÝ Ù¿çª
Ö»ñÙ³Ï ·³éÝáõÏ ÙÁ« Ù³Û»Éáí« Çñ Ï×Õ³ÏÝ»ñÁ ÏÁ ÏñÍ¿ñ©©©£

¬ Ø³ÛñÇ¯Ï« Ù³ÛñÇ¯Ï©©© ÑÇÝ ûñ»ñáõ ·áõñ·áõñ³¯Ýù« ÑÇÝ ûñ»ñáõ ·ÃáõÃÇ¯õÝ«
Æ¯Ýãå¿ë Ï° ³åñÇë« Ç¯Ýãå¿ë Ï° ³åñÇë« ïÝ³ÏÇ¹ Ù¿çÁ Ã³÷á¯õñ¦£

§âáñë»ñÝÇÝ Ù¿Ï Éé»óÇÝ©©© µ³Ûó ³ÝáõÝ¹ »ñµ »ë ïáõÇª
ºñ³½Çë Ù¿çª ÙññÏÇÝ å¿ë ÇÙ ³ñÓ³Ï³Í Ñ»Í»Í³Ýù¿ë«
âáñë»ñÝÇÝ Ù¿Ï« ·ÉáõËÝÇÝ Ï³Ë« Ë»ÝÃ»ñáõ å¿ë ëÏë³Ý É³É©©©£
´³Ûó Ó»ñ »Õµ³ÛñÁ ¹»é áÕç ¿©©© ³Ý« áñ Ó»ñ Ù³ÑÁ ãÇ ï»ë³õ«
Ò»ñ ÷áùñ »Õµ³ÛñÁ ¹»é áÕç ¿« ³Ýáñ Ñ³Ù³ñ ÙÇ³ÛÝ Ï° ³åñÇÙ©©©£
²Ûë Ëûëù»ñë áñ Éë»óÇÝ« ãáñë»ñÝÇÝ Ù¿Ï Çñ»Ýó ÏáÕ»ñÁ Ïáïñï»Éáí«
Ø»é»ÉÝ»ñáõ ë»õ ³ñóáõÝùÝ ³Ñ³õáñ« ³ãù»ñáõë Ù¿ç Ã³÷»É¿Ýª
¬ ºÕµ³¯Ûñ Ù° áõÝÇÝù« »Õµ³¯Ûñ Ù° áõÝÇÝù« Ù»Ýù Ï»³ÝùÇÝ Ù¿ç »Õµ³¯Ûñ Ù° áõÝÇÝù«
Ø³ÛñÇ¯Ï« Ù³ÛñÇ¯Ï©©© Ýáñ ûñ»ñá¯õ« Ýáñ ÛáÛë»ñá¯õ Ãßáõ³éáõÃÇõÝ©
Æ¯Ýãå¿ë ³ÛÉ»õë Ù»Ýù Ù»ñ ÑáÕÇÝ í»ñ³¹³éÝ³Ýù« Ç¯Ýãå¿ë ¹³éÝ³Ýù©©©¦£

ԿԱՂԱՆԴԻ ԻՐԻԿՈՒՆ

Â³ËÇÍÝ»ñáõ Ù¿ç Ã³Õáõ³Í ÑÇ¯Ý ûñ»ñáõ ÇñÇÏáõÝ«
²ÝµáõÅ»ÉÇ Ï³ñûïÝ»ñáíëª ÏÁ í»ñÛÇß»Ù ½ù»½ ³Ûëûñ£
ÒÇõÝÝ »ñÏÇÝù¿Ý ßáõß³ÝÇ å¿ë ³Ý¹áññáõÃ»³Ùµ ÏÁ Ãáñ³Û«
¸»é ÇÙ ó»ÕÇë ³ñÇõÝÝ»ñ¿Ý »õ ³õ»ñ¿Ý ãÇ Ï³ñÙñ³Í ÑáÕÇÝ íñ³Ý«
ÒÇõÝÝ ³ëïÕ»ñ¿Ý »õ ²ëïáõ³Í¿Ýª Ù³ñ·³ñïÇ å¿ë ÏÁ Ñ»Õ»ÕÇ«
ºõ µ³ñ»³ó³Ï³Ù áõ ½áõ³ñÃáõÝ áõ Éáõë³µáÛñ ÉáõëÝÏ³Ý«
ºñ¹ÇùÝ»ñáõÝ Ï³Ù ëåÇï³Ï µ³ñïÇÝ»ñáõÝ Ï³ï³ñ¿Ý«
Æñ Ù»Í³÷³é »õ Ùï»ñÇÙ ÅåÇïáíÝ Ûáõë³ÉÇóª
ÖáË³Ï»³óÇÝ »õ ³Ýå»ñ×ÇÝ Éáõë³Ùáõï¿Ýª Ý»ñë ÏÁ Ý³ÛÇ©©©£

Ø³ñ¹»ñÁ ¹»é »ñç³ÝÇ¯Ï »Ý©©©£ Ø³ñ¹»ñÁ ¹»é ´ÝáõÃ»³ÝÁ µ³ñÇùÇÝ Ñ»ïª
Ø¿Ï½Ù¿Ïáõ Ý³Ûáõ³ÍùÇ Ù¿çª Çõñ³ù³ÝãÇõñÝ Çñ ¹ñ³ËïÁ ÏÁ ï»ëÝ¿©©©£
Üáñ ï³ñÇÇ ÇñÇÏáõÝÝ ¿£ ²Ù¿Ý »ñ¹Çù Çñ Ëñ³Ë×³ÝùÇ Å³ÙÝ áõÝÇ«
ÂáÝÇñÇÝ ßáõñç« áñáõÝ íñ³Û ³Û·ÇÝ»ñáõÝ Ùñ·»Õ¿ÝÝ»ñÁ ÏÁ µáõñ»Ý«
ø³é³ëáõÝ ³ÝÓª Ù¿Ï ï³Ý ½³õ³Ïª µáÉáñ³ÏÇ Ýëï»ñ »Ý£
²Ù¿Ý Ñá·Ç Çñ ³éç»õÝ óÝÍáõÃ»³Ùµ ÙÁ Ï° ëÏëÇ«
Æñ ³ñÍ³Ã»³Û ³ßï³Ý³ÏÇÝ Ï³åáÛï ×ñ³·Á í³é»É«
àñáíÑ»ï»õ ³Û¹ å³ÑáõÝ« »ñ³½Ý»ñáõ Í³ÕÏ»åë³Ï ×³Ùµ³Ý»ñ¿Ý«
Ú³õ»ñÅ³Ñ³ñëÁ Ï³ÃÝ³Ù³ñÙÇÝ« Ù»ñÏ áïù»ñáíª ÚáÛëÁ Ó»éùÇÝª ÏÁ Ùûï»Ý³Û£
àõ Ù»Í Ù³ÛñÁ ÏÁ ëÏëÇ ïÝ»óÇÝ»ñÝ Çñ»Ýó ïÝáíÝ ûñÑÝ»Éáõ£
¬ §Ê³Õ³ÕáõÃÇ¯õÝ Ù»ñ ³Ûë ï³ñáõ³Û Ù»é»³ÉÇÝ« Ë³Õ³ÕáõÃÇ¯õÝ Ó»ñ µáÉáñÇÝ«
Ê³Õ³ÕáõÃÇ¯õÝ ³ßË³ñÑÝ»ñáõ ³Ý·áõÃÝ»ñáõÝ »õ Ó»ñ ëÇñïÁ Ó»½ ³å³õ¿Ý¦£
Ú»ïáÛ áïùÇª Ù³ïÕ³ß ÏáÛë»ñÝ áõ Ñ³ñëÝ»ñÁ Ñ³Ùµáõñ»Éáíª ³ÝáÝó Ï° Áë¿©
¬ ì³ÕÝ ³é³õûïª ³ñ»õÍ³·ÇÝª ÏáõÅÝ áõë»ñÝáõ¹ çñÇ ·³ó¿ù«
Ø¿Ý ÙÇ ï³ñÇ Çñ ³é³çÇÝ ³ñ»õÇÝ Ñ»ïª Çñ µ³ñÇùÁ ÏÁ µ»ñ¿«
àñå¿ë½Ç Ó»ñ ûñ»ñÁ çñÇÝ ÝÙ³Ý »ñÏ³ñ ÁÉÉ³Ý »õ ³ñ»õÇÝ å¿ë å³ÛÍ³é«
ì³ÕÝ ³é³õûïª ÙÃÝß³ÕÇÝª ³Û·áõÝ »ñ·Ý »ñ·»Éáíª
æñÇ ·³ó¿°ù« Üáñ ï³ñÇÇÝ« ³ÕµÇõñÝ»ñ¿Ý« ³ÏÝÃ³ñÃ ÙÁª áëÏÇ ¿« áñ ÏÁ í³½¿©©©£

´³Ûó ³Ûë ûñ»ñÝ áõ »ñ³½Ý»ñÁ ÙáËñ³óÝáÕ ã³ñÇùÝ»ñ¿Ý Ç í»ñ«
ÒÇõÝÝ »ñÏÇÝù¿Ý »õ ³ëïÕ»ñ¿Ý »õ ²ëïáõ³Í¿Ý«
¶»ñ»½Ù³ÝÇÝ ù³ñ»ñáõÝ å¿ë »Õ»ñ³Ï³Ý« í³ñ ÏÁ Ã³÷Ç©©©
ºõ ÉáõëÝÏÇÝ Ù³ÑÇÏÁ Ù³Ñáõ³Ý Ù³Ý·³ÕÇÝ ÝÙ³Ýª
ÆÝùÝ Çñ ¹¿ÙùÝ ³ñÇõÝÝ»ñáõÝ Ù¿ç ï»ëÝ»É¿Ý ½³ñÑáõñ³Í«
Î³ñÍ»ë Ã¿ Çñ Ù»ÕùÇÝ Ñ³Ù³ñ ³Ùå»ñáõÝ Ù¿ç ÏÁ ¹áÕ¹ÁÕ³Û©©©
ê»õ Ï³Õ³Ý¹Ç ÇñÇÏáõÝáíª ïÝ»óÇÝ»ñ ï³ÝÇùÇÝ ï³Ï ³Ûë å³Ñáõë«
¸³·³ÕÇ ÙÁ íñ³Û ÑëÏáÕ ë·³ÏÇñÝ»ñ »Ý µáÉáñÝ ³É«
ºñ·áÕ ãÇ° Ï³Û£ ÄåÇï ãÇ° Ï³Û£ Ð³ÙµáÛñ ãÇ° Ï³Û£ úñÑÝáõÃÇõÝÝ»ñÁ Ù³ñ³Í »Ý£
Ð³ñëÇÝ ÛáÛëÁ Ù³Ñ³ó»ñ ¿ »õ ³ÕçÇÏÝ»ñÝ ³ÕÇáÕáñÙ Ï³Ù ·»Õ³ÝÇ«
²ÝÏ³ñ»ÉÇ »õ ³ÝëïáÛ· ëñï»ñáõ ¿« áñ ÏÁ Ùï³Í»Ý©©©£
Ê»Õ× ×ñ³· ÙÁ ÃáÝÇñÇÝ íñ³Û« Ù³ÝÏ³Ý ÙÁ å¿ë ÏÁ Ù»éÝÇ©©©£
ºõ Ù»Í ÙûñÁ Ñ»Í»Í³Ýù¿Ý ³ÙµáÕç ë»ñáõÝ¹Á ÏÁ ëÏëÇ É³É©©©£
ÐáíÁ ¹áõñëÁ ³ÝÑÝ³ñÇÝ ÙáñÙáùÝ»ñáí ÏÁ ß³é³ã¿«
Ø»é»³ÉÝ»ñáõ Ï³ñ³õ³ÝÝ»ñ Ï³ñÍ»ë Ïáõ·³Ý ß³ñ Ç ß³ñ«
ÚÇß³ï³ÏÇ ÙÁ Ñ³Ù³ñ« ³Ù¿Ý Ù¿ÏÝ Çñ ïÝ³ÏÇÝ ·áó ¹éÝ³ÏÁ Í»Í»Éáõ©©©£
Úáõë³Ñ³ï ÙÁ« ³÷ ÙÁ ÙáËÇñ ÍáõÝÏ»ñáõÝ ï³Ï« ¹¿åÇ »ñÏÇÝù Ý³Û»É¿Ý«
Æñ µ³ó³Ï³Û Ù»ñÓ³õáñÇÝ Ùï³Í»Éáíª ¹»é Ï° ëÏëÇ ³ÕûÃ»É©©©£
ØÇÝãª å³ïÙáõÃ»³Ý ³ÕµÇõñÝ»ñÝ ³õ»ñ³ÏÇÝ ï³Ï ÏÁ ÏáÍ»Ý©©©
ºõ ³õ³Ý¹áõÃ»³Ý áëÏÇÇÝ ï»Õª Ù³ñ¹»ñáõÝ ¹¿Ùª ÙÇ³ÛÝ ³Ý¿¯Íù ÏÁ ÑáëÇ£

ՍէՐ

§²ñóáõÝùÝ»ñë á±ñ ·áñáíÇ ·ñÏÇÝ Ù¿çÝ »ë É³ÛÇ©©©
ºõ á±ñ Ñá·ÇÇÝ Û³ÝÓÝ¿Ç ÇÙ ³Ûë ëÇñïë ¹áÕ¹áçáõÝ«
¶Çß»ñÝ áõÝÇÙ ÙáñÙáùáõÙÇë ÙÇ³ÛÝ íÏ³Û«
ºñµ ³ëïÕ»ñáõÝ ³Ý¹áññáõÃ»³ÝÁ ï³Ï Ýëï³Íª
Î° ëÏëÇÙ »ë ÷Ýïé»É Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáí Ë»É³óÝáñ«
²ÝÃÇõÝ»ñáõ ÃáõÇÝ Ù¿ç¿Ý ²Ýáñ ³ëïÕÝ ÇÝÓ ³ÝÍ³ÝûÃ«
àñª ³ëïÕÇë Ñ»ï« ³å³Ñá°í »Ù« ëñïÇë Ñ³Ù³ñ ¿ ÍÝ»ñ©©©
´³Ûó µÝáõÃÇõÝÁ ·³ñáõÝÝ»ñáõë ¹¿Ù µéÝ³õáñª
²é³ùÇÝÇ Çñ³ÝÇë ßáõß³ÝÝ»ñÝ ³Ûë Ïáõë³Ï³Ý«
Æñ ³Ýûñ¿Ý ûñ¿ÝùÇÝ Ïñ³ÏÝ»ñáíÁ Ï° ³Ûñ¿©©©£
ØÇ³ÛÝ ÛáÛëÇÝ »ë Ååï»ó³Û« ÙÇ³Û ³Ýáñª ³ÝÍ³ÝûÃÇÝ«
àñ åÇïÇ ·³ñ ïÇñ³Ý³Éáõ« ßù»ÕáõÃ»³ÝóÝ ÇÙ Ù³ñÙÇÝÇë©©©
ØÇÝã»õ ³Ûëûñ »õ á°ã Ù¿Ï Ó»éù ÇÝÓ ãÁÝÍ³Û»ó«
êÇñáÛ í³ñ¹Ý ³ÛÝ í³ñ¹»ñ¿Ý ÝáõÇñ³Ï³Ý«
àñ »ñ¹áõÙÝ»ñáíª ³ñ»õÍ³·ÇÝ Ñ»ï ù³Õáõ³Íª ÏáõñÍùÇë íñ³Ý«
ºñ³½Çë Ù¿ç« ·áõñ·áõñ³ÝùÇë ï³Ï Ã³é³Ù¿ñ©©©£
à°ã Ù¿Ï Ñ³ÙµáÛñ »ë ãÇ ×³Ýãó³Û« áñ ·³ñ ×³ÏïÇëª
¸¿Ù ¹ñáßÙ»É ·ÇÝáíáõÃ»³Ý ³é»ÕÍáõ³ÍÝ ³ÛÝ ³Ý³ë»ÉÇ«
àñáõÝ Ñ³Ù³ñ ·»Õ»óÏáõÃÇõÝë« ·Çï»Ùª Çñ»Ý Ëáñ³Ý åÇïÇ ÁÉÉ³ñ©©©£
à°ã Ù¿Ï ÅåÇï« á°ã Ù¿Ï Ý³Ûáõ³Íù »õ á°ã Ù¿Ï µ³é ï³ñ÷³ÝùÇ«
¸»é ã»Ý »Ï³Í ³É»ÏáÍ»É í×Çï ëÇñïë ëÇñ³Íáñ©©©
ºõ ³Ûëå¿ë Éáõé« ³ëïÕ»ñáõÝ ï³Ï« ë³ñëáõéÝ»ñáõë Ùï³Í»É¿Ý«
ÆÙ ·³ÕïÝÇùÇë »ë ³Ý·¿ï« ëáË³ÏÇ ÙÁ å¿ë ë¿ñÁ Ï° »ñ·»Ù©©©£
Üáñ¿Ý »ñÏÇÝù ÏÁ Ý³ÛÇÙ« ÙÇßï ³ëïÕ»ñÁ Ëáõ½³ñÏ»Éáíª
ºõ »ñµ ï»ëÝ»Ù« áñ µÇõñ³õáñ ³Û¹ áëÏ»ßáÕ í³ñ¹»ñ¿Ý ÙÇÝ«
Ú³ÝÏ³ñÍûñ¿Ý« ·ÉËáõë íñ³Ý« Ï³åáÛïÇÝ Ù¿çÁ ÏÁ Ù»éÝÇ©©©
¼³ñÑáõñ³Ýùáíª ÏÁ Ñ³ñóÝ»Ù »ë ÇÝÍÇ©©©
¬ à¯í ·Çï¿« Ã¿ áñá±õÝ ³ëïÕÝ ¿ñ« áñ ÙáËñ³ó³õ ³Ûë å³Ñáõë«
²Ýá±ñÝ ³ñ¹»ûù« áñ Ö³Ï³ï³·ñ¿Ý ÇÙ ëÇñáÛë ¿ñ ë³ÑÙ³Ýáõ³Í« ¬

Ú»ïáÛ ³Ûëå¿ë ÇÙ ù³Õóñ³Ñáë Ù³½»ñë áõë»ñ¿ë í³ñ©©©
²ñÙáõÝÏÝ»ñë ÍáõÝÏáõÁÝ»ñáõë íñ³Û Û»Ý³Íª
ºõ ÇÙ »ñÏáõ Ó»éù»ñáõëª
Ø³ñÙ³ñ Ã³ëÇ ÙÁ Ó»õÁ ï³Éáíª
Ð»Í»Í³¯Ýùáí ëÇñáÛë Ï³ÛÍ»ñÝ ³Ýáñ Ù¿çÝ »ë Ï° ³ñï³ëáõ»Ù©©©¦£

ԳԵՐԵՁՄԱՆՆԵՐԷՆ ԱՊԱՇԱՒ

§ºé³Ñ³ñÇõñ Ñ³½³ñ³õáñ Ý³Ñ³ï³ÏÝ»ñë ³Ñ³õ³ëÇ°Ï«
²ñ³ñ³ï»³Ý ÑáÕ»ñáõÝ ï³Ï ß³ñ Ç ß³ñ«
ØÇÝã»õ ³Ûëûñ Ó»½ Ï° ëå³ë»Ýù« ¹áõù áñ Ïéáõ¿Ý Ëáõë³÷»ó³ù«
¸áõù« áñ ½Ù»½ ÏáËáï»Éáí« Ù»ñ íñ¿ÅÇÝ ³Ýíñ¿Å«
Ø»ñ ó³ëáõÙÇÝ ³Ýï³ñµ»ñ«
Ø»ñ ³ñÇõÝÇÝ ¹¿Ù ³é ¹¿Ù« Ó»ñ ³ãù»ñÁ ÷³Ï»É¿Ý«
Ø»ñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñÁ ÏÇë³Ù»é« Çµñ ³Ý·á¯õÃ ÃßÝ³ÙÇÝ»ñ«
Ò»ñ áïù»ñáíÝ ÏáËáï»É¿Ý Ñ»é³ó³ù©©©£
ÐéÝ¹ÇõÝÝ»ñÁ Ù»ñ Ñá·»í³ñùÇÝ« ãÇ Ïñó³Ý Ó»ñ Ë»¯Õ× Ëáõ×³åÁ Ï³ë»óÝ»É«
ºõ Ó»ñ ëáõñ»ñÁ« í³ï»ñáõ å¿ë« Ó»ñ »ï»õÁ Ý»ï»É¿Ý«
Ò»ñ ÏáñÍ³ÝáõáÕ ù³Õ³ùÝ»ñ¿Ý Ëáõ×³å»óÇù©©©£
¬ Ò»½Ý¿ ß³ï»ñÁ Ù»½ Ù³Ûñ»ñëª µáó»ñáõÝ Ù¿çÁ ÃáÕáõóÇÝ©©©
¬ Ò»½Ý¿ ß³ï»ñÝ Çñ»Ýó Ñ³ÛñÝ ÇëÏ ÏéÇõÇÝ Ù¿ç áõñ³ó³Ý©©©
¬ ²ÙáõëÇÝë ëïáõ»ñÇ ÙÁ å¿ë Ï° ³ÝÑ»ï³Ý³ñ«
ØÇÝã Ù»ñ áñ¹ÇÝ Ýáñ³ÍÇÝ« ¹³ÑÇ×Ý»ñÁ ï³å³ñÝ»ñáíª
ÆÙ Ù»ñÏ³óáõ³Í ÍáõÝÏÇë íñ³Ý«
Î³ñ³åÇ¯ ÙÁ å¿ë Ïáïáñ»óÇÝ©©©£
¬ ºë »Õµ³Ûñ Ù° áõÝ¿Ç« ÑáÕÇÝ ï³Ï¿Ý ¹»é ÏÁ ÛÇß»Ù«
ä³ïáõáÛë Ñ³Ù³ñ Ý³Ë ½Çë Ù»éóáõó«
ºõ Û»ïáÛ ÇÝù Ù³ñïÝã»Éáí Ù³Ñ³ó³õ©©©£
¬ ÆÙ ½³õ³Ïë »ûÃÁ ·ÇõÕ»ñ »ûÃÁ ·Çß»ñ å³ßïå³Ý»ó«
¼³õ³ÏÇë Ñ»ï« ³Û¹ ·ÇõÕ»ñÁ« Ï³ñÍ»Ù ³Ûëûñ ¹»é Ï° ³åñÇÝ©©©£
¬ ì³ï»ñáõÝ Ù¿ç í³ïÝ »ë »Õ³Û« ÃßÝ³ÙÇÇÝ Û³Ý¹ÇÙ³Ý«
ºñµ ·ÃáõÃÇõÝ å³Õ³ï»Éáí »ë ÇÙ íÇ½ë »ñÏ³ñ»óÇ©©©
¬ ºë ÇÙ Ñ³Ûñë ã»¯Ù Ùáé³Ý³ñ©©© »ë ÇÙ Ñ³Ûñë ã»¯Ù Ùáé³Ý³ñ«
²Û¹ ³É»õáñ Í»ñáõÝÇÝ« ³õ³Ý¹³Ï³Ý ¹Çõó³½ÝÇ å¿ë«
Øûï³õáñÇÝ« Ñ»é³õáñÇÝ« ³ÝÍ³ÝûÃÇÝ ëÇñáÛÝ Ñ³Ù³ñ«
ºñÏ³ñ ûñ»ñ Ù³ù³é»É¿Ý Ù»Í ¶³Õ³÷³ñÁ Éáõë³õáñ»ó©©©£
¬ î³ëÁ ï³ñáõ ïÕ»Ï ÙÁ Ï³ñ Ù»ñ ù³ÕùÇÝ Ù¿ç«
¬ Ø»é»³É Ùûñë ÝÙ³Ý »ë« á¯ñã³÷ ÝÙ³Ý »ë ³Ýáñ« Áë³õ ÇÝÍÇ«
ºõ Çñ Ù³ñÙÇÝÁ å³ïÝ¿ß Áñ³Í« áïù»ñáõë ï³ÏÝ ÇÝÏ³õ«
úñ ÙÁ Û»ïáÛ« Çñ ¹Ç³ÏÝ ³ñóáõÝùÝ»ñáõë Ñ»ï Ã³Õ»óÇ©©©£
¬ àã á°ù ã»Ï³õ ½Çë Ù»éóÝ»É©©©
¶»Õ»óÏáõÃÇõÝë ·»ñÙ³ñ¹Ï³ÛÇÝª ëáëÏáõÙ Ï° ³½¹¿ñ©©©
´³Ûó ³ãù»ñáõë ï»ë³ÍÝ»ñ¿Ýª ³é³õûï ÙÁ Ã³ñß³Ù»ó³Û©©©
¬ à±õñ »Ý ³ÝáÝù« áñáÝù ÷³Ë³Ý« Çµñ ï³ñ³·Çñ Ï³Ù ëïñáõÏ©©©
²½³ïáõÃ»³Ý Ó³ÛÝ»ñÁ Ù»ñ áëÏ»ñùÁ Ë»ÝÃ»óáõóÇÝ©©©
¶³ñáõÝÝ»ñáõ Í³ÕÇÏÝ»ñÁ ³ÛÝã³÷ Ñá¯Í »Ý« ³ÛÝã³÷ Ëá¯ñ«
Î³ñÍ»ë Çñ»Ýó ³ñÙ³ïÝ»ñÁ Ù»ñ ëñï»ñáõÝ Ï° »ñÏ³ñÇÝ©©©
Æñ»Ýó µáÛñÁ í³ñ ëáõ½áõ»Éáí Ù»ñ ³ãù»ñÁ Ï° ³ñµ»óÝ¿©©©
²éáõÝ»ñÁ ÏÁ Ï³ñÏ³ã»Ý©©© »ë ÏÁ Éë»Ù©©©
ºõ á¯í ·Çï¿ í»ñÁª Ù»ñ ³ÕµÇõñÁ áñã³¯÷ çÇÝç ¿«
¶³éÝáõÏÝ»ñÁ ÍÝ»ñ »Ý »õ Ù»ñ íñ³Û¿Ý Ù³Û»Éáíª ×³ñ³Ï»Éáõ ÏÁ í³½»Ý©©©
²ñÓ³·³Ý·Á Ï° ÇÙ³Ý³±ù« ï»ë¿ù ÇÝãå¿ë¯ Ï° áëïáëï»Ý©©©
¬ ÂéãáõÝÝ»¯ñÁ« ÃéãáõÝÝ»¯ñÁ« ÇÙ Ï³ñûï¿ë »ë ÙáËÇñÇ ÏÁ í»ñ³ÍáõÇÙ©©©
ÊÝÓáñ»ÝÇÝ Í³ÕÏ»ñ ¿©©© »õ Ù¿ÏÁ Ï³Û« áñ ÇÝÓ Ñ³Ù³ñ«
ÆÙ ³ãù»ñáõë ë¿ñ¿Ý Ïáõñó³Í©©© ÙÇÝ³õáñÇ¯ÏÁ Ï° ³ñï³ëáõ¿¯©©©
¬ ºë ÷ñÏáõÃ»³Ý »ñ·»ñáõÝ Ó³ÛÝÁ í³Õá¯õó ¿« áñ Éë»ñ »Ù©©©
²ï»ÉáõÃÇõÝÁ ÙáËÇñÝ»ñáõÝ ï³Ï Ù»é»ñ ¿©©©
´³Ûó á±õñ »Ý ³ÝáÝù« áñ Ñ»é³ó³Ý©©©
Àë¿°ù ÇÝÍÇ« Ù»±Ýù »Ýù Ù»é»³É« Ã¿ ³ÝáÝù©©©
¬ Ì»ñáõÝÇÇ ÇÙ³ëïáõÃ»³Ýë Ñ³õ³ï³ó¿°ù«
²ÛÝ áñ ÏéÇõÁ ãÁëÇñ»ó« ³ñÅ³ÝÇ ã¿ ³Ûë ûñáõ³Ý©©©
Ø»é»ÉÝ»ñÝ ³ÝáÝù »Ý« áñáÝó Ñ³Ù³ñ Ù»Ýù Ù»é³Ýù£
²ÝÙ³ÑáõÃÇõÝÝ Ù»½Ç ¿ »õ ³å³ß³õÝ ³Ýû·áõï«
Æ±Ýã ÷áÛÃ Ù»½Ç« »Ã¿ Ù»ñ áëÏáñÝ»ñ¿Ý Ï»ñïáõ³Íª
²½³ïáõÃ»³Ý ï³×³ñÝ»ñáõ Ëáñ³ÝÇÝ
ÌÝñ³¹ñ»Éáõ ¹»é ã»Ï³Ý©©©£
ºë ÏÁ Éë»Ù Ó³ÛÝ»ñÁ »ñÇï³ë³°ñ¹ Ï³Ùù»ñáõÝ«
àñáÝù á°ã ÷³Ëáõëï »Ý ×³Ý³ã¿ñ »õ á°ã ³É »ñ¹ÇùÝ ûï³ñ«
²å³·³Ý ³É ³ÝáÝóÝ ¿« ²ñß³ÉáÛëÝ ³É ºñç³ÝÏáõÃ»³Ý©©©
Ø»é»ÉÝ»ñÝ ³ÝáÝù »Ý« áñáÝó Ñ³Ù³ñ Ù»Ýù Ù»é³Ýù©©© ¬¦£

ՄԱՅՐԸ ԻՐ ՁԱՒԱԿԻՆ

§Ø³ùáõñ ëÇñáÛë »õ Ù³ñÙÇÝÇë ¹á°õÝ åïáõÕë ³Ý¹ñ³ÝÇÏ«
ºë ¿Ç« áñ ÏáÕ»ñáõë Ù¿ç ëñµáõÃ»³Ý ÙÁ å¿ë ù»½ Ïñ»óÇ©©©
¾áõÃ»Ý¿ë ù³ÛÉ ³é³õ ùáõ ·áÛáõÃÇõÝ¹ ï³ñ³·Çñ«
ºõ ëïÇÝùÝ»ñëª »ñÏáõ ·³ñáõÝ Çñ»Ýó Ï³ÃáíÁ Ù³ñ·³ñï¿«
ºñÇï³ë³ñ¹ ³Û¹ Ñ³ë³ÏÇ¹ ÏïñÇ× ï»ëÇÉùÁ ïáõÇÝ£
ºë ¿Ç« áñ ÇÙ Ï»³Ýùë µ»ññÇ å³ñï¿½ ÙÁ ÁñÇ«
àõñ ùáõ Ï»³Ýù¹ ³ÝÙ»Õûñ¿Ý ³×»ó³õ©©©£
ÆÙ ³ñóáõÝùë ù»½ áéá·»ó« ÅåÇïÝ»ñë Çµñ»õ ³ñ»õ«
ÆÙ Ñ³ÙµáÛñë Çµñ ûÍáõÙ« ßñÃáõÝùÝ»ñë Çµñ ßáõß³Ý«
ºõ ûñûñÝ»ñëª »ñ·Çë Ù¿ç¿Ý Çµñ ½»÷Çõé©©©
²Ûë µáÉáñÝ »ë ³ÝËïÇñ »õ ÉÇáõÉÇ ù»¯½ ç³Ùµ»óÇ£
úñûñáóÇ¹ ³éç»õª ÉáõëÝÏÇÝ å¿ë »õ ·»Õ³ÝÇ¯ »õ ³ñÃá¯õÝ£
¶Çß»ñÝ»ñáõ ã³ñ á·ÇÝ»ñÝ ùáõ ³ÝáõñçÇ¹ í³ñ¹³ëï³Ý¿Ý
ºë ¿Ç« áñ ÇÙ ÙÇ³ÙÇï ³ÕûÃùÝ»ñáíë Ñ³É³Í»óÇ©©©£
ºë ¿Ç« áñ ùáõ ÍÝáõÝ¹ ³é³Í ·³ñáõÝÇ¹ ·ÇÝáíáõÃ»³ÝÁ Ù¿ç¿Ý«
²é³çÇÝ Ñ»Õ« »ë ¿Ç« áñ Ù»ñ »ñ¹ÇùÇÝ íñ³Û áïùÇª
øáõ ³é³çÇÝ Ý³Ûáõ³Íù¹ ³ñ»õÇÝ ¹¿¯ÙÁ µ³óÇ©©©
ºõ µÝáõÃ»³Ý ³Û¹ Ññ»Õ¿Ý Ñ»Õ»ÕÇÝ ï³Ï«
øáõ Ýáñ³ÍÇÝÇ ÍÇÍ³Õ¹ ³ÛïÇ¹ íñ³Ûª
ºë ¿Ç« áñ ³é³çÇÝ Ñ»Õ ²ëïÍáõë Ñ»ïÁ ï»ë³Û©©©£
²¯Ñ« ¹»é ÏÁ ÛÇß»Ù Ù»ÏÝ³Í ûñáõ³Ý¹ ³ÛÝ ³ßáõÝÁ ³ÝÓñ»õáï
ºñµ ï»ñ»õÝ»ñÁ Í³é»ñ¿Ý« ³ñóáõÝùÝ»ñáõë Ñ»ï Ï° ÇÛÝ³ÛÇÝ©©©
ºõ ï³ñÇÝ»ñÁ ¹»é ï³ñÇÝ»ñáõ »ï»õ¿Ý ¹³·³ÕÝ»ñáõ å¿ë Ï° ³ÝóÝÇÝ©
´³Ûó á°ã ³ñóáõÝùë ¹³¹ñ»ó³õ« áã ï»ñ»õÝ»ñÝ Çñ»Ýó Ù³Ñ¿Ý©©©©
ÚÇß³ï³Ï¿ë »ë ÏÁ ëáëÏ³Ù©©© »ñµ ¹é³ÝÁ ÏÁ Ý³ÛÇÙ«
âáñë ë»õ³¹¿Ù Ù»é»ÉÏÇñ ×³Õ ÙÁ Çñ»Ýó áõë»ñáõÝ«
Ðûñ¹ Ù³ñÙÇÝÁ ÙÇÝã»õ ³Ûëûñ« ¹»é« Ï³ñÍ»ë«
Þï³å³ù³ÛÉ Çñ ïÝ³Ï¿Ý ¹áõñë ÏÁ Ñ³Ý»Ý©©©£
²ÛÝ ûñ»ñ¿Ý »ë ÇÙ ·ÉËÇë ÇÙ ÙáËÇñë ÏÁ ã³÷»Ù«
àõ ¹áõÝ ³Û¹å¿ë ¹»é ï³ñ³·Çñ«
²Û¹ ¹éÝ³Ï¿Ý ÙÇÝã»õ ³Ûëûñ Ý»ñë ãÇ Ùï³ñ«
´³Ûó »ë Ï³ÙùÇë Ïñ³ÏÝ»ñáíÁ ²ëïÍáõë ¹¿Ù åÇïÇ ÏéáõÇÙ©©©
Î»³ÝùÇ°Ý ÷³ñ³Í« ÛáÛëÇÝ ÷³ñ³Í« »õ ³ñ»õÇ°ë »õ ³ñ»õÇ°¹ª
Ø³Ñáõ³Ýë ¹¿Ù« Ùûñ ÙÁ áõÅáíÁ åÇïÇ ÏéáõÇÙ©©©
ºë Ï»³¯Ýù Ï° áõ½»Ù« ½³õ³°Ïë« ³åñÇ¯É Ï° áõ½»Ù« ³åñÇ¯É Ï° áõ½»Ù©©©
ÆÙ Ù³ñÙÇÝë ³Ûë ïÝ³Ï¿Ý ·»ñ»½Ù³ÝÝáó åÇïÇ ã»ñÃ³Û«
ØÇÝã»õ áñ ¹áõÝ ³é³õûï ÙÁ ÝáÛÝ ë»Ù»ñ¿Ý Ý»ñë ãÇ ÙïÝ»ë©©©¦£

ԱՌԱՔԵԱԼԸ

§ºÕµ³ÛñÝ»°ñ« »ë ×³Ï³ï³·ñÇë Ñ³õ³ï³ñÇÙ«
Ø³ù³éáõÙÇÝ áõÕÇ¿Ýª Øï³ÍáõÙÇÝ Ùûï»ó³Û«
ºõ ³ÛÝ ûñ»ñáõÝ ³Ñ³õáñ« Ù¿Ý ÙÇ ëáõñ« áñ ÏÁ ÷ßñáõ¿ñ«
Ø³ñïÇÏÝ»ñáõ áïù»ñáõÝ ï³Ï«
Ø¿°Ý ÙÇ ßÕÃ³Û« áñ ûÕ³Ï ûÕ³Ïª
Ø»ñ áõë»ñ¿Ý ¹¿åÇ ÑáÕÁ ÏÁ Ñáëáõ¿ñ«
ºëª ³Ûë Ýáñ ûñáõ³Ý ²ñß³ÉáÛëÇÝ« Ù³ÝÏ³Ý ÙÁ å¿ë ÏÁ Ååï¿Ç©©©£
Ø³ñï³¹³ßïÇÝ íñ³Û Ù»é³Í ÁÝÏ»ñÝ»ñáõë ùáí ÍÝñ³¹Çñ«
²ÝáÝó ßñÃáõÝùÝ Ñå³ñïáõÃ»³Ùµ Ñ³Ùµáõñ»É¿Ý«
Î° ûñÑÝ¿Ç¯ Ó»½« ½Ç ¹áõù ³Ýáñ ÍÝáõÝ¹ ïáõÇù©©©£
ö³¯éù Ïáõï³ÛÇ »ë Ó»ñ áëÏ»Õ¿Ý ÏáÕ»ñáõÝ«
à¯í Ñ³Û Ù³Ûñ»ñ« áñ Ù»½ ÍÝ³ù£
´³Ûó »ñµ ³õ»ñÝ áõ ³ñóáõÝùÁ ¹³¹ñ»ó³Ý«
ºñµ ²ñ¹³ñáõÃÇõÝÁ ëÏë³õ ßáõß³ÝÇ ÙÁ ÝÙ³Ý Í³ÕÏÇÉ«
ºñµ ²å³·³Ý ÏÁ ÉáõëÝ³Û »õ Üáñ Î»³ÝùÁ ÏÁ ÍÝÇ«
ÆÝãá±õ Ñ³Ù³ñ ÏÁ Û³Ù»Ý³ù ²ëå»ïÝ»ñáõ ç³Ñ¿Ý Û»ïáÛ«
Øï³ÍáõÙÇ »õ Ù»ÍáõÃ»³Ý ç³Ñ»ñÝ ³É ¹áõù í³é»Éáõ©©©£
¸á°õù« ²ñáõ»ëïÝ»ñáõ »õ ¶ÇïáõÃ»³Ýó í³ñ¹³å»ïÝ»°ñ«
²ñ·³ë³µ»ñ ºñ³½Ý»ñáõ Ï³Ù ²ñÅ¿ùÇ ëï»ÕÍÇã«
¸á°õù« ²ñÑ»ëï³õáñ« Ö³ñï³ñ³·¿ï« àëï³Ý³Ï»ñï Ï³Ù ÐÙáõï«
¸á°õù« ÆÙ³ëïáõÃ»³Ý ïÇñ³å»ï Ï³Ù ¶Çõï»ñáõ Ëáõ½³ñÏáõ«
¸á°õù« áñ Ï»³ÝùÁ ÏÁ Ïáñ½¿ù »õ ÑáÍ ÝÇõÃ¿Ý »õ ·³ÕïÝÇù¿Ý«
ÎéÇõ¿Ý í»ñçª áñáÝáõÙÇ »õ Ùï³ÍÙ³Ý ¹³ßï»ñÁ Ó»½ Ï° ëå³ë»Ý©©©£
´áÉáñ¹ Ù¿Ï Ó»ñ ×³Ï³ïÝ»ñáíÁ Í³Ýñ³ËáÑ«
Ð»éáõÝ»ñ¿Ýª Ð³Ûñ»ÝÇùÇÝ í»ñÏ»Ýó³ÕÙ³ÝÁ Û³é³ç³ó¿ùª
¸³ñ»ñáõ ë»õ Ë³õ³ñ¿Ý ÉáÛëÇ ×³Ùµ³Ý ³ñûñ»Éáõ£
ê»ñáõÝ¹Ý»¯ñ Ï³Ý ÇÙ³ëïáõÃ»³Ý Í³ñ³õÇ«
àõÕ»ÕÝ»ñ Ï³Ý »ñÇï³ë³ñ¹ª ë»ñÙÝ³ó³ÝÇÝ ëå³ëáÕ«
ø³Õ³ùÝ»ñ Ï³Ý« áñ ÏÁ Ñ»Í»Ý ³õ»ñÇÝ ï³Ï ³Ñ³ñÏáõ«
ºõ ÑáÕÁ Ï³Û ¹»é« ÛÕÇ å»ñ×³ÝùÝ»ñáí µ»éÝ³õáñ«
Â³·áõÝ ÛáÛëÇ »õ Ñáõñ»ñáõ ßï»Ù³ñ³Ý©©©£
²¯Ñ« ·¿Ã ³Ý·³Ù ÙÁ ¹áõù Ó»ñ ëñïÇÝ ¹ÇÙ»ó¿ù«
ºõ Ó»ñ ÙÇïùÁ Ø³ñ¹ÏáõÃ»Ý¿Ý åïÕ³õáñáõ³Íª
Ò»ñ ëñµ³½³Ý ×³Ý³å³ñÑÝ Çñ ÈáÛëáíÁ åÇïÇ ·Í¿¦£

ՈՐԴԻՆ ԻՐ ՀՕՐԸ

§Ð³Ûñ ÇÙ« ¹»é ÙÇÝã»õ á±ñ ³ñ»·³Ï¹ »ëª ùáõ áñ¹Ç¹ª ù»½ª ³ÝÍ³ÝûÃ«
ºõ ¹áõÝ Çµñ»õ ûï³ñ³Ï³Ý åÇïÇ ³åñÇÝù©©©£
ºõ ùáõ ³ñÇõÝ¹ »ñ³ÏÝ»ñáõë Ù¿ç Ãá°Õ »é³Û«
Âá°Õ ³ãù»ñáõë Ù¿çÝ »ëª ÙÇÝã»õ ³Ûëûñ óáÉ³óÝ»Ù
ÚÇß³ï³ÏÝ ³ãù»ñáõ¹«
Âá°Õ ÇÙ ëÇñïë ùáõ ëÇñáÛ¹ Ñ³Ù³ñ áÕáÕáõÇ©©©£
Âá°Õ Ñ³ë³Ïë ëÏëÇ ùáõ Ñ³ë³ÏÇ¹ Û³ñ áõ ÝÙ³Ý
ä³ñÙ³ÝÇÇ å³ÛÍ³éáõÃ»³Ùµë áõé×³Ý³É©©©£
Âá°Õ »ñ³½Ý»ñë ù»½Ùáí É»óáõÇÝ«
Âá°Õ ÇÙ ÙÇïùë Çñ Ã»õ»ñáíÝ« í³Ûñ³å³ñ«
ÂéÇã ³éÝ¿« Çñ ëï»ÕÍÇãÁ áñáÝ»Éáõ©©©
²Ûë ³Ù¿ÝÁ óÝáñùÝ»ñ »Ý ÇÝÍÇ Ñ³Ù³ñ«
ØÇÝã»õ áñ ùáõ ßñÃáõÝùÝ»ñ¹ Ñ³Ûñ³Ï³Ýª
âÇ Ùûï»Ý³¯Ý« Çñ»Ýó ÑáõñáíÝ« ³Ûë ×³Ï³ïë ëåÇï³Ï«
âÇ Ùûï»Ý³¯Ý« ³Ûë ×³Ï³ïëª »ñ³½Çë Ù¿ç Ñ³Ùµáõñ»Éáõ£

Æ¯Ýã ³éÑ³õáõÃÇõÝ« Ç¯Ýã ËáñÑáõñ¹« Ç¯Ýã ·³ÕïÝÇù©©©£
ÆÝÍÇ ÁëÇÝ Ã¿ª ³ãù»ñáõë Ù¿ç« ùáõ Ï»ñå³ñ³Ýù¹ Ï° ³ñï³óáÉ³Û©©©
ºõ µÇµ»ñáõë Ù¿çÝ »ë ùáõ ¹¿Ùù¹ ÝßË³ñÝ»ñá¯õ å¿ë ÏÁ å³Ñ»Ù«
´³Ûó ã»°Ù áõ½»ñ ÇÙ Ï³ñûï¿ë« ³ñóáõÝùÝ»ñáíë åÕïáñ»É ½³ÛÝ«
ØÇÝã»õ áñ ù»¯½ ·ñÏ»Éáíª ÇÙ ë³ñëáõé¿ë ã³ñï³ëáõ»Ù©©©¦£

ԱՅԳԵԿՈՒԹՔ

§²ßáõÝÁ á¯ñã³÷ ³é³ï »Õ³õ ³Ûë ï³ñÇ©©©
Æñ ³ñ»õÝ»ñÝ áõ ûñÑÝáõÃÇõÝÁ ¹Çõó³½Ý³Ï³Ý«
Ø»ñ ó³õ»ñ¿Ý« ÙáËÇñÝ»ñ¿Ý áõ Ù³Ñ»ñ¿Ý Û»ïáÛª
²ÝÑáõÝûñ¿Ý ¹³ßï áõ ÑáíÇï« ·ÇõÕ áõ ù³Õ³ù«
²ÝùÝÝ»ÉÇ ×áËáõÃÇõÝÝ»ñáí å³ñáõñ»ñ »Ý£
ÎÁ ·ñ»Ù ù»½ª ³ÛÝ ï»ëÇÉùÝ ï³ñûñÇÝ³Ï« ½áñ »ë ï»ë³Û©©©£
²Û·»ÏáõÃùÇ ³ñß³ÉáÛëÝ ¿ñ ³Ûë ³é³õûï«
ÐÇÝ ûñ»ñáõ ÝáÛÝ ³ÕµÇõñÝ« ÑÝÓ³ÝÇÝ ¹¿Ùª
Ø»ñ Ù³ÝÏáõÃ»³Ý Ñ³Û»ÉÇÝ »Õ³Í ³õ³½³ÝÇÝ Ù¿çÁ Ï° »ñ·»ñ«
²ÛÝå¿ë »ñ· ÙÁ« áñ ÙÇÙÇ³ÛÝ áñµáõÃÇõÝÁ ÏÁ Ñ³ëÏÝ³Û©©©£
²Û·ÇÝ»ñáõÝ Ù¿ç« áÕÏáÛ½Ý»ñÁ áñÃ»ñ¿Ý í³ñ«
î³ñ³·ñÇÝ ×³Ùµ³Ý»ñáõÝ ¹¿Ù ëå³ëáÕª
ÚáÛë¿Ý í³éáõ³Í ëñï»ñáõÝ å¿ë Ï° ³Ûñ¿ÇÝ©©©£
ºõ µÇõñ³õáñ Ñ³ïÇÏÝ»ñÁ ³Ù¿ÝûñÑÝ»³É Ë³ÕáÕÇÝ«
Ð³Ûñ»ÝÇùÇ¹ Ï³åáÛïÇÝ ï³Ï í»ñ³Í³ÕÏáÕª
¶Çß»ñÝ»ñáõ ³ëïÕ»ñáõÝ ã³÷ ¿ÇÝ ³ÝÃÇõ©©©£
ÂÃ»ÝÇÇÝ Ï³ï³ñ¿Ý« Ï³ñûï³Ï¿½ ÏéáõÝÏÝ»ñ«
Æñ»Ýó Ï³ÝãÁ »ñ·»Éáí ¹¿åÇ ³ñï»ñÁ Çç³Ý£
²Û·ÇÝ»ñáõÝ Ëáñ»ñ¿Ý óÝÍáõÃ»³Ý Ó³ÛÝÁ ÏÁ ½»Õáõñ«
²ñï»ñáõÝ Ù¿ç Çñ»Ýó ÑÝÓ³Í óáñ»³ÝÇÝ ßáõñçª
Ð³Û Ñ³ñëÝ»ñÝ Ï³É»ñáõÝ ¹¿Ù ³ÙµáÕç ûñÁ å³ñ»óÇÝ©©©£
²Û·»ÏáõÃÇ ³é³õûïÝ ³Ûëª Ù»ñ ³é³çÇÝ ½³ñÃûÝùÝ ¿ñ©©©
î³ñÇÝ»ñáõ Ù»ñ ëáëÏáõÙ¿Ý »õ ëáõ·¿Ý »ïùª
Ú³ñáõÃÇõÝÝ ¿ñ Ï³ñÍ»ë ³Ûëûñ »õ Ù³ñ¹»ñáõÝ »õ µÝáõÃ»³Ý©©©£
²Ûë ³ßË³ï³ÝùÇ »õ ·ÇÝáíáõÃ»³Ý ûñ¿Ý Û»ïáÛ«
ºñµ ·Çß»ñÝ Ã³õÇßÝ»ñáõ ÝÙ³Ý ÇÝÏ³õ©©©
ºõ áëÏ»Õ¿Ý áÕÏáÛ½Ý»ñÁ ÏÁ Ñ³Ý·ã¿ÇÝ ï³ßï»ñáõÝ Ù¿çÁ µÉáõñ µÉáõñ«
²ÕµÇõñÇÝ ùáí« áõñ ¹áõÝ ÇÝÓÙ¿« ³é³õûï ÙÁ« Ñ³ÙµáÛñáí ÙÁ µ³ÅÝáõ»ó³ñ©©©
ºë ùáõ ùáÛñ¹ª í×Çï ³ãùáí àñµáõÑÇ«
Ú³ÝÏ³ñÍûñ¿Ý« Ï³ñÍ»ë Ù»ñ í³Ë×³Ý³Í Ñ³ÛñÁ ï»ë³Û©©©£
ºëª ë³ñë³÷¿ë ¹áÕ¹áçáõÝ©©© ÇÝù ·áñáí¿Ý ½Çë ·ñÏ»Éáí«
Æñ Ó»éù»ñÝ Ù³½»ñáõë Ù¿ç ÙËñ×»É¿Ý©©©
òÝÍáõÃ»Ý¿Ý Ï³Ù ÑÇÝ ÛáÛë¿Ý Ñ»Í»Í»Éá°í Áë³õ ÇÝÍÇ©
¬ ²ÕçÇ°Ï« Ã»ñ»õë ¹áõÝ ãÇ ÏñÝ³ë ½Çë ×³ÝãÝ³É©©©
´³Ûó ÇÙ Ñá·áõë áõ ëñïÇÏÇë ëáõñµ åïáõÕÝ »ë©©©
Þ³ï»ñáõÝ å¿ë« »ë ³É ûñ ÙÁ« Ó»ñ µáÉáñÇÝ Ñ³Ù³ñ Ù»é³Û©©©
ºõ ÍÝ³Í ûñ¿¹ »õ ³ñ»õ¿¹ ÙÇÝã»õ ³Ûëûñ«
²Ûë ³ÛÝ ï³ñÇÝ ¿ª ³é³çÇÝ«
àõñ Ñ³ÛáõÃ»³Ý ³Û·ÇÝ»ñáõÝ áñÃ³ïáõÝÏ»ñÁ Ï³ñÙÇñ«
¶ñ¿° »Õµûñ¹« ³é³Ýó ³ñ»³Ý »Ý ÍÉ»ñ©©©£
ÐÇÝ ù³ÕóñáõÃ»³Ýó ëïáõ»ñÝ ³Ûëª Ûëï³Ï ³ãù»ñë Ãñç»ó«
ºõ ÙáõÃÇÝ Ù¿ç« Çñ å³ï³ÝùáíÝ ³ëïÕ»ñáõÝ ï³Ï Ñ»é³Ý³É¿Ý«
àõñáõ³Ï³ÝÁ »ï ¹³éÝ³Éáíª ¬ Çñ³±õ« ³ñ¹»ûù Ù»ñ Ñ³ÛñÝ ¿ñ ¬
àõñáõ³Ï³ÝÁ »ï ¹³éÝ³Éáíª ³Û·»ÏáõÃù¿Ý ¹³ñÓáÕÝ»ñáõ Ã³÷ûñÝ»ñáõÝ »õë Áë³õ©
¬ ÐÇÝ ûñ»ñáõ ¹ñ³óÇÝ»°ñ »õ áõËï³õáñÝ»¯ñ ³ßË³ï³ÝùÇ«
úñÑÝ»³¯É ÁÉÉ³ù« »ñ·»ó¿°ù« ûñÑÝ»³¯É ÁÉÉ³ù µáÉáñ¹ ³É«
ºõ Ñ³õ³ï³ó¿°ù ³õ»ïÇëÇë« ·³ñáõÝÝ»ñáõ Ó»ñ Ýáñ ·ÇÝÇÝ«
²ñ¹³ñáõÃ»³Ý »õ Ó»ñ Ï³ÙùÇÝ ûñ¿ÝùÇÝ ï³Ï«
²ÛëáõÑ»ï»õ Ó»ñ ë³÷áñ¿Ý Ï³Ù ³ñÍ³Ã¿ ¹³ßËáõñ³Ý¿Ý«
Ð³õ³ï³ó¿°ù« ³é³Ýó ³ñ»³Ý åÇïÇ ËÙ¿ù©©©¦£

ՀԱՅ ԴԱՇՏԵՐՈՒՄ ՊԱՂԱՏԱՆՔԸ

§¬ ²ñ³ñ³ï»³Ý ³ßË³ñÑÝ»ñ¿Ý ÙÇÝã ÑáíÇïÝ»ñÝ º÷ñ³ï»³Ý«
Ø»ñ ÁÝ¹»ñùÝ»ñ¿Ý µ³ñÓñ³óáÕ å³Õ³ï³ÝùÝ áõ å³ñë³õÁ Ó»°½ Ï° áõÕÕ»Ýù«
Î»³ÝùÇÝ Ñ³Ý¹¿å ¹ñáõÅ³ÝÝ»°ñ« Ñ»é³óáÕÝ»°ñ« Ï³Ù »ñÏãáïÝ»°ñ©
Ð³É³Í³Ï³Ý Ï³Ù ³ùëáñ»³É« ¹á°õÝ íï³ñ³Ý¹Ç Ï³Ù ï³ñ³·Çñ«
à±õñ ¿ù« »õ á±õñ »Ý Ó»ñ µ³½áõÏÝ»ñÁ« áñ Ù»ñ ÏáÕ»ñÁ Ï°³ñûñ¿ÇÝ©©©
à±õñ ¿ù »õ ¹áõù ÑÇÝ ûñ»ñáõ ³ÝÏ³ß³é »õ ³ÝÏÝ×Çé ×³Ï³ïÝ»ñ«
ºñµ Ó»ñ ùñïÇÝùÝ ÑáõÅÏáõ »õ í»Ñ ÑáÕ³·áñÍÇ«
Ø³ñ·³ñïÇ å¿ë Ïáõ·³ñ ÑáëÇÉ Í³Éù»ñáõÝ Ù¿çÁ Ù»ñ ³ÏûëÇÝ«
ÐÇÝ ûñ»ñáõ Ó»éáõÁÝ»¯ñ« á±õñ ¿ù ¹áõù« Ó»éù»ñ ûñÑÝ»³É«
Ò»éù»ñ ³ÝåÇ¯ÕÍ« Ó»éù»ñ ÛáõéÃÇ¯ »õ ³ñ·³õ³¯Ý¹«
Ò»éù»ñ µ³ñÇ¯ »õ µ»ÕÙÝ³õáñ« Ó»éù»ñ íë»¯Ù »õ í×é³Ï³°Ý«
ºñµ óáñ»³ÝÇÝ ëñµ³½³Ý ë»ñÙÁ Ó»ñ ³÷ÇÝ Ù¿ç«
Ð³É³Í áëÏáõ Ñ»Õ»ÕÇ å¿ë É³ÛÝ³µáõéÝ ÏÁ ó³Ý¿ÇÝù©©©£
àõ ·áõÃ³ÝÇÝ »ñ·Á Ï° »ñ·¿Çù©©© »õ Ó»ñ »½Ý»ñÝ Û³ÕÃ³Ù³ñÙÇÝ«
Æñ»Ýó »ñÏ³ÃÁ ß³ÝÃ»ñáõ å¿ë Ù»ñ ÁÝ¹»ñùÁ ÙËñ×»É¿Ý©©©
²ñï³í³ñ¿ ³ñï³í³ñ« Ñå³ñïûñ¿Ý µ³é³ã»Éáí ÏÁ Ñ»ñÏ¿ÇÝ©©©
àõ Ý»ñ¹³ßÝ³Ï ³ÝÓñ»õÝ»ñÝ »õ ³ñ»õÁ« Ù»Í ûñ¿ÝùÇÝ ÏßÇéÝ»ñáõÝ Ñ³Ù»Ù³ï«
Î° ÇçÝ¿ÇÝ Ó»ñ ÑáÕÇÝ Û³ÝÓÝ³Í Ñ³ïÇÏÝ»ñÁ µ»ÕÙÝ³õáñ»É©©©£
ºõ »ñµ ³Ù³éÁ ÏÁ ÍÝ¿ñ Ï³Ù ³ßáõÝÇÝ Ù³Ñ¿Ý ³é³çª
ø³Õ³ùÝ»ñ¿Ý »õ ·ÇõÕ»ñ¿Ýª ·»ñ³Ý¹Çáí« Ù³Ý·³ÕÝ»ñáí µ»éÝ³õáñ«
Ð³½³ñÝ»ñáí Ïáõ·³ÛÇù« Ñ³Û ¹³ßï»ñ¿Ý Ø³ñ¹ÏáõÃ»³ÝÝ Çµñ ÁÝÍ³Û«
²ÝËïñ³Ï³Ý óáñ»³ÝÇÝ Ñ³ëáõÝ Ñ³ëÏ»ñÝ ÑÝÓ»Éáõ©©©£
´³Ûó ù³ÝÇ ·³ñáõÝ »õ ³Õ³ã³õá¯ñ ³ßáõÝÝ»ñ »Ï³Ý ³Ýó³Ý«
ºõ ³ÝÍ³ÕÇÏ áõ ³ÝåïáõÕ Ù»ñ ³Ýë³ÑÙ³ÝÁ Ó»½ Ï° ëå³ë¿©©©
²¯Ñ« ·Ã³ó¿¯ù Ñ³Ûñ»Ý³Ï³Ý »õ Ñ³õ³ï³ñÇÙ Ó»ñ ÑáÕ»ñáõÝ«
¶Ã³ó¿¯ù ³ÛÝ ³ÛñÇÝ»ñáõÝ »õ í³ñ¹Ç ÝÙ³Ý áñµ»ñáõÝ«
àñ ³é³õûï¿Ý Ûáõë³µ»Ï »õ ÇñÇÏáõÝ¿Ý »Õ»ñ³Ï³Ý«
Æñ»Ýó ÏáõñÍù»ñÁ ÏáÍ»Éáíª Ù»ñ ù³ñ³ó³Í ë»¯õ ÏáÕ»ñ¿Ý«
ºñÏáõ µá¯õé ÑáõÝÓù« ³¯÷ ÙÁ óáñ»³Ý ÏÁ å³Õ³ïÇÝ©©©£
àõ Ñ³Û ¹³ßï¿Ý ÏÁ Ñ»é³Ý³Ý« Ï»³ÝùÇÝ ûñ¿ÝùÝ ³ÝÇÍ»Éáíª
ºõ µÝáõÃÇõÝÝ ³É« Çñ µ³ñÇùÝ ³É« Çñ µ»ñù»ñÝ ³É« ³ÝÙ³ïáÛó£

¬ Ð³½³ñ³õáñ ï³ñÇÝ»ñáõ ¹áõù ³Ý³ñÅ³Ý Å³é³Ý·áñ¹Ý»ñ«
úï³ñáõÃ»³Ý »õ ÙáÉáõÃ»³Ý ×³Ùµ³Ý»ñ¿Ý Ù»½Ç ¹³ñÓ¿ù«
ÚáÛë¿Ý Ë³µáõ³Í Ï³Ù ³Õ¿ï¿Ý Ñ³É³Í³Ï³Ý« µ³Ûó ã³ñÇùÇÝ Û³ÕÃ³Ñ³ñáÕª
²ßË³ïáÕÝ»ñª µáÉáñ¹ Ù¿Ï Ó»ñ µ³ñ»·áõÃ µÝáõÃ»³ÝÁ ·ñÏÇÝ »Ï¿ù©
²Ù¿Ý µ³ñÇù Ù»ñ É³Ýçù»ñ¿Ý »õ É»éÝ»ñ¿Ý ÏÁ ÍÝ³ÝÇ©©©
²Ù¿Ý Ù»ï³Õ Ù»ñ Ë³õÇÝ ï³Ï Ññ³ß³ÝÇõÃ Çñ ·³ÝÓÝ áõÝÇ©©©
Ø»½Ù¿ ÙÇ³ÛÝ ÏñÝ³ù Ïáñ½»É ÚáÛëÇÝ áëÏÇÝ »õ ·ÇÝÇÝ»ñÝ ºñ³½ÇÝ©©©
Ú³ÕÃ³Ý³ÏÝ»ñÁ Ù»Ýù Ïáõï³Ýù áõ å³ñïáõÃÇõÝÝ»ñÁ Ù»½Ç »Ý©©©
ì»ñ³¹³ñÓ¿°ù« áñ¹ÇÝ»°ñ« Ó»ñ ·áõÃ³ÝÇÝ »õ ³ñûñÇÝ Å³Ý·Á Ýáñ¿Ý ëñµ»Éáõ©
Âá°Õ Ýáñ»Ý Ó»ñ ÑÝ³¹³ñ»³Ý Ñ³Ûñ»ÝÇ ÑáÕÁ Í³ÕÏáïÇ©©©
Âá°Õ Ù»ñ ÑáõÝÓù»ñÝ Ñáíï¿ ÑáíÇïª Íáí»ñáõÝ å¿ë ï³ñ³ÍáõÇÝ©©©
Âá°Õ Ï³É»ñÝ áõ áñ³Ý»ñÁ« µÉáõñ¿Ý í»ñ« ÉáõëÝÏÇÝ Ñ»ï µ³ñÓñ³Ý³Ý«
Âá°Õ Ñ³Û ÑáíÇõÝ« Ù³ñ·»ñáõÝ Ù¿ç« Çñ Ý³Ë³ÑûñÁ ÝÙ³Ý«
Æñ ëñÇÝ·ÇÝ ë³ñëáõéÝ»ñáíÁ Çñ ÑÉáõ ÑûïÁ ÑÙ³Û¿©©©
ÒáñÇÝ íñ³Û çñ³Õ³óÁ Ë³Õ³ÕáõÃ»³Ùµ Ãá°Õ ß³ñÅÇ©©©
àõ ³é³ïáõÃÇõÝÁ Ãá°Õ Ýáñ¿Ý ·³Û Ù»ñ ³ñï»ñáõÝ íñ³Û É³óáÕ
Ð³ÛÏ»³Ý ó»ÕÇÝ åÕïáñ ³ãù»ñÁ Éáõë³í³é»É©©©
²Ù¿Ý µ³ñÇù »õ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ ã³ñÇùÝ»ñáõ ³Ù¿Ý ¹³ñÙ³Ý«
Ø»ñ ËáñÑáõñ¹¿Ý« Ù»ñ Ë³õ»ñ¿Ý« Ù»ñ ûñ¿Ýù¿Ý å¿ïù ¿ Ûáõë³É©©©
àõ ³Ûëå¿ëª ÒÇÃ»ÝÇÇÝ áëï»ñáõÝ Ñ»ï ³ëïáõ³Í³µáÛë«
êáõñÝ ³É Ù»½Ù¿ ÏÁ ÍÝ³ÝÇ« ëñµáõÃÇõÝÝ ³É òáñ»³ÝÇÝ©©©¦£

1909-1910

ԲՆՈՒԹԵԱՆ ԼԱՑԸ

¥ê Æ Ð à ô Ü¤
ºÕ»ñ»ñ· ³é³çÇÝ

ø»°½« ã³ñ³½ûñ ûñ¿ÝùÝ»ñáõ »õ ³Ýã³÷»ÉÇ ³Ý³ñ¹³ñáõÃ»³Ý ³Ûëûñáõ³Ý Ù³ñ¹ÏáõÃ»³Ý«
ºõ ù»°½« Ù³ñ¹ÏáõÃÇõÝª áñ »Õµ³ÛñáõÃ»³Ý ³å³éÝÇÇÝ ïÇñ³óáÕ áëÏ»Õ¿Ý ÑëÏ³Ý åÇïÇ ÁÉÉ³ë«
Ò»ñ »ñÏáõùÇÝ Ñ³Ù³ñ« »ëª ³ñ»õ»ÉùÝ»ñáõ »õ ³ñ»õÝ»ñáõ Çï¿³å³ßï »õ ÁÙµáëï ùÝ³ñ³õáñë«
ò³õ³ÏáÍ ó»ÕÇë µ³ñÏáõÃ»³Ý µáóÁ »õ Çñ ³õ»ñáõ³Í ³ßË³ï³ÝùÇÝ ÙññÏ¿ µáÕáùÁ åÇïÇ µ»ñ»Ù©©©£
´³Ûó Ç¯Ýã ³ñóáõÝùáí ³ñÅ³Ý ¿ñ ÇÙ ëáëÏáõÙÝ»ñáõ Ýáñ ëáõ·ë ³ñï³ëáõ»É«
Æ¯Ýã µ³é»ñáí »õ Ç¯Ýã Ùáõñ×»ñáí ³ï»ÉáõÃ»³Ýóë áõ ëÇñáÛë ³ßï³ñ³ÏÝ»ñÁ Ïé³Ý»É«
Æ¯Ýã å³ï³ÝùÝ»ñáí »õ áñåÇëÇ¯ »Õ»ñ³Ï³Ý ùáÕ»ñáí ³ÛëáõÑ»ï»õ Ù»é»ÉõáñÇ å¿ë ·Çß»ñáõÇÉ«
à±ñ ·³Õ³÷³ñÇÝ »ñ·»ñÁ ß»÷áñ»É« á°ñ å³ï·³ÙÁ ë³ÝÓ³ñÓ³Ï»É Ï³Ù á°ñ ù³ñá½Á Ï³ñÙÇñ©©©
²¯Ñ« ï³é³å³Ýù¿¹ Ë»ÝÃ»ó³Í ÅáÕáíáõñ¹« ³Ûëûñ ÇÙ ï³Õ³Ý¹Çë ³Õù³ïáõÃÇõÝÝ ÇÝÓ Ý»ñ¿«
ì³ëÝ½Ç ³å³Å³é³Ý· ùÝ³ñë« ´ÝáõÃ»³Ý È³óÁ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ ã³ñÇùÇÝ íñ³Û Ï³ñ»Ý³É »ñ·»Éáõ Ñ³Ù³ñ«
Æñ É³ñ»ñáõÝ íñ³Û á°ã ²Ýáñ ÇÙ³ëïáõÃ»³Ý ÝßáÛÉÝ áõÝÇ« á°ã ³Ý¿ÍùÇÝ ÑáõñÁ »õ á°ã ù³ÕóñáõÃÇõÝÝ Çñ ·áõÃÇÝ«
ºõ ÙïÇ°Ï Áñ¿ Ñá·ÇÇ ÙÁ ³ÛÝ Ó³ÛÝÇÝª áñ ë³ñë³÷¿ Ç ë³ñë³÷ ßñç»Éáí ÇÝÍÇ Ëûë»ó³õ©©©£

¬ êÇÑá¯õÝ« ³ñÇõÝ¿ »õ »ñÏ³Ã¿ ³ÉÇùÝ»ñáõ¹ íñ³Ý Ñ³½³ñ³õáñ Ù³ñÙÇÝÝ»ñ ÏÁ ï»ëÝ»Ù©©©
Î³Ýª áñ ³å³é³ÅÝ»ñáõ¹ Ñ³Ý¹¿å ÏÁ ÷ßñáõÇÝ« Ï³Ýª Ù¿Ï½Ù¿Ï ·»ñ»½Ù³Ý»Éáí Ï° ÁÝÃ³Ý³Ý«
Î³Ýª áñ Ï³ñûï¿Ý Ñá·»¹³ñÓ Ï° ÁÝ»Ý« Ï³Ýª áñ ÝáÛÝÇëÏ Ù»éÝÇÉ ã»Ý Ï³ñáÕ«
Î³Ýª áñ ³ñ·³õ³Ý¹ ù³Õ³ùÝ»ñáõÝ Ñ»ï ³ÛñáõáÕ ëÇñ»ó»³ÉÝ»ñáõ ëñµ³½³Ý ë¿ñÁ Ï° ³Õ³Õ³Ï»Ý«
Î³Ýª áñ Ù»éóÝ»É¿ ³é³ç í³°ïûñ¿Ý Ù»éÝ»Éáõ ³Ýù³õ»ÉÇ ã³ñÇù¿Ý ÏÁ ï³é³åÇÝ©©©
ÎÇë³Ù»éÝ»ñ Ï³Ý« áñ Çñ»Ýó Ñ»ï Ã³õ³ÉáÕ Ù»é»³ÉÝ»ñ¿Ýª Ó»éÝ³ï³ñ³Í Ù³°Ñ Ï° ³Õ»ñë»Ý©©©£
ºõ Ù³Ñ³ó³ÍÝ»ñª áñ ë»õ Ù³Ñ¿Ý Ï»Ý¹³ÝáõÃÇõÝ »õ Éá¯Ûë ÏÁ å³Õ³ïÇÝ©©©£
Î³Ýª áñ »Õ»ñ³Ï³Ýûñ¿Ý Ñ»Í»Í»Éáõ ¹»é ã³ñ³ßáõù Ï³ñáÕáõÃÇõÝÝ áõÝÇÝ©©©
ºõ Ñá·ÇÝ»ñ Ï³Ý Ñáí»ñáõÝ Ñ»ï í³ÛáÕ »õ Ñáí»ñ Ï³Ý Ñá·ÇÝ»ñáõÝ íñ³Û Ù³Ûñ»ñáõÝ å¿ë ³ñï³ëáõáÕ©©©£
Î³Ýª áñ Ëáëï³óáõ³Í ÚáÛëÇÝ Ñ³Û»ÉÇÝ»ñáõÝ Ù¿ç ·»ñ»½Ù³ÝÝáóÝ»ñ »õ ÙáËÇñÝ»ñ ÙÇ³ÛÝ ï»ë³Ý©©©£
Î³Ýª áñ ºÕµ³ÛñáõÃ»³Ý Ûáõ½Çã Ñ»é³ÝÏ³ñÝÇÝ ³éç»õ Ùï³ÍáõÙáí ÍÝñ³¹Çñª ¹»é Ï° ³ÕûÃ»Ý©©©
Î³Ýª áñ ²½³ïáõÃ»³Ý ãùÝ³Õ Í³ÕÇÏÁ Ñ³½Çõ Ñ³Ùµáõñ»óÇÝ »õ Ï° áõ½¿ÇÝ ¹»é Û³õ»ñÅûñ¿Ý Ñ³Ùµáõñ»É©©©
Î³Ýª áñ Ð³õ³ë³ñáõÃ»³Ý ³¹³Ù³Ý¹¿ µ³Å³Ï¿Ý Çñ»Ýù Çñ»Ýó ³ñÇõÝÝ ÇëÏ ÁÙå»óÇÝ©©©
ºõ çáõñ»ñ¿Ý Ó»éù»ñ ÏÁ µ³ñÓñ³Ý³Ý ÃéãáÕ ÃéãáõÝÇÝ« Ã³÷áÕ ï»ñ»õÇÝ« ëáõñ³óáÕ ÑáÕÙÇÝ Ï³éã»Éáõ©©©
Ü³Ûáõ³ÍùÝ»ñ Ï³Ý« áñ ³ñ»õÇÝ ×³×³Ýã¿Ý« ³Ý·áõÃ Ï³åáÛï¿Ý« ³ñÇõÝÉáõ³Û ÚáÛë¿Ý ¹»é ÏÁ Ûáõë³Ý©©©
Î³Ýª áñ ³ÉÇùÝ»ñáõÝ Ñ»ï ßñç»Éáí ·»ï³÷Ç ³õ³½ÇÝ« ×»ñÙ³Ï ËÇ×»ñáõÝ Ï³Ù ¹áÕ¹áç ËáïÇÝ Ï° áõ½»Ý Ï³åáõÇÉ«
Î³Ýª áñ Çñ»Ýó ·ÇõÕÇÝ »õ ·áõÃ³ÝÇÝ ÑñÏÇ½áõÇÉÁ Ñáí»ñáõÝ Ñ»ï Ñ³ëÝáÕ ÙáËÇñÇÝ Ñáï¿Ý ÏÁ ×³ÝãÝ³Ý©©©£
Î³Ýª áñ Çñ»Ýó Ñ»ñÏ³Í ¹³ßï»ñáõÝ« ³ñ·³ë³µ»ñ ³Û·ÇÝ»ñáõÝ ÷³ËáõëïÁ ÝßÙ³ñ»Éáí Ù³Ñáõ³Ý Ù¿ç ÇëÏ ÏÁ Ë»ÝÃ»Ý³Ý©©©
Ø³Ûñ»ñ Ï³Ý« áñ Çñ»Ýó Ýáñ³ÍÇÝÝ»ñáõÝ Ë³ÝÓ³ñáõñÁ ëñµáõÃ»³Ý ÙÁ Ñ³Ý·áÛÝ ëñï»ñÝáõÝ íñ³Û ë»ÕÙ³Íª
²ÝáÝó Ñ»é³õáñ »õ Ïáñáõë»³É Ñ³Ûñ»ñÁ ÏÁ Ï³Ýã»Ý« Çñ»Ýó Ï»³ÝùÇÝ Ù³ùáõñ åïáõÕÁ Ýáñ¿Ý Ï»³ÝùÇÝ ¹³ñÓÝ»Éáõ ÛáÛëáí©©©£
Î³Ýª áñ Ã³ùáõÝ ·áñáíÝ»ñ ÏÁ Ñ»Í»Í»Ý »õ ³ÝÏ³ñ»ÉÇ ë¿ñ»ñ Ï³Ý« áñ ¹»é »ñç³ÝÏáõÃ»³Ý Ñ»ï Ï³ñÍ»ë ÏÁ ËûëÇÝ©©©£
Î³Ýª áñ ·³ñÝ³Ý ³é³õûïÝ»ñáõ Í³ÕÏ»å³ï ·»ñ»½Ù³ÝÝ»ñáõÝ Ï° áõ½¿ÇÝ Ñ³ëÝÇÉ©©©
Î³Ýª áñ ãáñ ï³Ëï³Ï¿ ¹³·³ÕÇ ÙÁ íñ³Û ÛÇß³ï³ÏÇ Ñ³Ù³ñ Ý»ïáõ³Í ³÷ ÙÁ ÑáÕÁ Ï° ëå³ë»Ý©©©
Î³Ýª áñ Ù¿Ï½Ù¿Ïáõ Ý³Ûáõ³ÍùÇ Ù¿ç ³ÏÝ³åÇß »õ ³ÝÃ³ñÃ Çñ»Ýù Çñ»Ýó Ù³ÑÁ ÏÁ ¹Çï»Ý©©©£
Î³Ýª áñáÝó ÷áñáõ³Í ³ãù»ñ¿Ý Ññ³ß¿Ï ³ñÇõÝÁ ß³ïñáõ³ÝÝ»ñáõ å¿ë í³Õ³Å³Ù ³ëïÕ»ñáõÝ ÏÁ Å³ÛÃùÇ©©©
Îïñáõ³Í ·ÉáõËÝ»ñ Ï³Ý« áñ ³Ñ³õáñ Ùá·³Ï³ÝáõÃ»³Ùµ ÙÁ Çñ»Ýù Çñ»Ýó Ù³ñÙÇÝÁ ÏÁ ÷Ýïé»Ý©©©£
´³½ÙáõÃÇõÝÝ»ñ Ï³Ý« áñ Çñ»ÝóÙ¿ Ëáõë³÷áÕ ³ëïáõ³Í³ÛÇÝ ò³Ù³ùÇÝ Ï° áõ½»Ý ÑåÇÉ©©©£
àõñÇßÝ»ñ û·ÝáõÃÇ¯õÝ ÏÁ Ñ³Ûó»Ý ³Ýß³ñÅ É»éÝ»ñ¿Ý »õ Ëûëù»ñ Ï° áõÕÕ»Ý ³ßË³ñÑ³Ï³É Ù³ñ¹ÏáõÃ»³Ý«
Î³Ýª áñ ß³é³ãáÕ ³ÉÇùÝ»ñáõÝ Ñ»ï ÏÁ Ã³õ³ÉÇÝ Ù¿Ï½Ù¿Ïáõ í½Ç ÷³ÃÃáõ³Í Ù³Ñáõ³Ý Ù¿ç ¹»é ½Çñ³ñ å³ßï»Éáí«
¶ÃáõÃ»³Ý Ó»éù»ñ¿Ý ÷³ÏáõÇÉ ï»Ýã³óáÕ« µ³Ûó ã÷³ÏáõáÕ µ³ó Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñ Ï³Ý ³ÝÑ³Ù³ñ«
ºõ ³Ûë µáÉáñÇÝ íñ³Û ³ÉÇùÝ»ñÁ ³ßË³ï³ë¿ñ ù³Õ³ùÝ»ñáõ á×ÇñÝ»ñ¿Ý Ýáñ Ù»é»ÉÝ»ñ ¹»é ÏÁ µ»ñ»Ý«
ºõ êÇÑáõÝÁ ¬ á¯í ë³ñë³÷ ¬ ³Ñ³õ³ëÇ°Ï« áñ ³ñÇõÝÇÝ Ñáë³ÝùÝ»ñ¿Ý Ï° ëÏëÇ ³ÛÉ»õë Ã³ÝÓñ³Ý³É©©©
ºõ ½áÑ»ñáõÝ Ñ»Í»Í³ÝùÁ« ³Õ³Õ³ÏÁ »õ ³Õ»ñëÁ ÑáÕ¿Ý ¹¿åÇ »ñÏÇÝù ÷áÃáñÏûñ¿Ý ³Ùµ³ñÓáÕ ³Ýï³éÇ ÙÁ ÏÁ ÝÙ³ÝÇ©©©£
´³Ûó ¹»é Ù³Ûñ»ñ Ï³Ýª áñ ¹³Å³Ý ÅåÇïáí ÙÁ Çñ»Ýó ³½³ïáõ³Í ½³õ³ÏÝ»ñáõÝ ÏÁ Ùï³Í»Ý«
²ÝáÝó ëï»ÕÍ³·áñÍ ÏáñáíÇÝ« ³Ù»Ý³Å³Ù³Ý Ï³ÙùÇÝ »õ ËáëïáõÙÇÝ »õ Ù³ùáõñ »ñ¹áõÙÇÝ©©©
ØÇÝã¹»é Ù³ÑÁ ³ÝáÝó ³ãù»ñáõÝ Ù¿ç Çñ í»ñçÝ³Ï³Ý ÙáõÃÁ ÏÁ Ëï³óÝ¿«
Ð³Û Ù³Ûñ»ñÁ Û»ïÇÝ ³Ý·³Ù ÙÁ ë»õ ³ñ»·³ÏÇÝ »õ ³å³·³ÛÇÝ ¹³Å³Ýûñ¿Ý Ååï»Éáíª
²ÛÉ»õë ³ÉÇùÝ»ñáõÝ Ñ»ï ÏÁ Ù»éÝÇÝ« ¶³Õ³÷³ñÇ µáÉáñ áñ¹ÇÝ»ñáõÝ å³ÛÍ³é »õ å³ïñ³ëï Ï³ÙùÇÝ Ùï³Í»Éáí©©©£

1909

ԿԱՄՔԻ ԻՐԻԿՈՒՆՆԵՐ

ԽՕՍՔԵՐ ԱՆԾԱՆՕԹ
ԱՆՑՈՐԴԻՆ

Î³°Ý· ³é« ³Ýóáñ¹« ³ÝÙ³ÑÝ»ñáõ ³Û¹ î³×³ñÇÝ ¹¿Ù Û³Ý¹ÇÙ³Ý
ºõ Ïé³ÝÇ¹¿ áñÙ»ñáõÝ íë»ÙáõÃ»³ÝÁ íñ³Û
¬ ²ãáõÁÝ»ñ¹ ³ñµ»óáõÃ»³Ùµ ³ëïÕ»ñáõÝ ¬
Î³ñ¹³ ¹áõÝ ÑáÝ« ³ñÅ¿ùÝ»ñáõ »õ ÏáñáíÇ å³ï·³ÙÝ»ñÝ ³ÛÝ«
¼áñ ¹Çõó³½Ý³Ï³Ý ¹³ñ»ñáõ ÇÙ³ëïáõÝÝ»ñÁ Ù»½ Ñ³Ù³ñ
Æñ»Ýó Ù³ùáõñ Ëûëù»ñáõÝ Ù»ÍáõÃÇõÝÝ »Ý ù³Ý¹³Ï¿ñ£
Î³ñ¹³°« »õ Ýáñ Ï³ÙùÇ áõÕÇÝ»ñ¿Ý« ç³Ñ¹ Ç Ó»éÇÝ« ³Ûë ·Çß»ñ«
ÂÙñáõÃÇõÝ¹ ÃûÃ³÷»Éáí »õ áõÕ»Õ¹ Ññ³Ññ»É¿Ý«
Ð»ñáëÝ»ñáõ ³Û¹ ù³ñá½Á á¯õñ áñ Ï° áõ½»ë ë»ñÙ³Ý¿ ¹áõÝ£
ºõ µéáõÝóùÝ»ñáí¹ Ëáñï³Ï¿° Ý³Ë ßÕÃ³Ý»ñÝ ³Ýó»³ÉÇ¹«
àñ ûÕ³Ïáõ³Í ûÓ»ñáõ å¿ë Ù»ÕÏáõÃ»³Ý¹ ÏÁ Ï³éãÇÝ£
Àë»°Ù ù»½Ç£ ²Ù¿Ý í»ñ»Éù« ³Ù¿Ý ·³·³Ã« ³Ù¿Ý Ï³ï³ñ«
àñå¿ë½Ç ¹áõÝ Ï³ñáÕ³Ý³ë ùáõ ÃéÇãá°í¹ Éáõë³õáñ»É«
Àë»°Ù ù»½Ç« »ÕÇñ Ûáõ½áõÙÁ áíÏ¿³ÝÇÝ« áñ Ç°Ýù Çñ»Ý Û³ÕÃ³Ñ³ñ¿°«
ºÕÇ°ñ Ñ³ñáõ³Í¹« »ÕÇ°ñ Ñáõñ¹« »ÕÇ°ñ ó³ëáõÙ¹ ¹áõÝ ù»½ Ñ³Ý¹¿å£
ºÕÇ°ñ »ñÏ³Ã¹ Ññ³ß¿Ï Ñ»Õ·áõÃÇõÝ¹ Ë³ñ³ÝáÕ«
ºÕÇ°ñ Ùïñ³Ï¹ ß³ÝÃ³Íñ³ñ« Ëáõë³÷áõÙÇ Å³Ù»ñáõ¹«
ºÕÇ°ñ ùñùÇç ÙÁ ³Ý³·áñáÛÝ« ÷áùñáõÃ»³ÝÁ ¹¿°Ù ùá Ñá·ÇÇ¹£
ºÕÇ°ñ ³ÛÝ Ø³ñ¹Á« áñ ÏáõñáõÃ»³Ùµ ÏÁ Ñ³õ³ï³Û
Æñ ÏáñáíÇÝ« Çñ ÛáÛë»ñáõÝ« Çñ Ñ³õ³ïùÇ µ³ó³ñÓ³ÏÇÝ©©©
ºÕÇ°ñ ÏáÃáÕÁ ùá Ï³ÙùÇ¹ Çñ µ³ñÓñáõÃ»³ÙµÝ ³Ýã³÷»ÉÇ«
ºÕÇ°ñ ¹³ÑÇ×¹« »Ã¿ å¿ïù ¿ »õ ²ëïáõ³Í¹ ÙÇ³Ý·³Ù³ÛÝ©©©
æ³Ñ¹ í³é¿£ ²ÙµáË¿Ý í»ñ »õ µÉáõñ¿ áõñÇß µÉáõñ«
Î»³ÝùÇ° Ïáã¿« Î³ÙùÇ° Ïáã¿ ù³ç³éáÕçÝ»ñÁ ù³ç»ñ¿Ý«
ºõ ·ÇÝáíáõÃ»³Ýó áõ ù³ñá½Ç ùáõ µ³Å³Ï¹«
ºÃ¿ »ñµ»ù« µÇõñ»ÕÇÝ Ù¿ç« ÃáÛÝ»ñáõÝ ÃáÛÝ ÇëÏ µáí³Ý¹³Ï¿ñ«
ØáÉ»·Ýûñ¿Ý »õ óÙñáõñ« Ååï»Éáí ¹áõÝ« å¿ïù ¿ ù³Ù»°ë©©©
êïáõ»ñÇ¹ ï³Ï Ó·¿ ¹áõÝ »õ Ï³Ù³½áõñÏ »õ ïÏ³ñ«
ºÃ¿ ³ÝáÝó ³ãù»ñÁ Ë»Õ×«
øáõ Ïé³Ý³Í åáÕå³ïÝ»ñáõ¹ Ï³ÛÍ»ñáõÝ å¿ë ÇëÏ ³ñï³ëáõ»Ý©©©
êïáõ»ñÇ¹ ï³Ï Ó·¿ ¹áõÝ Ï³ñ³õ³ÝÝ»ñÁ Ù»ÕÏ»ñáõÝ«
ºÃ¿ Ï° áõ½»ë Ý»ñ½ûñáõÃ»³Ùµ¹ »°õ ÷ñÏáõÇÉ »õ ÷ñÏ»É«
Ü³Ë ¹áõÝ ½ù»½« Ù¿Ý ÙÇ ßáõÝãÇ¹« ¸Çó»ñáõÝ å¿ë ·»ñ³½³Ýó¿£
ºõ ÙÇ° ÃáÛÉ ï³ñ« ÇÝÓ ³ÝÍ³ÝûÃ ûï³ñ³Ï³Ý Ï³Ù ëñï³ÏÇó«
ØÇ° ÃáÛÉ ï³ñ ¹áõÝ á°ã Ù¿Ï ³ï»Ý« á°ã Ù¿Ï í³ÛñÏ»³Ý« á°ã Ù¿Ï ñáå¿«
àñ ùáõ ÙïùÇ¹ ³ñÅ¿ùÝ»ñÁ« ùáõ Ñá·ÇÇ¹ ³Û¹ áëÏ»Õ¿Ý ÝÅ³ñ¿Ý«
²ë»Õ³ÝÇß ÙÁ« ³ë»Õ³ÝÇß ÙÁ ³Ý·³Ù ¹¿åÇ ³ÝÏáõÙÁ Ã»ùÇÝ©©©

1911

ԹՈՂ ՁՕՐՈՒԹԻՒՆԸ
ՁԵԶ ԽՕՍԻ

¼áÑñ³åÇÝ »õ ¼³ñ¹³ñ»³ÝÇÝ

¶áÛáõÃ»³Ýë ·³ÕïÝÇùÝ»ñ¿Ý ÍÝáõÝ¹ ³éÝáÕ áñ¹ÇÝ»°ñ«
²Ûëûñ ûñÝ ¿« áñ Ó»½ ËûëÇÙ£ ä¿ïù ¿« áñ ¹áõù Û³ÕÃ³Ý³Ï¿ù
²ÛÝ ûñ¿ÝùÇÝ« áñ Ó»ñ Ï»³ÝùÇÝ Ïñ³ÏÝ« ³Õù³ïûñ¿¯Ý Ó»½ µ³Å³Ý»ó©©©£
ºë ³Û¹ àõÅÝ »Ù£ ºë ëï»ÕÍáõÙÇ ÑáñÇ½áÝÝ»ñáõë Ù¿çÝ Ññ³í³é«
àñáõÝ ï³Ï ·áõÃë Çñ ëïáõ»ñÝ ÇëÏ ãÇ ×³ÝãÝ³ñ«
î³ñ³ÏáÛëÇ »õ ïÏ³ñáõÃ»³Ý Ó»ñ ñáå¿ÇÝª
Ò»ñ ãáõ³éáõÃ»³ÝÁ íñ³Û »õ Ó»½ Ñ³Ù³ñ«
Ú³ÝÏ³ñÍûñ¿Ý ÷É³ï³ÏáõáÕ å³ïÝ¿ßÝ »Ù »ë©©©£
ºë Ó»ñ ëáõñÝ »Ù« Ó»ñ Ó»éùÇÝ Ù¿ç« Ó»ñ íÇ½»ñÁ ëÕáóáÕ©©©
ºë »ñÏ¹ÇÙÇ »õ Ûáé»ï»ë Ñ³õ³ïùÝ»ñáõÝ ï³ñï³ñáëÝ »Ù©©©
ºë ãÁÑÝãáÕ ù³ÛÉ»ñáõÝ Ëáñï³ÏÇãÝ »Ù«
ºë ËáÝ³ñÑ³Í ×³Ï³ïÇÝ ¹¿Ù
ìÇõÉù»Ý³Ï³Ý Ïé³Ý ÙÁÝ »Ù ³Ù»ÑÇ©©©
ºë Ñ»Õ·áõÃ»³Ý Ñ³É³Í³ÝùÝ »Ù »õ Ï³ëÏ³ÍÇ Ï³é³÷Ý³ï©©©
ºë ³ÝÏáõÙÇ ³Ý¹áõÝ¹ »Ù »õ ËÃ³ÝÝ »Ù Ù³·ÉóáõÙÇ«
ºë Ï³Ùù»ñáõ »ñÏ³Ã ·³ÑÝ »Ù »õ ß³ñÅáõÙÇ ûÃ»õ³Ý£
àõ Ó»ñ ÙÇïùÁ« í»Ñ³ÏßÇé Ï³Ù ³½³½áõÝ«
àõ Ó»ñ ÃéÇãùÝ ÛÕ³óÙ³Ý«
ÆÙ Ñ³Ý×³ñÇë Ññ³ÝÇõÃÇ ³Ùµ³ñÝ»ñáõÝ
öáßÇÝ»ñ¿Ý »Ý í³ñ Ã³÷³Í©©©
ØÇ° »ñÏÙïÇù£ ºõ ÇÙ ÛáÛë¿ë ë³÷áñ ë³÷áñ ÁÙå»Éáíª
ÊáëïáõÙÝ»ñáõ »õ Ñ»ï³åÝ¹Ù³Ý ë³Ý¹áõËÝ»ñ¿ë í»°ñ ëÉ³ó¿ù©©©
ºõ ÷³éù»ñáõ Ó»ñ ³ÝÃ³é³Ù åë³ÏÝ»ñ¿Ý«
Øáõñ³óÏ³ÝÝ»ñÝ Çñ»Ýó Ñ³Ù³ñ ÑáÕ³Ã³÷Ý»¯ñ ÃáÕ ÑÇõë»Ý©©©
àñáíÑ»ï»õ« Ù¿Ý ÙÇ ¹³÷ÝÇ« áõÅ»ÕÝ»ñáõ ×³ÏïÇÝ íñ³Û«
ØÇ³ÛÝ Ù¿°Ï ûñ å¿ïù ¿ Í³ÕÏÇ©©©
Àë»°Ù Ó»½Ç£ ºõ ´³Ý³ëï»ÕÍ »õ Êáõ½³ñÏáõ »õ ÆÙ³ëïáõÝ
¼ûñáõÃ»³Ý ÙÁ ë¿ñÝ ¿ ÙÇ³ÛÝ« áñ ùÝ³ñáí Ï³Ù ÃÇõ»ñáí«
ÐÇÝ ¹³ñ»ñáõ ûñ»ñ¿Ý« Ó»ñ Í³ñ³õÇ ëñï»ñáõÝ«
²ëïÕ»ñáõÝ ï³Ï ËáÏ³Éáíª Ã³ñ·Ù³Ý»ñ »Ý©©©
ºë ·áÛáõÃ»³Ý ·»ïÇÝÝ »Ù »õ å³ï×³éÝ »Ù å³ñáõÝ³ÏÇÝ«
ºë ³é³ÝóùÝ »Ù áõ ÙÕÇãÁ áõ Ï»¹ñáÝÁ »°õ ³ÝÑ³ïÇÝ »°õ ÝÇõÃÇÝ«
àõ ïÇ»½»ñùÇ ·ûïÇÝ»ñáõÝ »õ ·»ï»ñáõÝ ÑáÉáíÙ³ÝÁ Ñ³ñ »õ ÝÙ³Ý«
Ú³×³Ë í×Çï« ³ñ·³ë³µ»ñ Ï³Ù åÕïáñ«
Îáõ·³Ý Ï° ³ÝóÝÇÝ Ó»ñ ¹Ç³ÏÝ»ñÁ« ÑÝáóÝ»ñáõë Ù¿çÝ Ñ³É»Éáõ©©©
àñå¿ë½Ç »ë Ýáñ¿Ý ÍÇÉ ï³Ù« »õ Ïáïáñ³Ï ³é Ïáïáñ³Ï«
Ò»ñ ³¹³Ù³Ý¹ ³ñÅ¿ùÝ»ñÁ Ù¿Ï½Ù¿Ïáõ íñ³Û µ³ñ¹»Ùª
Üáñ Î³Ùù»ñáõ ³ëïáõ³Í ¬ Ù³ñ¹»ñáõÝ ÍÝáõÝ¹ ïáõá°Õ©©©
¼ûñáõÃÇõÝÝ »Ù£ ÆÙ Ó³ÛÝáíë ½ñ³Ñáõ¿° ¹áõÝ« áí á¯õÝÏÝ¹Çñ«
ºõ óÝÍ³Éá¯í ï³ñ³Í¿ ³é³·³ëïÝ»ñ¹ µ»Ñ»½»³Û«
àõ í»ñëï³óÙ³Ý ÙÁ Ñ³Ù³ñ« ÙññÇÏ¿ ÙññÇÏ«
²ÝáñáßÇÝ »õ íï³Ý·ÇÝ »õ ËáõÃ»ñáõ »ñ»ëÇÝ«
ì»Ñ³ÝÓÝ³Ï³Ý Ñ»·ÝáõÃ»³Ùµ ÙÁ ÍÇÍ³Õ»É¿Ý«
øá Í³Ûñ³·áÛÝ Û³ÕÃáõÃÇõÝ¹ ÇëÏ Û³ÕÃ³Ñ³ñ¿©©©£
ºõ ³Û¹ ûñ¿Ýª ëñµáõÃÇõÝáí ë»ñÙ³Ý¿° ùáõ ÑáõÝï»ñ¹ Ññ»Õ¿Ý«
²ÝÑ³ïÝ»ñáõ áëÏ»ÓáÛÉ áëï³ÝÝ»ñáõ ºëÇÝ Ñ³Ù³ñ«
àõñ ÙÇÙÇ³ÛÝ ÁÝïñ»³ÉÝ»ñÁ åÇïÇ ³åñÇÝ£
ºõ Ùï³ÍáõÙÇ¹ ²ùÇÉÉ¿ë»³Ý ¹ñûßÙÁ ¹Ç°ñ
Ø³ñÙ³ñÝ»ñáõ¹ ³ÝçÝç»ÉÇ Ó»õ»ñáõÝ«
ºõ å³ï·³ÙáÕ Ù³ï»³ÝÝ»ñáõ¹ ïÇñ³å»ïÙ³ÝÁ íñ³Û©©©£
à°ã ã³ñÇùÇÝ ³ñ»³ÝÁ Ù¿ç ùáõ Ó»éù»ñ¹ åÕÍ¿ ¹áõÝ«
à°ã ³É ³Ý·áÛÝ µ³ñÇùÇÝ Ñ³Ù³ñ ³ÝÏáõÙ áõÝ»óÇñ«
à°ã ·áõÃ Ñ³Ûó¿ ÃáÛÉ»ñ¿Ý »õ á°ã ·Ã³Û ÃáÛÉ»ñáõÝ«
ØÇ³ÛÝ ¹áõÝ ù»½ å³ÛÍ³éûñ¿Ý ½ûñ³óá°õñ«
ºõ« Ýáñ¿Ý Áë»Ù« ùáõ Û³ÕÃ³Ý³Ï¹ ³ÝÓÇ¹ íñ³Û ·»ñµÝ³Ï³Ý¹ Ãá°Õ ÁÉÉ³Û©©©£
àõ Ïéáõ÷Ç¹ Ù¿°ç Íñ³ñ»Éáí Ï³ÙùÇ Ï³ÕÝÇ¹ Ï³ÛÍ³Ï»³Û«
´³ñÓñ³óÇ°ñ ¹áõÝ« ¼ûñáõÃ»³ÝÁ ½»ÝÇÃÝ»ñÁ ù»½ Ï° ëå³ë»Ý©©©
²ñ»õáñ¹Ç°« Ñá·ÇÇ¹ Ñ»ï µÇõñ»Õ»³Û«
Ú³Ý¹·Ýûñ¿Ý àõÅÝ »ñ·»Éáí µ³ñÓñ³óÇñ ¹áõÝ
¶»ñÙ³ñ¹»ñáõÝ ³Ûë í×é³Ï³Ý ³ßï³ñ³Ï¿ë ¹»é ³Ù³ÛÇ©©©£

1911

ՉԱՐՉԱՐԱՆՔԻ ՏԵՍԻԼՆԵՐ

ՈՒՐՈՒԱԿԱՆՆԵՐԸ

¬ øáõ í»ñÙ³ÏÇ¹ ë»õ Í³ÍÏáÛÃáíÁ Ù»ï³ùë¿«
Æµñ å³ï³Ýùª ÷³ÃÃáõ¿ ¹áõÝ« å³ñÙ³°ÝÇ«
ºõ Ù³Ñ×Ç¹ ï³Ëï³ÏÝ»ñ¿Ý«
¸á°õÝ ùáõ ¹³·³Õ¹ ëÕáó¿°©©©£
àñáíÑ»ï»õ ³Ûë ·Çß»ñ í»ñçÇÝ Ï³óÇÝÁ åÇïÇ ÷³ÛÉÇ©©©
ì»ñçÇÝ ëáõñ»ñÁ« ëñ»ñáõÝ ¹¿Ù« Û»ïÇÝ ³ÝÙ»ÕÁ åÇïÇ ½áÑ»Ý©©©£
ä³ï³Ýùáõ¿ ¹áõÝ« á°í ´³Ý³ëï»ÕÍ« Í³ÍÏáÛÃáíÁ í»ñÙ³ÏÇ¹©©©£ ¬

¬ Àë¿° ÇÝÍÇ« »ë ·áã»óÇ« á¯í ¹áõÝ µÇõñ»Õ µ³ñÏáõÃ»³Ý«
¸áõÝª áñ ¹»õ»ñáõ ³ãù»ñáõÝ ã³÷ »ë í×Çï«
ºõ ó³õ»ñáõë ÝÙ³Ý ËáÑáõÝ©©©
Àë¿° ¹áõÝ ÇÝÓ« á¯í áëÏ»ÓáÛÉ ¹³ßËáõñ³Ý«
¸áõÝ ³ñ»õ¿Ý »õ ³ëïÕ»ñ¿Ý Ïé³Ýáõ³Í©©©
Àë¿° ¹áõÝ ÇÝÓ« á¯í ³ÝÏ³ñ»ÉÇ ÁÙå»É³ñ³Ý«
¸áõÝ áëÏáñÇ »õ Ùï³ÍÙ³Ý µáÉáñ³Ï«
Àë¿° ¹áõÝ ÇÝÓ« á¯í ¹áõÝ ë³÷áñ ëáëÏáõÙÇ«
²Ýó»³ÉÝ»ñáõë ³×ÇõÝÝ»ñ¿Ý ÃñÍáõ³Í©©©£

Àë¿°ù ¹áõù ÇÝÓ« Ç¯Ýã ÝÇõÃ ³É Ó»½ Ï»ñï³Í ÁÉÉ³Û«
àëÏÇ« µÇõñ»Õ Ï³Ù ³÷ ÙÁ ÑáÕª
Àë¿°ù ÇÝÍÇ« Ç±Ýã ¿ Ñ»ÕáõÏÝ ³Û¹ ÷ñ÷ñáõÝ«
àñ ë»Õ³ÝÇë íñ³Û ÙÃÇÝ
ì»ñç³ÉáÛëÇ ÙÁ ÝÙ³Ý Ï° »é³¯Û©©©

¬ Àë¿°ù ÇÝÍÇ« »ë ·áã»óÇ« ¹á°õÝ Ðñ»ßï³Ï« ¹áõÝ
àõñáõ³Ï³Ý Ï³Ù øÇÙ¿é«
ÆÙ áñµáõÃ»³Ýë ³Û¹ µ³Å³ÏÁ Ù³ïéáõ³ÏáÕ
¶Çß»ñ³ÛÇÝ ³ÝùÝÝ»ÉÇ¯ àõñáõ³Ï³ÝÝ»ñ«
Àë¿°ù ÇÝÍÇ« á±í ¿ù ¹áõù« »õ ÙÇ° Ã³÷¿ù« ³ÛÉ»õë«
ÆÙ Ù³ÑÇ×Çë Ù»ï³ùë¿ ë»õ Í³ÍÏáÛÃÇÝ íñ³Û«
¶»ñ»½Ù³ÝÇ ³Û¹ Í³¯Ýñ ÑáÕ¿Ý« ÙÇ° ëñëÏ¿ù©©©
²É ÙÇ° Ã³÷¿ù ¹»ÕÇÝ ÑáÕ¿Ý ³Û¹ ¹Çõ³Ï³Ý©©©
²¯Ñ« »ë µáõñÙáõÝùÁ ³Û¹ ÑáÕÇÝ
Î³ñûïÝ»ñáíëª ³ñ¹¿Ý ×³Ýãó³Û©©© ³É ÙÇ° Ã³÷¿ù« á¯í ¿ù ¹áõù©©©

¬ ê»õ Í³ÍÏáó¹ Çµñ å³ï³Ýù ùáõ áõëÇ¹«
Øï³ÍáõÙ¿¹ ÁÝÏ×áõ³Í ùáõ ë»Õ³ÝÇ¹ Ùûï»óÇñ«
¸áõÝ Ñ»é³õá¯ñ« ¹áõÝ ó³õ³·Ç¯Ý« ¹áõÝ øÝ³ñÇ¯ ëïñáõÏ«
ºõ ë³÷áñÝ ³Û¹ ³Ñ³ï»ëÇÉ« Ç Ó»éÇÝ«
²ßË³ñÑÝ»ñ¿ áõñÇß ³ßË³ñÑ« »õ ²ñ¹³ñáõÃ»Ý¿ ²ñ¹³ñáõÃÇõÝ«
²ÝËáÝçûñ¿Ý« Åá°õé »Ïáõñ ¹áõÝ«
ºõ µ³ÕË¿° ¹áõÝ ³Ù¿Ý ¹áõé« »õ ÏñÍáï¿ ³Ù¿Ý ëÇñï«
øáõ ùÝ³ñáí¹ª ÙññÏÇÝ å¿ë ÇÙ Ëûëù»ñë »ñ·»Éáí©©©£

1911

ՆԱՒԱՍԱՐԴԵԱՆ ԱՂՕԹՔ
ԱՌ ԴԻՑՈՒՀԻՆ ԱՆԱՀԻՏ

à¯í ¸ÇóáõÑÇ« »ë Ù»ÕÏáõÃ»³Ý ÏñûÝÝ»ñ¿Ý ³Ñ³ ÇÙ ËÇÕ×ë Éáõ³óÇ«
àõ å»ñ×ûñ¿Ý ¹¿åÇ ½ø»½ Ïù³É»Ù£ ÐáÕ³Ã³÷Ý»ñë ¹»é ëáõñµ »Ý£
´³°ó Ù³ñÙ³ñ ¹áõéÁ Ù»Ñ»³ÝÇ¹« ³Ýáñ ¹ÇÙ³ó »ë ×³Ï³ïë ÃáÕ ³ñÇõÝ»Ù©©©
´³°ó µ³·ÇÝÁ¹« »õ ïá°õñ ÇÝÍÇ ß¿Ï ½ûñáõÃÇõÝÁ ²ñï³ßÇë»³Ý Ý³ËÝÇùÝ»ñáõë©©©£
Èë¿° ÇÝÍÇ« àëÏ»Õ¿Ý Ø³Ûñ« ùá°Ûñ ³ñ·³õ³Ý¹« ùá°Ûñ µ³ñáõÃ»³Ý«
²é³ïáõÃ»³Ýó å³ñ·»õÇã »õ îÇñáõÑÇ¹ ÑÇÝ Ñ³Ûáó«
Ü³õ³ë³ñ¹Ç ³é³õûïáí øáõ Ý³ËÏÇÝ ó»Õ¹ ³Ñ³õ³ëÇÏ ÏÁ óÝÍ³¯Û©©©
ÂáÛÉ ïáõñ« áñ »ë ÍÝñ³¹Çñ Ó»õÇ¹ ³éç»õ ³ÕûÃ»Ù©©©£

Èë¿° ÇÝÍÇ« Ðñ³ßùÇ° ì³ñ¹« áëÏÇ áïùáí ³ëïáõ³ÍáõÑÇ«
¶Çß»ñ³ÛÇÝ ëåÇï³Ï Ð³ñë »õ î³ñ÷áõÑÇ¹ ²ñ»·³Ï³Ý«
ºõ Éáõë³Ù³ñÙÇÝ Ù»ñÏáõÃÇõÝ ²ñ³Ù³½¹»³Ý ²é³·³ëïÇ«
²ñ»õÝ Çñ Ù¿Ï ×³é³·³ÛÃáí Ãá°Õ ùáõ µ³·ÇÝ¹ ¹³ñÓ»³É í³é¿©©©£

ÎÁ Ñ³õ³ï³Ù »ë Ç ø»½£ ´³·ñ»õ³Ý¹»³Ý µÉáõñÝ»ñáõÝ íñ³Û Ï³Ý·áõÝ«
ºë µ³½Ù³¹³ñ»³Ý ¹Çó³å³ßï »õ ÝÇ½³Ï³½¿Ý ùáõ áñ¹Ç¹«
Æµñ ³é³ù»³É »õ ËÝ¹ñ³ñÏáõ ø»½Ç Ïáõ·³Ù í»Ñûñ¿Ý« ¬
Èë¿° ÇÝÍÇ« Ð³ÛÏ»³Ý µ³ÙµÇéë ¶áÕÃ³Ý ÑáÕ¿Ý ¿ ÍÝ»ñ©©©£

àõËïÇ Ïáõ·³Ù£ øÕ³ÙÇ¹ ÙÁ Ñ³ë³Ï¿ë í³ñ »õ µ³ñë³ÙáõÝùÇ ¹³É³ñ áëï»ñ Ç Ó»éÇë«
²Ñ³õ³ëÇÏ ³ñÍ³Ã óÝóáõÕ ÙÁ í³ñ¹³ÑÇõÃáíª ëïÇÝùÝ»ñ¹ ûÍ»Éáõ©©©
²Ñ³õ³ëÇÏ ËÝÏ³Ù³Ý ÙÁ ë³÷áñ³Ó»õ« áõñ ÏáñÍ³ÝáõÙ¹ ÇÙ ³ñóáõÝùá¯íë »ë É³óÇ©©©
ºõ ëïáõ»ñÇë Ñ»ï»õáÕ »ÕÝÇÏÝ»ñáí ÝáõÇñ³Ï³Ýª ø»½ ÏÁ ù³É»Ù©©©£

´³·ñ»õ³Ý¹»³Ý µÉáõñÝ»ñ¿Ý Ñ»Ã³Ýáë Ï»³ÝùÁ Ãá°Õ ÑáëÇ«
²ñ»õáñ¹Çù ·»Õ³Ñ³ë³Ï« µ»Ñ»½Ý»ñáí å³ñ»·ûïáõ³Í«
²Õ»ÕÝ»ñáõ« ÝÇ½³ÏÝ»ñáõ »õ Ý»ï»ñáõ í³ñÅ¿Ý Û»ïáÛ« ½áÑ³ñ³ÝÇ¹ ë»ÙÇÝ íñ³Ûª
Ú³ÕÃ óáõÉ»ñáõ å³ñ³ÝáóÇÝ Çñ»Ýó ëáõñ»ñÁ Ãá°Õ ë»õ»é»Ý©©©

Âá°Õ åïÕ³õáñ»³É Ñ³Û Ñ³ñë»ñáõÝ áõë»ñ¿Ý Ûëï³Ï ï³ñÙÁ ï³ïñ³ÏÝ»ñáõÝ«
¸¿åÇ ³Ý¹ñÇ¹ ÃéÇã ³éÝ»Ý£ ì³ñ¹³í³éÇ çñ³Ë³Õ»ñÁ ÃáÕ µ³óáõÇ¯Ý©©©
ºõ í»ßï³ëÝ³Ù»³Û ³ÕçÇÏÝ»ñ µ³·ÇÝÇ¹ ßáõñç å³ñÇ »É³Í«
Æñ»Ýó Ù³ñÙÇÝÁ Ùá·³Ï³Ý« á¯í ½·³ëïáõÃ»³Ýó îÇñ³Ù³Ûñ« ÃáÕ ù»°½ µ³ßË»Ý©©©

øë³Ý ¹³ñáõ øáõ íñ¿Å¹ Ãá°Õ áñ ³Ûëûñ »ë ÉáõÍ»Ù«
à¯í ³ëïáõ³ÍáõÑÇ¹ ²Ý³ÑÇï£ ²Ñ³õ³ëÇÏ ùáõ µ³·ÇÝÇ¹ Ïñ³ÏÝ»ñáõÝ Ù¿°ç Ý»ï»óÇ
ÆÙ Ëáñï³Ïáõ³Í Ë³ã³÷³ÛïÇë »ñÏáõ Ã»õ»ñÁ ÃáõÝ³õáñ«
ºõ óÝÍ³°Û ¹áõÝ« á¯í àëÏ»Ù³Ûñ« Èáõë³õáñãÇ ÏáÕ»ñ¿Ý« Å³Ýï áëÏáñ ÙÁ ù»½ ÏÁ ÍË»Ù©©©£

ÎÁ å³Õ³ïÇÙ »ë ø»½Ç« á¯í ½ûñáõÃ»³Ýó ¸áõÝ ³Ý»ñÏñáñ¹ ¶»Õ»óÏáõÃÇõÝ©©©
¸áõÝ ùáõ Ù³ñÙÇÝ¹ ²ñ»·³ÏÇÝ ÁÝÍ³Û»Éáíª µ»ÕÙÝ³õáñáõ¿ ³Ýáñ î³ññ¿Ý«
ºõ ³ÝÛ³ÕÃ»ÉÇ ³Ñ»Õ ²ëïáõ³Í ÙÁ å³ñ·»õ¿ ¸áõÝ Ð³ÛáõÃ»³Ý©©©
øáõ ³¹³Ù³Ý¹»³Û ³ñ·³Ý¹¿¹« á¯í ¸ÇóáõÑÇ« ³Ñ»Õ ²ëïáõ³Í ÙÁ ÍÝ³Ý¿° Ù»½©©©£

1914

ՍՈՒՐԲ ՄԵՍՐՈՊ

ՆԵՐԲՈՂԱԿԱՆ

úß³Ï³ÝÇ ³Ù»Ý³ëá¯õñµ ·»ñ»½Ù³Ý«
Ð³Ý×³ñÇ ÑáÕª áõñÏ¿ó ³Ûëûñ«
î³ëÝ»õÑÇÝ· ÙññÇÏ»³Ý ¹³ñ»ñáõ
ä³ïÙáõÃÇõÝ ÙÁ å»ñ×³ßáõù«
²ñ»õ»Éù¿Ý ²ñ»õÙáõïù« »ñÏáõ Ð³ÛùÝ µáí³Ý¹³Ï«
¸¿åÇ ½ø»½« ³½³ïûñ¿¯Ý ³ÕûÃ»Éáõ ÏÁ ß³ñÅ¿©©©

úß³Ï³ÝÇ ³ÝÑá¯õÝ Ù»é»³É«
¸áõÝ µÇõñ³õáñ ×ÇõÕ»ñáí«
àëÏ»Ñáë ·»°ï ·ÇïáõÃ»³Ý«
ØïùÇ öñÏÇã« ÛáÛëÇ ÐëÏ³Û« Ï»³ÝùÇ Î»¹ñáÝ«
¸áõÝ ³Ýí³Ë×³¯Ý ÷áßÇ³ó»³É«
¸áõÝ ç³Ñ»ñáõ ³ÝÙ³ñ»ÉÇ ßï»Ù³ñ³Ý«
àõñÏ¿ó áõÕ»Õë« Ù³ÝÏáõÃ»³Ýë ûñ»ñáõÝ«
ºëª ³Õù³ïûñ¿Ý »Ï³Û í³é»É©©©£

úß³Ï³ÝÇ íë»Ù³Ï³Ý í³ñ¹³å»ï«
¸áõÝ í»ÑÇÙ³ëï í³Ý³Ï³Ý »õ ²ëïÍá°Û µ³Å³Ï«
¸áõÝ ÚÇëáõëÇ µ³½Ù³µáõñ»³Ý å³ïÙáõ×³Ý«
ÊûëùÇ° ³ÕµÇõñ« µ³ÝÇ° µ³ñÓáõÝù«
Î³ñáÕáõÃ»³Ýó ³Ýí»°ñç Ï³ï³ñ«
¸áõÝ ÇÙ³ëïÇ ³õ³½³Ý »õ ³ÕûÃùÇ Ï³åáÛï ³ÝÓñ»õ«
²÷ ÙÁ ÑáÕ¿¹ ³ÙµáÕç »ñÏÇÝù ÙÁ ¹»é ÏÁ µáõñ¿©©©

úß³Ï³ÝÇ ¸áõÝ ³ÝÏáñáõëï ÏñûÝ³Ï³Ý«
²Ý³å³ïÇÝ Ù¿°ç ÙËñ×áõáÕ ×·Ý³õáñ«
¸áõÝ ³Ýµ³ëÇñ »õ Ù»Ñ»³Ý³Ï³Ý Ù»Ý³Ï»³ó«
ÊáõÝÏÇ¯ ³Ýï³é« ÏÝ¹ñáõÏÝ»ñá¯õ µáõñ³ëï³Ý«
øñÇëïáëÇ ³½ÝÇõ ËûëùÇÝ ¹áõÝ ïÇñ³Ï³Ý ï³ñ³ÍÇã
ºõ Ïé³ÝÇ¹»³Û áõÕÕ³÷³é ëÇõÝ«
ºõ ÙïùÇ ·Ùµ¿Ã »õ Ñá·ÇÇ ³ÝÍ³Ûñ³ÍÇñ ÑáñÇ½áÝ«
¸á°õÝ ßÝáñÑùÇ ³ßÝ³Ý³ÛÇÝ ß³ïñáõ³Ý«
øáõ Ñ³õ³ïù¿°¹ Ñ³õ³ï³ó»³Éª »°ë ³É É³óÇ©©©£

úß³Ï³ÝÇ Ù¿ç ³ÝÙ³¯Ñûñ¿Ý Ù³Ñ³ó»³É«
²Ý×³é»ÉÇ »õ ³Ý¹ñ³ÝÇÏ ¹³ëïÇ³ñ³Ï«
ºëª »ñ³½³ÛÇÝ »ñ³Ë³Û ÙÁ í»ó³Ù»³Û«
²Ûµµ»Ý³ñ³Ý¹ Ç Ó»éÇÝ« ³ÝÙ»Õûñ¿Ý ½³ÛÝ Ñ»·»Éáí
²é³çÇÝ Ë³ãÁ« ×³Ïï¿ë ëñïÇë«
Ð³õ³ï³°Û ÇÝÓ« á¯í Ñ³Ûá¯õÃÇõÝ©©©
ä³ïÏ»ñÇ¹ ¹¿Ù ¿« áñ Ñ³Ý»ñ »Ù©©©
ºõ Éë¿° ³Ûëûñ« ÃáÃáí³Ëûë Í³ÕÏáóÇ
Þáõß³Ý-Ù³ñÙÇÝ Ù³ÝáõÏÝ»ñ¿Ýª
ØÇÝã»õ Í»ñ»ñÝ ÑáÕ³µáÛñ«
øáõ êáõñµ ³ÝáõÝ¹ Ï° ûñÑÝ»ñ·»Ý©©©£

úß³Ï³ÝÇ Ñ³Ý×³ñ³ÝÇ¯ëï ÑáÕ³ÏáÛï«
ºÏ»Õ»óõáÛ Ëáñ³ÝÇÝ ùáí ³Ýßáõùû°ñ¿Ý Ùñ³÷áÕª
ºõ ºÑáí³ÛÇ å³ï·³Ù³Ëûë Ù»Í Ø³ï»³ÝÇÝ
¸áõÝ ëñµ³·Çñ Ã³ñ·Ù³ÝÇã«
àëÏ»¹³ñáõ ³¹³Ù³Ý¹»³¯Û µ³Ý³ÉÇ«
¸áõÝ Ñ³Û ¹åñáõÃ»³Ýó ³Ýßñç³Ý³Ï Éáõë³Ùáõï«
¸áõÝ É»½áõÇ Ï³×³é« ·»Õ»óÏáõÃ»³°Ý Çç»õ³Ý«
¸áõÝ ×»Ù³ñ³Ý Ù³ñÙ³ñ³ÛÇ¯Ý Ùï³ÍáõÙÇ«
Ü»ñ¿°« áñ ùáõ ³ß³Ï»ñï¹ ³Ûë ³ñµ»ó»³É«
î³ëÝ»õÑÇÝ· ¹³ñ»ñ Û»ïáÛ ½ù»°½ å³ßï¿©©©£

úß³Ï³Ý¿Ý Ù»½Ç ÑëÏáÕ ØïùÇ ²ëïáõ³Í«
¸áõÝ Ñ³ëáÕáõÃ»³Ý ÑÇÙÝ³ù³ñ«
²ëïÕ»ñ¿Ý Ù»½ ÉáÛë É»óÝáÕ áëÏ»Ñ³ë³Ï ³ßï³ñ³Ï«
àõñ Ù»ñ áõÕ»ÕÁ Ù»½ ÏÁ ÅåïÇ©©©
¸áõÝ Ùï³ÍÙ³Ý Í³ñ³õÝ»ñáõ ³ñÍ³Ã»³Û Íáí«
¸áõÝ î³ñáÝ³ÍÇÝ ÑëÏ³¯Û Øáíë¿ë«
¸áõÝ ³ÝÑå»ÉÇ Ù³ï»Ý³·Çñ Ù³Ûñ-µ³ñµ³éÇ«
Âá°Õ ÇÙ ·³ÝÏë« í»ñç³ÉáÛëÇë«
øÝ³ñÇë Ñ»ï« ÙáËÇñáíë ³éÉóáõÝ«
ÚáõÕ³ñÏ³õáñÝ»ñëª ËÝÏ³ïáõ÷Ç ÙÁ ÷áË³ñ¿Ý
ÐáÕ³ÏáÛïÇ¹ íñ³Û í³é»Ý©©©£

ՍՈՒՐԲԻՆ ԱՂՕԹՔԸ

§Èá°Ûë ïáõñ ÇÝÍÇ« ²ëïáõ³¯Í ³ÝÑ»ñù»ÉÇ«
îÇ»½»ñùÇ ³ÝÙ»ÏÝ»ÉÇ ×³ñï³ñ³å»ï«
Ö³Ï³ï³·ñÇ »õ ×³Ý³ãÙ³Ý ëï»ÕÍÇ°ã«
ÞáõÝãÇ° ÙññÇÏ« Ï»¹ñáÝ³Ï³Ý Ï³ñáÕáõÃÇõÝ«
êáõñµ ê»Õ³ÝÇ¹ ë³ñÏ³õ³·Ý Ø»ëñáåª
Æñ Ùßáõß³å³ï Ù»Í »ñ³½ÇÝª
øáõ Ó»éù»ñ¿¹ Ûëï³ÏáõÃÇõÝ Ï° ³Õ»ñë¿©©©£

§ú·Ý¿° ÇÝÍÇ« Ù»Í³å³ñ·»¯õ ÇÙ³ëïáõÃÇõÝ«
ºëª ³Ýóáõå ÑáíÇõ Ù»Í ù³ñá½Ç¹«
ºëª »ÕÏ»ÉÇ Ù³ÑÏ³Ý³óáõ« »ë ïÅ·áÛÝ ïÝï»ëª
Ð³ÛÏ³½Ý»³Ý ³Ñ»Õ ó»ÕÇÝ©©©
ºëª ï·¿ï ¹åÇñ »õ ³Ýí³õ»ñ í³ñ¹³å»ï«
ºëª ³ÝÍ³Í³Ý ¹ñûß Ñ³õ³ï³ó»³É ³ÙµáËÝ»ñáõ¹«
ºëª ³ÝûÅÇï í»ñÍ³Ýá°Õ »õ ³Ý³ÝÓñ»õ ³Û·»å³Ý«
ºëª ÏáÛñ ³ÕµÇõñ »õ Ïáñ³ù³Ù³Ï ×³Ý³å³ñÑáñ¹«
ºëª ³Ý³ñÅ³Ý ûñÑÝ³µ³Ý ³Ýí»ñç ÷³éùÇ¹«
ÆÙ ³Ý¹åÇñ ÑûïÇë Ñ³Ù³ñ Éá¯Ûë Ï° ³Õ»ñë»Ù©©©¦£

§ú·Ý¿¯ ÇÝÍÇ« ²ëïáõ³¯Í µÇõñ»Õ©©©
ºëª áÕáñÙ»ÉÇ áñáÝÇã »õ ³ÝÑ»ï»õ³Ýù Ëáõ½³ñÏáõ«
ºë ³Ýù³Ýù³ñ ùÝÝÇã »õ ³Ýµ»ññÇ ÑÇõÉ¿«
ºë ³Ý³ëïÇ×³Ý ×·Ý³õáñ »õ ³ÝÃéÇã Ñé»ïáñ«
¸³éÝ³ÅåÇï Ã³÷³é³Ï³Ý »õ ³ß³Ï»ñï ³Ýµ³ÝÇµáõÝ«
ºñ³½³ï»ë ÙáÉáñ»³É »õ ³Ýï³Õ³Ý¹ ³ÝñçáÕ«
ºë ë³ÑÙ³Ý³÷³Ï å³ïáõÑ³Ý »õ ÷³Ï»³É ¹áõé«
ºëª ÇÙ Ñá·ÇÇë Ñ³Ý¹¿å ÷ßñáÕ »ñÏ³¯Ã ³ÉÇù«
ºëª ·»ñ»½Ù³¯ÝÇ å³Ñ³å³Ý »õ Ù»é»Éá¯ó Ñ³ßáõ³Ï³É¦«
ºëª Ññ»Õ¿Ý Ñ³óÇ¹ Ï³ñû¯ï óáñ»Ý³ù³Õ©©©
ºëª ³Ý»ñ¹Çù ·Çß»ñáÕ »õ ³Ýë³÷áñ Í³ñ³õÇ«
ºëª Ù»Ý³õáñ Ùß³Ï ï³ï³ëÏÝ»ñáõ Ù¿ç Ïáñáõë»³É«
ºëª ³Ý×³é³·³ÛÃ ³Õç³ÙáõÕç© »ë ³ÝÉ³ñ ùÝ³ñ«
¸»é ³Ýµ³ñµ³é Ð³ÛÏ³½Ý»³ó Ñá·ÇÇÝª
´³ó³ïñáõÃ»³Ý ´³Ý³ÉÇ¯ ÙÁ Ï° ³Õ»ñë»Ù©©©

§ú·Ý¿° ÇÝÍÇ« î³ññ»ñáõ Ñ³Ûñ«
ºë ³ãù ³Õûï »õ ï»ëáÕáõÃÇõÝ ³ÝÃ³÷³Ýó«
àõÝ³ÛÝ³ÙÇï áõÝÏÝ¹Çñ »õ ã³ñ³Éáõñ ³Ï³Ýç«
²ÝÝ»ñ¹³ßÝ³Ï »ñ³ÅÇßï »õ Ù»ÕÏ³Ó³ÛÝ »ñ·Çã©©©£
ºë ³ÝÑáÕ³·áñÍ ¹³ßïûñ³Û« ßï»Ù³ñ³Ý Ã³÷áõñ«
ê»Õ³Ý³ëå³ë ³ÝÑ³ó »õ ó³Ù³ù»³É ·ÇÝ»µ³ßË«
ºëª ³ÝÏáã Ññ³õÇñ»³É ÚÇëáõë³Ï³Ý Ñ³ñë³ÝÇùÇÝ«
ºëª ³ÝÓ¿Ã Éáõë³ñ³ñ »õ ³ÝÙ³ï»³Ý Ùï³ÍáÕ«
ºõ ³Ý·áñáí ··áõÇã »õ ëÇñ³½áõñÏ ëÇñ³Ñ³ñ«
ºëª ³ÝÑñ³åáÛñ ù³ñá½Çã »õ ù³ñÏáÍ»³É ùñÇëïáÝ»³Û«
úÅÇï³µ»ñ ³Õù³ï »õ ³ÝáëÏÇ Ñ³ñáõëï©©©
ºëª ³ÝÑ³ÙµáÛñ ßñÃáõÝù »õ Ñá·»½áõñÏ Ñ»Í»ÍáÕ«
ºëª ëÇ°ñï ³Ýë¿ñ »õ ÏáõëáõÃÇõÝ ³ÝÏ³ï³ñ«
ºëª ³Ýµ»õ»é ù³ÉáÕ »õ »ñ»ñáõÝ áõÕ»õáñ©©©
øáõ ÷ñÏáõÃ»³Ý ÷³ñáëÝ»ñ¿¹ Ï³ÃÇ¯É ÙÁ ÉáÛë ïáõñ ÇÝÍÇ©©©
ºõ »ñÏÝ³ÛÇÝ ¹áõéÝ»ñáõ¹ Ñ»ï Ñá·»Ï³Ý
Î»³ÝùÇÝ ¹éÝ»ñÁ ¹ñ³ËïÇÝ å¿ë ÃáÕ µ³óáõÇÝ©©©¦£

§ú·Ý¿° ÇÝÍÇ« ³ÝÍÇ¯ñ ²ëïáõ³Í©©©
ºë ³ÝÏ³ñÏ³ç ³éáõ³Ï »õ Ë³÷³Ý»³É çñí¿Å©©©
ºë áõëáõóÇã ³Ýáõë »õ í³ñ³Ý»³É í³ñ¹³å»ï«
ºë ¹åñáõÃ»³Ýó ¹»é ³Ýåë³Ï ïÝûñ¿Ý«
ºë Ë»Õ×»ñáõ Ñ³Ý¹¿å ÇÝÏá°Õ í³ñ³·áÛñ©©©
ºë áñÙ ÙÃ³ß¿Ý« ·»Ñ»Ý³Ï³Ý µ³Ýï³ñÏ»³É«
ºëª ßÇõÕ Ïáñáõë»³É« Ñá¯õÝï ³Ýå³ñ·»õ©©©
Ø³ó³é³å³ï Ï³Í³Ý« ûÓ³åïáÛï ·»ïÝáõÕÇ©©©
ºë ³ÝÑÇõñÁÝÏ³É ûÃ»õ³Ý »õ ³Ýµ³½Ùáó Ù³Ñ³Ù»ñÓ©©©
È³åï»ñÇ¹ ÉáÛëÁ ÙÇ° Ù»ñÅ»ñ ÇÝÓ©©©£

§ú·Ý¿° ÇÝÍÇ« Ñ³Ù³·áõÙ³ñ êÏ½µáõÝù«
ØÏñïáõÃ»³Ý »ë ³ÝÙÇõéáÝ ³õ³½³Ý«
ºëª ³ÕûÃùÇ ÏÇë³ÏáñÍ³Ý ·³õÇÃ«
ºëª ³ñûñ³½áõñÏ ÑáÕ³·áñÍ« ³Ý·»ñ³Ý¹Ç ÑÝÓáÕ«
ºëª ³ÝµáÛñ ûÍ³ÝáÕ »õ ¹³éÝ³Ñ³Ù ÇõÕ«
ºë ³Ýµ³É³ë³Ý µÅÇßÏ »õ ³Ýµ»Ñ»½ íÇñ³Ï³å«
ºëª Ïáïñ³Í Ï³ÝÃ»Õ »õ å³å³Ï»³É å³ïñáÛ·«
ºë ÑáÕÙ³ÏáÍ ³Ýï³é »õ ³ñï³ëáõ³Ãáñ áõé»ÝÇ©©©
ºë ³Ýï³ß ³ï³ÕÓ »õ µáñµáë»³É ·»ñ³Ý«
ºëª ÑáÕ³ß¿Ý µáõñí³é »õ ³ÝÍË»ÉÇ ËáõÝÏ«
ºëª ³ÝáÕÏáÛ½ áñÃ³ïáõÝÏ »õ í³ñ³Ï»³É í³ñë³Ï«
ºëª ³Ý×ßÙ³ñÇï ×³Ï³ï »õ ³ÝáõÕÇÕ Ó»éù«
ºëª ³ÝÏ³ñáÕ Ï³ñ·³õáñ »õ ³ÝÝßË³ñ ù³Ñ³Ý³Û«
ºëª Ù»ÝáõÃ»³Ýë Ù¿ç ÙË³óáÕ ³ÝÏ³ñ³õ³Ý ³Ý³å³ï«
²Ûó»ÉáõÃÇ¯õÝ ïáõñ ÇÝÍÇ©©©¦£

§ú·Ý¿° ÇÝÍÇ« á¯í ³Ýµ³Õ¹³ï úñ¿Ýù«
ºëª í³ñ³Ýáï Ù³ñ¹ »õ Ûáõë³Ñ³ï ³ÝÓ©©©
ºëª ³Ñ³µ»Ï ³ÝÑ³ï »õ ßáõ³ñ³Í ßÝã³õáñ«
ºëª ï³ñ³ÏáÛëÇÝ Ù¿ç ï³ï³ÝáÕ ÑáÕÙ³Ñ³É³Í«
²ÝÉë»ÉÇ ³Õ³Õ³Ï »õ ³Ý³ñÓ³·³Ý· ß»÷áñ©©©
ºë ·ûë ï»ñ»õª ³ßáõÝÝ»ñ¿Ý í³¯ñ ÇÝÏáÕ©©©
ºëª ãáñ³ó»³É ×ÇõÕ »õ ³ÝÑáï³õ¿ï í³ñ¹»ÝÇ«
ºëª áõßÇÙáõÃ»³Ý áõñáõ³Ï³Ý«
ºëª Ï³ñ×ÇÙ³ëï ÇÙ³ó³Ï³Ý »õ ËáÝ³ñÑ³Í Ë»Éù«
ºÏ»Õ»óÇÇ¹ Ï³Ù³ñÝ»ñáõÝ ï³Ï Ñ»Í»ÍáÕª
øñÇëïáÝ»³Û ÅáÕáíáõñ¹Ç¹ ¹¿Ù Û³Ý¹ÇÙ³Ý
ºëª ²ëïáõ³Í³ßáõÝã Ù»Í Ø³ï»³ÝÇ¹
úï³ñ³É»½áõ ÁÝÃ»ñóáÕ »õ ³ÝÑ³ñ³½³ï Ã³ñ·Ù³ÝÇã©©©¦£

§ú·Ý¿° ÇÝÍÇ« ³ÝÍ³Ûñ³ÍÇñ Ì³ÝûÃáõÃÇõÝ«
¶»ñ³½ûñ î¿ñ« ³ÝÑáõÝ ÑÝ³ñÇã«
ÈáÛëÇ ½»ÝÇÃ« ³ÝÏÝ×Çé ÇÙ³ëï«
æáõñ »ñÏÝ³ÛÇÝ« ³Ý³Ýçñå»ï Ñá·Ç«
²ÝÑ³ßÇõ µ³ßËáÕ« »ñ³½Ý»ñáõ ë³Ñ³Ýù«
Ö³Ý³ãáõÙÇ ùáõ Í³ÍÏáó¹ Éáõë»Õ¿Ý
ÆÙ ÏáñÍ³Ý»³É áõëÇë íñ³Ý ÃáÕ Í³Í³ÝÇ«
ºõª ÑëÏáõÙÝ»ñáõ« Ñ»Í»Í³ÝùÇ« ³ÕûÃùÝ»ñáõ
²Ûë ÇñÇÏáõ³Ý« ù³é³ëÝ»ñáñ¹ ·Çß»ñÇÝª
²ëïáõ³¯Í ³ÝÛ»ÕÉÇ« ²ëïáõ³¯Í ³Ý³÷áõÝù«
²ñ³ñã³·áñÍ Ó»éù¹ ÇÙ áõÕ»ÕÇë »ñÏ³ñ¿«
ÐáÝ ÇÙ ·Çõïë ËÙáñ»Éáõ©©©¦£

ՏԵՍԻԼՔԸ

à¯í Ññ³ß³ÉÇù« á¯í Ñ³õ³ïùÇ ³ÝÝÇõÃ³Ï³Ý Ñáõñ«
à¯í ½³ñÙ³Ý³·áñÍ ½ûñáõÃÇõÝ«
à¯í µáó»Õ¿Ý µÅÅ³Ýù« á¯í ³ÝÉáÛÍ ËáñÑáõñ¹«
²Ñ³õ³ëÇÏ ø»ñáíµ¿ ÙÁª Ùñ³÷ÇÝ Ù¿ç Ø»ëñáåÇÝ«
Æñ ³ç Ó»éùáíÝ Éáõë³·ÇÍª
²ÏÝÃ³ñÃ ÙÁª Ù»Ý³ëï³ÝÇÝ áñÙÇÝ íñ³Û«
Ð³ÛÏ³½Ý»³Ý ²Ûµµ»Ý³ñ³ÝÁ ï³é³·ñ»ó©©©£
Ú³ÝÏ³ñÍª êáõñµÁ« Ù»Í î»ëÇÉù¿Ý óÝáñ³ß³ñÅ«
Ø»é»³ÉÇ ÙÁ å¿ë ÁÝ¹áëï áïùÇ«
ö»ïáõñ ·ñÇãÝ »õ ï³Ëï³ÏÝ Ç Ó»éÇÝ«
Ðñ³ßùÇÝ ï³Ï ³ñï³ëáõ»Éáí«
àñÙÇÝ ³éç»õ ³ÝÑáõÝûñ¿Ý ÍÝñ³¹ñ»ó©©©£

ԳԻՒՏԻՆ ՓԱՌՔԸ

Ø»ëñá°å« Ñ³Û ¹³ñ»ñáõÝ ¹ÇÙ³ó Ï»óáÕª
¸áõÝ ³¹³Ù³Ý¹»³Û ³å³é³Å«
¸á°õÝ Ù³ÝáõÏÝ»ñáõ Ù»ñÏ áõÕ»Õ¿Ý
ØÇÝã»õ Ñ³Ý×³ñÁ óáÉù»ñ ó³ÝáÕ«
¶Çï³ÏóáõÃ»³Ýó ³Ý·Ç°õï ÷³ñáë©©©
¸áõÝ« áñáõÝ Ïá÷ÇõÝÁ Ïé³ÝÇÝ«
Ä³Ù»ñáõÝ å¿ë« ñáå¿ÇÝ Ñ»ï ³Ý¹³¹³ñ«
ÆÙ³ó³Ï³Ý Ã³Ý·³ñ³ÝÇ¯Ý ³ñÓ³ÝÝ»ñÁ Ù»½ ÏÁ ÓáõÉ¿©©©
¸áõÝ ³ÝÝÇÝç ÑëÏáÕ« ¹áõÝ ïÇï³Ý»³Ý î»ë³ÝáÕ«
¸áõÝ úñáñáó¿Ý ÙÇÝã ·»ñ»½Ù³Ý«
Ø»ñ Ù¿Ý ÙÇ ËûëùÇÝ Ù¿Ý ÙÇ ßáõÝãÇÝ«
¶»Õ»óÏ³Ó³ÛÝ µ³ó³ïñÇã©©©
¸áõÝ µ³ñµ³éÇ ³ñ³ñÇã« ´³ÝÇ ÇßË³Ý«
¸áõÝ ³Ýµ³õ µ³õÇÕ ï»õáÕáõÃ»³Ý«
¸áõÝ ·áÛ³óáõÃ»³Ý ³ñ·³õ³Ý¹ Ñ³Ûñ«
¸áõÝ ÉáÛëÇ ³ÝÇõ« ¸áõÝ Ñ³õ³ïùÇ Ññ³õ¿ñ«
¸áõÝ Ñ³Ûñ»ÝÇ ÑáÕÇÝ íñ³Û ÙññÏÇÝ å¿ë µ³ñÓñ³óáÕ
²Ýï³¯é ³ÝÑáõÝ« ³Ýï³¯é ëñïÇ«
àñáõÝ Ù¿Ý ÙÇ Ñ³ëï³ï³µáõÝ Í³é»ñÝ ÑëÏ³Û«
Ø¿Ï Ù¿Ï ùÝ³ñ« Ù¿Ï Ù¿Ï ÷³Ý¹Çé »Ý Ù»ñ ßáõÝãÇÝ©©©
Ø¿Ï Ù¿Ï ß»÷áñ Ù»ñ Ñ³·³·ÇÝ é³½Ù³Ï³Ý«
Ø¿Ï Ù¿Ï å³ïÝ¿ß ×³Ï³ï³·ñÇ¯ å³ïáõÑ³ëÇÝ©©©
¸áõÝ ³Ýí³ïÝ»ÉÇ óáñ»³ÝÇ ¹³ßï« ¸áõÝ ÓñÇ¯ Ñ³ó«
¸áõÝ ÑáõÝÓù Ñ³ñáõëï« »õ ¸áõÝ ÑÝÓ³Ý Ññ³ß¿Ï«
¸áõÝ ³ñµ»óáõÃ»³Ýó »õ ·ÇÝÇÇ ³õ³½³Ý«
àñáõÝ Ù¿ç »°ë ³É áëÏÇ ë³÷áñë »Ù ÙËñ×»ñ©©©
²ñ»õÝ»ñáõ Í³ñ³õ¿ë Ë»ÝÃ©©©

¸áõÝ Ù»Í³Ã³÷³Ýó Ý³Ûáõ³ÍùÝ»ñáí ³é³ù»³É«
¸áõÝ ¿Çñ« áñ ½ù»½ »ñ·áÕ ó»Õ¹ ³Ûëûñáõ³Ý«
Ð»ÉÉ¿ÝÝ»ñ¿Ý »°õ Ñ³Ý×³ñ»Õ »°õ Ññ³í³é«
àõ ³ßË³ñÑ³Ï³É Ù»Í ÐéáíÙÇ áñ¹ÇÝ»ñ¿Ý«
àõ Ññ³å³ßï ä³ñëÇÏÝ»ñ¿Ý ¹ñ³óÇ«
Ø³Ûñ - µ³ñµ³éÇ¹ ÑÇÙÝ³ù³ñáíÝ Û³ÏÇÝÃ«
Ð³ÛÏ³½áõÝ»³ó Ù»ñ ß³é³õÇÕÝ ³½³ï»óÇñ©©©£
¸áõÝ »ñÏñá°ñ¹ ²ëïáõ³Í«
ºõ Ùï³ÍÙ³Ý ¸áõÝ ³é³çÇ°Ý ³ñ³ñÇã©©©£
¸áõÝ µ»Õá°õÝ ´³ñÇù« ëñïÇ° ³ÕµÇõñ«
¶áÛÝ»ñáõ ·³ÝÓ« ·ÃáõÃ»³°Ýó ·³Ñ«
¸áõÝ ÃéãáÕ ¹³ñ»ñÝ Ù¿Ï½Ù¿Ïáõ Ï³Ù³ñáÕ
Î³Ùáõñç ³Ý·ÇÍ« áõñÏ¿ó ó»Õ¹ ÙÇÉÇáÝÝ»ñáíª
Î³Ù å»ñ×ûñ¿Ý Ï³Ù í³ï³µ³ñ«
Î»³Ýù¿Ý Ç Ù³Ñ« Ïáõ·³Û Ï° ³ÝóÝÇ©©©£

¸áõÝ Ð»ÉÉ¿ÝÝ»ñ¿Ý Ñéã³Ïáõ³Í«
Ø»Í³ïÇïÕáë ²ÏáõÙÇï«
à¯í Ù»Ý³Ï»³ó« á¯í Ø³·Çëïñáë« ³Ñ³õ³ëÇÏ
ºñÏáõ Ð³Ûù»ñÝ §àíë³ÝÝ³¯Û ù»½¦ ÏÁ ·áé³Ý©©©
ºõ áíë³ÝÝ³Û ì³Õ³ñß³å³ïÇ Ð³Ûñ³å»ïÇÝª
ê³Ñ³Ï ä³ñÃ»õ ½áõ·³ÏßÇé ³ñµ³Ý»³ÏÇ¹«
ºõ ìé³Ùß³åáõÑ ²ñù³ÛÇÝ«
àñáíÑ»ï»õ ùáõ Ù»Í ·ÇõïÇ¹ ½ûñ³õÇ·«
Ø¿ÏÝ Çñ Ê³ãÇÝ« ÙÇõëÝ Çñ êáõñÇÝ Ñ³Ù³½ûñ
øáõ ù³ÛÉ»ñáõ¹ Ñ»ïª ù³É»Éáíª
²ñ³ñ³ï»³Ý ³ñß³ÉáÛëÇÝ«
¸åñáõÃ»³Ýó ¹áõéÁ Ù»½ µ³óÇÝ©©©£

²°Ñ« ³ÙµáÕç ³ñÇõÝÁ øáõ áõÕ»ÕÇ¹«
Æ¯Ýã ï»Ý¹»ñ¿ áñåÇëÇ¯ ï»Ý¹
ºõ ë³ñëáõéÝ»ñ¿ Ç¯Ýã ë³ñëáõé«
Æ¯Ýã ·»Ñ»Ý³Ï³Ý ·³É³ñáõÙ¿ ·³É³ñáõÙ«
ºõ í³ñ³Ýù¿ í³ñ³Ýù »õ í³ñÏ³Í¿ Ç í³ñÏ³Í«
ºõ Íáí³ÛÇÝ Í÷³ÝùÝ»ñ¿ Ç Í÷³Ýù«
²ÛÉ³Ï»ñåÇã ÝÅ³ñ¿ ÙÁ áõñÇß ÝÅ³ñ«
ºõ ÏßÇé¿ Ç ÏßÇé« ½ù»¯½ ï³ñ³õ©©©
àõ Ù¿Ý ÙÇ ÑÇõÉ¿Ý ùáõ Ñá·ÇÇ¹«
Ø¿Ý ÙÇ ×³×³ÝãÁÝ ùáõ ³ãù»ñáõ¹«
Ø¿Ý ÙÇ Ï³ÃÇÉÁ ùáõ Ñ³Ý×³ñÇ¹ Ï³ÛÍ»ñáõÝ«
ÐáÕÙ³ÛÇÝ Ñ»õù¹ »õ ËûÉ Ã³÷Á ÃéÇãÝ»ñáõ¹«
²ÕûÃùÝ»ñáõ¹ ÑáñÓ³ÝùÝ»ñÝ Ññ»Õ¿Ý«
ø³é³ëáõÝ ûñª ïÇõ »õ ·Çß»ñ«
Ø»ÝáõÃ»³Ý¹ Ù¿ç« Ù»é»³ÉÇ ÙÁ å¿ë Ù»Ý³õáñ«
¼ù»½ ¹¿åÇ î»ëÇÉù¹ ï³ñÇÝ©©©£

ºõ ³ÝáõñçÇÝ Ù¿ç ÍÝ³ÝáÕ Í³ÕÏÇ ÍÇÉ¿Ý«
àõ µáÕµáç¿Ý ¹»é ³ÝµáÛë«
¸áõÝ Ù³ñáÕ ÉáÛë¿Ý« ¹áõÝ ï»ëÉ³Ï³Ý ëïáõ»ñ¿Ý«
²Ý·áÛÝ ·Í¿Ý »õ »ñ³½Ç íë»Ù í³ñ¹¿Ý«
¸áõÝ áÉáñï¿Ý« ³ÝÓ³ÛÝ ß»ßï¿Ý« ³Ý·áÛÝ µ³é¿Ý«
¸áõÝ Í³Í³ÝáÕ »õ ³Ý³ñÙ³ï Íáõ»ÝÝ»ñ¿Ý«
¸³ßÝ³ÏáõÃ»³Ýó ²É÷³µ»ï³Ý ëï»ÕÍ»óÇñ©©©
ºõ âáññáñ¹ ¹³ñáõ àëÏÇ ê»Ù¿Ý«
ØÇÝã»õ Ù»ñ ûñÁ« Ù»ñ ³ñÇõÝáíÁ ÙÃÇÝª
²Ñ³õ³ëÇÏ Ð³Û Ð³Ý×³ñÁ µ³½Ù³É³ñ«
øáõ Ó»õ»ñáõ¹ Ù¿ç ÏÁ ÓáõÉáõÇ©©©

à¯í ³ÝÉáõÍ»ÉÇ ³é»ÕÍáõ³Í«
à¯í çÕ»ñá°õ Ï³ÛÍ³Ï¿ ËáõñÓ«
²ñ»³Ý ÑÝáó« ³ÝáõñçÝ»ñáõ ³ÝµÇÍ Í³õ³É«
à¯í ½³ñÙ³Ý³ÉÇ »õ ï»õ³Ï³Ý ½·³Û³Ë³µ«
øÝ³ñ³Ï³Ý ³Ñ»Õ³µÇ°µ ùÇÙ»é³ï»ë«
¸áõÝ ²ëïáõ³Í³·ÇÍ ÍÇ³Í³Ý©©©
Ð³ßïáõÃ»³Ý ÑáõñÁ Ù»½ µ»ñáÕ«
¸á°õÝ ï³ñ³ÏáÛëÇÝ »õ ï³ñï³ÙÇÝ ïÇñ³å¿ï«
¸á°õÝ ï³ñûñÇÝ³Ï »õ ï³ñ³·ÇÍ ·Ùµ¿Ã©©©
¸á°õÝ Ù»Í Ïñù»ñáõ ÏñûÝ³õáñ«
²°Ûñ ²ëïáõÍáÛ« ÙïùÇ° »Õµ³Ûñ« ùÝ³ñÇ° ùáÛñ«
øáõ µ³Å³Ï¿¹ Ãá°ÛÉ ïáõñ« áñ »ë ³É ÁÙå»Ù©©©£

ºõ ³Ûëûñ« ùáõ ëñµáõÃ»³Ùµ¹ ëÝ³Íª
ºë ³å³Å³Ù³Ý ùÝ³ñ³Ñ³ñ«
ºõ ³Ýí×³ñ áõ ³Ý³ñÅ³Ý »ñ³Ëï³·¿ï«
ºëª ùáõ ó»ÕÇ¹ Ñá·ÇÇÝ Ñ³Û»ÉÇÝ ù»½ ÏÁ µ»ñ»Ù©©©
²ãù»ñáõë Ù¿ç ³Ýáñ ³ãù¿Ý Ñáõñ ³éÇ©©©
àõ ÇÙ Ëûëù»ñë ³Ýáñ ëñï¿°Ý »Ù ù³Õ»ñ«
ºõ Ç°Ýã áñ Ï³ñ¹³ë ×³ÏïÇë íñ³Ý«
Æ°Ýã áñ Ï³ñ¹³ë ÅåÇïÇë Ù¿ç«
²Ýáñ ÚáÛëá¯íÝ »Ù »ë ·ñ³Í©©©
ºõ ÃáÛÉ ïáõñ ³Ûëûñ« á¯í Ø»ëñáå«
àñ Ð³Ûáó ÑáÕ¿Ý ÙÇÝã»õ ³ëïÕ»ñÁ Ñ³ëÝáÕ
øáõ áëÏÇ¿ ë³Ý¹áõË¿¹ í»°ñ µ³ñÓñ³Ý³Ù«
ºõ Ñ³ëï³ï³ù³ÛÉ« ³ëïÇ×³Ý¿ ³ëïÇ×³Ý
àõ åë³Ï¿ Ç åë³Ï »õ ÉáÛë¿ Ç ÉáÛë«
Æµñ ½³õ³Ï ÙÁ Ùï³ÍáõÙÇ¹«
ºë Ç ù»°½ ·³Ù« ÇÙ ³Ûë »ñ·ë »ñ·»Éáõ©©©£

1912

ՄԵԾ ԾԵՐՈՒՆԻՆ ԿԽՕՍԻ

§à¯í Ù³Ñáõ³Ý ·³ÕïÝÇù« á¯í ·ÃáõÃÇõÝ«
øáõ ùáÕ»ñ¹ ÇÙ ëïáõ»ñ¿ë Ñ»é³óáõñ« áñ ÇÙ á·Çë ³Ûë ÇñÇÏáõÝ«
´ñÇï³Ý»³Ý ÅáÕáíñ¹Çë »õ Ù³ñ¹ÏáõÃ»³Ý ËÕ×ÇÝ ¹ÇÙ³óª
Æñ åÕÇÝÓ¿ Ù³Ñ³ñÓ³ÝÇÝ µ»ñ³ÝáíÝ »ñÃ³Û ËûëÇÉ©©©
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
àÕçá¯ÛÝ Ó»½Ç« ÑÇÝ ûñ»ñáõ Ûáõ½áõÙÝ»ñáíë« áÕçá¯ÛÝ Ó»½Ç«
ºõ àõ»ëÃÙÇÝëÃñÇ Ó»ñ ³ëïáõ³Í³¹Çñ ï³×³ñ¿Ý
ÂáÕ ³Ûëûñ Ó»½ ÇÙ Ù»é»³ÉÇ ³Ýó»³Éë«
Ò»ñ ËÇÕ×»ñáõÝ Ñ³Û»ÉÇÝ Ó»ñ ³éç»õÁ ·³Û ½»ï»ÕÇÉ©©©£
²Ý·Éá-ë³ùëáÝ ÅáÕáíáõñ¹ ÏáñáíÝ»ñáõ »õ Ï³ÙùÇ«
¸áõÝ Ùï³ÍÙ³Ý¹ ÇßË³ÝáõÃ»³ÙµÝ »õ ÃéÇãáíÝ Ñá·ÇÇ¹«
²ÝÑáõÝûñ¿Ý« µ»õ»é¿ ÙÁ áõñÇß µ»õ»é«
ì»ó í»Ñ³å³ÝÍ Íáí»ñáõ Ã³·áõÑÇÝ »ë Ñ³Ý¹Çë³ó»ñ«
¸áõÝ µ³ÝÇÙ³ó »õ ïÇï³Ý»³Ý ïÇñ³å»ï«
àñ úÝÃ³ñÇáÛÇ ó³Ù³ùÝ»ñ¿Ý« ùáõ ûñ¿ÝùÝ»ñ¹ ³¹³Ù³Ý¹
î»Ù³í»Ýï¿Ý ÐÇÙ³É³Û³ ÏÑ³ëÝÇÝ©©©£
¸áõÝ« áñáõÝ µ³ñµ³éÁ« Ñ³Ý×³ñÝ»ñáõ ùÝ³ñÇÝ µáó«
ÎÇë³·áõÝ¹Ç ë¿ñ»ñáõÝ »õ ëñï»ñáõÝ É»½áõÝ ¿©©©£
¸áõÝ« áñáõÝ ·»ï»ñÝ« ÍÇ³Í³Ý ³é ÍÇ³Í³Ý«
ì»ï³Ý»ñáõ ¶³Ý·»ë¿Ý ¹¿åÇ Ü»ÕáëÝ ³ñ·³õ³Ý¹«
ºõ ö»Ý×³å¿¿Ý ÜÇ³·³ñ³« ÑÇÝ· ó»Õ»ñáõ óáñ»³ÝÝ»ñÁ Ïáéá·»Ý©©©£
¸áõÝ ³é³çÇÝ ûñ¿Ýë¹Çñ ÅáÕáíñ¹áó Çñ³õáõÝùÇÝ«
¸áõ µ³ñµ³ñáëÇÝ ½áÑ»ñáõÝ ï³Ï Ñ»Í»ÍáÕ«
Üáñ³Í³ÕÇÏ áñµ ³½·»ñáõ å³Ñ³å³Ý£
Ð»ÉÉ»ÝÝ»ñ¿Ý ÆñÉ³Ýï³ »õ ´³ñ»Ñáõë¿Ý ÐÝ¹Ï³ó ÑáÕ
ºõ í»ñç³å¿ë ¹áõÝ« ²ßË³ï³ÝùÇ ¹Çõó³½áõÝ«
àñ ²÷ñÇÏ¿¿Ý ²Ù»ñÇÏ ³é³ïáõÃ»³Ý ëáõñµ ÑáõÝï»ñÁ ó³Ý»óÇñ©©©£
àõÝÏÝ¹ñ¿ á·ÇÇ ÙÁ å³Õ³ï³ÝùÇÝ« áñáõÝ áã Ù¿Ï ºõñáå³«
Î»Ý¹³ÝáõÃ»³Ýë í»ñç³ÉáÛëÇÝ« »õ áã ÇëÏ ¹áõù« ã³Ýë³óÇù©©©£
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
à°ã« ã»Ù ÛûÅ³ñÇñ »õë ³Ûëûñ« ë»õ Ñá·ÇÝ»ñ« Ó»½ Ë³÷³Ý»É«
ê³Ï³ñ³ÝÇ »õ ëïáõÃ»³Ý Ù³ùë³õáñÝ»ñ¹ ÙÃÇÝ«
¸áõù ³ñÍ³ÃÇ »õ Ï»Õ»ùÙ³Ý µéÝ³å»ïÝ»ñ«
¸áõù Ó»ñ ³ãù»ñáíÝ ³·é³õÇ Ï³Ù»ó³ù« áñ ï³ñÇÝ»ñáí«
Ð³Û³ëï³ÝÝ»ñÝ Ñ»é³õáñ« Çµñ ¹Ç³Ï ³Ýë³ÑÙ³Ý« Ù¿Ï½Ù¿Ïáõ íñ³Û ¹Ç½áõÇÝ©©©£
²¯Ñ« ³Û¹ ³Ñ³ñÏáõ ûñ»ñáõÝ«
ºë ïÇ»½»ñùÝ ²ëïÍáÛ Ñ»ï ³ÝÇÍ»óÇ«
²Û¹ ³Ñ³ñÏáõ ûñ»ñáõÝ«
Ø»ñ Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ ÇÙ³ëïáõÃÇõÝÝ ÇÙ ³ã»ñáõë ÙáËñ³ó³õ«
²Û¹ ³Ñ³ñÏáõ ûñ»ñáõÝ« ²ñ¹³ñáõÃÇõÝÁ« µ»Ïáñ µ»Ïáñ«
ºõñáå³ÛÇ ß³Ñ³ËÝ¹Çñ ×³Ï³ïÇÝ ¹¿Ùª
Æµñ ³å³é³Å å³ïÇÅÝ»ñáõ ÷ßñáõ»ó³õ©©©£
²Ûë ³Ñ³ñÏáõ ûñ»ñ¿Ý »ïù«
ÆÙ Í»ñáõÝÇÇ Ù³Ñáõ³Ýë Ù¿ç Ù»Ý³õáñª
êÇÝ ÛáÛë»ñë »õ Ñá·»í³ñùë ÏñÍáï»óÇ©©©£
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
Æ¯Ýã óÝÍáõÃÇõÝ ÇÝÍÇ Ñ³Ù³ñ«
²Ñ³õ³ëÇÏ ä³Éù³ÝÝ»ñ¿Ý« ÑÇÝ· ¹³ñ»ñáõ ·»ñÇÝ»ñ«
²½³ïáõÃ»³Ý ³éç»õ áïùÇ« ³Ýáñ ûñ¿ÝùÁ ÏÑ³Ùµáõñ»Ý©©©£
Ì³ÕÇÏ ³½·»ñÁ å¿ïù ¿ ³åñÇÝ©
ºõñáå³ÛÇ ÅáÕáíáõñ¹Ý»ñ« ¬ »ë ÇßËáÕÝ»ñáõÝ ã»Ù ¹ÇÙ¿ñ ¬
ºõñáå³ÛÇ »õ ²Ù»ñÇÏÇ ëï»ÕÍ³·áñÍ ÅáÕáíáõñ¹Ý»ñ«
Æ ë¿°ñ Ï»³ÝùÇÝ« Ç ë¿°ñ Ù³ñ¹áó ÁÝÏ»ñáõÃ»³Ý« Ç ë¿¯ñ Ù³Ñáõ³Ý ·³ÕïÝÇùÇÝª
²ñ³ñ³ï»³Ý ³ñ¹³ñ ó»ÕÝ Ð³ÛÏ³Ï³Ýª
Ò»éù áõÕÕ»ó¿°ù« Ó»éù áõÕÕ»ó¿°ù« áñ ³é³Ýó ³ñ»³Ý« Çñ ¹³ßï»ñáõÝ íñ³Û Í³ÕÏÇ©©©
²Ñ³õ³ëÇÏ å³Õ³ï³Ýùë Ù³Ñáõ³Ý áñÙÇÝ »ï»õ¿Ý©©©©£
© © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © © ©
ºõ Éë»ó¿ù ½Çë« ´ñÇï³Ý»³Ý áñ¹ÇÝ»ñ«
²ÛÝ Ù³Ñ³ñÓ³ÝÁ ÑëÏ³Û³Ó»õ« ½áñ ¹áõù ÇÝÍÇ ßù»ÕáõÃ»³Ùµ«
ê»ÝÃ-öáÉÇ ÙÁ Ï³Ù³ñÇÝ ¹¿Ù« ÈáÝ¹áÝÇ Ù¿ç Ï»ñï»óÇù«
ºë« ÎÉ³ïëÃáÝ« »Ã¿ ã³Ýë³ù ÇÙ ³Ûëûñáõ³Ý å³Õ³ï³ÝùÇë«
ºëª µáí³Ý¹³Ï Ù³ñ¹ÏáõÃ»³Ý Ù³ùáõñ ËÇÕ×»ñÝ ÑáÝ Ñ³õ³ù³Íª
ÆÙ åÕÇÝÓ¿ å³ï³ÝùÇë Ù¿çª ÃáÕ ³ÝáÝó Ñ»ï« »õ Ó»ñ íñ³Û ³ñï³ëáõ»Ù©©©¦£

1913

ԲԱՌԱՐԱՆ

ԲԱՌԱՐԱՆ - [ Ա ]

²ÏáõÙÇï - ³ÝùáõÝ« ïùÝáÕ« ³ÕûÃùÇ »õ ·ÇïáõÃÇõÝÝ»ñÇ ÝáõÇñáõ³Í í³Ý³Ï³ÝÝ»ñÇ Ï³ñ· ´Çõ½³Ý¹Ç³ÛáõÙ£ ä³ïáõÇ Ù³Ï¹Çñª ·ÇïÝ³Ï³Ý í³ñ¹³å»ï Ýß³Ý³ÏáõÃ»³Ùµ« áñ ÛáÛÝ»ñÁ ïáõÇÝ Ø»ëñáå Ø³ßïáóÇÝ
²Û¿ñ - »ñÏñ³·áõÝ¹Á å³ïáÕ û¹Á« ÙÃÝáÉáñï
²Ý¹áÑ³Ï³Ý - Ùï³ï³ÝçáÕ« íñ¹áí»óÝáÕ« ïËñ»óÝáÕ
²Ý¹ñ³Ï³ñûï - ³ÛÝ ÏáÕÙÇª ¹ñëÇ Ï³ñûïÁ ù³ßáÕ
²ÝíÏ³Ý¹ - ³ÝËáñï³Ï»ÉÇ« ³Ýå³ñï»ÉÇ« ³Ýí»Ñ¿ñ« ù³ç³ñÇ
²Ûë³Ñ³ñ - ¹Çõ³Ñ³ñ« ë³ñë³÷³Ñ³ñ
²å³Å³Ù³Ý - áõß »Ï³Í« áõß Å³Ù³Ý³Í« áõß³ó³Í
²éË³ñË³÷ - Ë³ñË³÷»Éáí
²éÛ³õáõÃÇõÝ - Ñ»é³õáñ Ý³ËÝÇÝ»ñÇ Û³ïÏ³ÝÇßÝ»ñÁ Ó»éù µ»ñ»ÉÁ« ³ï³íÇ½Ù« ÑÝáõÃÇõÝ« í³Õ»ÙÇ ßñç³Ý

ԲԱՌԱՐԱՆ - [ Բ ]

´³ñë³ÙáõÝù - Í³éÇ µ³ñ³Ï ×ÇõÕ»ñÇ ËáõñÓ« áñ Ùá·»ñÁ µéÝáõÙ ¿ÇÝ Ó»éùÝ»ñÇÝª ÏñûÝ³Ï³Ý ³ñ³ñáÕáõÃÇõÝ Ï³ï³ñ»Éáõ Å³Ù³Ý³Ï
´³ó³ëï³Ý - Ñ»éáõ ï»Õ« ³ñÓ³Ï« µ³ó ï»Õ« ³Ù³ÛÇ ï³ñ³ÍáõÃÇõÝ
´ÅÅ³Ýù - ¸»Õ Ï³Ù Çñ« áñ »Ã¿ Ù³ñ¹ Ïñ¿ñª ³½³ï ÏÙÝ³ñ ÑÇõ³Ý¹áõÃÇõÝÇó« ³ãùáí ï³Éáõó£ ÐÇÝ µáõÅ³Ï³Ý ÙÇçáó ÛáõéáõÃùÇ« Ï³Ë³ñ¹áõÃ»³Ý« íÑáõÏáõÃ»³Ý
´ñ·³õáñ»É - µáõñ·»ñ ë³ñù»É« µáõñ·»ñ ·áÛ³óÝ»É

ԲԱՌԱՐԱՆ - [ Դ ]

¸³ßïáñ³Û - ¹³ßï»ñ
¸Ç»óÝ»É - ÍÇÍ ï³É« Ï³Ãáí Ï»ñ³Ïñ»É
¸ñáõÅ³Ý - áõËï³¹ñáõÅ« ËáëïáõÙÝ³½³Ýó« ¹³õ³×³Ý« Ë³ñ¹³Ë

ԲԱՌԱՐԱՆ - [ Ձ ]

¼·³Û³Ë³µ - ½·³Û³Ï³Ý å³ïñ³Ýù« áõÕ»ÕÇ Ë³Ý·³ñÙ³Ý Ñ»ï»õ³Ýù

ԲԱՌԱՐԱՆ - [ Կ ]

Î³ÃáÕÇÏ¿ - ÁÝ¹Ñ³Ýñ³Ï³Ý« ïÇ»½»ñ³Ï³Ý« ùñÇëïáÝ¿³Ï³Ý ÁÝ¹Ñ³Ýáõñ »Ï»Õ»óáõ Ù³Ï¹Çñ« ³Ãáé³ÝÇëï »Ï»Õ»óÇ« »Ï»Õ»óáõ ·Ùµ»Ã
ÎÝïñáõÏ - ³Ýáõß³Ñáï Ï³ñÙñ³õáõÝ Ï³Ù ÏÇïñáÝ³·áÛÝ Ë»Å
ÎáÕÏáÕ³Ýù - µ³ñÓñ³Ó³ÛÝ áÕµ« É³óáõÏáÍ« Ï³Ï³Ý

ԲԱՌԱՐԱՆ - [ Հ ]

Ð³·³· - ßáõÝã
Ð³Ù»Ý³É ¥Û³Ù»Ý³É¤ - áõß³Ý³É« Û³å³Õ»É
Ð³Ý·áÛÝ - ÝÙ³Ý« Ñ³Ù³ÝÙ³Ý
Ð³ëáÕáõÃÇõÝ - ÙïùÇ Ï³ñáÕáõÃÇõÝ« ÁÙµéÝáõÙ
Ð»Õ·áõÃÇõÝ - Ù»ÕÏáõÃÇõÝ« Ñ»Õ· ÉÇÝ»Éª ÍáõÉáõÃÇõÝ« ¹³Ý¹³ÕáõÃÇõÝ« ³ÝÛá·áõÃÇõÝ« ³Ý÷áõÃáõÃÇõÝ
Ðñ³ß³Ý³É - ëù³Ýã³Ý³É« ½Ù³ÛÉáõ»É« Ññ³ß³ÉÇ »ñ»õ³É« ÑÇ³óÙáõÝù ³é³ç³óÝ»É

ԲԱՌԱՐԱՆ – [ Մ ]

ØáÉ³ËÇÝ¹ Ï³Ù ÙáÉ»ËÇÝ¹ - çñ³ÛÇÝ µáÛë« Ùëáõï« µ³Ûó ëÝ³Ù¿ç ³ñÙ³ïáí« ù³Õóñ Ñ³Ùáí« ·³ñß³Ñáï ÑÇõÃáí« ë³ëïÇÏ ÃáõÝ³õáñ£ êáÏñ³ïÇÝ ÃáõÝ³õáñ»óÇÝ ÙáÉ»ËÇÝ¹áí« Áëï Êáñ»Ý³óáõª îñ¹³ïÇÝª ÝáÛÝå¿ë
ØïñáõÏ - ÓÇáõ Ï³Ù ÇßÇ ùáõé³Ï

ԲԱՌԱՐԱՆ – [ Ն ]

Ü»ñ½ûñáõÃÇõÝ - Ý»ñÃ³ùáÛó áõÅ« åáï»ÝóÇ³É áõÅ
Ü»ñëÇ¹Ç - Ý»ñëÇ ÏáÕÙÁ« Ý»ñëÇ ¹ÇÝ« Ù³ñÙÝÇ Ý»ñëÇ Ù³ëÁ

ԲԱՌԱՐԱՆ – [ Ո ]

à·»í³ñ - Ñá·»í³ñù« í»ñçÇÝ ßáõÝãÁ ³õ³Ý¹»Éáõ ï³·Ý³åÁ

ԲԱՌԱՐԱՆ – [ Չ ]

âáõ³éáõÃÇõÝ - Ãßáõ³éáõÃÇõÝ

ԲԱՌԱՐԱՆ – [ Պ ]

ä³ñï³ë»É - ë³ëïÇÏ Ûá·Ý»É« áõÅ³ëå³é ÉÇÝ»É« íÑ³ïáõ»É« Éùáõ»É

ԲԱՌԱՐԱՆ – [ Ս ]

ê³¹áõéÝ - ¥ê³ïáõñÝ¤ - ¼»õëÇ Ñ³ÛñÁ£ Ø³ñ¹Ï³Ýó ëáíáñ»óñ»ó »ñÏñ³·áñÍáõÃÇõÝ« Ñ³ëï³ï»Éáí Ë³Õ³ÕáõÃÇõÝ »õ ³ñ·³ë³õáñáõÃÇõÝ£ Àëï ¹Çó³µ³ÝáõÃ»³Ýª àëÏ»Õ¿Ý ¹³ñÇ ëï»ÕÍÇãÁ« »ñç³ÝÏáõÃ»³Ý »õ áõñ³ËáõÃ»³Ý µ³ßËÇãÁ
ê³Ï³ñ³Ý - µÇñÅ³« µáñë³
ê³Ý¹³ñ³Ù¿ï - »ñÏñÇ Ëáñù»ñÁ« ëïáñ»ñÏñ»³Û íÇÑ« ³Ý¹áõÝ¹« ¹ÅáË³ÛÇÝ á·Ç«
ë³ï³Ý³Û

ԲԱՌԱՐԱՆ – [ Վ ]

ì³Ûñ³å³ñ - ½áõñ ï»ÕÁ« å³ï³Ñ³µ³ñ« ³ÝËáñÑñ¹³µ³ñ
ì³ñß³Ù³Ï - Ã³ßÏÇÝ³Ï« ·ÉË³ßáñ
ì»ßï³ëÝ³Ù»³Û - ï³ëÝí»ó ï³ñ»Ï³Ý

ԲԱՌԱՐԱՆ – [ Ց ]

ò³Ù³ù³Ýáí - áã Ã¿ ÍáíÇó« ³ÛÉ ó³Ù³ùÇ ÏáÕÙÇó »ÏáÕ ù³ÙÇ« ÑáÕÙ

ԲԱՌԱՐԱՆ – [ Ք ]

øÇÙ»é - »Õç»ñáõ³ù³Õ« »ñ»õ³Ï³Û³Ï³Ý Ï»Ý¹³ÝÇ« óÝáñ³Ï³Ý »ñ»õ³Ï³ÛáõÃÇõÝÇó ëï»ÕÍ³Í íï³Ý· Ï³Ù ÇñáÕáõÃÇõÝ
øÇÝ³ÛáÛ½ - ùÇÝ³ËÝ¹Çñ« íñ¿ÅËÝ¹Çñ

ՍԻԱՄԱՆԹՕ ( 1878
- 1915 )

[Ú³ñ×³Ý»³Ý ²ïáÙ ÚáíÑ³ÝÝ¿ëÇª 15© 08© 1878 ÍÝí»É ¿ ²ñ»õÙï³Ñ³Û³ëï³ÝÇ ²ÏÝ ù³Õ³ùáõÙ£ 1915 Ã© Ø»Í »Õ»éÝÇ ½áÑ]« Ñ³Û µ³Ý³ëï»ÕÍ£ ÌÝáõ»É ¿ í³×³é³Ï³ÝÇ ÁÝï³ÝÇùáõÙ£ Ð³Ûñ»ÝÇ ãùÝ³Õ µÝáõÃ»³Ý Ù¿çª º÷ñ³ïÇ çñ»ñÇ ß³é³ãÇÝ áõÝÏÝ¹Çñª ³ÝóÝáõÙ ¿ ³å³·³Û µ³Ý³ëï»ÕÍÇ Ù³ÝÏáõÃÇõÝÁ£ êÇ³Ù³ÝÃáÝ ëÏ½µÝ³Ï³Ý ÏñÃáõÃÇõÝÝ ëï³ÝáõÙ ¿ ù³Õ³ùÇ Ü»ñëÇë»³Ý í³ñÅ³ñ³ÝáõÙ£ 1892 Ã© Ý³ ÍÝáÕÝ»ñÇ Ñ»ï ï»Õ³÷áËíáõÙ ¿ äáÉÇë£ ²Ûëï»Õ Ý³ »ñÏáõ ï³ñÇ ëáíáñáõÙ ¿ ØÇñÇ×³Ý»³Ý ¹åñáóáõÙ« ÇëÏ ³ÛÝáõÑ»ï»õ è¿Ã¿áë ä¿ñå¿ñ»³ÝÇ Û³ÛïÝÇ í³ñÅ³ñ³ÝáõÙ£ êÇ³Ù³ÝÃáÛÇ Ï»³ÝùÇ ³Ûë« ÇÝãå¿ë »õ Ñ»ï³·³Û ï³ñÇÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ ùÇã ï»Õ»ÏáõÃÇõÝÝ»ñ »Ý å³Ñå³Ýáõ³Í£ ºÕ³ÍÝ»ñÁ ë³Ï³õ »Ý »õ ÏóÏïáõñ£ 1896 Ã© Ñ³ÛÏ³Ï³Ý ³ñÇõÝ³ÉÇ ç³ñ¹»ñÇó Ñ³ñÏ³¹ñáõ³Í« ¹åñáóÇ í»ñçÇÝ ¹³ë³ñ³ÝÁ ã³õ³ñï³Íª »ñÇï³ë³ñ¹ µ³Ý³ëï»ÕÍÁ ÷³ËãáõÙ ¿ º·Çåïáëª Î³ÑÇñ¿£
1897 Ã© êÇ³Ù³ÝÃáÝ Ù»ÏÝáõÙ ¿ ºíñáå³« ÄÝ»õÇ ÎáÉ»çÇ Í³ÕÏ³µáõÍ³Ï³Ý µ³ÅÝáõÙ ëáíáñ»Éáõ£ ê³Ï³ÛÝ Ýñ³Ý íÇ×³Ïáõ³Í ¿ñ Ó»éùáõÙ áã Ã¿ ÷áóË áõ óÝóáõÕ å³Ñ»Éáõ« Í³ÕÇÏÝ»ñ Ùß³Ï»Éáõ« ³ÛÉ ·ñÇãª Ù³ñ¹Ï³ÛÇÝ áÕµ»ñ·áõÃÇõÝÁ å³ïÏ»ñ»Éáõ Ñ³Ù³ñ£ ØÇ ù³ÝÇ ³ÙÇë ÎáÉ»çáõÙ ëáíáñ»Éáõó Û»ïáÛ« êÇ³Ù³ÝÃáÝ Ù»ÏÝáõÙ ¿ ö³ñÇ½£ ºñ»ù ï³ñÇ Û³×³ËáõÙ ¿ êáñµáÝÇ Ñ³Ù³Éë³ñ³ÝÇ µ³Ý³ëÇñ³Ï³Ý ý³ÏáõÉï»ïÁ£ ²Ûëï»Õ Ý³ áõëáõÙÝ³ëÇñáõÙ ¿ Ñ³ë³ñ³Ï³Ï³Ý ·ÇïáõÃÇõÝÝ»ñ« »íñáå³Ï³Ý ·ñ³Ï³ÝáõÃÇõÝ« Í³ÝûÃ³ÝáõÙ ¿ Å³Ù³Ý³ÏÇ ·ñ³Ï³Ý Ñáë³ÝùÝ»ñÇÝ« ÁÝ¹É³ÛÝ»Éáí Çñ Ùï³ÑáñÇ½áÝÁ£ ºíñáå³ÛáõÙ µ³Ý³ëï»ÕÍÝ ³åñáõÙ ¿ ÙÇÝã»õ 1908 ÃÇõÁ« ë»ñï Ï³å»ñ ¿ Ñ³ëï³ï»É §ºõñáå³ÛÇ Ñ³Û áõë³ÝáÕÝ»ñÇ ÙÇáõÃ»³Ý¦ »õ Ñ³Û ³½·© Ïáõë³ÏóáõÃÇõÝÝ»ñÇ Ñ»ï£ ²Ûë ï³ñÇÝ»ñÇÝ Ý³ ÉÇÝáõÙ ¿ ²íëïñÇ³ÛáõÙ« üñ³ÝëÇ³ÛáõÙ« ³é³õ»É Û³×³Ë Ý³»õ µáõÅÙ³Ý Ýå³ï³Ïáíª Þí»Ûó³ñÇ³ÛáõÙ£ ²Ûë ÙÃÝáÉáñïáõÙ ¿É Ï³½Ù³õáñáõ»É »Ý Ýñ³ ³ßË³ñÑ³Û»³óù³ÛÇÝ »õ ·ñ³Ï³Ý-·»Õ³ñáõ»ëï³Ï³Ý Ñ³ÏáõÙÝ»ñÁ£
²é³çÇÝ µ³Ý³ëï»ÕÍáõÃÇõÝÁª §²ùëáñáõ³Í Ë³Õ³ÕáõÃÇõÝ¦Á ¥³õ»ÉÇ áõßª §Ø³Ñáõ³Ý ï»ëÇÉù¦¤« áñ Û³ÛïÝÇ ¿ »Õ»É Ý³»õ §Îáïáñ³Í¦ í»ñÝ³·ñáí« ÉáÛë ¿ ï»ë»É 1898ÇÝ« §ì³Õáõ³Ý Ó³ÛÝÁ¦ ¥Ø³Ýã»ëïñ¤ Ã»ñÃáõÙ£ ²ÛÝáõÑ»ï»õ Ññ³ï³ñÏáõ»É »Ý Ýñ³ Ýáñ ù»ñÃáõ³ÍÝ»ñÁª §²Ý³ÑÇï¦« §´³Ýµ»ñ¦« §²½³ï³Ù³ñï¦ »õ ³ÛÉ å³ñµ»ñ³Ï³ÝÝ»ñáõÙ£ ¸ñ³Ýù Ñ³ÛÏ© ç³ñ¹»ñÇó ïå³õáñáõ³Í µ³Ý³ëï»ÕÍ³Ï³Ý ³ñÓ³·³ÝùÝ»ñ ¿ÇÝ« áñ ³ñ¹¿Ý Ý³Ë³ÝßáõÙ ¿ÇÝ êÇ³Ù³ÝÃáÛÇ ëï»ÕÍ³·áñÍáõÃ»³Ý áõÕÕáõÃÇõÝÁ£ 1902ÇÝ ïå³·ñáõ»ó Ýñ³ §¸Çõó³½Ýûñ¿Ý¦ ÅáÕáí³ÍáõÝ« áñÁ ÙÇ³Ý·³ÙÇó Ñ³ëï³ï»ó ·³Õ³÷³ñÇ µ³Ý³ëï»ÕÍÇ Û³ÛïÝáõÃÇõÝÁ£ ÄáÕáí³ÍáõÇ ù»ñÃáõ³ÍÝ»ñÁ Ñ³Û »ñÇï³ë³ñ¹áõÃ»³ÝÝ áõÕÕáõ³Í å³ï·³ÙÝ»ñ »Ý« áñáÝó ³é³ù»É³Ï³Ý ËáñÑáõñ¹Ý áõÕ»ÝßáõÙ ¿ §èÇ·í»¹³¦Çó ³éÝáõ³Í µÝ³µ³ÝÁª §²ÛÝù³Ý ³ñß³ÉáÛëÝ»ñ Ï³Ý« áñ ï³Ï³õÇÝ ã»Ý Í³·³Í©©©¦£ ¸³ å³Ûù³ñÇ áõ ëÃ³÷áõÙÇ Ýß³Ý³µ³ÝÝ ¿ñ« áñ µ³Ý³ëï»ÕÍÁ ³õ³Ý¹áõÙ ¿ñ Å³Ù³Ý³Ï³ÏÇóÝ»ñÇÝ£
§Ð³Ûáñ¹ÇÝ»ñ¦ ¥1905« 1906« 1908¤ µ³Ý³ëï»ÕÍ³Ï³Ý »ñ»ù ß³ñù»ñáõÙ êÇ³Ù³ÝÃáÛÇ ·»Õ³ñáõ»ëï³Ï³Ý Ùï³ÍáÕáõÃÇõÝÁ ÙÇëïÇÏ³Ï³Ý ËáñÑñ¹³å³ßïáõÃÇõÝÇó ³Ýó»É ¿ Çñ³Ï³Ý ³ßË³ñÑÇ å³ïÏ»ñÝ»ñÇÝ£ Üñ³ Ñ»ñáëÁª Ýáñûñ»³Û Ð³Ûáñ¹ÇÝ« ³ÝÓÝ³õáñáõÙ ¿ ¶³Õ³÷³ñÇ áõ Î³ÙùÇ ÙÇ Ñ½ûñ ºë« áñÇ ³ÝáõÝÁ ä³Ûù³ñ ¿« ÇëÏ í³Ë×³ÝÁª Ú³ÕÃ³Ý³Ï£ §àñµ»ñáõ ×³Ï³ï³·ñ¿Ý¦« §êáí³Ù³Ñ¦« §´³Ýï»ñáõÝ Ëáñ»ñ¿Ý¦« §Î³Ë³Õ³ÝÝ»ñáõ Ï³ï³ñ¿Ý¦ ù»ñÃáõ³ÍÝ»ñáõÙ« ÝÏ³ñ³·ñ»Éáí Ãáõñù µ³ñµ³ñáëÝ»ñÇ Ëáßï³Ý·áõÙÝ»ñÇÝ »ÝÃ³ñÏáõ³Í Ñ³Û ÅáÕáíñ¹Ç áÕµ»ñ·³Ï³Ý ë³ñë³÷Ý»ñÁ« êÇ³Ù³ÝÃáÝ å³ïÙáõÃ»³Ý ¹³ë»ñÇ Ù¿ç Ëï³óñ»É ¿ ¹³ñ»ñÇ íñ¿ÅÁ »õ ³½³ï³·ñ³Ï³Ý å³Ûù³ñÇ Ïáã»É Ð³Ûáñ¹áõÝ« Ýñ³ Ñ»ñáë³Ï³Ý Ù³ù³éáõÙÝ»ñÁ Ûáõë³í³é»Éáí Ï»³ÝùÇ »õ ·áÛáõÃ»³Ý« å³ïáõÇ »õ ³ñ¹³ñáõÃ»³Ý« ÉáÛëÇ »õ ·»Õ»óÏáõÃ»³Ý Ç¹»³ÉÇ Ñ³õ³ïáí£
ä³Ûù³ñÇ áõ ·³Õ³÷³ñÇ åá»½Ç³Ý Íñ³·ñ³ÛÇÝ ÝáÛÝåÇëÇ ³õ³ñïáõ³ÍáõÃ»³Ùµ ³ÛÉ»õë ãÏñÏÝáõ»ó êÇ³Ù³ÝÃáÛÇ Ñ»ï³·³Û µ³Ý³ëï»ÕÍ³Ï³Ý ß³ñù»ñáõÙ£ ÚáÛëÇ ç³Ñ»ñÁ ã¿ÇÝ Ù³ñ»É« ë³Ï³ÛÝ ï³ñÇÝ»ñÇ ³å³ñ¹ÇõÝ ëå³ëáõÙÝ»ñÇ Ñ»ï éáÙ³ÝïÇÏ³Ï³Ý á·»õáñáõÃÇõÝÁ ï»ÕÇ ¿ñ ïáõ»É Ñá·»í³ñùÇ ·³É³ñáõÙÝ»ñÇÝ© µ³Ý³ëï»ÕÍÝ ³ÝÓÝ³ïáõñ ¿ñ »Õ»É ï³é³å³ÝùÇ ËáÑ³Ï³Ý í»ñ³åñáõÙÝ»ñÇÝ£ ²Û¹ ïñ³Ù³¹ñáõÃÇõÝÝ»ñÇ ³ñï³Û³ÛïáõÃÇõÝÝ ¿ §Ðá·»í³ñùÇ »õ ÛáÛëÇ ç³Ñ»ñ¦ ¥1907¤ ùÝ³ñ³Ï³Ý Ù³ï»³ÝÁ£ ²Ûëï»Õ ³ñ¹¿Ý µ³Ý³ëï»ÕÍÝ ÇÝùÝ Çñ Ñ»ï ¿ »õ Ñá·»Ï³Ý É³ñáõÙÝ»ñÇó« íñ¿ÅÇ áõ ³ï»ÉáõÃ»³Ý« å³Ûù³ñÇ áõ Ý³Ñ³ï³ÏáõÃ»³Ý Ïñùáï Ïáã»ñÇó Ûá·Ý³Íª ·³Õ³÷³ñ³Ï³Ý áõ ·»Õ³·Çï³Ï³Ý Çñ Ñ³õ³ï³ÙùÇ ËáñÑáõñ¹Ý ¿ ëïáõ·áõÙ Çñ³¹³ñÓáõÃÇõÝÝ»ñÇ áÕµ»ñ·³Ï³Ý ÁÝÃ³óùÇ Ñ³Ý¹¿å£ ò³õ³·ÇÝ áõ Ñ³Ï³ë³Ï³Ý ÙïáñáõÙÝ»ñÁ ÙÇÙ»³Ýó »Ý Û³çáñ¹áõÙ« í»ñÛáõßÝ»ñÁ ÃñÍõáõÙ »Ý Ñ³Ûñ»ÝÇ »½»ñùÇ Ï³ñûïáí ¥§²ñóáõÝùÝ»ñë¦« §Ð³Ûñ»ÝÇ ³ÕµÇõñ¦« §²÷ ÙÁ ÙáËÇñ« Ñ³Ûñ»ÝÇ ïáõÝ©©©¦¤« ÛáÛë»ñÁ Ë³ÙñáõÙ »Ý Ïáñëáõ³Í »ñ³½Ý»ñÇ ÙßáõßáõÙ« µ³Ý³Ï³ÝáõÃÇõÝÁ ÙÃ³·ÝáõÙ ¿ ã³ñ³·áõß³Ï ï»ëÇÉÝ»ñÇ Ñ³É³Í³Ýùáí ¥§â³ñã³ñ³ÝùÇ »ñ³½¦« §Ðá·»í³ñùÇ ÇñÇÏáõÝ¦« §Ø³Ñáõ³Ý ï»ëÇÉù¦« §²Ý¹ñßÇñÇÙ»³Ý ³Õ³Õ³Ï¦¤« »õ µ³Ý³ëï»ÕÍÁ Ó»éù ¿ Ù»ÏÝáõÙ Çñ Ñá·áõ Ùï»ñÇÙÝ»ñÇÝª í»ñëïÇÝ ·ïÝ»Éáõ å³Ûù³ñÇ áõ ·³Õ³÷³ñÇ »ñ·Á ¥§Ò»éù»ñ¹ ÇÝÓ »ñÏ³ñ¿¦« §ºë »ñ·»Éáí Ïáõ½»Ù Ù»éÝÇÉ¦« §²ëå»ïÇÝ »ñ·Á¦« §ÚáÛëÇÝ Ñ³Ù³ñ¦¤£
ºñÇïÃáõñù© Û»Õ³÷áËáõÃÇõÝÇó »õ ÛáõÉÇë»³Ý ë³ÑÙ³Ý³¹ñáõÃÇõÝÇó Û»ïáÛ »ñÏñÇ ù³Õ³ù³Ï³Ý ÙÃÝáÉáñïÁ ëïáõ·»Éáõ ÙÇïáõÙáí 1908ÇÝ í»ñ³¹³ñÓ»É ¿ Î©äáÉÇë£ ²½·³ÛÇÝ Ùï³õáñ³Ï³ÝáõÃ»³Ý å³ïñ³ÝùÝ»ñÁ Ñ³õ³ï ã»Ý Ý»ñßÝã»É µ³Ý³ëï»ÕÍÇÝ£ Ü³ ·áõß³Ï»É ¿ Ñ³Û ÅáÕáíñ¹Ç áÕµ»ñ·³Ï³Ý ×³Ï³ï³·ÇñÁ£ Î© äáÉëáõÙ ¿ ëï»ÕÍ»É Çñ §Î³ñÙÇñ Éáõñ»ñ µ³ñ»Ï³Ù¿ë¦ ¥1909¤ ß³ñùÁ« áñÁ ¸© ì³ñáõÅ³ÝÝ ³Ýáõ³Ý»É ¿ §ï³Õ³Ý¹³õáñ á×ñ»ñ·áõÃÇõÝ¦ ¥§¶ñ³Ï³Ý ³ëáõÉÇëÝ»ñ¦« ·Çñù 6« 1913« ¿ç 26¤£ ²Ûëï»Õ å³ïÏ»ñáõ³Í ¿ Ñ³Ûáó ¹³ÝÃ¿³Ï³ÝÁ« ³ñ»³Ý Ý³Ë×ÇñÝ»ñÇ ¹ÅáË³ÛÇÝ ï»ë³ñ³ÝÝ»ñÇ Ù¿ç µ³ó³Û³Ûïáõ³Í ¿ ë³¹Ç½ÙÇ »õ í³Ý¹³ÉÇ½ÙÇ µÇáÉá·Ç³Ï³Ý« ³Ý³ëÝ³Ï³Ý µÝ³½¹Á£ êÇÙ³ÝÃáÛÇ åá»½Ç³Ý Ëáñ« ³ÝÏ³ß³é Ñ³Ûñ»Ý³ëÇñáõÃ»³Ùµ ïá·áñáõ³Í ëï»ÕÍ³·áñÍáõÃÇõÝ ¿£ Ð³Ûñ»Ý³ëÇñáõÃÇõÝÁ ïÇñ³å»ïáÕ ·³Õ³÷³ñ »õ ½·³óÙáõÝù ¿ Ýñ³ Çõñ³ù³ÝãÇõñ µ³Ý³ëï»ÕÍáõÃ»³Ý Ù¿ç£ Ü³ áÕµ»ñ·³Ï µ³Ý³ëï»ÕÍ ¿£
Ð³Û ·³ÕÃ³Ï³ÝÝ»ñÇ Ï»³ÝùÝ áõ ³éûñ»³Ý áõëáõÙÝ³ëÇñ»Éáõ ³é³ù»ÉáõÃ»³Ùµ êÇ³Ù³ÝÃáÝ 1909ÇÝ Ù»ÏÝ»É ¿ ²Ù»ñÇÏ³£ ÆñáÕáõÃÇõÝÁ Ýñ³Ý ÛáõßáõÙ ¿ñ ³½·ÇÝ ëå³éÝ³óáÕ ³Õ¿ïÁ£ ¼³Ý·áõ³Í³ÛÇÝ ³ñï³·³ÕÃÇó ³Ù³Û³ÝáõÙ ¿ñ Ð³Û³ëï³ÝÁ« ûï³ñõáõÙ ¿ÇÝ Ñ³Ûñ»ÝÇ ÛáõßÇÏÝ»ñÁ« Ð³Ûñ»ÝÇùÁ µÝ³å³ïÙ³Ï³Ý Çñ³Ï³ÝáõÃÇõÝÇó í»ñ³ÍõáõÙ ¿ñ ³ßË³ñÑ³·ñ³Ï³Ý Ñ³ëÏ³óáõÃ»³Ý£ ä¿ïù ¿ñ Ï³ÝË»É ã³ñÇùÁ« ÷ñÏ»É ³½·Á ïñáÑáõÙÇó« Ï³å»É Ýñ³Ý Ñ³Ûñ»ÝÇ ÑáÕÇÝ áõ µÝáõÃ»³ÝÁ »õ Ï»³ÝùÝ ÇÙ³ëï³õáñ»É ³ßË³ï³ÝùÇ áõ ëï»ÕÍáõÙÇ ·³Õ³÷³ñáí£ ²½·³Ñ³õ³ùÙ³Ý« Ñ³Ûñ»Ý³Ï³ÝãÇ ³Ûë ·³Õ³÷³ñÇ íñ³Û êÇ³Ù³ÝÃáÝ Ï³éáõó»É ¿ §Ð³Ûñ»ÝÇ Ññ³õ¿ñ¦ ¥1909¤ µ³Ý³ëï»ÕÍ³Ï³Ý Ý³Ù³Ï³ß³ñÁ£ î³ñ³·Çñ Ñ³ÛáõÃ»³ÝÝ áõÕÕáõ³Í ï³ëÝ»ñÏáõ Ïáã»ñáõÙ Ý³ ³ñï³óáÉ»É ¿ áñµ³ó³Í Ñ³Ûñ»ÝÇùÇ ÙáñÙáùÝ»ñÝ áõ ïí³Ûï³ÝùÝ»ñÁ£
1911ÇÝ ÏñÏÇÝ í»ñ³¹³ñÓ»É ¿ Î© äáÉÇë£ Üáñ áñáÝáõÙÝ»ñáí Ë³Ý¹³í³éáõ³Í µ³Ý³ëï»ÕÍÁ Ó·ï»É ¿ ÙûïÇÏÇó ×³Ý³ã»É Ñ³Ûñ»ÝÇ »ñÏÇñÁ« ÉÇÝ»É ²ñ»õ»É»³Ý Ð³Û³ëï³ÝáõÙ£ 1913ÇÝ êÇ³Ù³ÝÃáÝ »Õ»É ¿ ¾çÙÇ³ÍÝáõÙ« ÂÇýÉÇëáõÙ« ´³ùõáõÙ« ³Ûó»É»É å³ïÙ³Ï³Ý í³Ûñ»ñÁ« Ñ³Ý¹ÇåáõÙÝ»ñ áõÝ»ó»É ·ñ³Ï³Ý áõ Ñ³ë³ñ³Ï³Ï³Ý ³Ýáõ³ÝÇ ·áñÍÇãÝ»ñÇ Ñ»ï£ Üñ³ åá»½Ç³ÛáõÙ ³ñ¹¿Ý ï»ÕÇ ¿ÇÝ ïáõ»É §ã³ñã³ñ³ÝùÇ ï»ëÇÉÝ»ñÁ¦ª ³½·Ç ·áÛáõÃ»³Ý áõ Û³ñ³ï»õáõÃ»³Ý Ñ»é³ÝÏ³ñÝ áõñáõ³·Í»Éáí §Ñá·»õáñ Ð³Û³ëï³ÝÇ¦ Ù¿ç£ êÇ³Ù³ÝÃáÝ ³ñÓ³·³Ýù»É ¿ §Ñ»Ã³Ýáë³Ï³Ý ß³ñÅÙ³ÝÁ¦ ¥§Ü³õ³ë³ñ¹»³Ý ³ÕûÃù ³é ¹ÇóáõÑÇÝ ²Ý³ÑÇï¦¤« ·ñ»É ³é³ÝÓÇÝ µ³Ý³ëï»ÕÍáõÃÇõÝÝ»ñ §Î³ÙùÇ ÇñÇÏáõÝÝ»ñ¦ Íñ³·ñáõ³Í ß³ñùÇó« áñáÝó Ù¿ç ÷³é³µ³Ý»É ¿ Ñ³Ûáó ³Ýó»³ÉÇ Ñá·»õáñ Ù»ÍáõÃÇõÝÁ« ÇÙ³ëï³õáñ»É Ï³ÙùÇ« ëï»ÕÍÙ³Ý áõ Ù³ù³éÙ³Ý ËáñÑáõñ¹Á ¥§Êûëù»ñ ³ÝÍ³ÝûÃ ³Ýóáñ¹ÇÝ¦« 1911¤£ Ð³Û ·ñ»ñÇ ·ÇõïÇ Ñ³Ù³½·³ÛÇÝ ïûÝÇ ûñ»ñÇÝ µ³Ý³ëï»ÕÍÁ ·ñ»É ¿ §êáõñµ Ø»ëñáå¦ ¥1912¤ åá¿ÙÁ« áñÁ Ñ»ñáë³Ï³Ý ûñÑÝ»ñ·áõÃÇõÝ ¿ Ñ³Ûáó ³Ûµáõµ»ÝÝ ëï»ÕÍáÕÇÝ£
êÇ³Ù³ÝÃáÝ Ñ³Û åá»½Ç³ÛÇ ³Ù»Ý³ÇÝùÝ³ïÇå ¹¿Ùù»ñÇó Ù¿ÏÝ ¿£ Ü³ Ó»õ ¿ ïáõ»É Ñ³Û ³½³ï³ã³÷ µ³Ý³ëï»ÕÍáõÃ»³ÝÁ »õ ÙÇ ù³ÝÇ ¿³Ï³Ý ·Í»ñáí Ñ³ñëï³óñ»É ³½·³ÛÇÝ µ³Ý³ëï»ÕÍáõÃ»³Ý åá»ïÇÏ³ÛÇ Ñ³Ù³Ï³ñ·Á£ Ð³Û µ³Ý³ëï»ÕÍ³Ï³Ý ËûëùÁ Ñ³Ù³Éñ»É ¿ Ýáñ µ³é»ñáí« ëï»ÕÍ»É µ³é³Ï³å³ÏóáõÃÇõÝÝ»ñ áõ µ³é³µ³ñ¹áõÃÇõÝÝ»ñ« áñáÝù ÁÝ¹É³ÛÝáõÙ »Ý µ³Ý³ëï»ÕÍ³Ï³Ý ËûëùÇ ³ñï³Û³Ûïã³Ï³Ý ÑÝ³ñ³õáñáõÃÇõÝÝ»ñÁ£ êÇ³Ù³ÝÃáÛÇ É»½áõÝ ×áË ¿« Ûëï³Ï« á×Áª Ïáõé« ËñáËï »õ Ù³ñï³Ï³Ý« Ù»ñÃ ÁÝ¹ Ù»ñÃª ùÝùáõß áõ Ù»É³Ù³ÕÓáï£ ÈÇÝ»Éáí Ñ³Û Ý»áéáÙ³ÝïÇ½ÙÇ ³Ï³Ý³õáñ ¹¿Ùù»ñÇóª Ý³ Çñ ³ñáõ»ëïÇ Ù¿ç Ý»ñÑÇõë»É ¿ ¹³ë³Ï³Ý éáÙ³ÝïÇ½ÙÇ »õ ëÇÙíáÉÇ½ÙÇ ·»Õ³·Çï³Ï³Ý ëÏ½µáõÝùÝ»ñÁ£ àõÅ»Õ Ý»ñßÝã³Ýùáí« Ý»ñùÇÝ É³ñáõ³ÍáõÃ»³Ùµ« »ñ»õ³Ï³ÛáõÃ»³Ý ï»ëÇÉ³ÛÇÝ í»ñ³óáõÃ»³Ùµ áõ Ù³Ï¹ÇñÝ»ñÇ Ïáõï³ÏáõÙÝ»ñáí Ýñ³ åá»½Ç³Ý ³Õ»ñëÝ»ñ áõÝÇ ¶ñÇ·áñ Ü³ñ»Ï³óáõ §Ø³ï»³Ý áÕµ»ñ·áõÃ»³Ý¦ Ñ»ï£ êÇ³Ù³ÝÃáÛÇ ³ñáõ»ëïÁ Ýå³ëï»É ¿ Ñ³Û åá»½Ç³ÛÇ Ñ»ï³·³Û ½³ñ·³óÙ³ÝÁ£ Üñ³ ÙÇ ß³ñù µ³Ý³ëï»ÕÍáõÃÇõÝÝ»ñ Ã³ñ·Ù³Ýáõ»É »Ý éáõë»ñ¿Ý« ³Ý·É»ñ¿Ý« ýñ³Ýë»ñ¿Ý« ·»ñÙ³Ý»ñ¿Ý£

➤

ԴԻՒՑԱՁՆՕՐԷՆ

ՅՈՅՍԻՆ ՃԱՄԲԱՆ

ԱՍՏՈՒԱԾԱՑՈՒՄԸ

ԱՐՇԱԼՈՅՍՆԵՐԸ

ՃԱԿԱՏԱՄԱՐՏԸ

ՅԱՂԹԱՆԱԿԷՆ ՅԵՏՈՅ

ՀԱՆԳՐՈՒԱՆԸ ԵՒ ՎԱՂՈՐԴԱՅՆԸ

ՀԱՅՈՐԴԻՆԵՐԸ ԴԱՐԵՐՈՒ ՎՐԷԺ

ՀՈՂԻՆ ՁԱՅՆԸ

ԶՂՋՈՒՄԻՆ ԹԱՓՕՐԸ

ԱՆԴՐԱՆԻԿ

ԱՂԲԻՒՐ ՍԵՐՈԲ ՎԱՐԴԱՆԵԱՆ

ԽՐԻՄԵԱՆ ՀԱՅՐԻԿ

ԿՈՎԿԱՍ

ԱՀԱԲԵԿԻՉՆԵՐ

ՄԵՆԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆ

ԱՏԵԼՈՒԹԵԱՆ ԿՈՉ

ՈՐԲԵՐՈՒ ՃԱԿԱՏԱԳՐԵՆ

ՍՈՎԱՄԱՀ

ԲԱՆՏԵՐՈՒ ԽՈՐԵՐԻՆ

ԿԱԽԱՂԱՆՆԵՐՈՒ ԿԱՏԱՐԵՆ

ԴԱՒԱՃԱՆՆԵՐ

ՀՈԳԵՎԱՐՔԻ ԵՒ ՅՈՅՍԻ ՋԱՀԵՐ

ՄԱՀՈՒԱՆ ՏԵՍԻԼՔ

ՉԱՐՉԱՐԱՆՔԻ ԵՐԱՁ

ՀՈԳԵՎԱՐՔԻ ԻՐԻԿՈՒՆ

ԱՂՕԹՔ

ՀԱՆԳԻՍՏԻ ԻՐԻԿՈՒՆ

ԳԻՇԵՐ ՄԸ

ՀՈԳԻՍ

ԱՒԵՐՈՒՄԻ ԳԻՇԵՐ

ՅԻՇԱՏԱԿ

ԳԹՈՒԹԻՒՆ

ԱՆԴՐՇԻՐԻՄԵԱՆ ԱՂԱՂԱԿ

ԹԱՂՈՒՄ

ԱՐԻՒՆ

ԱՓ ՄԸ ՄՈԽԻՐ, ՀԱՅՐԵՆԻ ՏՈՒՆ..

ՄԱՀԵՐԳ

ԱՐԻՒՆ է, ՈՐ ԿՏԵՍՆԵՄ...

ԱՐՑՈՒՆՔՆԵՐՍ

ՀԱՅՐԵՆԻ ԱՂԲԻՒՐ

ՄԵՌԵԼՈՑԻ ՕՐ

ՈՐԲԵՐԸ

ՅՈԳՆՈՒԹԻՒՆ

ԽԱՒԱՐ

ՔՆԱՐԻՍ ԼԱՐԵՐԸ ՂԵՌ ԹԱՑ ԵՆ

ՁԵՌՔԵՐՂ ԻՆՁ ԵՐԿԱՐէ

ԾԱՐԱՒ

ՍՈՒՐԻՍ ԿԱՅԾԵՐՈՒՆ ԱՌՋԵՒ...

ԵՍ ԵՐԳԵԼՈՎ Կ՚ՈՒԶԵՄ ՄԵՌՆԻԼ

ԳԱՂԱՓԱՐԻՆ

ՅՈՅՍԻՆ ՀԱՄԱՐ

ԱՍՊԵՏԻՆ ԵՐԳԸ

ԿԱՐՄԻՐ ԼՈՒՐԵՐ ԲԱՐԵԿԱՄԷՍ ՍՈՒԳ

ՊԱՐԸ

ՔԱՒՈՒԹԻՒՆԸ

ՁԱՒԱԿԸ

ԼՈԳԱՆՔԸ

ԴԱՇՈՅՆԸ

ԽԱՉԸ

ԻՐԵՆՑ ԵՐԳԸ

ԿՈՅՐԸ

ԹԹԵՆԻՆ

ԽԵՂԴԱՄԱՀ

ՅԱՂԹԱՆԱԿ ՄԸ

ՀԱՅՐԵՆԻ ՀՐԱՒԷՐ ՏԱՍՆԵՐԿՈՒ ԿՈՉ ՏԱՐԱԳԻՐ ՀԱՅՈՒԹԵԱ ՀԱՅՐԸ ՀՈԳԵՎԱՐՔ

ՀԱՐՍԻՆ ԵՐԱԶԸ

ԵՂԲԱՅՐՆ ԻՐ ԵՂԲՕՐԸ

ՄՕՐ ՄԸ ԵՐԱԶԸ

ԿԱՂԱՆԴԻ ԻՐԻԿՈՒՆ

ՍէՐ

ԳԵՐԵՁՄԱՆՆԵՐԷՆ ԱՊԱՇԱՒ

ՄԱՅՐԸ ԻՐ ՁԱՒԱԿԻՆ

ԱՌԱՔԵԱԼԸ

ՈՐԴԻՆ ԻՐ ՀՕՐԸ

ԱՅԳԵԿՈՒԹՔ

ՀԱՅ ԴԱՇՏԵՐՈՒՄ ՊԱՂԱՏԱՆՔԸ

ԲՆՈՒԹԵԱՆ ԼԱՑԸ

ԿԱՄՔԻ ԻՐԻԿՈՒՆՆԵՐ ԽՕՍՔԵՐ ԱՆԾԱՆՕԹ ԱՆՑՈՐԴԻՆ

ԹՈՂ ՁՕՐՈՒԹԻՒՆԸ ՁԵԶ ԽՕՍԻ

ՀԱՅՈՐԴԻՆԵՐԸ

ԴԱՐԵՐՈՒ ՎՐԷԺ

ԱՂԲԻՒՐ ՍԵՐՈԲ
ՎԱՐԴԱՆԵԱՆ

ՀՈԳԵՎԱՐՔԻ ԵՒ
ՅՈՅՍԻ ՋԱՀԵՐ

ԱՓ ՄԸ ՄՈԽԻՐ,
ՀԱՅՐԵՆԻ ՏՈՒՆ..

ԱՐԻՒՆ է,
ՈՐ ԿՏԵՍՆԵՄ...

ՔՆԱՐԻՍ ԼԱՐԵՐԸ
ՂԵՌ ԹԱՑ ԵՆ

ՁԵՌՔԵՐՂ ԻՆՁ
ԵՐԿԱՐէ

ՍՈՒՐԻՍ ԿԱՅԾԵՐՈՒՆ
ԱՌՋԵՒ...

ԵՍ ԵՐԳԵԼՈՎ
Կ՚ՈՒԶԵՄ ՄԵՌՆԻԼ

ԿԱՐՄԻՐ ԼՈՒՐԵՐ
ԲԱՐԵԿԱՄԷՍ

ՍՈՒԳ

ՀԱՅՐԵՆԻ ՀՐԱՒԷՐ

ՏԱՍՆԵՐԿՈՒ ԿՈՉ
ՏԱՐԱԳԻՐ ՀԱՅՈՒԹԵԱ

ՀԱՅՐԸ ՀՈԳԵՎԱՐՔ

ԿԱՄՔԻ ԻՐԻԿՈՒՆՆԵՐ

ԽՕՍՔԵՐ ԱՆԾԱՆՕԹ
ԱՆՑՈՐԴԻՆ

ԹՈՂ ՁՕՐՈՒԹԻՒՆԸ
ՁԵԶ ԽՕՍԻ

ՉԱՐՉԱՐԱՆՔԻ ՏԵՍԻԼՆԵՐ

ՈՒՐՈՒԱԿԱՆՆԵՐԸ

ՆԱՒԱՍԱՐԴԵԱՆ ԱՂՕԹՔ
ԱՌ ԴԻՑՈՒՀԻՆ ԱՆԱՀԻՏ

ՍՈՒՐԲ ՄԵՍՐՈՊ

ՆԵՐԲՈՂԱԿԱՆ

ԲԱՌԱՐԱՆ

ԲԱՌԱՐԱՆ - [ Ա ]

ՍԻԱՄԱՆԹՕ ( 1878
- 1915 )